إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَي الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَ هُمْ أَغْنِياءُ رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوالِفِ وَ طَبَعَ اللَّهُ عَليٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لا يَعْلَمُونَ

راه عقوبت فقط بر كسانى باز است كه توانگرانند، خواسته‌اند كه با ماندگان باشند، خدا دلهايشان را مهر زده كه نمى‌فهمند.

يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُلْ لا تَعْتَذِرُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبارِكُمْ وَ سَيَرَي اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِليٰ عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

چون به سوى آنها برگرديد اعتذار خواهند كرد، بگو: اعتذار نكنيد از شما باور نخواهيم كرد، خدا از بعضى كارهايتان به ما خبر داده است، به زودى خدا و رسولش اعمال شما را خواهد ديد، سپس به سوى داناى نهان و آشكار برميگرديد از آنچه مى‌كرديد به شما خبر مى‌دهد.

سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ

چون به سوى آنها برگشتيد حتما قسم خواهند خورد كه از آنها ناديده بگيريد، از آنها اعراض كنيد كه آنها پليد هستند و جايگاهشان جهنم است سزاى آنچه مى‌كردند.

يَحْلِفُونَ لَكُمْ لِتَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنْ تَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لا يَرْضيٰ عَنِ الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ

براى شما قسم مى‌خورند تا از آنها راضى شويد، اگر شما از آنها راضى شويد، خدا از قوم فاسقان راضى نخواهد شد.

الْأَعْرابُ أَشَدُّ كُفْراً وَ نِفاقاً وَ أَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا حُدُودَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَليٰ رَسُولِهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

باديه‌نشينان كفر و نفاقشان سخت‌تر است و سزاوارتر هستند كه حدود آنچه را كه خدا به پيغمبرش نازل كرده است ندانند خدا عليم و حكيم است.

وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ يَتَّخِذُ ما يُنْفِقُ مَغْرَماً وَ يَتَرَبَّصُ بِكُمُ الدَّوائِرَ عَلَيْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

بعضى باديه‌نشينان آنچه را خرج مى‌كند غرامتى مى‌داند و براى شما منتظر حادثه‌هاست بر آنهاست حادثه بد، خدا شنوا و داناست.

وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ يَتَّخِذُ ما يُنْفِقُ قُرُباتٍ عِنْدَ اللَّهِ وَ صَلَواتِ الرَّسُولِ أَلا إِنَّها قُرْبَةٌ لَهُمْ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

بعضى باديه‌نشينان به خدا و روز قيامت ايمان مى‌آورد و آنچه را خرج مى‌كند مايه تقرب نزد خدا مى‌داند همچنين دعاى پيغمبر را مايه تقرب مى‌داند بدانيد كه آنها براى ايشان مايه تقرب است، خدا آنها را به رحمت خويش وارد خواهد كرد خدا غفور و رحيم است.

وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِينَ وَ الْأَنْصارِ وَ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً ذٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

سبقت كنندگان نخستين از مهاجرين و انصار و كسانى كه به نيكى از آنها پيروى كرده‌اند خدا از آنها راضى است، آنها از خدا راضى هستند و براى آنها بهشتهايى آماده كرده كه نهرها زير آنها روان است و در آنها جاودانانند. آن رستگارى بزرگى است.

وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَي النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِليٰ عَذابٍ عَظِيمٍ

بعضى باديه‌نشينان كه در اطراف شما هستند منافقند و بعضى از اهل مدينه منافقند و بر نفاق عادت كرده‌اند تو آنها را نمى‌شناسى ما آنها را مى‌شناسيم، آنها را دو بار عذاب مى‌كنيم سپس به عذاب بزرگى بر مى‌گردند.

وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلاً صالِحاً وَ آخَرَ سَيِّئاً عَسَي اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

و ديگران كه به گناهان خود اعتراف كرده و عمل صالح را با عمل بد جمع كرده‌اند، شايد خدا بر آنها برگردد كه خدا آمرزنده و مهربان است.

خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

از اموالشان زكاة بگير كه با زكات آنها را پاك مى‌كنى و رشدشان مى‌دهى و بر آنها دعا كن كه دعاى تو بر آنها آرامش است و خدا شنوا و داناست.

أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

آيا ندانسته‌اند كه خدا توبه را از بندگانش قبول مى‌كند و زكاتها را مى‌گيرد و خدا اوست بسيار توبه كننده و مهربان.

وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَي اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِليٰ عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

بگو: عمل كنيد، حتما خدا و پيامبرش و مؤمنان عمل شما را مى‌بينند و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بر مى‌گرديد و از آنچه مى‌كرديد به شما خبر مى‌دهد.

وَ آخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

و ديگرانى هستند كه براى فرمان خدا به تأخير افتاده‌اند يا آنها را عذاب مى‌كند و يا بر آنها بر مى‌گردد خدا دانا و حكمتكردار است.

وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنيٰ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ

كسانى كه مسجدى بنا كرده‌اند از روى ضرر زدن و كفر و تفرقه افكندن ميان مؤمنان و كمين درست كردن براى كسى كه از پيش با خدا و رسول جنگيده است، قسم مى‌خورند كه فقط خوبى اراده كرده‌ايم، خدا گواه است كه دروغگو هستند.

لا تَقُمْ فِيهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَي التَّقْويٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ

ابدا در آن مسجد نماز مخوان، مسجدى كه از اول بر تقوى پايه‌گذارى شده شايسته‌تر است در آن به نماز بايستى در آن مردانى هستند خوش دارند كه پاك باشند، خدا پاك شوندگان را دوست مى‌دارد.

أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْيانَهُ عَليٰ تَقْويٰ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَيْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْيانَهُ عَليٰ شَفا جُرُفٍ هارٍ فَانْهارَ بِهِ فِي نارِ جَهَنَّمَ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

آيا آنكه بنايش را بر تقوى و رضاى خدا پايه نهاده بهتر است يا آنكه بنايش را بر لب سيلگاه فرو ريختنى بنا نهاده است؟ كه او را در آتش جهنم ساقط كرده، خدا قوم ستمكاران را هدايت نمى‌كند.

