مبطلات نماز
١١٢٦ دوازده چيز نماز را باطل می كند و آنها را مبطلات می گويند: اول : آنكه در بين نماز يكی از شرطهای آن از بين برود مثلا در بين نماز بفهمد مكانش غصبی است. دوم: آنكه در بين نماز عمدا يا سهوا يا از روی ناچاری، چيزی كه وضو يا غسل را باطل می كند پيش آيد، مثلا بول از او بيرون آيد. ولی كسی كه نمی تواند از بيرون آمدن بول و غائط خودداری كند، اگر چه در بين نماز بول يا غائط از او خارج شود چنانچه به دستوری كه در احكام وضو گفته شد رفتار نمايد، نمازش باطل نمی شود. و نيز اگر در بين نماز از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتی كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش صحيح است.
١١٢٧ كسی كه بی اختيار خوابش برده اگر نداند كه در بين نماز خوابش برده يا بعد از آن بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شك كند كه خواب در بين نماز بوده يا بعد نمازش صحيح است.
١١٢٨ اگر بداند به اختيار خودش خوابيده و شك كند كه بعد از نماز بوده يا در بين نماز يادش رفته كه مشغول نماز است و خوابيده نمازش صحيح است.
١١٢٩ اگر در حال سجده از خواب بيدار شود و شك كند كه در سجده آخر نماز است يا در سجده شكر بايد آن نماز را دوباره بخواند.
سوم: از مبطلات نماز آن است كه مثل بعض كسانی كه شيعه نيستند دستها را روی هم بگذارد.
١١٣٠ هرگاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد اگرچه مثل آنها نباشد بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند، ولی اگر از روی فراموشی يا ناچاری يا برای كار ديگر مثل خاراندن دست و مانند آن، دستها را روی هم بگذارد اشكال ندارد.
چهارم: از مبطلات نماز آن است كه بعد از خواندن حمد آمين بگويد ولی اگر اشتباها از از روی تقيه بگويد، اشكال ندارد.
پنجم: از مبطلات نماز آن است كه عمدا يا از روی فراموشی پشت به قبله كند، يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد، بلكه اگر عمدا بقدری برگردد كه نگويند رو به قبله است، اگر چه به طرف راست يا چپ نرسد، نمازش باطل است.
١١٣١ اگر عمدا همه صورت را به طرف راست يا چپ قبله برگرداند نمازش باطل است، بلكه اگر سهوا هم صورت را به اين مقدار برگرداند احتياط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند و لازم نيست كه نماز اول را تمام نمايد،ولی اگر سر را كمی بگرداند عمدا باشد يا اشتباها نمازش باطل نمی شود.
ششم: از مبطلات نماز آن است كه عمدا كلمه ای بگويد كه از آن كلمه قصد معنی كند، اگر چه معنی هم نداشته باشد و يك حرف هم باشد، بلكه اگر قصد هم نكند، بنا بر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند در صورتی كه دو حرف يا بيشتر باشد. ولی اگر سهوا بگويد، نماز باطل نمی شود.
١١٣٢ اگر كلمه ای بگويد كه يك حرف دارد چنانچه آن كلمه معنی داشته باشد مثل (ق) كه در زبان عرب به معنای اين است كه «نگهداری كن » چنانچه معنی آن را بداند و قصد آن را نمايد نمازش باطل می شود، بلكه اگر قصد معنای آن را نكند ولی ملتفت معنای آن باشد احتياط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند.
١١٣٣ سرفه كردن و آروغ زدن و آه كشيدن در نماز اشكال ندارد ولی گفتن آخ و آه و مانند اينها كه دو حرف است اگر عمدی باشد نماز را باطل می كند.
١١٣٤ اگر كلمه ای را به قصد ذكر بگويد، مثلا به قصد ذكر بگويد: «الله اكبر» ودر موقع گفتن آن، صدا را بلند كند كه چيزی را به ديگری بفهماند اشكال ندارد ولی چنانچه به قصد اين كه چيزی به كسی بفهماند بگويد اگرچه قصد ذكر هم داشته باشد نماز باطل می شود.
١١٣٥ خواندن قرآن در نماز غير از چهار سوره ای كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نيز دعا كردن در نماز اشكال ندارد اگر چه به فارسی يا زبان ديگر باشد.
١١٣٦ اگر چيزی از حمد و سوره و ذكرهای نماز را عمدا يا احتياطا چند مرتبه بگويد اشكال ندارد.
١١٣٧ در حال نماز انسان نبايد به ديگری سلام كند و اگر ديگری به او سلام كند بايد طوری جواب دهد كه سلام مقدم باشد مثلا بگويد: «السلام عليكم » يا «سلام عليكم » و نبايد «عليكم السلام » بگويد.
