وَ مَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ مِنۢ بَعۡدِهِۦ مِن جُندٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَ مَا كُنَّا مُنزِلِينَ

و بعد از شهادت او هيچ سپاهى از آسمان بر [هلاكت‌] قومش نازل نكرديم، و بر آن نبوده‌ايم كه نازل كنيم.

إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ خَٰمِدُونَ

[كيفرشان‌] جز يك فرياد مرگبار نبود كه ناگهان [پس از آن فرياد] همه بى‌حركت و خاموش شدند!

يَٰحَسۡرَةً عَلَى ٱلۡعِبَادِ مَا يَأۡتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

اى دريغ و افسوس بر اين بندگان كه هيچ پيامبرى براى هدايتشان نمى‌آمد مگر اينكه او را مسخره مى‌كردند!

أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ أَنَّهُمۡ إِلَيۡهِمۡ لَا يَرۡجِعُونَ

آيا [مشركان مكه‌] ندانسته‌اند چه بسيار از اقوام پيش از آنان را [به سبب كفر و طغيانشان‌] هلاك كرديم كه آنان هرگز نزد اينان برنمى‌گردند، [و در دنيا زندگى دوباره نمى‌يابند،]

وَ إِن كُلّٞ لَّمَّا جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ

و همه آنان [بدون استثنا گردآورى خواهند شد و] در قيامت نزد ما احضار مى‌شوند.

وَ ءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلۡأَرۡضُ ٱلۡمَيۡتَةُ أَحۡيَيۡنَٰهَا وَ أَخۡرَجۡنَا مِنۡهَا حَبّٗا فَمِنۡهُ يَأۡكُلُونَ

و اين زمين مرده براى آنان نشانه‌اى [آشكار بر اينكه ما مردگان را در قيامت زنده مى‌كنيم‌] مى‌باشد كه آن را زنده كرديم و از آن دانه بيرون مى‌آوريم كه از آن مى‌خورند،

وَ جَعَلۡنَا فِيهَا جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَ أَعۡنَٰبٖ وَ فَجَّرۡنَا فِيهَا مِنَ ٱلۡعُيُونِ

و در آن بوستان‌هايى از درختان خرما و انگور قرار داديم، و در آن از چشمه‌هاى گوناگون روان ساختيم،

لِيَأۡكُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦ وَ مَا عَمِلَتۡهُ أَيۡدِيهِمۡ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ

تا از ميوه آن و آنچه دست‌هايشان به عمل مى‌آورد [مانند شيره، كشمش، شربت و...] بخورند، آيا سپاس گزارى نمى‌كنند؟

سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ وَ مِنۡ أَنفُسِهِمۡ وَ مِمَّا لَا يَعۡلَمُونَ

منزه [از هر عيب و نقصى‌] است آنكه همه زوج‌ها را آفريد از آنچه زمين مى‌روياند و از وجود خودشان و از آنچه نمى‌دانند،

وَ ءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلَّيۡلُ نَسۡلَخُ مِنۡهُ ٱلنَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظۡلِمُونَ

و نشانه‌اى [از نشانه‌هاى قدرت و حكمت ما اين‌] براى آنها شب است كه [پوشش‌] روز را از آن برمى‌كنيم، پس ناگاه آنان به تاريكى درآيند،

وَ ٱلشَّمۡسُ تَجۡرِي لِمُسۡتَقَرّٖ لَّهَا ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ

و خورشيد [نيز براى آنان نشانه‌اى از قدرت ماست‌] كه همواره به سوى قرارگاهش حركت مى‌كند. اين اندازه‌گيرى تواناى شكست‌ناپذير و داناست،

وَ ٱلۡقَمَرَ قَدَّرۡنَٰهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَٱلۡعُرۡجُونِ ٱلۡقَدِيمِ

و براى ماه منزل‌هايى قرار داديم تا اينكه به صورت شاخه كهنه هلالى شكل و زرد رنگ خرما برگردد [و باز به تدريج بدر كامل شود،]

لَا ٱلشَّمۡسُ يَنۢبَغِي لَهَآ أَن تُدۡرِكَ ٱلۡقَمَرَ وَ لَا ٱلَّيۡلُ سَابِقُ ٱلنَّهَارِ وَ كُلّٞ فِي فَلَكٖ يَسۡبَحُونَ

نه براى خورشيد اين توان هست كه به ماه برسد، و نه شب از روز پيشى مى‌گيرد، و هر كدام در مدارى شناورند.

وَ ءَايَةٞ لَّهُمۡ أَنَّا حَمَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

و براى آنان نشانه‌اى ديگر [از قدرت و رحمت ما] اين [است‌] كه فرزندانشان را در كشتى‌هايى پر [از اجناس و وسايل‌] حمل كرديم،

وَ خَلَقۡنَا لَهُم مِّن مِّثۡلِهِۦ مَا يَرۡكَبُونَ

و براى آنان چيزهايى مانند كشتى [چون اسب، قاطر و ديگر وسايل نقليه‌] آفريديم كه بر آن سوار مى‌شوند،

وَ إِن نَّشَأۡ نُغۡرِقۡهُمۡ فَلَا صَرِيخَ لَهُمۡ وَ لَا هُمۡ يُنقَذُونَ

و اگر بخواهيم آنان را غرق مى‌كنيم در اين صورت هيچ فريادرسى براى آنان نخواهد بود، و نجات هم نيابند،

إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَ مَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ

مگر [اينكه‌] رحمتى از سوى ما [نجاتشان دهد] و تا مدتى [از زندگى دنيا] بهره‌مندشان كنيم،

وَ إِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّقُواْ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيكُمۡ وَ مَا خَلۡفَكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ

و هنگامى كه به آنان گويند: از آنچه [از عذاب‌هاى دنيا و آخرت‌] پيش رو و پشت سر شماست بپرهيزيد تا مورد رحمت قرار گيريد [به اين هشدار قطعى و يقينى توجه نمى‌كنند،]

وَ مَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ

و هيچ آيه‌اى از آيات پروردگارشان براى آنان نمى‌آيد مگر اينكه از آن روى مى‌گردانند.

وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنُطۡعِمُ مَن لَّوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ أَطۡعَمَهُۥٓ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

و هنگامى كه به آنان گويند: از آنچه خدا روزى شما كرده انفاق كنيد، كافران به مؤمنان گويند: آيا كسانى را اطعام كنيم كه اگر خدا مى‌خواست آنان را اطعام مى‌كرد؟ [پس گرسنگى را خدا بر آنان خواسته است‌] ولى شما [اى كفرپيشگان!] جز در گمراهى آشكارى نيستند.