لا يَزالُ بُنْيانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

بنايى كه از روى شك ساخته‌اند در دلهاى آنها پيوسته هست مگر آنكه دلهايشان پاره پاره شود، خدا دانا و حكمت كردار است.

إِنَّ اللَّهَ اشْتَريٰ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفيٰ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بايَعْتُمْ بِهِ وَ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

خدا از مؤمنان جانها و اموال آنها را در مقابل بهشت خريده است، در راه خدا مى‌جنگند، مى‌كشند و كشته مى‌شوند، اين وعده حقى است بر عهده خدا در تورات و انجيل و قرآن، كيست كه به عهد خود از خدا وفادارتر باشد، باين معامله كه كرده‌ايد شاد باشيد، رستگارى بزرگ فقط همين است.

التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ

توبه كنندگانند، و عبادت پيشگان و سپاس گويان و سياحت كنندگان و ركوع كنندگان و سجده آوران و آمران به معروف و نهى كنندگان از منكر و حافظان حدود الهى و بشارت بده مؤمنان را.

ما كانَ لِلنَّبِيِّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَ لَوْ كانُوا أُولِي قُرْبيٰ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحابُ الْجَحِيمِ

پيغمبر و مؤمنان را نرسد كه براى مشركان از خدا آمرزش بخواهند هر چند اقوامشان بوده باشند، (اين) پس از آنست كه (مشركان مرده باشند) و بر مؤمنان ثابت شده باشد كه آنها اهل آتشند.

وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْراهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ

آمرزش خواستن ابراهيم براى پدرش فقط از روى وعده‌اى بود كه باو داده بود و چون (او مرد) و بر ابراهيم حتمى شد كه او دشمن خداست از او بيزارى كرد كه ابراهيم بسيار مهربان و بردبار بود.

وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُضِلَّ قَوْماً بَعْدَ إِذْ هَداهُمْ حَتَّي يُبَيِّنَ لَهُمْ ما يَتَّقُونَ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

از سنت خدا نيست كه قومى را بعد از هدايتشان گمراه كند مگر آنكه چيزى كه بايد از آن پرهيز كنند به آنها روشن نمايد كه خدا به هر چيز داناست.

إِنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ

حكومت آسمانها و زمين خاص خداست، زنده مى‌كند و مى‌ميراند و شما را جز او سرپرستى و ياورى نيست.

لَقَدْ تابَ اللَّهُ عَلَي النَّبِيِّ وَ الْمُهاجِرِينَ وَ الْأَنْصارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي ساعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ ما كادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ

خدا عنايت كرد بر پيغمبر و بر مهاجرين و انصارى كه در زمان سختى از او پيروى كردند، اين پس از آن بود كه نزديك بود قلوب گروهى از آنها منحرف شود سپس بر آنها عنايت كرد كه خدا به مؤمنان با رأفت و مهربان است.

وَ عَلَي الثَّلاثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُوا حَتَّي إِذا ضاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِما رَحُبَتْ وَ ضاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنْفُسُهُمْ وَ ظَنُّوا أَنْ لا مَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ ثُمَّ تابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

و خدا عنايت كرد بر آن سه نفر كه از جهاد تخلف كردند تا جايى كه زمين با آن فراخى بر آنها تنگ شد، باطنشان نيز بر آنها تنگ گرديده و دانستند كه پناهگاهى از سخط خدا جز به سوى خدا نيست، سپس بر آنها توفيق داد تا توبه كنند كه خدا بسيار توبه پذير و مهربان است.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد از خدا بترسيد و با راستان باشيد.

ما كانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ يَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَ لا يَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ذٰلِكَ بِأَنَّهُمْ لا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَ لا نَصَبٌ وَ لا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لا يَطَئُونَ مَوْطِئاً يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَ لا يَنالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلاً إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ

بر اهل مدينه و باديه‌نشينان اطراف آنها، نرسد كه از رسول خدا تخلف كنند و به سبب اشتغال به خود از او اعراض نمايند، زيرا هيچ عطشى و رنجى و گرسنگى در راه خدا به آنها نمى‌رسد و به جايى كه كفار را خشمگين كند قدم نمى‌نهند و از دشمنى به مطلوبى نمى‌رسند مگر آنكه براى آنها عمل صالح نوشته مى‌شود زيرا خدا پاداش نيكوكاران را تباه نمى‌كند.

وَ لا يُنْفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَ لا كَبِيرَةً وَ لا يَقْطَعُونَ وادِياً إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ

و هيچ نفقه كوچك و بزرگى انفاق نمى‌كنند و هيچ راهى نمى‌پيمايند مگر آنكه براى آنها ثبت مى‌شود تا خدا بهتر از آنچه مى‌كرده‌اند اجرشان دهد.

وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ

وظيفه نيست كه همه مؤمنان به جهاد بروند پس چرا از هر فرقه آنها گروهى نمى‌روند تا در دين دانا شوند و وقت برگشتن قوم خود را انذار كنند تا آنها از معاصى بر حذر باشند.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد بجنگيد با كفارى كه به ديار شما نزديك هستند و تا در شما قاطعيت بيابند و بدانيد كه خدا با پرهيزكاران است.

وَ إِذا ما أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ أَيُّكُمْ زادَتْهُ هذِهِ إِيماناً فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزادَتْهُمْ إِيماناً وَ هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ

و چون سوره‌اى نازل مى‌شود بعضى از منافقان به ديگران گويد: اين آيه كدام يك را افزون كرد، اما ايمان اهل ايمان را افزون كرده آنها شادمانند.

وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَي رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ كافِرُونَ

اما كسانى كه در قلب مرض دارند بر پليديشان پليدى افزوده و كافر مرده‌اند.

