تخلي و احكام آن
احكام تخلی (بول و غائط كردن)
مسئله ٥٧ واجب است انسان وقت تخلی و مواقع ديگر عورت خود را از كسانی كه مكلفند، اگر چه مثل خواهر و مادر با او محرم باشند، و همچنين از ديوانه مميز و بچه های مميز كه خوب و بد را می فهمند بپوشاند، ولی زن و شوهر لازم نيست عورت خود را از يكديگر بپوشانند.
مسئله ٥٨ لازم نيست با چيز مخصوصی عورت خود را بپوشاند و اگر مثلا با دست هم آن را بپوشاند كافی است.
مسئله ٥٩ موقع تخلی بايد طرف جلوی بدن يعنی شكم و سينه رو به قبله و پشت به قبله نباشد.
مسئله ٦٠ اگر موقع تخلی طرف جلوی بدن كسی رو به قبله يا پشت به قبله باشد و عورت را از قبله بگرداند، كفايت نمی كند. و اگر جلوی بدن او رو به قبله يا پشت به قبله نباشد، احتياط واجب آن است كه عورت را رو به قبله يا پشت به قبله ننمايد.
مسئله ٦١ در موقع تطهير مخرج بول و غائط رو به قبله و پشت به قبله بودن اشكالی ندارد، ولی اگر در موقع استبراء، بول از مخرج بيرون آيد در اين حال رو به قبله و پشت به قبله بودن حرام است.
مسئله ٦٢ اگر برای آنكه نامحرم او را نبيند مجبور شود رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند، بايد رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند. و نيز اگر از راه ديگر ناچار باشد كه رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند، مانعی ندارد.
مسئله ٦٣ احتياط واجب آن است كه بچه را در وقت تخلی رو به قبله يا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشيند جلوگيری از او واجب نيست.
مسئله ٦٤ در چهار جا تخلی حرام است: اول: در كوچه های بن بست در صورتی كه صاحبانش اجازه نداده باشند. دوم: در ملك كسی كه اجازه تخلی نداده است. سوم: در جايی كه برای عده مخصوصی وقف شده است، مثل بعضی از مدرسه ها. چهارم: روی قبر مؤمنين در صورتی كه بی احترامی به آنان باشد.
مسئله ٦٥ در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاك می شود: اول: آنكه با غائط، نجاست ديگری مثل خون بيرون آمده باشد. دوم: آنكه نجاستی از خارج به مخرج غائط رسيده باشد. سوم: آنكه اطراف مخرج بيشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد. و در غير اين سه صورت می شود مخرج را با آب شست و يا به دستوری كه بعدا گفته می شود با پارچه و سنگ و مانند اينها پاك كرد، اگر چه شستن با آب بهتر است.
مسئله ٦٦ مخرج بول با غير آب پاك نمی شود، و مردها اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافی است، ولی زنها و همچنين كسانی كه بولشان از غير مجرای طبيعی می آيد، احتياط واجب آن است كه دو مرتبه بشويند.
مسئله ٦٧ اگر مخرج غائط را با آب بشويند، بايد چيزی از غائط در آن نماند، ولی باقی ماندن رنگ و بوی آن مانعی ندارد. و اگر در دفعه اول طوری شسته شود كه ذره ای از غائط در آن نماند، دوباره شستن لازم نيست.
مسئله ٦٨ هرگاه با سنگ و كلوخ و مانند اينها غائط را از مخرج برطرف كنند، اگر چه پاك شدنش محل تامل است، ولی نماز خواندن مانعی ندارد، و چنانچه چيزی هم به آن برسد نجس نمی شود، و ذره های كوچك و لزوجت محل اشكال ندارد.
مسئله ٦٩ لازم نيست با سه سنگ يا سه پارچه مخرج را پاك كنند بلكه با اطراف يك سنگ يا يك پارچه هم كافی است، بلكه اگر با يك مرتبه هم غائط برطرف شد، كفايت می كند. ولی با استخوان و سرگين و يا چيزهايی كه احترام آنها لازم است، مانند كاغذی كه اسم خدا بر آن نوشته، اگر پاك كند محل را، نماز نمی تواند بخواند.
