وَ قالَ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا لَوْلا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلائِكَةُ أَوْ نَريٰ رَبَّنا لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَ عَتَوْا عُتُوًّا كَبِيراً
21كسانى كه لقاء ما را اميد ندارند گويند چرا ملائكه بر ما نازل نمىشود يا چرا پروردگار خويش را نمىبينيم، در نفس خود تكبر كردند و طغيان بزرگى به وجود آوردند.
يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلائِكَةَ لا بُشْريٰ يَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِينَ وَ يَقُولُونَ حِجْراً مَحْجُوراً
22روزى ملائكه را مىبينند آن روز گناهكاران را بشارتى نيست و گويند: حجرا محجورا.
وَ قَدِمْنا إِليٰ ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً
23مىآئيم بر آنچه عمل كردهاند و آن را غبارى پراكنده مىگردانيم.
أَصْحابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُسْتَقَرًّا وَ أَحْسَنُ مَقِيلاً
24اهل بهشت در آن روز از حيث قرارگاه بهترند و از حيث استراحتگاه خوبتر.
وَ يَوْمَ تَشَقَّقُ السَّماءُ بِالْغَمامِ وَ نُزِّلَ الْمَلائِكَةُ تَنْزِيلاً
25و روزى كه آسمان ابر آلود شكافته مىشود و ملائكه نازل مىگردند.
الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ وَ كانَ يَوْماً عَلَي الْكافِرِينَ عَسِيراً
26حكومت حق در آن روز خاص خداست و روزى است بر كافران دشوار.
وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَليٰ يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً
27يا دآر روزى را كه در آن ظالم (از كثرت تأسف) هر دو دست خويش را مىجود و گويد: اى كاش با اين پيامبر راه دين را اخذ مىكرد.
يا وَيْلَتيٰ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلاً
28واى بر من اى كاش فلان كس را دوست نمىگرفتم.
لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِي وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً
29او مرا از قرآن گمراه كرد، بعد از آنكه قرآن به من آمد، شيطان خوار كننده (رها كننده) انسان است.
وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً
30پيامبر (در آن روز) خواهد گفت: پروردگارا قوم من اين قرآن را متروك كردند.
وَ كَذٰلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَ كَفيٰ بِرَبِّكَ هادِياً وَ نَصِيراً
31اين چنين براى هر پيامبر دشمنى از گناهكاران قرار دادهايم، خدا در هدايت و يارى كافى است.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلاً
32كافران گفتند: چرا قرآن يك دفعه بر او نازل نمىشود اين چنين (به تدريج نازل كرديم) تا قلوب تو را قوى كنيم آن را با تأنى مخصوص بيان كرديم.
وَ لا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْناكَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِيراً
33براى تو گفته (باطلى) نمىآورند مگر آنكه ما حق را مىآوريم و بهترين بيان را.
الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَليٰ وُجُوهِهِمْ إِليٰ جَهَنَّمَ أُوْلئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ سَبِيلاً
34آنهايى كه بر رويشان به جهنم محشور مىشوند آنان از حيث منزل بدتر هستند و از حيث راه گمراهتر.
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَي الْكِتابَ وَ جَعَلْنا مَعَهُ أَخاهُ هارُونَ وَزِيراً
35به موسى كتاب تورات را داديم، برادرش هارون را با او وزير (يار) گردانديم.
فَقُلْنَا اذْهَبا إِلَي الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَدَمَّرْناهُمْ تَدْمِيراً
36گفتيم: برويد به سوى قومى كه آيات ما را تكذيب كردهاند، آنها را به طرز بديعى هلاك كرديم.
وَ قَوْمَ نُوحٍ لَمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْناهُمْ وَ جَعَلْناهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً وَ أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ عَذاباً أَلِيماً
37(يا دآر) قوم نوح را، چون پيامبران را تكذيب كردند غرقشان نموديم براى مردم عبرتشان گردانديم، ظالمان را عذابى اليم آماده كردهايم.
وَ عاداً وَ ثَمُودَ وَ أَصْحابَ الرَّسِّ وَ قُرُوناً بَيْنَ ذٰلِكَ كَثِيراً
38(يا دآر) قوم عاد و ثمود و اهل رس و مردمان زيادى را ميان آنها.
وَ كُلاًّ ضَرَبْنا لَهُ الْأَمْثالَ وَ كُلاًّ تَبَّرْنا تَتْبِيراً
39به همه آنها مثلها زديم و همه را به طرز خاصى هلاك كرديم.
وَ لَقَدْ أَتَوْا عَلَي الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَ فَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَها بَلْ كانُوا لا يَرْجُونَ نُشُوراً
40اهل مكه (در سفر خويش) به شهرى كه باران بد بر آن باريده بود آمدند، آيا آن را نديده بودند بلكه برانگيخته شدن را اميد ندارند.
وَ إِذا رَأَوْكَ إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُواً أَ هٰذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولاً
41چون كفار تو را به بينند، به مسخرهات مىگيرند (و مىگويند) آيا اين همانست كه خدا پيامبرش مبعوث كرده است؟!
إِنْ كادَ لَيُضِلُّنا عَنْ آلِهَتِنا لَوْلا أَنْ صَبَرْنا عَلَيْها وَ سَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلاً
42نزديك بود كه ما را از عبادت خدايانمان گمراه كند، اگر در عبادت آنها استقامت نكرده بوديم آن گاه كه عذاب را ببينند، زود مىدانند كه گمراه كيست.
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلاً
43بگو به بينم آنكه معبودش را هواى خود قرار داده است آيا تو بر او كارساز مىشوى؟
أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلاً
44يا گمان مىكنى كه بسيارى از آنها مىشنوند يا تعقل مىكنند، آنها مانند چهارپايان بلكه گمراهتر هستند.
أَ لَمْ تَرَ إِليٰ رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَ لَوْ شاءَ لَجَعَلَهُ ساكِناً ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلاً
45آيا نمىدانى خدايت سايه را چطور امتداد مىدهد، اگر مىخواست آن را پيوسته مىكرد، سپس آفتاب را بر آن دليل قرار داديم.
ثُمَّ قَبَضْناهُ إِلَيْنا قَبْضاً يَسِيراً
46سپس آن را به آسانى به سوى خود گرفتيم.
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِباساً وَ النَّوْمَ سُباتاً وَ جَعَلَ النَّهارَ نُشُوراً
47خدا همانست كه شب را براى شما لباس و خواب را راحتى قرار داد و روز را برانگيخته شدن كرد.
وَ هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً
48خدا همانست كه بادها را پيش از باران رحمتش بشارت دهنده مىفرستد و از آسمان آبى پاك و پاك كننده نازل كرديم.
لِنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً وَ نُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنا أَنْعاماً وَ أَناسِيَّ كَثِيراً
49تا با آن آب ديار مرده را زنده گردانيم و چهارپايان و انسانهاى بسيار را با آن آب دهيم.
وَ لَقَدْ صَرَّفْناهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبيٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُوراً
50سخن را ميان آنها گوناگون بيان كرديم تا متذكر گردند (ولى) بيشتر مردم جز ناسپاسى نكردند.