أَ وَ لا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لا يَتُوبُونَ وَ لا هُمْ يَذَّكَّرُونَ

آيا نمى‌بينند كه در هر سال يك دفعه يا دو دفعه امتحان مى‌شوند ولى نه توبه مى‌كنند و نه بيدار مى‌شوند.

وَ إِذا ما أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِليٰ بَعْضٍ هَلْ يَراكُمْ مِنْ أَحَدٍ ثُمَّ انْصَرَفُوا صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ

و چون سوره‌اى نازل شود بعضى به بعضى نگاه مى‌كنند كه آيا كسى شما را مى‌بيند سپس متفرق مى‌شوند خدا قلوبشان را از حق برگردانيد، كه قوم نادانند.

لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ

براى شما از خودتان پيغمبرى آمد كه هلاكت شما بر او دشوار است بر شما حريص است و به مؤمنان با رأفت و مهربان است.

فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ

اگر از قبول دعوت تو برگردند بگو: خدا بر من بس است، جز او معبودى نيست بر او توكل كردم، او صاحب حكومت بزرگ است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ

بنام خداى رحمان رحيم؛ ا، ل، ر، اين است آيه‌هاى كتاب پر از حكمت.

أَ كانَ لِلنَّاسِ عَجَباً أَنْ أَوْحَيْنا إِليٰ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَنْ أَنْذِرِ النَّاسَ وَ بَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ قالَ الْكافِرُونَ إِنَّ هٰذا لَساحِرٌ مُبِينٌ

آيا بر مردم تعجب آور است كه به فردى از آنها وحى كرديم كه مردمان را انذار كن و به آنان كه ايمان آورده‌اند، بشارت ده كه نزد خدايشان مقام راستى دارند، كافران گفتند: اين شخص جادوگر آشكارى است.

إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَويٰ عَلَي الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ ما مِنْ شَفِيعٍ إِلَّا مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ ذٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ

پروردگار شما همانست كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد، سپس بر حكومت استقرار يافت، كار جهان را تدبير مى‌كند، واسطه‌اى نيست مگر بعد از اذن او، آنست خداى شما، او را عبادت كنيد آيا متذكر نمى‌شويد؟.

إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ بِالْقِسْطِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَمِيمٍ وَ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ

بازگشت همه شما به سوى اوست، وعده خدا حق است كه او خلقت را آغاز كرده و سپس آن را اعاده مى‌كند، تا كسانى را كه ايمان آورده و عمل شايسته كرده‌اند به عدالت پاداش دهد، آنان كه كافر شده‌اند شرابى از آب جوشان و عذاب دردناكى دارند.

هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِياءً وَ الْقَمَرَ نُوراً وَ قَدَّرَهُ مَنازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ ما خَلَقَ اللَّهُ ذٰلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

خدا همانست كه آفتاب را پر نور و ماه را نورانى كرد و براى ماه منزلهايى معين نمود، تا شمارش سالها و حساب را بدانيد، خدا اينها را جز به حق نيافريده است، آيات را براى قومى كه درك مى‌كنند بيان مى‌كند.

إِنَّ فِي اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَّقُونَ

در پى آمدن شب و روز و در آنچه خدا در آسمان‌ها و زمين آفريده نشانه‌هايى است براى قومى كه پرهيزكار هستند.

إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ

آنان كه ملاقات ما را اميد ندارند و به زندگى دنيا راضى شده‌اند و به آن دلبسته‌اند و كسانى كه از آيه‌هاى ما در غفلت مى‌باشند.

أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ

آنها جايگاهشان آتش است، در اعمالى كه مى‌كرده‌اند.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمانِهِمْ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ

كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، خدا به سبب ايمانشان آنها را به جايى مى‌رساند كه نهرها از زير جايگاه آنها در بهشتهاى پر نعمت روان است.

دَعْواهُمْ فِيها سُبْحانَكَ اللَّهُمَّ وَ تَحِيَّتُهُمْ فِيها سَلامٌ وَ آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ

دعايشان در آنجا «منزهى خدايا» است و تعارفشان سلام و آخر دعايشان آنست كه ستايش الله را كه مربى موجودات است.

وَ لَوْ يُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجالَهُمْ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ فَنَذَرُ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ

اگر خدا شر را به شتاب به مردم مى‌داد مانند آنكه خير را به شتاب مى‌خواهند، اجلشان سر آمده بود ولى ما كسانى را كه اميد معاد ندارند رها مى‌كنيم، در طغيانشان سرگردان مى‌مانند.

وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمَّا كَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ يَدْعُنا إِليٰ ضُرٍّ مَسَّهُ كَذٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ

و چون به انسان محنتى برسد ما را خوابيده يا نشسته يا ايستاده مى‌خواند و چون محنت او را از بين برديم برود گويا ما را براى رفع محنتى كه به او رسيده نخوانده است، اين چنين براى اسرافكاران آنچه مى‌كنند آرايش شده است.

وَ لَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ وَ ما كانُوا لِيُؤْمِنُوا كَذٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ

پيش از شما نسلهايى را هلاك كرديم آن گاه كه ظالم شدند، پيغمبرانشان با حجتها سوى آنها آمدند ولى كسانى نبودند كه ايمان آورند، قوم گناهكار را اين چنين سزا مى‌دهيم.

ثُمَّ جَعَلْناكُمْ خَلائِفَ فِي الْأَرْضِ مِنْ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ

سپس شما را از پى ايشان در زمين جانشين كرديم تا بنگريم چگونه عمل مى‌كنيد.

وَ إِذا تُتْليٰ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هٰذا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ ما يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقاءِ نَفْسِي إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا ما يُوحيٰ إِلَيَّ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

و چون آيه‌هاى روشن ما بر آنها خوانده شود كسانى كه انتظار معاد را ندارند، گويند: قرآنى غير از آن بياور يا آن را عوض كن بگو: مرا نرسد كه از جانب خود آن را عوض كنم فقط از آنچه به من وحى مى‌شود پيروى مى‌كنم كه من اگر به پروردگارم عصيان كنم از عذاب روزى بزرگ مى‌ترسم.