مسئله ٧٠ اگر شك كند كه مخرج را تطهير كرده يا نه، اگر چه هميشه بعد از بول يا غائط فورا تطهير می كرده، بايد خود را تطهير نمايد.
مسئله ٧١ اگر بعد از نماز شك كند كه قبل از نماز مخرج را تطهير كرده يا نه، نمازی كه خوانده صحيح است، ولی برای نمازهای بعد بايد تطهير كند.
استبراء
مسئله ٧٢ استبراء عمل مستحبی است كه مردها بعد از بيرون آمدن بول انجام می دهند، و آن دارای اقسامی است. و بهترين آنها اين است كه بعد از قطع شدن بول اگر مخرج غائط نجس شده اول آن را تطهير كنند، بعد سه دفعه با انگشت ميانه دست چپ از مخرج غائط تا بيخ آلت بكشند، و بعد شست را روی آلت و انگشت پهلوی شست را زير آن بگذارند و سه مرتبه تا ختنه گاه بكشند و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند.
مسئله ٧٣ آبی كه گاهی بعد از ملاعبه و بازی كردن از انسان خارج می شود، و به آن مذی می گويند پاك است. نيز آبی كه گاهی بعد از منی بيرون می آيد، و به آن وذی گفته می شود و آبی كه گاهی بعد از بول بيرون می آيد و به آن ودی می گويند، اگر بول به آن نرسيده باشد، پاك است. و چنانچه بعد از بول استبراء كند و بعد آبی از او خارج شود شك كند كه بول است يا يكی از اينها، پاك می باشد.
مسئله ٧٤ اگر انسان شك كند استبراء كرده يا نه و رطوبتی از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نه، نجس می باشد، و چنانچه وضو گرفته باشد باطل می شود. ولی اگر شك كند كه استبرايی كه كرده درست بوده يا نه و رطوبتی از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نه، پاك می باشد، وضو را هم باطل نمی كند.
مسئله ٧٥ كسی كه استبراء نكرده اگر به واسطه آنكه مدتی از بول كردن او گذشته يقين كند بول در مجری نمانده است، و رطوبتی ببيند و شك كند كه پاك است يا نه،آن رطوبت پاك می باشد، وضو را هم باطل نمی كند.
مسئله ٧٦ اگر انسان بعد از بول استبراء كند و وضو بگيرد، چنانچه بعد از وضو رطوبت ببيند كه بداند يا بول است يا منی، واجب است احتياطا غسل كند، وضو هم بگيرد. ولی اگر وضو نگرفته باشد، فقط گرفتن وضو كافی است.
مسئله ٧٧ برای زن استبراء از بول نيست، و اگر رطوبتی ببيند و شك كند پاك است يا نه، پاك می باشد، وضو و غسل او را هم باطل نمی كند.
مستحبات و مكروهات تخلی
مسئله ٧٨ مستحب است در موقع تخلی جايی بنشيند كه كسی او را نبيند، و موقع وارد شدن به مكان تخلی اول پای چپ و موقع بيرون آمدن اول پای راست را بگذارد. و همچنين مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند، و سنگينی بدن را بر پای چپ بيندازد.
مسئله ٧٩ نشستن روبروی خورشيد و ماه در موقع تخلی مكروه است، ولی اگر عورت خود را به وسيله ای بپوشاند مكروه نيست. و نيز در موقع تخلی نشستن روبروی باد، و در جاده و خيابان و كوچه و درب خانه، و زير درختی كه ميوه می دهد، و چيز خوردن و توقف زياد، و تطهير كردن با دست راست مكروه است. و همچنين است حرف زدن در حال تخلی، ولی اگر ناچار باشد يا ذكر خدا بگويد، اشكال ندارد.
مسئله ٨٠ ايستاده بول كردن و بول كردن در زمين سخت و سوراخ جانوران و در آب خصوصا آب ايستاده، مكروه است.
مسئله ٨١ خودداری كردن از بول و غائط مكروه است. و اگر ضرر برساند، بايد خودداری نكند.
مسئله ٨٢ مستحب است انسان پيش از نماز و پيش از خواب و پيش از جماع و بعد از بيرون آمدن منی بول كند.