وَ لَوْ شِئْنا لَبَعَثْنا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَذِيراً
51اگر مىخواستيم در هر قريه انذار كنندهاى مبعوث مىكرديم.
فَلا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً كَبِيراً
52از كافران اطاعت مكن و با قرآن با كفار جهاد بزرگى بكن.
وَ هُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هٰذا عَذْبٌ فُراتٌ وَ هٰذا مِلْحٌ أُجاجٌ وَ جَعَلَ بَيْنَهُما بَرْزَخاً وَ حِجْراً مَحْجُوراً
53خدا همانست كه دو دريا را به هم فرستاد، اين شيرين و گوارا است و آن شور و تلخ و ميان آن دو حائلى و مانع محكمى قرار داد.
وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً وَ كانَ رَبُّكَ قَدِيراً
54خدا همانست كه از نطفه بشر آفريد، آن را مذكر و مؤنث گردانيد، خدايت تواناست.
وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُهُمْ وَ لا يَضُرُّهُمْ وَ كانَ الْكافِرُ عَليٰ رَبِّهِ ظَهِيراً
55جز خدا بندگى مىكنند، چيزى را نفعشان نمىدهد و ضررشان نمىرساند، كافر بر عليه پروردگارش يار ناحق است.
وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا مُبَشِّراً وَ نَذِيراً
56تو را نفرستاديم مگر بشارت دهنده و انذار كننده.
قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِليٰ رَبِّهِ سَبِيلاً
57بگو: بر ارشاد شما مزدى نمىخواهم، ليكن گرفتن راه خدا را مىخواهم از كسى كه بخواهد.
وَ تَوَكَّلْ عَلَي الْحَيِّ الَّذِي لا يَمُوتُ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَ كَفيٰ بِهِ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبِيراً
58توكل كن بر خداى هميشه زنده كه مرگى بر او نيست او را تسبيح و حمد گوى، او در دانستن گناه بندگانش كافى است.
الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوي عَلَي الْعَرْشِ الرَّحْمٰنُ فَسْئَلْ بِهِ خَبِيراً
59خدايى كه آسمانها و زمين و آنچه را كه در ميان آن دو است در شش روز آفريد، سپس بر تدبير استقرار يافت او رحمان است، اعتنا كن بر او به وقت خبر دادن
وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمنِ قالُوا وَ مَا الرَّحْمٰنُ أَ نَسْجُدُ لِما تَأْمُرُنا وَ زادَهُمْ نُفُوراً
60چون به آنها گفته شود: خداى رحمان را سجده كنيد، گويند رحمان چيست آيا به هر چه مىخواهى سجده كنيم، اين دستور بر نفرتشان مىافزايد.
تَبارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ جَعَلَ فِيها سِراجاً وَ قَمَراً مُنِيراً
61دائم الخير است خدايى كه در آسمان ستارگان درخشان و چراغى (تابان) و ماهى نور افشان قرار داد.
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرادَ شُكُوراً
62خدا همانست كه شب و روز را پى در پى كرد براى هر كه بخواهد متذكر شود و يا سپاسگزار باشد.
وَ عِبادُ الرَّحْمٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَي الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً
63بندگان خدا كسانى هستند كه در زمين با تواضع قدم برمىدارند و چون نادانان آنها را خطاب كنند جواب سالم گويند.
وَ الَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً
64و كسانى هستند كه شب را در حال سجده و قيام براى خدايشان برگزار مىكنند.
وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها كانَ غَراماً
65و كسانى هستند كه مىگويند: پروردگارا عذاب جهنم را از ما برگردان كه عذاب آن دست بردار نيست.
إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً
66جهنم قرارگاه و محل اقامت بدى است.
وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذٰلِكَ قَواماً
67و كسانى كه چون انفاق كنند اسراف نمىكنند و كم نمىنمايند، انفاق آنها بين اين دو حد وسط است.
وَ الَّذِينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لا يَزْنُونَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذٰلِكَ يَلْقَ أَثاماً
68و كسانى هستند كه با خدا معبود ديگرى نمىخوانند و نفسى را كه خدا محترم كرده جز به حق نمىكشند و زنا نمىكنند هر كس چنين كند، به عقوبت خواهد افتاد.
يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهاناً
69عذاب بر او در قيامت مضاعف مىشود و در عذاب مخلد مىماند.
إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً
70مگر كسى كه توبه كند و ايمان آورد و عمل صالح بكند، خدا سيئات آنها را به خوبيها مبدل مىكند، خدا آمرزنده و مهربان است.
وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَي اللَّهِ مَتاباً
71هر كه توبه كند و عمل صالح انجام دهد او به سوى خدا توبه مىكند توبه خاصى.
وَ الَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً
72و كسانى هستند كه در مجالس باطل حاضر نمىشوند و چون به كار بيهوده رسند، بزرگواران مىگذرند.
وَ الَّذِينَ إِذا ذُكِّرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْها صُمًّا وَ عُمْياناً
73و كسانى هستند كه چون آيات خدا را تذكر داده مىشوند ناشنوايان و نابينايان بر آنها نمىافتند.
وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِينَ إِماماً
74و كسانى كه مىگويند: پروردگارا از زنان و فرزندان ما روشنى چشم ما گردان و ما را براى تقوى كاران سرمشق گردان.
أُوْلئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا وَ يُلَقَّوْنَ فِيها تَحِيَّةً وَ سَلاماً
75آنها پاداش داده مىشوند درجه بلندى را و در آن تحيت و سلام داده مىشوند.
خالِدِينَ فِيها حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً
76در آن پيوستهاند، آن بهتر قرارگاه و بهتر محل اقامت است.
قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْلا دُعاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزاماً
77بگو خدايم به شما اعتنايى ندارد اگر دعوت شما لازم نبود كه رسالت را تكذيب كرديد، آن تكذيب بر شما ملازم خواهد بود.
سوره الشعراء
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ طسم
1بنام خداى رحمان رحيم؛ طاء، سين، ميم.
تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ
2اين است آيات كتاب روشن.
لَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ
3شايد تو خودت را هلاك كنى از اينكه مشركان ايمان نمىآورند.
إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّماءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْناقُهُمْ لَها خاضِعِينَ
4اگر بخواهيم، آيهاى از آسمان برايشان نازل مىكنيم گردنهايشان بر آن خاضع مىشود.
وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنَ الرَّحْمٰنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ
5هيچ ذكر تازهاى از خداى رحمان بر آنها نمىآيد مگر آنكه از آن روگردانند.
فَقَدْ كَذَّبُوا فَسَيَأْتِيهِمْ أَنْبٰؤُا ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ
6قرآن را تكذيب كردند، به زودى خبرهاى عذابى كه تكذيب مىكنند به آنها خواهد آمد.
أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِلَي الْأَرْضِ كَمْ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ
7آيا به زمين نگاه نمىكنند كه چه قدر در آن اصناف خوشايند روئيدنيها را رويانديم.
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
8در آنچه گفته شد بر نبوت دليلى هست، اما بيشترشان مؤمن نيستند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
9و حقا كه پروردگار تو، اوست توانا و مهربان.