قُلْ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَ لا أَدْراكُمْ بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُراً مِنْ قَبْلِهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ

بگو: اگر خدا مى‌خواست من قرآن را بر شما نمى‌خواندم و خدا آن را به شما تعليم نمى‌كرد، پيش از آن مدتى در ميان شما مانده‌ام آيا نمى‌فهميد؟!

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَريٰ عَلَي اللَّهِ كَذِباً أَوْ كَذَّبَ بِآياتِهِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ

كيست ظالمتر از آنكه بر خدا دروغ بندد يا آيه‌هاى او را تكذيب كند، واقع اين است كه گناهكاران راستكار نمى‌شوند.

وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَضُرُّهُمْ وَ لا يَنْفَعُهُمْ وَ يَقُولُونَ هٰؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اللَّهِ قُلْ أَ تُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِما لا يَعْلَمُ فِي السَّماواتِ وَ لا فِي الْأَرْضِ سُبْحانَهُ وَ تَعاليٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ

سواى خدا چيزى را مى‌پرستند كه نه ضررشان مى‌رساند و نه سودشان مى‌دهد و مى‌گويند: اينها شفيعان ما نزد خدايند بگو: آيا مى‌خواهيد خدا را خبر دهيد از آنچه وجود آن را در آسمانها و زمين نمى‌داند؟ او پاك و برتر است از آنچه شريك قرار مى‌دهند.

وَ ما كانَ النَّاسُ إِلَّا أُمَّةً واحِدَةً فَاخْتَلَفُوا وَ لَوْلا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيما فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

مردم در آغاز جز يك امت نبودند آن گاه اختلاف كردند اگر كلمه‌اى از پيش از پروردگارت نبود، ميان آنها در آنچه اختلاف مى‌كنند داورى شده بود.

وَ يَقُولُونَ لَوْلا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ

مى‌گويند: چرا بر او آيه‌اى از پروردگارش نازل نمى‌شود بگو غيب (عذاب آينده) از آن خداست منتظر بمانيد من نيز با شما از منتظرانم.

وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذا لَهُمْ مَكْرٌ فِي آياتِنا قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَكْراً إِنَّ رُسُلَنا يَكْتُبُونَ ما تَمْكُرُونَ

و چون به مردم بعد از محنتى كه به ايشان رسيده رحمتى چشانديم، آن گاه آنها درباره آيات ما مكر مى‌كنند، بگو: خدا در مكر كردن سريعتر است كه فرستادگان ما آنچه مى‌كنيد مى‌نويسند.

هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ حَتَّي إِذا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَ جَرَيْنَ بِهِمْ بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَ فَرِحُوا بِها جاءَتْها رِيحٌ عاصِفٌ وَ جاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنْجَيْتَنا مِنْ هذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ

او همانست كه شما را در خشكى و دريا راه مى‌برد تا آن دم كه در كشتى‌ها نشستيد و آنها را با باد مطبوع راه بردند و از آن شاد شدند باد تندى بر آنها وزيدن گرفت و موج از هر مكان بر آنها آمد و احساس كردند كه با بلا محاط شده‌اند، خدا را در حالى خواستند كه بندگى را خاص او مى‌دانستند كه اگر از اين شدت نجاتمان دهى حتما از شكرگزاران خواهيم بود.

فَلَمَّا أَنْجاهُمْ إِذا هُمْ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّما بَغْيُكُمْ عَليٰ أَنْفُسِكُمْ مَتاعَ الْحَياةِ الدُّنْيا ثُمَّ إِلَيْنا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

چون نجاتشان دهد آن گاه در زمين به ناحق عمل مى‌كنند، اى مردم ظلمتان فقط بر خودتان است در دنيا لذت مى‌بريد سپس بازگشت شما به سوى ماست از آنچه مى‌كنيد به شما خبر خواهيم داد.

إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الْأَنْعامُ حَتَّي إِذا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُها أَنَّهُمْ قادِرُونَ عَلَيْها أَتاها أَمْرُنا لَيْلاً أَوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصِيداً كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

حكايت زندگى دنيا مانند آبى است كه از آسمان نازل كرديم و بوسيله آن گياهان زمين از آنچه انسانها مى‌خورند و حيوانات مى‌خورند به هم پيوسته شد، تا چون زمين رونق و زينت گرفت و صاحبان زمين احساس كردند كه بر گياهان تسلط كامل دارند، به ناگاه فرمان ما شب يا روز بدان رسيد و آن را از بين برديم گويا اصلا نبوده، بدينسان اين آيه‌ها را براى قومى كه فكر مى‌كنند بيان مى‌كنيم.

وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِليٰ دارِ السَّلامِ وَ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ إِليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ

خدا به سراى سلامت دعوت مى‌كند و هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى‌كند.

لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنيٰ وَ زِيادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ

براى آنان كه كار نيك كرده‌اند عاقبت نيكى با اضافه از آنچه كرده‌اند هست و سياهى و ذلت چهره‌هايشان را نمى‌گيرد، آنها اهل بهشت هستند و در آن جاودانانند.

وَ الَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئاتِ جَزاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِها وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ما لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ كَأَنَّما أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ

و كسانى كه كارهاى بد كرده‌اند، براى آنها سزاى بدى است مثل بدى كه كرده‌اند ذلت آنها را فرا مى‌گيرد از عذاب خدا نگهدارى ندارند، گويى چهره‌هايشان را پاره‌هايى از شب سياه پوشانيده است، آنها اهل آتشند و در آن جاودان خواهند بود.

وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكانَكُمْ أَنْتُمْ وَ شُرَكاؤُكُمْ فَزَيَّلْنا بَيْنَهُمْ وَ قالَ شُرَكاؤُهُمْ ما كُنْتُمْ إِيَّانا تَعْبُدُونَ

روزى همه آنها را محشور مى‌كنيم آن گاه بكسانى كه شرك آورده‌اند مى‌گوئيم شما و معبودهايتان در مكان خود بيايستيد، ميانشان را جدا كنيم، معبودهايشان مى‌گويند: شما به ما بندگى نمى‌كرديد.