وَ يَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

و مى‌گويند: اگر راستگوييد، اين وعده [قيامت و عذاب‌] كى خواهد بود؟

مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ تَأۡخُذُهُمۡ وَ هُمۡ يَخِصِّمُونَ

اينان جز يك فرياد مرگبار [آسمانى‌] را انتظار نمى‌كشند كه آنان را در حالى كه سرگرم مجادله و ستيز [در امور دنياى‌] اند فراگيرد.

فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ تَوۡصِيَةٗ وَ لَآ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ يَرۡجِعُونَ

[فريادى كه وقتى بر سر آنان زده شود] نه مى‌توانند وصيتى كنند و نه [اگر بيرون خانه باشند] مى‌توانند به خانواده خود برگردند،

وَ نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يَنسِلُونَ

و در صور دميده شود، ناگاه همه آنان از قبرها به سوى پروردگارشان مى‌شتابند.

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَا هَٰذَا مَا وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَ صَدَقَ ٱلۡمُرۡسَلُونَ

مى‌گويند: اى واى بر ما، چه كسى ما را از خواب گاهمان برانگيخت؟ اين واقعيتى است كه [خداى‌] رحمان وعده داده بود و پيامبران راست گفته بودند!!

إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ

[آن صحنه عظيم‌] جز يك فرياد نيست، پس به ناگاه همه آنان [گردآورى شده و] نزد ما احضار مى‌شوند.

فَٱلۡيَوۡمَ لَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

در اين روز به هيچ كس ذره‌اى ستم نمى‌شود، و جز آنچه را انجام مى‌داديد پاداش داده نمى‌شويد.

إِنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ ٱلۡيَوۡمَ فِي شُغُلٖ فَٰكِهُونَ

همانا بهشتيان در چنين روزى در سرگرمى وصف ناپذيرى شيرين‌كام و خوش‌اند.

هُمۡ وَ أَزۡوَٰجُهُمۡ فِي ظِلَٰلٍ عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ مُتَّكِ‍ُٔونَ

آنان و همسرانشان در زير سايه‌هايى [آرام‌بخش‌] بر تخت‌هايى [آراسته چون حجله عروس‌] تكيه مى‌زنند.

لَهُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ وَ لَهُم مَّا يَدَّعُونَ

براى آنان در آنجا ميوه‌ها [ى عالى و مطبوع‌] و آنچه دلشان بخواهد فراهم است.

سَلَٰمٞ قَوۡلٗا مِّن رَّبّٖ رَّحِيمٖ

با سلام [ى پرارزش و سلامت‌بخش‌] كه گفتارى از پروردگارى مهربان است.

وَ ٱمۡتَٰزُواْ ٱلۡيَوۡمَ أَيُّهَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ

و [ندا آيد:] اى گناهكاران! امروز [از صف نيكان‌] جدا شويد.

أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَيۡكُمۡ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعۡبُدُواْ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ

اى فرزندان آدم! آيا با شما عهد نكردم كه شيطان را مپرستيد كه او بى‌ترديد دشمن آشكارى براى شماست؟

وَ أَنِ ٱعۡبُدُونِي هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ

و اينكه مرا بپرستيد كه اين راهى است مستقيم،

وَ لَقَدۡ أَضَلَّ مِنكُمۡ جِبِلّٗا كَثِيرًا أَفَلَمۡ تَكُونُواْ تَعۡقِلُونَ

و همانا شيطان گروه بسيارى از شما را گمراه كرد، آيا تعقل نمى‌كرديد [كه پيروانش به چه سرنوشت شومى دچار شدند؟]

هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ

اين است دوزخى كه به شما وعده مى‌دادند.

ٱصۡلَوۡهَا ٱلۡيَوۡمَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ

امروز به كيفر كفرى كه همواره مى‌ورزيديد، در آن درآييد.

ٱلۡيَوۡمَ نَخۡتِمُ عَلَىٰٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَ تُكَلِّمُنَآ أَيۡدِيهِمۡ وَ تَشۡهَدُ أَرۡجُلُهُم بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

امروز بر دهان‌هايشان مهر خاموشى نهيم و دست‌هايشان با ما سخن مى‌گويند و پاهايشان به اعمالى كه همواره مرتكب مى‌شدند، گواهى مى‌دهند!

وَ لَوۡ نَشَآءُ لَطَمَسۡنَا عَلَىٰٓ أَعۡيُنِهِمۡ فَٱسۡتَبَقُواْ ٱلصِّرَٰطَ فَأَنَّىٰ يُبۡصِرُونَ

و اگر بخواهيم [در همين دنيا] ديدگانشان را محو مى‌كنيم، پس به [سوى همان‌] راه [گمراهى‌] بر يكديگر پيشى مى‌گيرند؛ ولى چگونه مى‌توانند ديد؟

وَ لَوۡ نَشَآءُ لَمَسَخۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ مَكَانَتِهِمۡ فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مُضِيّٗا وَ لَا يَرۡجِعُونَ

و [نيز] اگر بخواهيم آنان را در جاى خودشان مسخ مى‌كنيم، [و به صورت جمادى خشك درمى‌آوريم‌] كه نه بتوانند بروند و نه بازگردند،

وَ مَن نُّعَمِّرۡهُ نُنَكِّسۡهُ فِي ٱلۡخَلۡقِ أَفَلَا يَعۡقِلُونَ

و به هر كس عمر طولانى دهيم، او را در عرصه آفرينش [به سوى حالت ضعف، سستى، نقصان و فراموشى‌] واژگونش مى‌كنيم؛ پس آيا تعقل نمى‌كنند؟

وَ مَا عَلَّمۡنَٰهُ ٱلشِّعۡرَ وَ مَا يَنۢبَغِي لَهُۥٓ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ وَ قُرۡءَانٞ مُّبِينٞ

و به پيامبر، شعر نياموختيم و [شعرگويى‌] شايسته او نيست. كتاب [او] جز مايه يادآورى و قرآنى روشنگر [حقايق‌] نيست،

لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيّٗا وَ يَحِقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

تا كسانى را كه [به عقل و هوش و استعداد] زنده‌اند هشدار دهد، و فرمان عذاب بر كافران محقق و ثابت شود.

أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا خَلَقۡنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتۡ أَيۡدِينَآ أَنۡعَٰمٗا فَهُمۡ لَهَا مَٰلِكُونَ

آيا نديده‌اند كه ما از آنچه به قدرت خود انجام داده‌ايم براى آنان چهارپايانى آفريده‌ايم كه آنان مالكشان هستند.