وَ إِذْ ناديٰ رَبُّكَ مُوسيٰ أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ
10وقتى كه پروردگارش موسى را ندا كرد كه به سوى قوم ظالم بيا.
قَوْمَ فِرْعَوْنَ أَلا يَتَّقُونَ
11قوم فرعون، آيا از عذاب خدا نمىترسند؟
قالَ رَبِّ إِنِّي أَخافُ أَنْ يُكَذِّبُونِ
12گفت: پروردگارا مىترسم مرا تكذيب كنند.
وَ يَضِيقُ صَدْرِي وَ لا يَنْطَلِقُ لِسانِي فَأَرْسِلْ إِليٰ هارُونَ
13سينهام تنگ مىشود، زبانم روان نمىشود پس (به برادرم) هارون وحى فرست.
وَ لَهُمْ عَلَيَّ ذَنْبٌ فَأَخافُ أَنْ يَقْتُلُونِ
14آنها را بر عهده من تقصيرى است مىترسم مرا بكشند.
قالَ كَلاَّ فَاذْهَبا بِآياتِنا إِنَّا مَعَكُمْ مُسْتَمِعُونَ
15خدا گفت: نترسيد با معجزات ما برويد ما با شما (حاضريم و) مىشنويم.
فَأْتِيا فِرْعَوْنَ فَقُولا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعالَمِينَ
16بيائيد به سوى فرعون و بگوئيد: ما فرستاده پروردگار مخلوقاتيم.
أَنْ أَرْسِلْ مَعَنا بَنِي إِسْرائِيلَ
17بنى اسرائيل را با ما بفرست.
قالَ أَ لَمْ نُرَبِّكَ فِينا وَلِيداً وَ لَبِثْتَ فِينا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ
18فرعون گفت: آيا تو را در كودكى تربيت نكرديم؟! و سالهايى از عمرت را پيش ما ماندى.
وَ فَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِي فَعَلْتَ وَ أَنْتَ مِنَ الْكافِرِينَ
19و كردى آن كارت را كه كردى، و تو از ناسپاسان نعمت منى.
قالَ فَعَلْتُها إِذاً وَ أَنَا مِنَ الضَّالِّينَ
20موسى گفت: من آن وقت كه آنكار را كردم از ناآگاهان بودم.
فَفَرَرْتُ مِنْكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكْماً وَ جَعَلَنِي مِنَ الْمُرْسَلِينَ
21و چون از شما ترسيدم فرار كردم، خدايم به من تشخيص داد و از پيامبرانم گردانيد.
وَ تِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّها عَلَيَّ أَنْ عَبَّدْتَ بَنِي إِسْرائِيلَ
22و آن نعمتى است كه بر من منت مىنهى از آن جهت كه بنى اسرائيل را بردگان خودت گرداندهاى.
قالَ فِرْعَوْنُ وَ ما رَبُّ الْعالَمِينَ
23فرعون گفت: رب العالمين چيست؟
قالَ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُمَا إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِينَ
24موسى گفت: پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است اگر يقين طلب باشيد
قالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَلا تَسْتَمِعُونَ
25فرعون به اطرافيان گفت: آيا سخن موسى را نمىشنويد؟
قالَ رَبُّكُمْ وَ رَبُّ آبائِكُمُ الْأَوَّلِينَ
26موسى گفت: او پروردگار شما و پدران شماست.
قالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ
27فرعون گفت: اين پيامبر شما ديوانه است.
قالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ ما بَيْنَهُما إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ
28موسى گفت: او پروردگار مشرق و مغرب است و آنچه ميان آن دو است، اگر بفهميد؟
قالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلهَاً غَيْرِي لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ
29فرعون گفت: اگر جز من معبودى بگيرى تو را از زندانيان مىكنم.
قالَ أَ وَ لَوْ جِئْتُكَ بِشَيْءٍ مُبِينٍ
30موسى گفت: اگر چه معجزه روشن گرى آورده باشم؟
قالَ فَأْتِ بِهِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
31گفت: اگر راستگويى آن را بياور.
فَأَلْقيٰ عَصاهُ فَإِذا هِيَ ثُعْبانٌ مُبِينٌ
32موسى عصا را انداخت ناگاه اژدهاى آشكارى شد.
وَ نَزَعَ يَدَهُ فَإِذا هِيَ بَيْضاءُ لِلنَّاظِرِينَ
33دست خود را از گريبان بيرون آوردن كه براى ناظران نورانى بود.
قالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ إِنَّ هٰذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ
34فرعون به اطرافيان گفت: اين جادوگر دانايى است.
يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ بِسِحْرِهِ فَما ذا تَأْمُرُونَ
35مىخواهد شما را به وسيله جادو از ديارتان بيرون كند چه امر مىكنيد؟
قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ وَ ابْعَثْ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ
36گفتند: موسى و برادرش را تأخير بيانداز و به شهرها، گرد آورندگانى بفرست.
يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ
37كه همه جادوگران ماهر را پيش تو بياورند.
فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ
38جادوگران براى وقت معين شده گرد آمدند.
وَ قِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنْتُمْ مُجْتَمِعُونَ
39به مردم گفته شد: آيا شما نيز جمع مىشويد؟
لَعَلَّنا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِنْ كانُوا هُمُ الْغالِبِينَ
40تا در صورت پيروز شدن از آنها پيروى كنيم؟
فَلَمَّا جاءَ السَّحَرَةُ قالُوا لِفِرْعَوْنَ أَ إِنَّ لَنا لَأَجْراً إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغالِبِينَ
41چون ساحران آمدند، به فرعون گفتند: آيا در صورت پيروز شدن مزدى خواهيم داشت؟
قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ إِذاً لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ
42گفت: آرى و شما از مقربين من خواهيد بود.
قالَ لَهُمْ مُوسيٰ أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ
43موسى به آنها گفت: آنچه خواهيد انداخت بياندازيد.
فَأَلْقَوْا حِبالَهُمْ وَ عِصِيَّهُمْ وَ قالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغالِبُونَ
44ريسمانها و چوبدستىهاى خويش را انداختند و گفتند: به عزت فرعون قسم كه ما پيروزيم.
فَأَلْقيٰ مُوسيٰ عَصاهُ فَإِذا هِيَ تَلْقَفُ ما يَأْفِكُونَ
45موسى عصاى خويش را برانداخت: ناگهان آنچه را كه ساحران ساخته بودند مىبلعيد.
فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ ساجِدِينَ
46ساحران، سجدهكنان به زمين افتادند.
قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعالَمِينَ
47گفتند به پروردگار عالميان ايمان آورديم.
رَبِّ مُوسيٰ وَ هارُونَ
48كه پروردگار موسى و هارون است.
قالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ
49فرعون گفت: آيا پيش از آنكه اجازه فرمايم به موسى ايمان آورديد؟!، او استاد شماست كه سحر يادتان داده است، حتما و حتما دستها و پاهاى شما را به عكس خواهم بريد و همهتان را به دار خواهم آويخت.
قالُوا لا ضَيْرَ إِنَّا إِليٰ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ
50گفتند: در اين كار ضررى بر ما نيست كه به طرف خدا مىرويم ما اميدواريم كه پروردگار ما گناهان ما را بيامرزد.