فَكَفيٰ بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ إِنْ كُنَّا عَنْ عِبادَتِكُمْ لَغافِلِينَ

خدا در گواهى ميان ما و شما بس است كه از پرستش شما بى خبر بوده‌ايم.

هُنالِكَ تَبْلُوا كُلُّ نَفْسٍ ما أَسْلَفَتْ وَ رُدُّوا إِلَي اللَّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ

در آنجا هر كس عملى كه از پيش فرستاده بيازمايد و به سوى خدا كه مالك حقيقى آنهاست برمى‌گيرند و آنچه از خود مى‌ساختند نابود مى‌شود.

قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أَمَّنْ يَمْلِكُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ مَنْ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ مَنْ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَ فَلا تَتَّقُونَ

بگو: كيست كه به شما از آسمان و زمين روزى مى‌دهد؟ يا كيست كه مالك گوشها و چشمهاى شماست؟ و كيست كه زنده را از مرده و مرده را از زنده بيرون مى‌كند؟ حتما خواهند گفت: خدا بگو: آيا پس از شرك پرهيز نمى‌كنيد؟!

فَذٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلالُ فَأَنّيٰ تُصْرَفُونَ

آن خدا، پروردگار واقعى شماست، بعد از حق نيست مگر گمراهى، پس به كجا بر مى‌گرديد؟!

كَذٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَي الَّذِينَ فَسَقُوا أَنَّهُمْ لا يُؤْمِنُونَ

اين چنين حتمى شده وعده پروردگار تو بر آنكه فاسق شدند، آنها ايمان نمى‌آورند.

قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ قُلِ اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ فَأَنّيٰ تُؤْفَكُونَ

بگو: از خدايان شما كسى هست كه خلقت را شروع كرده و آن را اعاده كند؟ بگو: خدا خلقت را شروع كرده و آن را اعاده مى‌كند، پس به كجا بر مى‌گرديد.

قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَي الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَي الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْديٰ فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ

بگو: از خدايان شما كسى هست كه به حق رهبرى كند؟ بگو خدا به حق رهبرى مى‌كند، آيا آنكه به حق رهبرى مى‌كند سزاوارتر است پيروى شود يا آن كه‌ هدايت نمى‌شود مگر آنكه هدايت كرده شود؟ آيا به شما چه شده و چگونه حكم مى‌كنيد؟!

وَ ما يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ

بيشتر آنها فقط از گمان پيروى مى‌كنند و گمان به جاى يقين هيچ كفايت نمى‌كند خدا به آنچه مى‌كنند داناست.

وَ ما كانَ هٰذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَريٰ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لٰكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ الْكِتابِ لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ

چنين نيست كه اين قرآن از جانب غير خدا جعل شده باشد بلكه تصديق كننده است تورات و انجيل را و مشروح همه كتابهاست، بى شك از جانب خداست.

أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

يا مى‌گويند: از خودش جعل كرده است بگو: يك سوره مانند آن را بياوريد و هر كه را جز خدا توانستيد بيارى بخوانيد اگر راستگويان هستيد.

بَلْ كَذَّبُوا بِما لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَ لَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الظَّالِمِينَ

ليكن دروغ شمردند آنچه را كه به دانستن آن احاطه نكرده‌اند و هنوز تأويل آن به سوى آنها نيامده است، اين چنين تكذيب كردند كسانى كه پيش از آنها بودند بنگر كه عاقبت ظالمان چگونه شد.

وَ مِنْهُمْ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لا يُؤْمِنُ بِهِ وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ

بعضى از آنها به قرآن ايمان مى‌آورند و بعضى از آنها به قرآن ايمان نمى‌آورند، پروردگار تو به مفسدان داناست.

وَ إِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ لِي عَمَلِي وَ لَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنْتُمْ بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَ أَنَا بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ

اگر تو را تكذيب كنند بگو كار من براى من است و كار شما براى شماست، شما از آنچه من مى‌كنم بيزاريد و من از آنچه شما مى‌كنيد بيزارم.

وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ كانُوا لا يَعْقِلُونَ

بعضى از آنها به تو گوش مى‌دهند مگر تو كران را شنوا توانى كرد، اگر چه تعقل نكنند.

وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ لَوْ كانُوا لا يُبْصِرُونَ

بعضى از آنها به تو نگاه مى‌كند مگر تو كوران را هدايت توانى كرد با آنكه نمى‌بينند؟!

إِنَّ اللَّهَ لا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئاً وَ لٰكِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

خدا به مردم هيچ ستم نمى‌كند، ليكن مردم به خودشان ستم مى‌كنند.

وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَنْ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا ساعَةً مِنَ النَّهارِ يَتَعارَفُونَ بَيْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ اللَّهِ وَ ما كانُوا مُهْتَدِينَ

ياد كن روزى را كه محشورشان مى‌كند گويى جز اندكى از يك روز در دنيا درنگ نكرده‌اند، يكديگر را مى‌شناسند، زيانكار شد آنها كه ديدار خدا را تكذيب كرد و هدايت يافته نشدند.

وَ إِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِيدٌ عَليٰ ما يَفْعَلُونَ

اگر مقدارى از عذابى را كه به آنها وعده مى‌دهيم بر تو بنمايانيم يا تو را به ميرانيم بازگشت آنها به سوى ماست، آن گاه خدا بر آنچه مى‌كنند گواه است.

وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذا جاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ

هر امت و جامعه را پيغمبرى است چون پيغمبرشان آيد، ميانشان به عدالت داورى شود و آنها مظلوم نمى‌شوند.