وَ ذَلَّلۡنَٰهَا لَهُمۡ فَمِنۡهَا رَكُوبُهُمۡ وَ مِنۡهَا يَأۡكُلُونَ

و چهارپايان را براى آنان رام كرديم كه برخى از آنها مركب سوارى آنان هستند و از [گوشت‌] برخى از آنها مى‌خورند،

وَ لَهُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَ مَشَارِبُ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ

و براى آنان در آن چهارپايان سودهايى [چون پشم، كرك و پوست‌] و نوشيدنى‌هايى [چون شير و فرآورده‌هاى آن‌] هست؛ آيا سپاس گزارى نمى‌كنند؟

وَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يُنصَرُونَ

و به جاى خدا معبودانى انتخاب كرده‌اند به اميد اينكه [به وسيله آنها] يارى شوند،

لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَهُمۡ وَ هُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ

در حالى كه [معبودان‌] قدرت يارى دادن به آنان را ندارند و آنان [كه سبك مغزان روى برتافته از حق‌اند] براى آن معبودان [از سوى شيطان‌] سپاهى احضار شده‌اند [تا عمر و مالشان را فداى اين معبودان باطل كنند.]

فَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّا نَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعۡلِنُونَ

پس گفتارشان تو را اندوهگين نكند، بى‌ترديد ما آنچه را پنهان مى‌دارند و آنچه را آشكار مى‌كنند، مى‌دانيم.

أَ وَ لَمۡ يَرَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقۡنَٰهُ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٞ مُّبِينٞ

آيا انسان ندانسته كه ما او را از نطفه‌اى [پست و ناچيز] آفريده‌ايم و اينك ستيزه‌گرى آشكار است؟

وَ ضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَ نَسِيَ خَلۡقَهُۥ قَالَ مَن يُحۡيِ ٱلۡعِظَٰمَ وَ هِيَ رَمِيمٞ

در حالى كه آفرينش نخستين خود را از ياد برده براى ما مثلى زد [و] گفت: چه كسى اين استخوان‌ها را در حالى كه پوسيده‌اند، زنده مى‌كند؟

قُلۡ يُحۡيِيهَا ٱلَّذِيٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلۡقٍ عَلِيمٌ

بگو: همان كسى كه نخستين بار آن را پديد آورد. زنده‌اش مى‌كند، و او به هر چيزى داناست

ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلشَّجَرِ ٱلۡأَخۡضَرِ نَارٗا فَإِذَآ أَنتُم مِّنۡهُ تُوقِدُونَ

همان كسى كه براى شما از درخت سبز، «آتش زنه» آفريد، كه اكنون شما از آن آتش مى‌افروزيد.

أَ وَ لَيۡسَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُم بَلَىٰ وَ هُوَ ٱلۡخَلَّٰقُ ٱلۡعَلِيمُ

آيا كسى كه آسمان‌ها و زمين را آفريده است، قدرت ندارد كه [پس از مرگشان‌] همانند آنان را بيافريند؟ چرا قدرت دارد؛ زيرا اوست كه آفريننده بسيار داناست.

إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيۡ‍ًٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ

شأن او اين است كه چون پديد آمدن چيزى را اراده كند، فقط به آن مى‌گويد: باش، پس بى‌درنگ موجود مى‌شود.

فَسُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

بنابراين [از هر عيب و نقصى‌] منزه است خدايى كه مالكيت و فرمانروايى همه چيز به دست اوست، و به سوى او بازگردانده مى‌شويد.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به صف بستگان [مانند فرشتگان، نمازگزاران و جهادگران‌] كه صفى [منظم و استوار] بسته‌اند،

فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا

و به بازدارندگان كه [انسان را از گناهان‌] به شدت باز مى‌دارند،

فَٱلتَّٰلِيَٰتِ ذِكۡرًا

و به تلاوت‌كنندگان وحى،

إِنَّ إِلَٰهَكُمۡ لَوَٰحِدٞ

كه بى‌ترديد معبود شما يگانه است،

رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا وَ رَبُّ ٱلۡمَشَٰرِقِ

پروردگار آسمان‌ها وزمين وآنچه ميان آنهاست، و پروردگار مشرق‌ها،

إِنَّا زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِزِينَةٍ ٱلۡكَوَاكِبِ

همانا ما آسمان دنيا را به زيور ستارگان آراستيم،

وَ حِفۡظٗا مِّن كُلِّ شَيۡطَٰنٖ مَّارِدٖ

و آن را از هر شيطان سركشى حفظ كرديم،

لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَ يُقۡذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٖ

آنان نمى‌توانند به سخنان فرشتگان بسيار مكرم و شريف گوش فرا دهند، و [هرگاه به گوش دادن برخيزند] از هر سو [شهاب‌] به سويشان پرتاب مى‌شود،

دُحُورٗا وَ لَهُمۡ عَذَابٞ وَاصِبٌ

تا با خفت وخوارى رانده شوند، وبراى آنان عذابى هميشگى است،

إِلَّا مَنۡ خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ فَأَتۡبَعَهُۥ شِهَابٞ ثَاقِبٞ

مگر آنكه شيطانى خبرى را [دزدانه و] با سرعت بربايد [و فرار كند] كه در اين صورت گلوله‌اى آتشين و شكافنده او را دنبال مى‌كند.

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَهُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَم مَّنۡ خَلَقۡنَآ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّن طِينٖ لَّازِبِۢ

پس از منكران معاد بپرس: آيا آفرينش آنان سخت‌تر و دشوارتر است يا آنچه [مانند فرشتگان، آسمان‌ها، زمين، كوه‌ها و...] آفريده‌ايم؟ [به يقين آفرينش آنان كارى ناچيز است چون‌] ما آنان را از گلى چسبنده آفريده‌ايم،

بَلۡ عَجِبۡتَ وَ يَسۡخَرُونَ

بلكه [تو از انكارشان‌] تعجب مى‌كنى و آنان مسخره مى‌كنند،

وَ إِذَا ذُكِّرُواْ لَا يَذۡكُرُونَ

و هنگامى كه به آنان تذكر، مى‌دهند متذكر نمى‌شوند؛

وَ إِذَا رَأَوۡاْ ءَايَةٗ يَسۡتَسۡخِرُونَ

و چون معجزه‌اى را مى‌بينند به شدت مسخره مى‌كنند [و ديگران را هم به مسخره وامى‌دارند،]

وَ قَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٌ

و مى‌گويند: اين جز جادويى آشكار نيست.

أَءِذَا مِتۡنَا وَ كُنَّا تُرَابٗا وَ عِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ

[مى‌گويند:] آيا زمانى كه ما مرديم و خاك و استخوان شديم، حتما برانگيخته مى‌شويم؟

أَ وَ ءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ

و آيا پدران پيشين ما [هم برانگيخته مى‌شوند؟]

قُلۡ نَعَمۡ وَ أَنتُمۡ دَٰخِرُونَ

بگو: آرى، [برانگيخته مى‌شويد] در حالى كه خوار و ناچيز هستيد.

فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ فَإِذَا هُمۡ يَنظُرُونَ

جز اين نيست كه آن يك فرياد عظيم است كه [وقتى واقع شود] ناگاه [همه زنده مى‌شوند و حيرت‌زده منظره قيامت را] مى‌نگرند،

وَ قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا هَٰذَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ

و مى‌گويند: اى واى بر ما! اين روز جزاست!

هَٰذَا يَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ

[آرى‌] اين همان روز جدايى [ميان حق و باطل‌] است كه همواره آن را انكار مى‌كرديد.

ٱحۡشُرُواْ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَ أَزۡوَٰجَهُمۡ وَ مَا كَانُواْ يَعۡبُدُونَ

[آن گاه ندا رسد:] ستمكاران و هم‌رديفان آنان و معبودهايى را كه همواره به جاى خدا مى‌پرستيدند، گرد آوريد.

مِن دُونِ ٱللَّهِ فَٱهۡدُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡجَحِيمِ

پس همه را به سوى راه دوزخ راهنمايى كنيد.

وَ قِفُوهُمۡ إِنَّهُم مَّسۡ‍ُٔولُونَ

آنان را نگه داريد كه حتما مورد بازپرسى قرار مى‌گيرند.

مَا لَكُمۡ لَا تَنَاصَرُونَ

[به آنان گويند:] شما را چه شده كه يكديگر را [براى رهايى از عذاب‌] يارى نمى‌دهيد؟

بَلۡ هُمُ ٱلۡيَوۡمَ مُسۡتَسۡلِمُونَ

[نه اينكه نمى‌توانند يكديگر را يارى دهند] بلكه آنان امروز فروتنانه تسليم [قدرت حق‌] هستند،

وَ أَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ

به يكديگر رو كرده از هم مى‌پرسند: [اين چه وضعى است؟]

قَالُوٓاْ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَأۡتُونَنَا عَنِ ٱلۡيَمِينِ

[پس پيروان گمراه به پيشوايان گمراه‌كننده‌] مى‌گويند: همانا شما از راه خيرخواهى به سوى ما مى‌آمديد، [ولى كارتان جز فريب و نيرنگ نبود!]

قَالُواْ بَل لَّمۡ تَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ

مى‌گويند: [ما را تقصيرى نيست‌] بلكه خود شما اهل ايمان نبوديد،

وَ مَا كَانَ لَنَا عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنِۢ بَلۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا طَٰغِينَ

و ما را بر شما هيچ تسلطى نبود، بلكه شما مردمى طغيان گر و سركش بوديد.

فَحَقَّ عَلَيۡنَا قَوۡلُ رَبِّنَآ إِنَّا لَذَآئِقُونَ

اكنون فرمان عذاب پروردگارمان بر ما محقق و ثابت شد كه همه ما چشندگان عذاب خواهيم بود.

فَأَغۡوَيۡنَٰكُمۡ إِنَّا كُنَّا غَٰوِينَ

[سبك مغزى و تعصب شما زمينه گمراهى شما شد] پس ما شما را گمراه كرديم؛ زيرا خودمان گمراه بوديم،

فَإِنَّهُمۡ يَوۡمَئِذٖ فِي ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِكُونَ

پس بى‌ترديد همه آنان در آن روز در عذاب شريك‌اند،

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِينَ

ما با مجرمان اين‌گونه رفتار مى‌كنيم؛

إِنَّهُمۡ كَانُوٓاْ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ يَسۡتَكۡبِرُونَ

زيرا آنان چنين بودند كه هر زمان به آنان مى‌گفتند: معبودى جز خدا نيست، تكبر مى‌كردند،

وَ يَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوٓاْ ءَالِهَتِنَا لِشَاعِرٖ مَّجۡنُونِۢ

و [همواره‌] مى‌گفتند: آيا بايد به خاطر شاعرى ديوانه معبودان خود را رها كنيم؟!

بَلۡ جَآءَ بِٱلۡحَقِّ وَ صَدَّقَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

[چنين نيست كه مى‌پنداريد] بلكه او حق را آورده و پيامبران را تصديق كرده است.

إِنَّكُمۡ لَذَآئِقُواْ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡأَلِيمِ

بى‌ترديد شما [كوردلان‌] عذاب دردناك را خواهيد چشيد،

وَ مَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

و جز آنچه كه همواره انجام مى‌داديد، پاداش داده نمى‌شويد،

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

جز بندگان خالص شده خدا [كه از هر كيفرى در امانند،]

أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ رِزۡقٞ مَّعۡلُومٞ

براى آنان رزق و روزى معين و ويژه‌اى است،

فَوَٰكِهُ وَ هُم مُّكۡرَمُونَ

ميوه‌هايى [گوناگون‌] در حالى كه مورد اكرام خواهند بود،

فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

در بهشت‌هاى پر نعمت،

عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِينَ

در حالى كه بر تخت‌هايى روبروى يكديگر [تكيه زده‌اند،]

يُطَافُ عَلَيۡهِم بِكَأۡسٖ مِّن مَّعِينِۢ

جامى از نوشيدنى زلال و پاك گرداگردشان مى‌گردانند،

بَيۡضَآءَ لَذَّةٖ لِّلشَّٰرِبِينَ

[نوشيدنى‌] سپيد [و درخشنده‌] و لذت‌بخش براى نوشندگان،

لَا فِيهَا غَوۡلٞ وَ لَا هُمۡ عَنۡهَا يُنزَفُونَ

نه در آن مايه فساد [جسم و عقل‌] است، و نه از آن مست و بيهوش مى‌شوند،

وَ عِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ عِينٞ

و در كنارشان زنانى هستند كه فقط به شوهرانشان عشق مى‌ورزند.

كَأَنَّهُنَّ بَيۡضٞ مَّكۡنُونٞ

گويا آنان [از سپيدى‌] تخم شترمرغى هستند كه [زير پر و بال‌] پوشيده شده‌اند [و هرگز دست كسى به آنان نرسيده است.]

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ

پس برخى از آنان به برخى ديگر رو كرده از [حال‌] يكديگر مى‌پرسند.

قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٞ

گوينده‌اى از آنان مى‌گويد: همانا من [در دنيا] هم‌نشينى داشتم.

يَقُولُ أَءِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُصَدِّقِينَ

[كه همواره از روى تعجب به من‌] مى‌گفت: آيا تو از باور دارندگان [رستاخيز و زنده شدن مردگان‌] هستى؟

أَءِذَا مِتۡنَا وَ كُنَّا تُرَابٗا وَ عِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَدِينُونَ

آيا زمانى كه ما مرديم و خاك استخوان شديم، حتما [زنده مى‌شويم و] پاداشمان مى‌دهند؟

قَالَ هَلۡ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ

[سپس به دوستان بهشتى خود] مى‌گويد: آيا شما با من به دوزخ سر مى‌كشيد [تا از هم نشينم خبرى بگيريد كه در كجا و در چه حالى است؟]

فَٱطَّلَعَ فَرَءَاهُ فِي سَوَآءِ ٱلۡجَحِيمِ

پس خود او به دوزخ سر مى‌كشد و هم نشينش را وسط دوزخ مى‌بيند.