١١٣٨ انسان بايد جواب سلام را چه در نماز يا در غير نماز فورا بگويد و اگر عمدا يا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نبايد جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نيست.
١١٣٩ بايد جواب سلام را طوری بگويد كه سلام كننده بشنود، ولی اگر سلام كننده كر باشد چنانچه انسان بطور معمول جواب او را بدهد كافی است.
١١٤٠ نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگويد نه به قصد دعا.
١١٤١ اگر زن يا مرد نامحرم يا بچه مميز يعنی بچه ای كه خوب و بد را می فهمد به نمازگزار سلام كند نمازگزار بايد جواب او را بدهد.
١١٤٢ اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصيت كرده، ولی نمازش صحيح است.
١١٤٣ اگر كسی به نمازگزار غلط سلام كند به طوری كه سلام حساب نشود جواب او واجب نيست.
١١٤٤ جواب سلام كسی كه از روی مسخره يا شوخی سلام می كند واجب نيست و احتياط واجب آن است كه در جواب سلام مرد و زن غير مسلمان بگويد:«سلام » يا فقط «عليك ».
١١٤٥ است، ولی اگريكی از آنان جواب دهد كافی است.
١١٤٦ اگر كسی به عده ای سلام كند و كسی كه سلام كننده قصد سلام دادن به او را نداشته، جواب دهد باز هم جواب سلام او بر آن عده واجب است.
١١٤٧ اگر به عده ای سلام كند و كسی كه بين آنها مشغول نماز است شك كند كه سلام كننده قصد سلام كردن به او را هم داشته يا نه نبايد جواب بدهد و همچنين است اگربداند قصد او را هم داشته ولی ديگری جواب سلام را بدهد، اما اگر بداند كه قصد اورا هم داشته و ديگری جواب ندهد بايد جواب او را بگويد.
١١٤٨ سلام كردن مستحب است و خيلی سفارش شده است كه سواره به پياده و ايستاده به نشسته و كوچكتر به بزرگتر سلام كند.
١١٤٩ اگر دو نفر با هم به يكديگر سلام كنند بر هر يك واجب است جواب سلام ديگری را بدهد.
١١٥٠ در غير نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگويد مثلا اگر كسی گفت: «سلام عليكم » در جواب بگويد: «سلام عليكم و رحمة الله ».
هفتم: از مبطلات نماز خنده با صدا و عمدی است و چنانچه سهوا هم با صدا بخندد يا عمدا لبخند بزند نمازش باطل نمی شود.
١١٥١ اگر برای جلوگيری از صدای خنده حالش تغيير كند مثلا رنگش سرخ شود چنانچه از صورت نمازگزار بيرون رود بايد نمازش را دوباره بخواند.
هشتم: از مبطلات نماز آن است كه برای كار دنيا عملا با صدا گريه كند ولی اگر برای كار دنيايی بی صدا گريه كند اشكال ندارد ولی اگر از ترس خدا يا برای آخرت گريه كند آهسته باشد يا بلند اشكال ندارد بلكه از بهترين اعمال است.
نهم: از مبطلات نماز كاری است كه صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پريدن و مانند اينها كم باشد يا زياد عمدا باشد يا از روی فراموشی ولی كاری كه صورت نماز را به هم نزنند مثل اشاره كردن به دست اشكال ندارد.
١١٥٢ اگر در بين نماز به قدری ساكت بماند كه نگويند نماز می خواند نمازش باطل می شود.
١١٥٣ اگر در بين نماز كاری انجام دهد يا مدتی ساكت شود و شك كند كه نماز به هم خورده يا نه، نمازش صحيح است. دهم: از مبطلات نماز خوردن و آشاميدن است، اگر در نماز طوری بخورد يا بياشامد كه نگويند نماز می خواند.
١١٥٤ احتياط واجب آن است كه در نماز هيچ چيز نخورد و نياشامد چه موالات نماز به هم بخورد يا نخورد و چه بگويند نماز می خواند يا نگويند.
١١٥٥ اگر در بين نماز غذايی را كه لای دندانها مانده فرو ببرد نمازش باطل نمی شود و اگر قند يا شكر و مانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو رود نمازش اشكال پيدا می كند. يازدهم: از مبطلات نماز شك در ركعتهای نماز دو ركعتی يا سه ركعتی يا در دو ركعت اول نمازهای چهار ركعتی است. دوازدهم: از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمدا يا سهوا كم يا زياد كند، يا چيزی را كه ركن نيست عمدا كم يا زياد نمايد.
١١٥٦ اگر بعد از نماز شك كند كه در بين نماز كاری كه نماز را باطل می كند انجام داده يا نه، نمازش صحيح است.