وَ يَقُولُونَ مَتيٰ هٰذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

مى‌گويند اين وعده عذاب كى خواهد بود اگر راستگويانيد؟

قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي ضَرًّا وَ لا نَفْعاً إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ إِذا جاءَ أَجَلُهُمْ فَلا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ

بگو: من براى خودم مالك ضررى و نفعى نيستم مگر آنچه را كه خدا بخواهد، براى هر جامعه مدتى است چون مدتشان سر آيد نه زمانى پس مى‌افتند و نه پيش مى‌افتند.

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً أَوْ نَهاراً ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ

بگو: به من خبر دهيد اگر عذاب خدا در شب يا در روز بيايد كدام قسمت از آن عذاب را گناهكاران به عجله مى‌خواهند؟!

أَ ثُمَّ إِذا ما وَقَعَ آمَنْتُمْ بِهِ آلْآنَ وَ قَدْ كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ

آيا پس از آنكه عذاب آمد به آن ايمان مى‌آوريد؟ آيا اكنون ايمان مى‌آوريد حال آنكه در گذشته عذاب را به عجله مى‌خواستيد.

ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِما كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ

سپس به ظالمان گفته مى‌شود: بچشيد عذاب دائمى را مجازات نمى‌شويد مگر آنچه كه عمل مى‌كرديد.

وَ يَسْتَنْبِئُونَكَ أَ حَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ

از تو مى‌پرسند آيا آن عذاب حق است؟ بگو: آرى قسم به خدايم آن حق است و شما عاجز كننده نيستيد.

وَ لَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ ما فِي الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ وَ أَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ

اگر باشد براى هر كس مجموع آنكه در زمين هست، حتما آن را عوض مى‌دهد، چون عذاب را بينند ندامت را پنهان مى‌كنند، ميان آنها به عدالت رفتار مى‌شود آنها مظلوم نمى‌شوند.

أَلا إِنَّ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَلا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ

بدانيد آنچه در آسمانها و زمين هست خاص خداست بدانيد كه وعده خدا حتمى است ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

هُوَ يُحيِي وَ يُمِيتُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

اوست كه مى‌ميراند و زنده مى‌كند و به سوى او برمى‌گرديد.

يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ وَ هُديً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ

اى مردم از پروردگارتان به سوى شما موعظه‌اى آمد و شفاى آنچه در سينه‌هاست و هدايت و رحمت براى مؤمنان.

قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ

بگو: به فضل و رحمت شاد باشيد، آن از مال دنيا كه جمع مى‌كنيد بهتر است.

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ لَكُمْ مِنْ رِزْقٍ فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَراماً وَ حَلالاً قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَي اللَّهِ تَفْتَرُونَ

بگو: به من خبر دهيد از رزقى كه خدا نازل كرده و شما بعضى از آن را حرام و بعضى را حلال كرده‌ايد. بگو: آيا خدا به شما اجازه داده يا بر خدا دروغ مى‌بنديد؟

وَ ما ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَي النَّاسِ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَشْكُرُونَ

چيست گمان كسانى كه بر خدا دروغ مى‌بندند در وقت آمدن قيامت؟ خدا بر مردم صاحب كرم است ليكن بيشتر مردم سپاسگزار نيستند.

وَ ما تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُوداً إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ وَ ما يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذٰلِكَ وَ لا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتابٍ مُبِينٍ

در هيچ كارى نمى‌شوى و هيچ قرآنى از جانب خدا نمى‌خوانى و هيچ عملى نمى‌كنيد مگر آنكه در وقت شروع آنكار، ما بر شما گواهانيم، هموزن ذره‌اى در آسمان و زمين از خداى تو غائب نمى‌ماند، نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر از آن مگر آنكه در كتاب آشكارى است.

أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ

بدانيد دوستان خدا، نه خوفى بر آنها هست و نه محزون مى‌شوند.

الَّذِينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ

كسانى كه ايمان آورده و تقوا را پيشه مى‌كنند.

لَهُمُ الْبُشْريٰ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ لا تَبْدِيلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

بشارت براى آنهاست در زندگى دنيا و آخرت، كلمات خدا را تبديل كننده‌اى نيست آنست نجات بزرگ.

وَ لا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

سخن آنها تو را محزون نكند كه توانايى همه‌اش خاص خداست، اوست شنوا و دانا

أَلا إِنَّ لِلَّهِ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَتَّبِعُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ شُرَكاءَ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ

بدانيد هر كس در آسمانها و زمين هست خاص خداست، آنها كه غير خدا را مى‌خوانند پيروى از شركاء حقيقى نمى‌كنند؟ فقط تابع گمانند و فقط دروغ مى‌گويند.

هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهارَ مُبْصِراً إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ

اوست كه شب را براى شما پديد آورد تا در آن آرام گيريد، روز را روشن گردانيد در اينها آيه‌هايى است براى قومى كه مى‌شنوند.

قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً سُبْحانَهُ هُوَ الْغَنِيُّ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ إِنْ عِنْدَكُمْ مِنْ سُلْطانٍ بِهٰذا أَ تَقُولُونَ عَلَي اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ

گفتند: خدا فرزندى گرفته است. خدا منزه و بى نياز است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين هست خاص اوست، شما به اين گفته دليلى نداريد آيا آنچه نمى‌دانيد به خدا مى‌گوئيد؟!

قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ لا يُفْلِحُونَ

بگو: آنان كه بر خدا دروغ جعل مى‌كند راستگار نمى‌شوند.

مَتاعٌ فِي الدُّنْيا ثُمَّ إِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ الْعَذابَ الشَّدِيدَ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ

آنها را متاع اندكى است در دنيا سپس بازگشت آنها به سوى ماست، سپس عذاب شديد را بر آنها در اثر كفرشان مى‌چشانيم.

وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ إِنْ كانَ كَبُرَ عَلَيْكُمْ مَقامِي وَ تَذْكِيرِي بِآياتِ اللَّهِ فَعَلَي اللَّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ وَ شُرَكاءَكُمْ ثُمَّ لا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَ لا تُنْظِرُونِ

بخوان بر آنها حكايت نوح را، آن دم كه به قوم خود گفت: اى قوم من. اگر مقام من و ياد آوردنم آيات را، بر شما گران است، بر خدا اعتماد كرده‌ام، كارتان و يارانتان را يك جا كنيد تا سپس كارتان بر شما مايه اندوه نشود سپس به سوى من برخيزيد و مهلتم ندهيد.

فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَي اللَّهِ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ

اگر از قبول من اعراض كرديد (باكى نيست كه) از شما مزدى نخواسته‌ام، مزدم فقط بر عهده خداست و مأمورم كه از مسلمين باشم.

فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَ جَعَلْناهُمْ خَلائِفَ وَ أَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ

نوح را تكذيب كردند، او را با يارانش در كشتى نجات داديم و جانشينان كرديم و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كرده بودند غرق نموديم، بنگر عاقبت انذار شدگان‌ چگونه شد.

ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِ رُسُلاً إِليٰ قَوْمِهِمْ فَجاءُوهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ كَذٰلِكَ نَطْبَعُ عَليٰ قُلُوبِ الْمُعْتَدِينَ

آن گاه پس از نوح پيامبرانى به سوى قومشان فرو فرستاديم: براى آنها معجزاتى آوردند ولى آنها ايمان نمى‌آوردند به آنچه قبلا تكذيب كرده بودند، اين چنين به قلوب تجاوزكاران مهر مى‌نهيم.

ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسيٰ وَ هارُونَ إِليٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ بِآياتِنا فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ

سپس از پس آنها موسى و هارون را با معجزات خود مبعوث كرديم به سوى فرعون و قومش، از آيه‌هاى ما سرپيچى كردند و قوم گناهكار بودند.

فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هٰذا لَسِحْرٌ مُبِينٌ

چون حق از جانب ما به سوى آنها آمد گفتند: اين جادوى آشكارى است.

قالَ مُوسيٰ أَ تَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جاءَكُمْ أَ سِحْرٌ هٰذا وَ لا يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ

موسى گفت حق را كه آن دم به سوى شما آمد سحر مى‌گوئيد؟! آيا اين جادو است با آنكه جادوگران رستگار نمى‌شوند؟!

قالُوا أَ جِئْتَنا لِتَلْفِتَنا عَمَّا وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا وَ تَكُونَ لَكُمَا الْكِبْرِياءُ فِي الْأَرْضِ وَ ما نَحْنُ لَكُما بِمُؤْمِنِينَ

گفتند: آيا آمده‌اى ما را از طريقه‌اى كه پدران خود را در آن ديده‌ايم بازدارى؟ تا حكومت در اين زمين مال شما دو برادر باشد ما به شما ايمان نمى‌آوريم.

وَ قالَ فِرْعَوْنُ ائْتُونِي بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ

فرعون گفت هر چه جادوگر ما هر (پيدا كرديد) پيش من آريد.

فَلَمَّا جاءَ السَّحَرَةُ قالَ لَهُمْ مُوسيٰ أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ

چون جادوگران آمدند موسى گفت: آنچه مى‌خواهيد بياندازيد، بياندازيد.

فَلَمَّا أَلْقَوْا قالَ مُوسيٰ ما جِئْتُمْ بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ

چون ريسمانها را انداختند موسى گفت: آنچه آورديد جادو است خدا به زودى آن را باطل خواهد كرد كه خدا عمل مفسدان را اصلاح نمى‌كند.

وَ يُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ

و حق را با كلمات خود پيروز مى‌كند هر چند گناهكاران را خوش نيايد.

فَما آمَنَ لِمُوسيٰ إِلَّا ذُرِّيَّةٌ مِنْ قَوْمِهِ عَليٰ خَوْفٍ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِمْ أَنْ يَفْتِنَهُمْ وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ

به موسى فقط جوانانى از قومش ايمان آوردند آنهم با ترس از فرعون و اشراف خودشان كه فرعون گرفتارشان كند زيرا فرعون در زمين مصر متكبر و از مفسدان بود.

وَ قالَ مُوسيٰ يا قَوْمِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ

موسى گفت اى امت من اگر به خدا ايمان داريد و به او تسليم هستيد بر او توكل كنيد.

فَقالُوا عَلَي اللَّهِ تَوَكَّلْنا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

گفتند: بر خدا توكل كرديم خدايا ما را براى ستمگران مايه آزمايش مگردان.

وَ نَجِّنا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكافِرِينَ

و ما را به رحمت خودت از قوم كافران نجات بده.

وَ أَوْحَيْنا إِليٰ مُوسيٰ وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ

به موسى و برادرش وحى كرديم كه براى قوم خويش در مصر خانه‌ها آماده كنيد و خانه‌هايتان را رو در رو قرار بدهيد و نماز بخوانيد و مؤمنان را بشارت بده،

وَ قالَ مُوسيٰ رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوالاً فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَليٰ أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَليٰ قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّي يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ

موسى گفت: خدايا تو به فرعون و اشراف او زينت و اموال داده‌اى خدايا كه مردم را از راه تو باز دارند، خدايا اموالشان را محو كن، قلوبشان را سخت گردان تا عذاب اليم را نبينند ايمان نمى‌آورند.

قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ

خدا گفت: دعوت شما مستجاب شد، در كار خود ثابت باشيد از راه جاهلان پيروى نكنيد.

وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّي إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ

بنى اسرائيل را از دريا عبور داديم، فرعون و لشكريانش، به ظلم و عدوان آنها را تعقيب كرد تا چون غرق او را گرفت گفت: ايمان آوردم كه جز خدايى كه بنى اسرائيل ايمان آورده‌اند خدايى نيست و من از مسلمينم.

آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ كُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ

آيا اكنون ايمان مى‌آورى با آنكه در گذشته نافرمانى كرده و از مفسدان بودى.

فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ عَنْ آياتِنا لَغافِلُونَ

امروز تو را به وسيله جسدت نجات مى‌دهيم تا براى آنان كه بعد از تو هستند عبرت باشى، بسيارى از مردم از آيه‌هاى ما غافلند.