إِنَّا نَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لَنا رَبُّنا خَطايانا أَنْ كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ
51كه اولين مؤمنان شديم.
وَ أَوْحَيْنا إِليٰ مُوسيٰ أَنْ أَسْرِ بِعِبادِي إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ
52به موسى وحى كرديم: شب هنگام بندگان مرا بيرون بر كه شما تعقيب خواهيد شد.
فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ
53فرعون جمع كنندگانى به شهرها فرستاد كه.
إِنَّ هٰؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ
54اينان گروه اندكى هستند.
وَ إِنَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ
55(و با اين كار خود) ما را خشمگين كردهاند.
وَ إِنَّا لَجَمِيعٌ حاذِرُونَ
56و ما متفقيم و بيداريم.
فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ
57آنها را از باغها و چشمه سارها بيرون كرديم.
وَ كُنُوزٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ
58و از گنجينهها و مقام ارجمند.
كَذٰلِكَ وَ أَوْرَثْناها بَنِي إِسْرائِيلَ
59جريان چنين بود، بنى اسرائيل را بر آنها وارث كرديم.
فَأَتْبَعُوهُمْ مُشْرِقِينَ
60به وقت طلوع آفتاب بنى اسرائيل را تعقيب كردند.
فَلَمَّا تَراءَا الْجَمْعانِ قالَ أَصْحابُ مُوسيٰ إِنَّا لَمُدْرَكُونَ
61چون دو گروه ديده شدند، ياران موسى گفتند: ما گرفتار خواهيم شد.
قالَ كَلاَّ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ
62موسى گفت: نه، پروردگارم با من است، هدايتم خواهد كرد.
فَأَوْحَيْنا إِليٰ مُوسيٰ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ فَكانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ
63به موسى وحى كرديم كه عصايت را به دريا بزن. دريا بشكافت و هر قسمت آن مانند كوه بزرگى گرديد.
وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ الْآخَرِينَ
64فرعونيان را به آنجا نزديك كرديم.
وَ أَنْجَيْنا مُوسيٰ وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِينَ
65موسى و همراهان او را نجات داديم.
ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ
66آن گاه ديگران را غرق نموديم.
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
67در آنچه گفته شد آيتى هست ولى بيشترشان مؤمن نبودند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
68پروردگار تو فقط اوست توانا و مهربان.
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْراهِيمَ
69جريان مهم ابراهيم را بر قوم خودت برخوان.
إِذْ قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ ما تَعْبُدُونَ
70چون به پدر و قوم خود گفت چه چيز را عبادت مىكنيد؟
قالُوا نَعْبُدُ أَصْناماً فَنَظَلُّ لَها عاكِفِينَ
71گفتند: بتانى را عبادت مىكنيم و براى عبادت آنها پيوسته ملازم هستيم.
قالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ
72گفت: وقتى كه آنها را مىخوانيد حرف شما را مىشنوند؟
أَوْ يَنْفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ
73يا به شما نفعى ميرسانند و يا ضررى مىزنند؟
قالُوا بَلْ وَجَدْنا آباءَنا كَذٰلِكَ يَفْعَلُونَ
74گفتند: نه بلكه پدران خويش را يافتهايم كه چنين مىكردند.
قالَ أَ فَرَأَيْتُمْ ما كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ
75گفت: آيا مىبينيد بتانى كه را پرستش مىكنيد.
أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ
76شما و پدران گذشته شما؟
فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِي إِلَّا رَبَّ الْعالَمِينَ
77بتان شما دشمن من هستند ولى رب العالمين دشمن من نيست.
الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ
78اوست كه مرا خلق كرده و هدايت مىكند.
وَ الَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَ يَسْقِينِ
79و فقط اوست كه طعامم ميدهد و آبم مىنوشاند.
وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ
80و چون مريض شوم او به من شفا مىدهد.
وَ الَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ
81و اوست كه مرا مىميراند و در قيامت زنده مىكند.
وَ الَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ
82و اوست كه اميد دارم روز قيامت خطاى مرا بر من ببخشايد.
رَبِّ هَبْ لِي حُكْماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ
83خدايا به من تشخيص عطا كن و به صالحين ملحق فرماى.
وَ اجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ
84و در مردمان آينده زبان راستى براى من قرار بده.
وَ اجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ
85و مرا از وارثان بهشت پر نعمت بگردان.
وَ اغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كانَ مِنَ الضَّالِّينَ
86پدرم را بيامرز كه او از گمراهان است.
وَ لا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ
87مرا روز قيامت خوار مگردان.
يَوْمَ لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ
88روزى كه مال و پسران فائدهاى ندهند.
إِلَّا مَنْ أَتَي اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ
89مگر آنكه پيش خدا قلب سالمى بياورد.
وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ
90و بهشت به اهل نقوى نزديك كرده مىشود.
وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغاوِينَ
91و آتش بر گمراهان آشكار كرده مىشود.
وَ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ
92به گمراهان گفته شود، كجايند آنچه عبادت مىكرديد؟
مِنْ دُونِ اللَّهِ هَلْ يَنْصُرُونَكُمْ أَوْ يَنْتَصِرُونَ
93جز خدا آيا شما را يارى مىكنند يا يكديگرى را كمك مىنمايند؟
فَكُبْكِبُوا فِيها هُمْ وَ الْغاوُونَ
94بتها و گمراهان در آتش بر رويهم افتند.
وَ جُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ
95همه لشكريان شيطان نيز
قالُوا وَ هُمْ فِيها يَخْتَصِمُونَ
96اهل آتش در حالى كه با هم مخاصمه مىكنند گويند:
تَاللَّهِ إِنْ كُنَّا لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ
97به خدا قسم كه ما در گمراهى آشكار بوديم.
إِذْ نُسَوِّيكُمْ بِرَبِّ الْعالَمِينَ
98وقتى كه شما بتها را با رب العالمين برابر مىكرديم.
وَ ما أَضَلَّنا إِلَّا الْمُجْرِمُونَ
99ما را جز مجرمان گمراه نكردند.
فَما لَنا مِنْ شافِعِينَ
100پس ما را شفاعتگرانى نيست.
وَ لا صَدِيقٍ حَمِيمٍ
101و نه دوستى مهربان.
فَلَوْ أَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
102اى كاش ما را برگشتى بود تا از مؤمنان مىبوديم.
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
103در اينها دليل توحيد و نبوت هست ولى بيشتر آنها مؤمن نبودند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
104و خداى تو فقط اوست توانا و مهربان.
كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ
105قوم نوح پيامبران را تكذيب كردند.
إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلا تَتَّقُونَ
106وقتى كه نوح به آنها گفت: آيا از خدا نمىترسيد؟
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
107من براى شما پيامبرى امينم.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
108از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد.
وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَليٰ رَبِّ الْعالَمِينَ
109بر رسالت خويش از شما مزدى نمىخواهم، مزد من فقط بر عهده رب العالمين است.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
110پس، از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد.
قالُوا أَ نُؤْمِنُ لَكَ وَ اتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ
111گفتند: آيا به تو ايمان بياوريم با آنكه آدمهاى پست از تو پيروى كردهاند.
قالَ وَ ما عِلْمِي بِما كانُوا يَعْمَلُونَ
112گفت من علمى به آنچه كردهاند ندارم.