قَالَ تَٱللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرۡدِينِ

[به او] مى‌گويد: به خدا سوگند نزديك بود، مرا به هلاكت بيندازى.

وَ لَوۡلَا نِعۡمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ

و اگر توفيق و رحمت پروردگارم نبود، حتما از احضارشدگان [در دوزخ‌] بودم.

أَفَمَا نَحۡنُ بِمَيِّتِينَ

[آن گاه به دوستان بهشتى خود مى‌گويد:] آيا ما [براى هميشه در بهشتيم و] هرگز نمى‌ميريم؟

إِلَّا مَوۡتَتَنَا ٱلۡأُولَىٰ وَ مَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ

[و] جز همان مرگ نخستين [كه در دنيا سراغمان آمد مرگى ديگر به سراغمان نخواهد آمد] و ما هرگز عذاب نخواهيم شد؟ [شگفتا! چه لطف خاصى از سوى خدا به ما شده است!]

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

بى‌ترديد اين همان كاميابى بزرگ است.

لِمِثۡلِ هَٰذَا فَلۡيَعۡمَلِ ٱلۡعَٰمِلُونَ

پس بايد براى چنين پاداشى عمل كنندگان عمل كنند.

أَذَٰلِكَ خَيۡرٞ نُّزُلًا أَمۡ شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ

آيا اين [بهشت جاودان پر نعمت‌] براى پذيرايى بهتر است يا درخت زقوم؟

إِنَّا جَعَلۡنَٰهَا فِتۡنَةٗ لِّلظَّٰلِمِينَ

ما آن را براى ستمكاران مايه شكنجه و عذاب قرار داده‌ايم.

إِنَّهَا شَجَرَةٞ تَخۡرُجُ فِيٓ أَصۡلِ ٱلۡجَحِيمِ

آن درختى است كه در قعر دوزخ مى‌رويد،

طَلۡعُهَا كَأَنَّهُۥ رُءُوسُ ٱلشَّيَٰطِينِ

شكوفه‌هايش مانند سرهاى شياطين [بسيار بدنما و زشت‌] است.

فَإِنَّهُمۡ لَأٓكِلُونَ مِنۡهَا فَمَالِ‍ُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ

پس اين منكران لجوج حتما از آن مى‌خورند و شكم‌ها را از آن پر مى‌كنند.

ثُمَّ إِنَّ لَهُمۡ عَلَيۡهَا لَشَوۡبٗا مِّنۡ حَمِيمٖ

آن گاه به ناچار روى آن [به عنوان نوشيدنى‌] مخلوطى از آب بسيار داغ و متعفن براى آنان خواهد بود!

ثُمَّ إِنَّ مَرۡجِعَهُمۡ لَإِلَى ٱلۡجَحِيمِ

سپس بازگشتشان حتما به سوى دوزخ است.

إِنَّهُمۡ أَلۡفَوۡاْ ءَابَآءَهُمۡ ضَآلِّينَ

[سزاوار بودنشان در قيامت به اين همه عذاب به سبب اين است كه‌] آنان پدرانشان را گمراه يافتند،

فَهُمۡ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ يُهۡرَعُونَ

و [با اينكه مى‌دانستند گمراهند بدون انديشه و تأمل‌] عجولانه از پى آنان مى‌رفتند!

وَ لَقَدۡ ضَلَّ قَبۡلَهُمۡ أَكۡثَرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

و به راستى پيش از اينان بيشتر پيشينيان گمراه شدند،

وَ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ

و بى‌ترديد ما در ميان آنان بيم دهندگانى فرستاديم.

فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ

پس با تأمل بنگر سرانجام بيم داده شدگان چگونه بود؟

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

[همه هلاك شدند] جز بندگان خالص شده خدا،

وَ لَقَدۡ نَادَىٰنَا نُوحٞ فَلَنِعۡمَ ٱلۡمُجِيبُونَ

و نوح ما را ندا كرد [و ما ندايش را اجابت كرديم‌] پس ما به راستى نيكو اجابت كننده‌اى هستيم،

وَ نَجَّيۡنَٰهُ وَ أَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ

و او و خاندانش را از آن اندوه بزرگ نجادت داديم.

وَ جَعَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُۥ هُمُ ٱلۡبَاقِينَ

و تنها ذريه او را [در زمين‌] باقى گذاشتيم،

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

و در ميان آيندگان براى او نام نيك به جا گذاشتيم؛

سَلَٰمٌ عَلَىٰ نُوحٖ فِي ٱلۡعَٰلَمِينَ

سلام بر نوح در ميان جهانيان.

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

به راستى ما نيكوكاران را اين گونه پاداش مى‌دهيم.

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

بى‌ترديد او از بندگان مؤمن ما بود.

ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

سپس ديگران را غرق كرديم؛

وَ إِنَّ مِن شِيعَتِهِۦ لَإِبۡرَٰهِيمَ

و به راستى ابراهيم از پيروان نوح بود،

إِذۡ جَآءَ رَبَّهُۥ بِقَلۡبٖ سَلِيمٍ

هنگامى كه با دلى پاك به سوى پروردگارش آمد.

إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَ قَوۡمِهِۦ مَاذَا تَعۡبُدُونَ

[ياد كن‌] هنگامى را كه به پدر و قومش گفت: چيست آنچه مى‌پرستيد؟

أَئِفۡكًا ءَالِهَةٗ دُونَ ٱللَّهِ تُرِيدُونَ

آيا به جاى خدا معبودان دروغين را مى‌خواهيد.

فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

پس گمانتان به پروردگار جهانيان چيست؟ [كه غير او را مى‌پرستيد،]

فَنَظَرَ نَظۡرَةٗ فِي ٱلنُّجُومِ

[چون از او دعوت كردند كه شبانه به مراسم عيدشان برود] نگاهى به ستارگان انداخت،

فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٞ

و گفت: به راستى من بيمارم.

فَتَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ مُدۡبِرِينَ

پس پشت‌كنان از او روى گرداندند.

فَرَاغَ إِلَىٰٓ ءَالِهَتِهِمۡ فَقَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ

او هم مخفيانه به سوى بت هايشان رفت و [از روى ريشخند] گفت: آيا غذا نمى‌خوريد؟

مَا لَكُمۡ لَا تَنطِقُونَ

شما را چه شده كه سخن نمى‌گوييد؟

فَرَاغَ عَلَيۡهِمۡ ضَرۡبَۢا بِٱلۡيَمِينِ

پس [به آنها روى آورد و] با دست راست ضربه‌اى كارى بر آنها كوبيد [و خردشان كرد.]

