سوره عبس
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ عَبَسَ وَ تَوَلَّىٰٓ
1به نام خدا كه رحمتش بىاندازه است و مهربانىاش هميشگى؛ چهره در هم كشيد و روى گردانيد،
أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ
2از اينكه آن مرد نابينا نزد او آمد!
وَ مَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ
3تو چه مىدانى شايد او [در پرتو تعاليم اسلام از آلودگى] پاك و پاكيزه شود
أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ
4يا متذكر [حقايق] گردد و آن تذكر او را سود دهد؛
أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ
5اما كسى كه خود را ثروتمند نشان مىدهد
فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ
6تو به او روى مىآورى [و نسبت به وى اهتمام مىورزى]
وَ مَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ
7در حالى كه اگر او نخواهد خود را [از آلودگىهاى باطنى و عملى] پاك كند تكليفى بر عهده تو [نسبت به او] نيست؛
وَ أَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ
8و اما آنكه شتابان نزد تو آمد
وَ هُوَ يَخۡشَىٰ
9در حالى كه [از پروردگارش] مىترسد،
فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ
10تو [با روى گردانى] از او به ديگران مىپردازى.
كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ
11اين چنين [برخوردى شايسته] نيست، بىترديد اين آيات قرآن مايه پند است.
فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ
12پس هركه خواست از آن پند گيرد،
فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ
13در صحيفههايى است ارزشمند
مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۢ
14بلند مرتبه و پاكيزه
بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ
15در دست سفيرانى
كِرَامِۢ بَرَرَةٖ
16بزرگوار و نيكوكار.
قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ
17مرگ بر انسان، چه كافر و ناسپاس است!
مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ
18[خدا] او را از چه چيز آفريده؟
مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ
19از نطفهاى [ناچيز و بىمقدار] آفريده است، پس او را [در ذات، صفات و اندام] اندازه لازم عطا كرد.
ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ
20آن گاه راه [هدايت، سعادت، خير و طاعت] را برايش آسان ساخت.
ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ
21سپس او را ميراند و در گور نهاد،
ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ
22و سپس چون بخواهد او را زنده مىكند.
كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ
23اين چنين نيست [كه وظيفهاش را انجام داده باشد] هنوز آنچه را به او دستور داده به جا نياورده است.
فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ
24پس انسان بايد به خوراكش با تأمل بنگرد
أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا
25كه ما [از آسمان] آب فراوانى فرو ريختيم.
ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا
26سپس زمين را [به صورتى سودمند] از هم شكافتيم.
فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا
27پس در آن دانههاى فراوانى رويانديم،
وَ عِنَبٗا وَ قَضۡبٗا
28و انگور و سبزيجات
وَ زَيۡتُونٗا وَ نَخۡلٗا
29و زيتون و درخت خرما
وَ حَدَآئِقَ غُلۡبٗا
30و بوستانهاى پر از درخت تناور و بزرگ
وَ فَٰكِهَةٗ وَ أَبّٗا
31و ميوه و چراگاه
مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَ لِأَنۡعَٰمِكُمۡ
32تا مايه برخوردارى شما و دامهايتان باشد.
فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ
33پس زمانى كه آن بانگ هولناك و مهيب در رسد،
يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ
34روزى كه آدمى فرار مىكند، از برادرش
وَ أُمِّهِۦ وَ أَبِيهِ
35و از مادر و پدرش
وَ صَٰحِبَتِهِۦ وَ بَنِيهِ
36و از همسر و فرزندانش
لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ
37در آن روز هركسى از آنان را كارى است كه او را به خود مشغول مىكند [تا جايى كه نمىگذارد به چيز ديگرى بپردازد.]
وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ
38در آن روز چهرههايى درخشان و نورانى است
ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ
39خندان و خوشحال
وَ وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ
40و در آن روز چهرههايى است كه بر آنان غبار نشسته
تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ
41[و] سياهى و تاريكى آنان را فرا گرفته است؛
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ
42آنان همان كافران بد كارند.