إِنْ حِسابُهُمْ إِلَّا عَليٰ رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ
113حساب آنها مربوط به خداست اى كاش اين را مىدانستيد.
وَ ما أَنَا بِطارِدِ الْمُؤْمِنِينَ
114من مؤمنان را طرد نخواهم كرد.
إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ
115من جز انذار كننده آشكار نيستم.
قالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ يا نُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمَرْجُومِينَ
116گفتند: اى نوح اگر بس نكنى حتما از سنگباران شدهها خواهى بود.
قالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِي كَذَّبُونِ
117گفت: پروردگارا قوم من مرا تكذيب كردند.
فَافْتَحْ بَيْنِي وَ بَيْنَهُمْ فَتْحاً وَ نَجِّنِي وَ مَنْ مَعِيَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
118داورى كن ميان من و آنها داورى بحق، مرا و مؤمنان را نجات بده.
فَأَنْجَيْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ
119او و مؤمنان را در كشتى پر شده نجات داديم.
ثُمَّ أَغْرَقْنا بَعْدُ الْباقِينَ
120بعدا ديگران را غرق نموديم.
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
121در آنچه گفته شد. عبرت هست، ولى بيشترشان مؤمن نبودند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
122پروردگار تو، توانا و مهربان است.
كَذَّبَتْ عادٌ الْمُرْسَلِينَ
123قوم عاد پيامبران را تكذيب كردند.
إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلا تَتَّقُونَ
124يا دآر كه برادرشان هود به آنها گفت آيا از خدا نمىترسيد؟
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
125من براى شما پيامبرى امينم.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
126پس، از خدا بترسيد و مرا اطاعت كنيد.
وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَليٰ رَبِّ الْعالَمِينَ
127من بر رسالتم مزدى از شما نمىخواهم. مزد من جز بر عهده رب العالمين نيست.
أَ تَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ
128آيا در هر بلندى بنائى ساخته و بيهوده كارى مىكنيد؟!
وَ تَتَّخِذُونَ مَصانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ
129و كاخهايى مىسازيد كه گويا در دنيا پيوسته خواهيد ماند.
وَ إِذا بَطَشْتُمْ بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ
130و چون شدت عمل به خرج مىدهيد ظالمانه عمل مىكنيد.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
131از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد.
وَ اتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُمْ بِما تَعْلَمُونَ
132بترسيد از خدايى كه شما را با آنچه مىدانيد يارى كرده است.
أَمَدَّكُمْ بِأَنْعامٍ وَ بَنِينَ
133با چهارپايانى و فرزندانى.
وَ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ
134و با باغاتى و چشمه سارهايى.
إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
135من بر شما از عذاب روزى بزرگ مىترسم.
قالُوا سَواءٌ عَلَيْنا أَ وَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُنْ مِنَ الْواعِظِينَ
136گفتند: برابر است بر ما چه موعظه كنى و چه از موعظه كنندگان نباشى.
إِنْ هٰذا إِلَّا خُلُقُ الْأَوَّلِينَ
137سخن تو نيست مگر عادت گذشتگان.
وَ ما نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ
138ما عذاب شدگان نخواهيم بود.
فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْناهُمْ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
139هود را تكذيب كردند، آنها را هلاك كرديم در اين قصه موعظهاى هست ولى اكثرشان مؤمن نبودند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
140حقا كه پروردگار تو، توانا و مهربان است.
كَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِينَ
141قوم ثمود پيامبران را تكذيب كردند.
إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صالِحٌ أَلا تَتَّقُونَ
142يا دآر كه برادرشان صالح به آنها گفت: آيا از خدا نمىترسيد؟
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
143من براى شما پيامبرى امينم.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
144پس، از خدا بترسيد و مرا اطاعت كنيد.
وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَليٰ رَبِّ الْعالَمِينَ
145از شما بر رسالت خودم مزدى نمىخواهم، مزد من فقط بر عهده خداوند است.
أَ تُتْرَكُونَ فِي ما هاهُنا آمِنِينَ
146آيا در اين نعمتها در اين سرزمين، به طور امن رها كرده مىشويد؟
فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ
147در باغات و چشمه سارها؟
وَ زُرُوعٍ وَ نَخْلٍ طَلْعُها هَضِيمٌ
148و در مزرعهها و خرماها كه ميوه آنها لطيف است؟
وَ تَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً فارِهِينَ
149و از كوهها خانههايى متكبرانه بتراشيد؟
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
150از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد.
وَ لا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ
151دستور اسرافكاران را اطاعت نكنيد.
الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَ لا يُصْلِحُونَ
152كسانى كه در اين سرزمين فساد مىكنند و اصلاح نمىكنند.
قالُوا إِنَّما أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
153گفتند: تو از جادو شدگانى.
ما أَنْتَ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنا فَأْتِ بِآيَةٍ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
154تو جز بشرى مانند ما نيستى، اگر راست مىگويى معجزهاى براى ما بياور.
قالَ هذِهِ ناقَةٌ لَها شِرْبٌ وَ لَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَعْلُومٍ
155گفت: اين ناقهايست كه حصهاى آب مخصوص او و حصه ديگر مخصوص شماست.
وَ لا تَمَسُّوها بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ
156به آن صدمهاى نرسانيد تا شما را عذاب روز بزرگى درگيرد.
فَعَقَرُوها فَأَصْبَحُوا نادِمِينَ
157ناقه را پى كردند و پشيمان شدند،
فَأَخَذَهُمُ الْعَذابُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
158عذاب آنها را گرفت، در آن عبرت هست ولى بيشترشان مؤمن نبودند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
159پروردگار تو فقط اوست توانا و مهربان.
كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ
160قوم لوط پيامبران را تكذيب كردند.
إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلا تَتَّقُونَ
161يا دآر كه برادرشان لوط به آنها گفت: آيا از خدا نمىترسيد؟
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
162من براى شما پيغمبرى امينم.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
163از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد.
وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَليٰ رَبِّ الْعالَمِينَ
164من بر رسالتم مزدى از شما نمىخواهم، مزد من نيست مگر بر عهده رب العالمين.
أَ تَأْتُونَ الذُّكْرانَ مِنَ الْعالَمِينَ
165آيا از جهانيان به طرف مردان مىآئيد؟!
وَ تَذَرُونَ ما خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عادُونَ
166و آنچه را خدا از زنانتان براى شما آفريده است ترك مىكنيد؟!
قالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ يا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ
167گفتند: اى لوط اگر بس نكنى حتما از خارج شدگان خواهى بود.
قالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقالِينَ
168گفت: من از دشمنان كار شما هستم.
رَبِّ نَجِّنِي وَ أَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ
169پروردگارا مرا و خانوادهام را از آنچه مىكنند نجاتم بده.
فَنَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ
170او و همه خانوادهاش را نجات داديم.
إِلَّا عَجُوزاً فِي الْغابِرِينَ
171مگر پير زنى را در ميان بازماندگان.
ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ
172آن گاه ديگران را هلاك كرديم.
وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً فَساءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ
173بر آنها باران بخصوص بارانديم كه باران انذار شدگان بد بارانى بود.
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
174در اينكه گفته شد عبرت هست ولى اكثر آنها مؤمن نبودند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
175پروردگار تو، اوست توانا و مهربان.
كَذَّبَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ
176اهل ايكه پيامبران را تكذيب كردند.
إِذْ قالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلا تَتَّقُونَ
177يادآور كه شعيب به آنها گفت: آيا از خدا نمىترسيد؟
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
178من براى شما پيامبرى امينم.
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
179از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد.
وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَليٰ رَبِّ الْعالَمِينَ
180من بر رسالتم اجرى از شما نمىخواهم، اجر من فقط بر عهده پروردگار عالميان است.
أَوْفُوا الْكَيْلَ وَ لا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ
181پيمانه را تمام كنيد، از خسارت رسانندگان نباشيد.
وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِيمِ
182با ترازوى صحيح بسنجيد.
وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
183اجناس مردم را بدنشان ندهيد و در اين سرزمين با فساد تلاش نكنيد.
وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ
184بترسيد از خدايى كه شما و انسانهاى گذشته را آفريده است.
قالُوا إِنَّما أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
185گفتند: تو از جادو شدگانى.
وَ ما أَنْتَ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنا وَ إِنْ نَظُنُّكَ لَمِنَ الْكاذِبِينَ
186تو جز بشرى مانند ما نيستى و حتما تو را دروغگو مىپنداريم.
فَأَسْقِطْ عَلَيْنا كِسَفاً مِنَ السَّماءِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
187اگر راست مىگويى تكههايى از آسمان بر سر ما ساقط كن.
قالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ
188گفت: پروردگارم به آنچه مىكنيد داناست.
فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كانَ عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
189او را تكذيب كردند، عذاب روز سايبان آنها را گرفت كه آن عذاب روز بزرگى بود.
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ
190در اين قصه عبرت هست، ولى بيشترشان مؤمن نبودند.
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
191پروردگار تو، اوست توانا و مهربان.
وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ
192قرآن نازل شده پروردگار جهانيان است.
نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ
193آن را جبريل امين نازل كرده است.
عَليٰ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ
194بر قلب تو تا از انذاركنندگان باشى.
بِلِسانٍ عَرَبِيٍّ مُبِينٍ
195با زبانى فصيح كه آشكار كننده حق و باطل است.
وَ إِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ
196قرآن در كتابهاى پيامبران پيشين است.
أَ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ آيَةً أَنْ يَعْلَمَهُ عُلَماءُ بَنِي إِسْرائِيلَ
197آيا براى مشركان دليل نيست كه آن را علماء بنى اسرائيل مىدانند.
وَ لَوْ نَزَّلْناهُ عَليٰ بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ
198اگر آن را براى بعض نافصيحان نازل مىكرديم.
فَقَرَأَهُ عَلَيْهِمْ ما كانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ
199بر مشركان مىخواند به آن ايمان نمىآوردند.
كَذٰلِكَ سَلَكْناهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ
200اينطور قرآن را در قلوب گناهكاران داخل كردهايم.
لا يُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّي يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ
201به آن ايمان نمىآورند تا اينكه عذاب موعود و دردناك را به بينند.
فَيَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ
202عذاب به آنها ناگهان مىآيد در حالى كه نمىدانند.
فَيَقُولُوا هَلْ نَحْنُ مُنْظَرُونَ
203تا بگويند. آيا ما مهلت شدگانيم؟
أَ فَبِعَذابِنا يَسْتَعْجِلُونَ
204آيا به عذاب ما عجله مىكنند؟
أَ فَرَأَيْتَ إِنْ مَتَّعْناهُمْ سِنِينَ
205بگو به بينم: اگر سالهايى آنها را متاع داديم.
ثُمَّ جاءَهُمْ ما كانُوا يُوعَدُونَ
206سپس عذاب موعود به آنها برآمد.
ما أَغْنيٰ عَنْهُمْ ما كانُوا يُمَتَّعُونَ
207آنچه در آن متمتع هستند، فائدهاى به آنها نخواهد داشت.
وَ ما أَهْلَكْنا مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا لَها مُنْذِرُونَ
208ما هيچ قريهاى را هلاك نكردهايم مگر آنكه آنجا را انذار كنندگانى بود.
ذِكْريٰ وَ ما كُنَّا ظالِمِينَ
209آن براى تذكر بود، ما ستمكار نبودهايم.
وَ ما تَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّياطِينُ
210قرآن را شياطين نازل نكرده است.
وَ ما يَنْبَغِي لَهُمْ وَ ما يَسْتَطِيعُونَ
211انزال قرآن آنها را نشايد و قدرت آن را ندارند.
إِنَّهُمْ عَنِ السَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ
212آنها از شنيدن اخبار غيب معزول هستند.
فَلا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ
213پس با خدا، خداى ديگرى مگير كه از عذاب شدگان مىشوى.
وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ
214خويشان نزديكت را انذار كن.
وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
215بالت را براى هر كه از مؤمنان از تو پيروى كرده است بخوابان.
فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ
216اگر تو را نافرمانى كردند، بگو: من از آنچه مىكنيد بيزارم.
وَ تَوَكَّلْ عَلَي الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ
217بر خداى توانا و مهربان توكل كن.
الَّذِي يَراكَ حِينَ تَقُومُ
218خدايى كه تو را مىبيند آن گاه كه به نماز مىايستى.
وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ
219و مىبيند حركت تو را در ميان سجدهگزاران.
إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
220شنوا و داناى واقعى اوست.
هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَليٰ مَنْ تَنَزَّلُ الشَّياطِينُ
221بگو آيا خبر دهم شما را از آنكه شياطين بر او نازل مىشدند.
تَنَزَّلُ عَليٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ
222نازل مىشوند بر هر دروغگو و گناهكار.
يُلْقُونَ السَّمْعَ وَ أَكْثَرُهُمْ كاذِبُونَ
223مسموع خويش را القا مىكنند و بسيارشان دروغگو هستند.
وَ الشُّعَراءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغاوُونَ
224گمراهان از شاعران پيروى مىكنند.
أَ لَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وادٍ يَهِيمُونَ
225آيا ندانستهاى كه در هر وادى قدم ميزنند.
وَ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ ما لا يَفْعَلُونَ
226و مىگويند آنچه را كه نمىكنند.
إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ ذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيراً وَ انْتَصَرُوا مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ
227مگر كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح نموده و خدا را بسيار ياد كردهاند، و بعد از مظلوم شدن انتقام گرفتهاند، ظالمان بزودى ميدانند بچه حالى برميگردند.
سوره النمل
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ طس تِلْكَ آياتُ الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ مُبِينٍ
1بنام خداى رحمان رحيم؛ طا، سين، اين است آيات قرآن و اين است آيات كتاب روشنگر.
هُديً وَ بُشْريٰ لِلْمُؤْمِنِينَ
2هدايت است براى عموم و بشارت است براى مؤمنان.
الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ
3كسانى كه نماز را بر پا ميدارند، زكاة را مىدهند و به آخرت ايمان مىآورند.
إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ
4آنان كه به آخرت ايمان نمىآورند اعمالشان را بر آنها مزين كردهايم، در زندگى سر گردانند.
أُوْلئِكَ الَّذِينَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذابِ وَ هُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ
5آنها كسانى هستند كه عذاب شديد براى آنهاست و در آخرت زيان كارترينند.