فَأَقۡبَلُوٓاْ إِلَيۡهِ يَزِفُّونَ

مردم با شتاب به سوى او آمدند.

قَالَ أَتَعۡبُدُونَ مَا تَنۡحِتُونَ

[به آنان‌] گفت: آيا آنچه را [با دست خود] مى‌تراشيد، مى‌پرستيد؟!

وَ ٱللَّهُ خَلَقَكُمۡ وَ مَا تَعۡمَلُونَ

در حالى كه خدا شما را و آنچه را مى‌سازيد، آفريده است.

قَالُواْ ٱبۡنُواْ لَهُۥ بُنۡيَٰنٗا فَأَلۡقُوهُ فِي ٱلۡجَحِيمِ

گفتند: براى او بنايى بسازيد [كه گنجايش آتش فراوانى داشته باشد] پس او را در آتش شعله‌ور بيندازيد.

فَأَرَادُواْ بِهِۦ كَيۡدٗا فَجَعَلۡنَٰهُمُ ٱلۡأَسۡفَلِينَ

پس خواستند به او نيرنگى زنند، ولى ما آن را پست و شكست خورده كرديم.

وَ قَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّي سَيَهۡدِينِ

و [وقتى از اين مهلكه جان سالم به در برد] گفت: به راستى من به سوى پروردگارم مى‌روم، و [او] به زودى مرا راهنمايى خواهد كرد.

رَبِّ هَبۡ لِي مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

پروردگارا! مرا فرزندى كه از صالحان باشد عطا كن.

فَبَشَّرۡنَٰهُ بِغُلَٰمٍ حَلِيمٖ

پس ما او را به پسرى بردبار مژده داديم.

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡيَ قَالَ يَٰبُنَيَّ إِنِّيٓ أَرَىٰ فِي ٱلۡمَنَامِ أَنِّيٓ أَذۡبَحُكَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِينَ

هنگامى كه با او به [مقام‌] سعى رسيد، گفت: پسرم! همانا من در خواب مى‌بينم كه تو را ذبح مى‌كنم، پس با تأمل بنگر رأى تو چيست؟ گفت: پدرم آنچه به آن مأمور شده‌اى انجام ده اگر خدا بخواهد مرا از شكيبايان خواهى يافت.

فَلَمَّآ أَسۡلَمَا وَ تَلَّهُۥ لِلۡجَبِينِ

پس هنگامى كه آن دو تسليم [خواسته خدا] شدند و ابراهيم، جبين او را به زمين نهاد [تا ذبحش كند]

وَ نَٰدَيۡنَٰهُ أَن يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ

و او را ندا داديم كه: اى ابراهيم!

قَدۡ صَدَّقۡتَ ٱلرُّءۡيَآ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

خوابت را تحقق دادى [و فرمان پروردگارت را اجرا كردى‌]، به راستى ما نيكوكاران را اين‌گونه پاداش مى‌دهيم [كه نيت پاك و خالصشان را به جاى عمل مى‌پذيريم.]

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡبَلَٰٓؤُاْ ٱلۡمُبِينُ

به يقين اين همان آزمايش روشن بود.

وَ فَدَيۡنَٰهُ بِذِبۡحٍ عَظِيمٖ

و ما اسماعيل را در برابر قربانى بزرگى [از ذبح شدن‌] رهانيديم،

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

و در ميان آيندگان براى او [نام نيك‌] به جا گذاشتيم.

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ

سلام بر ابراهيم.

كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

[ما] نيكوكاران را اين‌گونه پاداش مى‌دهيم.

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

بى‌ترديد او از بندگان مؤمن ما بود،

وَ بَشَّرۡنَٰهُ بِإِسۡحَٰقَ نَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

و ما او را به اسحاق كه پيامبرى از شايستگان بود مژده داديم،

وَ بَٰرَكۡنَا عَلَيۡهِ وَ عَلَىٰٓ إِسۡحَٰقَ وَ مِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحۡسِنٞ وَ ظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ مُبِينٞ

و بر او و بر اسحاق بركت داديم، و از دودمان آن دو برخى نيكوكارند و برخى آشكارا ستمكار بر خويشند،

وَ لَقَدۡ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَ هَٰرُونَ

و به راستى ما به موسى و هارون نعمت داديم،

وَ نَجَّيۡنَٰهُمَا وَ قَوۡمَهُمَا مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ

و آن دو نفر و قومشان را از اندوه بزرگ نجات بخشيديم،

وَ نَصَرۡنَٰهُمۡ فَكَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

و آنان را يارى داديم در نتيجه پيروز شدند،

وَ ءَاتَيۡنَٰهُمَا ٱلۡكِتَٰبَ ٱلۡمُسۡتَبِينَ

و هر دو را كتاب بسيار روشنگر عطا كرديم،

وَ هَدَيۡنَٰهُمَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ

وبه راه راست هدايتشان نموديم،

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِمَا فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

و در ميان آيندگان براى هر دو نفر نام نيك به جا گذاشتيم.

سَلَٰمٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَ هَٰرُونَ

سلام بر موسى و هارون.

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

ما نيكوكاران را اين‌گونه پاداش مى‌دهيم.

إِنَّهُمَا مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

بى‌ترديد هر دو از بندگان مؤمن ما بودند،

وَ إِنَّ إِلۡيَاسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و بى‌ترديد الياس از پيامبران بود.

إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَلَا تَتَّقُونَ

[ياد كن‌] هنگامى را كه به قومش گفت: آيا [از شرك وطغيان‌] نمى‌پرهيزيد؟

أَتَدۡعُونَ بَعۡلٗا وَ تَذَرُونَ أَحۡسَنَ ٱلۡخَٰلِقِينَ

آيا بت «بعل» را مى‌پرستيد و بهترين آفرينندگان را رها مى‌كنيد؟!

ٱللَّهَ رَبَّكُمۡ وَ رَبَّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

خدا را كه پروردگار شما و پروردگار پدران پيشين شماست.

فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

پس او را انكار كردند، يقينا آنان از احضار شدگان [در عذاب‌] خواهند بود،

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

بندگان خالص شده خدا [كه از هر كيفرى در امانند،]

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

و در ميان آيندگان براى او نام نيك به جا گذاشتيم.

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلۡ‏يَاسِينَ

سلام بر آل ياسين.

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

ما نيكوكاران را اين‌گونه پاداش مى‌دهيم.

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

بى‌ترديد او از بندگان مؤمن ما بود.