وَ لَقَدْ بَوَّأْنا بَنِي إِسْرائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّي جاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

براى بنى اسرائيل مكان راستى آماده كرديم و از پاكيزه‌ها به آنها روزى داديم، اختلاف نكردند مگر پس از آنكه به آنها علم رسيد، پروردگارت ميان آنها روز قيامت در آنچه اختلاف مى‌كردند داورى خواهد كرد.

فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ فَسْئَلِ الَّذِينَ يَقْرَءُونَ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ

اگر در چيزهايى كه به سوى تو فرستاده‌ايم در ترديد هستى از كسانى كه كتابهاى پيشين را مى‌خوانند بپرس، از پروردگارت دين حق به تو آمده است از به شك افتادگان مباش.

وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخاسِرِينَ

مباش از كسانى كه آيه‌هاى خدا را تكذيب كرده‌اند، از زيانكاران مى‌شوى.

إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ

كسانى كه وعده عذاب بر آنها حتمى شده است ايمان نمى‌آورند.

وَ لَوْ جاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّي يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ

هر چند كه همه آيه‌ها بر آنها بيايد مگر آنكه عذاب دردناك را آشكارا به بينند.

فَلَوْلا كانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَها إِيمانُها إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ لَمَّا آمَنُوا كَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْيِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَتَّعْناهُمْ إِليٰ حِينٍ

چرا نبود شهرى كه ايمان بياورد و ايمانش به آن نفع دهد (آرى نبود) مگر قوم يونس وقتى كه ايمان آوردند عذاب خوار كن را از آنها زايل كرديم و تا مدتى متاعشان داديم.

وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّي يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ

اگر خدايت مى‌خواست همه آنكه در زمين است ايمان آورده بود، آيا تو مردم را مجبور مى‌كنى تا مؤمن باشند؟!

وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَي الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ

هيچ كس را نرسد كه بى اذن خدا ايمان بياورد، خدا پليدى را بر آنان كه نمى‌فهمند افزون مى‌كند.

قُلِ انْظُرُوا ما ذا فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما تُغْنِي الْآياتُ وَ النُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ

بگو بنگريد چه چيزها در آسمانها و زمين هست، آيه‌ها و انذارها به قومى كه ايمان نمى‌آورند كفايت نمى‌كند.

فَهَلْ يَنْتَظِرُونَ إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِهِمْ قُلْ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ

منتظر نيستند مگر مانند روزهاى كسانى را كه از پيش گذشته‌اند بگو: انتظار بكشيد من نيز از منتظرانم.

ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنا وَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذٰلِكَ حَقًّا عَلَيْنا نُنْجِ الْمُؤْمِنِينَ

سپس پيغمبران خود و كسانى را كه ايمان آورده‌اند نجات مى‌دهيم اين چنين حق است بر شما كه مؤمنان را نجات مى‌دهيم.

قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي شَكٍّ مِنْ دِينِي فَلا أَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لٰكِنْ أَعْبُدُ اللَّهَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

بگو: اى مردم اگر از دين من در شك هستيد من به آنهايى كه شما پرستش مى‌كنيد پرستش نخواهم كرد، ليكن به خدايى عبادت مى‌كنم كه شما را مى‌ميراند و مأمورم كه از مؤمنان باشم.

وَ أَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

و توجه خويش را به دين دائمى كن، موحد باش و از مشركان مباش.

وَ لا تَدْعُ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُكَ وَ لا يَضُرُّكَ فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذاً مِنَ الظَّالِمِينَ

و جز خدا چيزى مخوان كه به تو نفع نمى‌رساند و ضرر نمى‌زند و اگر چنان كنى از ظالمانى.

وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

اگر خدا به تو ضرر رساند آن را جز خدا احدى از بين نتواند برد و اگر براى تو خيرى اراده كند هيچ كس مانع كرم او نتواند باشد، آن را بهر كه از بندگانش بخواهد مى‌رساند و او آمرزنده و مهربان است.

قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنِ اهْتَديٰ فَإِنَّما يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ ما أَنَا عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ

بگو اى مردم كتاب حق از جانب خدا به سوى شما آمده است هر كه هدايت پذيرد به نفع او است و هر كه گمراه شود بر عليه خود مى‌باشد و من بر شما وكيل نيستم.

وَ اتَّبِعْ ما يُوحيٰ إِلَيْكَ وَ اصْبِرْ حَتَّي يَحْكُمَ اللَّهُ وَ هُوَ خَيْرُ الْحاكِمِينَ

پيروى كن از آنچه بسوى تو وحى مى‌شود و صبر كن تا خدا داورى كند او بهترين داوران است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الر كِتابٌ أُحْكِمَتْ آياتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ

بنام خداى رحمان رحيم؛ اين كتابى است كه آيه‌هاى آن از طرف خداى حكيم و دانا محكم شده و آن گاه توضيح داده شده است.

أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَ بَشِيرٌ

اينكه جز خدا را پرستش نكنيد و من شما را از جانب او انذار كننده و نويد بخشم.

وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتاعاً حَسَناً إِليٰ أَجَلٍ مُسَمًّي وَ يُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ

و اينكه از پروردگارتان آمرزش بخواهيد و آن گاه به سوى او برگرديد تا شما را تا وقت مرگ با بهره خوب بهره‌مند كند و به هر صاحب فضلى زيادت او را بدهد و اگر اعراض كنيد، من از عذاب روزى بزرگ بر شما بيمناكم.

إِلَي اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَ هُوَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

بازگشت شما به سوى خداست و او بر هر چيز تواناست.

أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ

بدانيد كه آنها سينه خود را منحرف مى‌كنند تا خود را از قرآن مخفى كنند، بدانيد در وقتى كه جامه‌هاى خويش بسر مى‌كشند، خدا آنچه كه پنهان مى‌كنند و آنچه آشكار مى‌كنند مى‌داند كه وى داناى مكنونات سينه‌ها است.