وَ إِنَّكَ لَتُلَقَّي الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ
6اى پيامبر تو قرآن را از جانب خداى حكيم و دانا داده مىشوى:
إِذْ قالَ مُوسيٰ لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ ناراً سَآتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ أَوْ آتِيكُمْ بِشِهابٍ قَبَسٍ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ
7يا دآر كه موسى به اهل خود گفت: من آتشى مشاهده كردم، از آن براى شما خبرى مىآورم يا آتشى كه گرم شويد.
فَلَمَّا جاءَها نُودِيَ أَنْ بُورِكَ مَنْ فِي النَّارِ وَ مَنْ حَوْلَها وَ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ
8چون نزد آن آتش آمد ندا شد: مبارك است آنكه در آتش و آنكه در اطراف آتش است، خداى جهانيان پاك و منزه است.
يا مُوسيٰ إِنَّهُ أَنَا اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
9اى موسى منم الله توانا و حكيم.
وَ أَلْقِ عَصاكَ فَلَمَّا رَآها تَهْتَزُّ كَأَنَّها جَانٌّ وَلَّيٰ مُدْبِراً وَ لَمْ يُعَقِّبْ يا مُوسيٰ لا تَخَفْ إِنِّي لا يَخافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ
10عصايت را بيانداز، چون آن را ديد كه مانند مار كوچك به شدت حركت مىكند، برگرديد پشتكنان، ديگر به عقب برنگشت (خطاب رسيد) موسى نترس، پيامبران نزد من نمىترسند.
إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ رَحِيمٌ
11ليكن آنكه ظلم كرده، سپس آن را به خوب تبديل نموده (و نيز نمىترسد) كه من آمرزنده و مهربانم.
وَ أَدْخِلْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ فِي تِسْعِ آياتٍ إِليٰ فِرْعَوْنَ وَ قَوْمِهِ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ
12دستت را در گريبان خود داخل كن، خارج مىشود سفيد و بدون آسيب در ضمن آيات نهگانه، فرستاده شدهاى به سوى فرعون و اشراف او، كه آنها قومى فاسقند.
فَلَمَّا جاءَتْهُمْ آياتُنا مُبْصِرَةً قالُوا هٰذا سِحْرٌ مُبِينٌ
13چون آيات آشكار ما به آنها آمد، گفتند: اينها جادوى آشكار هستند.
وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ ظُلْماً وَ عُلُوًّا فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ
14آيات را، از روى ظلم و تكبر انكار كردند، بنگر عاقبت اهل فساد چه شد.
وَ لَقَدْ آتَيْنا داوُدَ وَ سُلَيْمانَ عِلْماً وَ قالَا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنا عَليٰ كَثِيرٍ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِينَ
15به داود و سليمان علم مخصوصى داديم، گفتند: سپاس خدا را كه ما را بر بسيارى از بندگان مؤمنش برترى بخشيد.
وَ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُدَ وَ قالَ يا أَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّيْرِ وَ أُوتِينا مِنْ كُلِّ شَيْءٍ إِنَّ هٰذا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِينُ
16سليمان مال و حكومت را از داود ارث برد و گفت: اى مردم ما گفتار پرندگان را تعليم شدهايم و از هر چيز به ما داده شده است، اين برترى آشكارى است.
وَ حُشِرَ لِسُلَيْمانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُونَ
17براى سليمان لشكرهايش از جن و انس و پرندگان جمع گرديدند، و از پراكندگى منع مىشدند.
حَتَّي إِذا أَتَوْا عَليٰ وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ يا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساكِنَكُمْ لا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ
18تا چون بر وادى مورچگان آمدند، مورچهاى گفت: اى مورچگان بلانههاى خود داخل شويد تا سليمان و لشكرهايش ندانسته شما را پايمال نكنند.
فَتَبَسَّمَ ضاحِكاً مِنْ قَوْلِها وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَليٰ والِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبادِكَ الصَّالِحِينَ
19سليمان از سخن مورچه لبخند زد و خنديد، گفت: پروردگارا نصيبم كن بر نعمتى كه بر من و بر پدر و مادرم دادهاى شكر كنم، و عمل صالحى كه دوست دارى انجام دهم و مرا در رديف بندگان شايستهات قرار بده.
وَ تَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقالَ ما لِيَ لا أَرَي الْهُدْهُدَ أَمْ كانَ مِنَ الْغائِبِينَ
20از پرندگان جوياى حال شد، فرمود: چه شده كه هدهد را نمىبينم مگر از غائبان است.
لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذاباً شَدِيداً أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّي بِسُلْطانٍ مُبِينٍ
21سوگند كه او را عذابى سخت خواهم كرد يا او را سر خواهيم بريد يا اينكه عذر آشكار و موجهى بياورد.
فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقالَ أَحَطْتُ بِما لَمْ تُحِطْ بِهِ وَ جِئْتُكَ مِنْ سَبَإٍ بِنَبَإٍ يَقِينٍ
22سليمان كمى در انتظار ماند (هدهد آمد) و گفت واقف شدم به آنچه واقف نشدهاى و از قوم سبأ خبر يقينى به تو آوردهام.
إِنِّي وَجَدْتُ امْرَأَةً تَمْلِكُهُمْ وَ أُوتِيَتْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ وَ لَها عَرْشٌ عَظِيمٌ
23يافتم كه زنى بر آنها حكومت مىكرد و از هر چيز داده شده و تخت بزرگى دارد.
وَجَدْتُها وَ قَوْمَها يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ
24ديدم كه او و قومش جز خدا به آفتاب پرستش مىكردند، شيطان اعمالشان را خوب جلوه داده، از راهشان بازداشته كه هدايت نميشوند.
أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَعْلَمُ ما تُخْفُونَ وَ ما تُعْلِنُونَ
25تا پرستش نكنند خدايى را كه موجودات مخفى را در آسمانها و زمين ظاهر مىسازد و مىداند آنچه را كه پنهان مىكنيد يا آشكار مىسازيد.
اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ
26الله كه جز او معبودى نيست، مالك حكومت بزرگى است.
قالَ سَنَنْظُرُ أَ صَدَقْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْكاذِبِينَ
27سليمان گفت: به زودى خواهيم ديد كه راست گفتهاى يا از دروغگويانى.
اذْهَبْ بِكِتابِي هٰذا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ ما ذا يَرْجِعُونَ
28اين نامه مرا ببر و به سوى آنها بيانداز سپس برگرد و بنگر چه جوابى مىدهند،
قالَتْ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ إِنِّي أُلْقِيَ إِلَيَّ كِتابٌ كَرِيمٌ
29ملكه گفت: اى درباريان نامه محترمى به سوى من انداخته شده است.
إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
30آن از سليمان و چنين است: بنام خداى رحمان رحيم.
أَلَّا تَعْلُوا عَلَيَّ وَ أْتُونِي مُسْلِمِينَ
31بر من برترى نجوئيد به حالت تسليم پيش من آئيد.
قالَتْ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي ما كُنْتُ قاطِعَةً أَمْراً حَتَّي تَشْهَدُونِ
32ملكه گفت: اى درباريان در كار من رأى بدهيد من بىحضور شما تصميمى نمىگيرم
قالُوا نَحْنُ أُولُوا قُوَّةٍ وَ أُولُوا بَأْسٍ شَدِيدٍ وَ الْأَمْرُ إِلَيْكِ فَانْظُرِي ما ذا تَأْمُرِينَ
33گفتند: ما داراى نيرو و صاحب شجاعت سختيم، كار مربوط به تو است، ببين چه فرمان مىدهى؟
قالَتْ إِنَّ الْمُلُوكَ إِذا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوها وَ جَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً وَ كَذٰلِكَ يَفْعَلُونَ
34گفت پادشاهان به شهرى داخل بشوند، آنجا را فاسد مىكنند، مردمان عزيز آنجا ذليل مىكنند، كارشان همين است.
وَ إِنِّي مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِمْ بِهَدِيَّةٍ فَناظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُونَ
35من به آنها هديهاى خواهم فرستاد، و منتظر خواهم ماند تا فرستادگان با چه جوابى بر مىگردند.
فَلَمَّا جاءَ سُلَيْمانَ قالَ أَ تُمِدُّونَنِ بِمالٍ فَما آتانِيَ اللَّهُ خَيْرٌ مِمَّا آتاكُمْ بَلْ أَنْتُمْ بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ
36چون فرستاده پيش سليمان آمد، سليمان گفت آيا مرا با مال حقير كمك مىكنيد؟ آنچه خدا به من داده از آنچه به شما داده بهتر است، بلكه شما به هديه خود شادمان هستيد.
ارْجِعْ إِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُودٍ لا قِبَلَ لَهُمْ بِها وَ لَنُخْرِجَنَّهُمْ مِنْها أَذِلَّةً وَ هُمْ صاغِرُونَ
37به سوى آنها برگرد، قسم مىخورم لشكريانى به طرف آنها خواهم آورد كه طاقت مقابله با آنها را ندارند و از شهر به حالت ذلت خارجشان خواهم كرد.
قالَ يا أَيُّهَا الْمَلَؤُا أَيُّكُمْ يَأْتِينِي بِعَرْشِها قَبْلَ أَنْ يَأْتُونِي مُسْلِمِينَ
38سليمان گفت: اى مردم كدام يك از شما تخت ملكه را پيش من مىآورد، پيش از آنكه به حالت تسليم بيايند.
قالَ عِفْرِيتٌ مِنَ الْجِنِّ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ مِنْ مَقامِكَ وَ إِنِّي عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٌ
39نيرومندى از جن گفت: من قبل از آنكه از اين مجلس برخيزى آن را مىآورم، من بر آوردن آن نيرومند و امين هستم.
قالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْكِتابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهُ قالَ هٰذا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَ أَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَ مَنْ شَكَرَ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ
40آنكه علمى از كتاب در نزد او بود گفت: من پيش از آنكه نگاهت به سوى تو برگردد آن را مىآورم چون سليمان تخت را پيش خود حاضر ديد، گفت اين از فضل پروردگار من است تا امتحانم كند، آيا سپاس مىكنم يا كفران هر كه شكر كند به نفع خود مىكند و هر كه كفران نمايد، خداى من بىنياز و كريم است
قالَ نَكِّرُوا لَها عَرْشَها نَنْظُرْ أَ تَهْتَدِي أَمْ تَكُونُ مِنَ الَّذِينَ لا يَهْتَدُونَ
41سليمان گفت: تختش را بر او ناشناخته كنيد، تا ببينم آن را مىشناسد يا به شناختن راه پيدا نمىكند؟
فَلَمَّا جاءَتْ قِيلَ أَ هكَذا عَرْشُكِ قالَتْ كَأَنَّهُ هُوَ وَ أُوتِينَا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِها وَ كُنَّا مُسْلِمِينَ
42چون ملكه آمد، گفته شد: آيا تخت تو چنين است؟ گفت گويا خودش است پيش از اين به قدرت سليمان واقف بوده و تسليم بودهايم.
وَ صَدَّها ما كانَتْ تَعْبُدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنَّها كانَتْ مِنْ قَوْمٍ كافِرِينَ
43آنچه (آفتاب) جز خدا مىپرستيد، او را از اسلام به خدا مانع شد، كه او از قوم كافر بود.
قِيلَ لَهَا ادْخُلِي الصَّرْحَ فَلَمَّا رَأَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَ كَشَفَتْ عَنْ ساقَيْها قالَ إِنَّهُ صَرْحٌ مُمَرَّدٌ مِنْ قَوارِيرَ قالَتْ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي وَ أَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمانَ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ
44گفته شد: داخل كاخ شو، چون آن را ديد گمان كرد آبى بزرگ است، دو ساق خويش عريان نمود، سليمان گفت: اين كاخى است صاف شده از شيشهها، ملكه گفت خدايا من به خود ظلم كردهام، با سليمان به خداى جهانيان اسلام آوردم.
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِليٰ ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ فَإِذا هُمْ فَرِيقانِ يَخْتَصِمُونَ
45هر آينه به تحقيق به سوى قوم ثمود و برادرشان صالح را فرستاديم كه عبادت كنيد خدا را، ناگاه آنها دو گروه شدند كه با هم خصومت مىكردند.
قالَ يا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْلا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
46گفت: اى قوم من چرا پيش از رحمت، عذاب را به عجله مىخواهيد؟! چرا از خدا آمرزش نمىخواهيد تا مورد رحمت واقع شويد.
قالُوا اطَّيَّرْنا بِكَ وَ بِمَنْ مَعَكَ قالَ طائِرُكُمْ عِنْدَ اللَّهِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُونَ
47گفتند: تو و پيروانت را به فال بد گرفتيم گفت: فال بد شما پيش خداست، ليكن شما قومى هستيد كه امتحان مىشويد.
وَ كانَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَ لا يُصْلِحُونَ
48در شهر صالح نه نفر بودند كه در آنجا فساد مىكردند و اصلاح نمىنمودند.
قالُوا تَقاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَ أَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ ما شَهِدْنا مَهْلِكَ أَهْلِهِ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ
49گفتند به خدا هم قسم شويد كه صالح و اهل او را در شب مىكشيم، آن گاه به جانشين او مىگوئيم: در قتل اهل او حاضر نبودهايم و راستگوييم.
وَ مَكَرُوا مَكْراً وَ مَكَرْنا مَكْراً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ
50مكر بخصوصى كردند، تدبير بخصوصى نموديم حال آنكه نمىدانستند.
فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْناهُمْ وَ قَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ
51بنگر عاقبت مكرشان چه شد، ما آنها و قومشان را همگى هلاك كرديم.
فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
52آن خانههاى خالى آنهاست در اثر ظلمشان، در آنچه گفته شد عبرتى هست به قومى كه مىدانند.
وَ أَنْجَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ
53نجات داديم كسانى را كه ايمان آورده بودند.
وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ
54يا دآر لوط را كه به قوم خود گفت: آيا به عمل لواط مىآئيد با آنكه مىبينيد.
أَ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ
55آيا شما از روى ميل مقاربت، به طرف مردان مىآئيد نه زنان، بلكه شما قومى نادان هستيد.