وَ إِنَّ لُوطٗا لَّمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و بى‌ترديد لوط از پيامبران بود.

إِذۡ نَجَّيۡنَٰهُ وَ أَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

[ياد كن‌] هنگامى را كه او و همه اهلش را نجات داديم،

إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ

مگر پيرزنى را كه در ميان باقى‌ماندگان [در شهر] بود.

ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

سپس ديگران را هلاك كرديم،

وَ إِنَّكُمۡ لَتَمُرُّونَ عَلَيۡهِم مُّصۡبِحِينَ

و شما همواره صبحگاهان [در مسير سفرهايتان از كنار ويرانه‌هاى شهر] آنان گذر مى‌كنيد،

وَ بِٱلَّيۡلِ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

و نيز شبانگاهان، آيا تعقل نمى‌كنيد؟

وَ إِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و يونس از پيامبران بود.

إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

[ياد كن‌] هنگامى را كه به سوى آن كشتى پر [از جمعيت و بار] گريخت،

فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِينَ

و با سرنشينان كشتى قرعه انداخت [و قرعه به نامش افتاد] و از مغلوب شدگان شد [و او را به دريا انداختند.]

فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَ هُوَ مُلِيمٞ

پس آن ماهى بزرگ او را بلعيد، در حالى كه سزاوار سرزنش بود.

فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِينَ

[و در شكم ماهى به تسبيح خدا مشغول شد كه‌] اگر او از تسبيح‌كنندگان نبود،

لَلَبِثَ فِي بَطۡنِهِۦٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

بى‌ترديد تا روزى كه مردم برانگيخته مى‌شوند در شكم ماهى مى‌ماند.

فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَ هُوَ سَقِيمٞ

پس او را در حالى كه بيمار بود به زمينى خشك و بى‌گياه افكنديم.

وَ أَنۢبَتۡنَا عَلَيۡهِ شَجَرَةٗ مِّن يَقۡطِينٖ

و بر او بوته گياهى از نوعى كدوبن رويانديم،

وَ أَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ مِاْئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ يَزِيدُونَ

و او را به سوى [قومى‌] يكصد هزار نفر [ى‌] يا بيشتر فرستاديم.

فَ‍َٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ

پس ايمان آوردند در نتيجه آنان را تا پايان عمرشان [از نعمت ها و مواهب خود] بهره‌مند كرديم.

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّكَ ٱلۡبَنَاتُ وَ لَهُمُ ٱلۡبَنُونَ

[مشركان سبك مغز مى‌گويند: فرشتگان، دختران خدايند] پس از آنان بپرس كه: آيا دختران براى پروردگار تو هستند و پسران براى ايشان؟!

أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثٗا وَ هُمۡ شَٰهِدُونَ

يا اينكه ما فرشتگان را دختر آفريديم و آنان شاهد بودند؟!

أَلَآ إِنَّهُم مِّنۡ إِفۡكِهِمۡ لَيَقُولُونَ

آگاه باش! كه آنان از بافته‌هاى دروغ خود مى‌گويند

وَلَدَ ٱللَّهُ وَ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

كه: خدا فرزند آورده! و بى‌ترديد آنان دروغگويند.

أَصۡطَفَى ٱلۡبَنَاتِ عَلَى ٱلۡبَنِينَ

آيا دختران را بر پسران ترجيح داده است؟

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

شما را چه شده، چگونه حكم مى‌كنيد؟

أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

پس آيا متذكر [حقايق‌] نمى‌شويد؟

أَمۡ لَكُمۡ سُلۡطَٰنٞ مُّبِينٞ

يا شما [بر اين ادعاى خود] دليل روشنى داريد؟

فَأۡتُواْ بِكِتَٰبِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

پس اگر راستگوييد، كتابتان را [كه اين سخنان را با تكيه بر آن مى‌گوييد به ميان‌] آوريد.

وَ جَعَلُواْ بَيۡنَهُۥ وَ بَيۡنَ ٱلۡجِنَّةِ نَسَبٗا وَ لَقَدۡ عَلِمَتِ ٱلۡجِنَّةُ إِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

ميان خدا و جن، نسب و خويشى قرار دادند، در صورتى كه جنيان به خوبى مى‌دانند كه [روز قيامت براى حساب و پاداش‌] احضار خواهند شد.

سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

خدا از آنچه او را به آن توصيف مى‌كنند، منزه است.

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

مگر بندگان خالص شده خدا [كه او را به آنچه توصيف مى‌كنند شايسته مقام قدس اوست.]

فَإِنَّكُمۡ وَ مَا تَعۡبُدُونَ

و بى‌ترديد شما و آنچه را مى‌پرستيد،

مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ بِفَٰتِنِينَ

نمى‌توانيد [مردم را] بر ضد خدا گمراه كنيد.

إِلَّا مَنۡ هُوَ صَالِ ٱلۡجَحِيمِ

مگر كسانى را كه [به اختيار خود به خاطر پذيرفتن وسوسه و اغواگرى شما] به دوزخ درآيند،

وَ مَا مِنَّآ إِلَّا لَهُۥ مَقَامٞ مَّعۡلُومٞ

و هيچ يك از ما فرشتگان نيست مگر اينكه براى او مقامى معين است.

وَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلصَّآفُّونَ

و همانا ما [براى اجراى فرمان خدا] صف بستگانيم.

وَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡمُسَبِّحُونَ

و ما خود تسبيح كنندگانيم.

وَ إِن كَانُواْ لَيَقُولُونَ

و مشركان [پيش از بعثت پيامبر] قاطعانه مى‌گفتند:

لَوۡ أَنَّ عِندَنَا ذِكۡرٗا مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ

اگر نزد ما كتابى چون كتاب‌هاى آسمانى پيامبران پيشين بود،

لَكُنَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

بى‌ترديد از بندگان خالص شده خدا مى‌شديم.

فَكَفَرُواْ بِهِۦ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ

ولى [هنگامى كه قرآن را براى هدايت آنان نازل كرديم‌] به آن كافر شدند و به زودى [و زر و وبال كفرشان را] خواهند دانست.

وَ لَقَدۡ سَبَقَتۡ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و وعده قطعى ما درباره بندگان به رسالت فرستاده شده از پيش محقق و ثابت گشته است،

إِنَّهُمۡ لَهُمُ ٱلۡمَنصُورُونَ

كه بى‌ترديد آنان [در همه زمينه‌ها] يارى شدگانند،

وَ إِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ

و مسلما سپاه ما پيروزند.

فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ

پس تا مدتى از آنان روى بگردان.

وَ أَبۡصِرۡهُمۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ

و آنان را بنگر كه به زودى [و زر و وبال گناهانشان را] خواهند ديد.

أَفَبِعَذَابِنَا يَسۡتَعۡجِلُونَ

آيا شتاب در آمدن عذاب ما را مى‌خواهند؟!

فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمۡ فَسَآءَ صَبَاحُ ٱلۡمُنذَرِينَ

پس هنگامى كه [عذاب ما] به آستانه خانه‌هايشان نازل شود، بيم شدگان روزگار بدى خواهند داشت،

وَ تَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ

و تا مدتى از آنان روى بگردان،

وَ أَبۡصِرۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ

و [آنان را] بنگر كه به زودى [و زر و وبال گناهانشان را] خواهند ديد.

سُبۡحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ

پروردگارت كه داراى عزت است از آنچه او را به آن توصيف مى‌كنند، منزه است.

وَ سَلَٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و سلام بر پيامبران

وَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

و همه ستايش‌ها ويژه خداست كه پروردگار جهانيان است.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ صٓ وَ ٱلۡقُرۡءَانِ ذِي ٱلذِّكۡرِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ ص، سوگند به قرآن كه مشتمل بر ذكر [حقايق، معارف، مطالب اخلاقى و اجتماعى و احكام حلال و حرام‌] است.

بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي عِزَّةٖ وَ شِقَاقٖ

[اينكه قرآن را نمى‌پذيرند، براى اين نيست كه زمينه‌اى براى پذيرش آن وجود ندارد] بلكه كافران [غرق‌] در تكبر [و سركشى و عداوت‌] و دشمنى‌اند.

كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ فَنَادَواْ وَّ لَاتَ حِينَ مَنَاصٖ

چه بسيار اقوامى كه پيش از آنان هلاك كرديم كه [وقت نزول عذاب‌] فرياد كمك خواهى سر دادند، در حالى كه وقت گريز و يافتن پناه‌گاه نبود؛

وَ عَجِبُوٓاْ أَن جَآءَهُم مُّنذِرٞ مِّنۡهُمۡ وَ قَالَ ٱلۡكَٰفِرُونَ هَٰذَا سَٰحِرٞ كَذَّابٌ

و از اينكه بيم دهنده‌اى از جنس خودشان به سوى آنان آمده است تعجب كردند، و كافران گفتند: اين جادوگرى بسيار دروغگوست.

أَجَعَلَ ٱلۡأٓلِهَةَ إِلَٰهٗا وَٰحِدًا إِنَّ هَٰذَا لَشَيۡءٌ عُجَابٞ

آيا [محمد] معبودان [گوناگون‌] را معبودى يگانه قرار داده است؟ به راستى [كه منحصر كردن معبودان در يك معبود] چيزى بسيار شگفت است.

وَ ٱنطَلَقَ ٱلۡمَلَأُ مِنۡهُمۡ أَنِ ٱمۡشُواْ وَ ٱصۡبِرُواْ عَلَىٰٓ ءَالِهَتِكُمۡ إِنَّ هَٰذَا لَشَيۡءٞ يُرَادُ

سران و اشرافشان روان شدند [و فرياد برداشتند] كه: برويد و بر پرستش معبودانتان ايستادگى كنيد كه [از دعوتش به سوى معبود يگانه‌] اين [رياست و آقايى بر ما مردم‌] اراده شده است.

مَا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِي ٱلۡمِلَّةِ ٱلۡأٓخِرَةِ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا ٱخۡتِلَٰقٌ

ما اين [پرستش معبود يگانه‌] را در آخرين آيين [كه پدرانمان بر آن بودند] نشنيده‌ايم؛ اين جز دروغى ساخته شده نيست.

أَءُنزِلَ عَلَيۡهِ ٱلذِّكۡرُ مِنۢ بَيۡنِنَا بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ مِّن ذِكۡرِي بَل لَّمَّا يَذُوقُواْ عَذَابِ

آيا از ميان ما [كه داراى ثروت فراوان و مقام و قدرتيم‌] قرآن، فقط بر او [كه فقيرى يتيم بيش نيست‌] نازل شده است؟! [نه، قرآن دروغى ساخته شده نيست‌] بلكه اينان درباره قرآن من در شك هستند، بلكه هنوز عذاب را نچشيده‌اند [تا از بيمارى شك درآيند و به حقانيت آن اقرار كنند و زبان از گستاخى و جسارت ببندند.]

أَمۡ عِندَهُمۡ خَزَآئِنُ رَحۡمَةِ رَبِّكَ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡوَهَّابِ

مگر خزانه‌هاى رحمت پروردگار تواناى شكست‌ناپذير و بخشنده‌ات نزد آنان است [كه منصب نبوت را به هر كس كه دلشان خواست ببخشند؟]

أَمۡ لَهُم مُّلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا فَلۡيَرۡتَقُواْ فِي ٱلۡأَسۡبَٰبِ

يا مگر مالكيت و فرمانروايى آسمان‌ها و زمين و آنچه ميان آنهاست، در اختيار آنان است؟ [اگر چنين است‌] پس [بيايند] از نردبان‌ها [ى رساننده به اين مالكيت و فرمانروايى‌] بالا روند [و امور را به دست گيرند و مانع نزول وحى بر محمد شوند و خود به هر كس كه بخواهند وحى كنند.]

جُندٞ مَّا هُنَالِكَ مَهۡزُومٞ مِّنَ ٱلۡأَحۡزَابِ

اينان لشكرى ناچيز و اندك [از احزاب كفر و شرك‌] اند كه در آنجا [كه ميدان جنگ بدر است‌] شكست خوردنى هستند.

كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَ عَادٞ وَ فِرۡعَوۡنُ ذُو ٱلۡأَوۡتَادِ

پيش از اينان نيز قوم نوح و عاد و فرعون كه از تمام ابزار حاكميت برخوردار بودند [پيامبران را] انكار كردند؛

وَ ثَمُودُ وَ قَوۡمُ لُوطٖ وَ أَصۡحَٰبُ لۡ‍َٔيۡكَةِ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلۡأَحۡزَابُ

و نيز قوم ثمود و قوم لوط و اصحاب ايكه همان احزاب كفر و شرك‌اند،

إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ ٱلرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ

كه هر يك از اينان پيامبران را انكار كردند، پس عقوبت [من بر آنان‌] محقق و ثابت شد،

وَ مَا يَنظُرُ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ مَّا لَهَا مِن فَوَاقٖ

و اينان [كه تو را انكار مى‌كنند] جز يك فرياد مرگبار را كه هيچ تأخيرى در آن نيست، انتظار نمى‌كشند،

وَ قَالُواْ رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبۡلَ يَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ

و [اينان از روى مسخره‌] گفتند: پروردگارا! پيش از روز حساب، هر چه زودتر سهم ما را از عذاب به ما بده.

ٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَ ٱذۡكُرۡ عَبۡدَنَا دَاوُۥدَ ذَا ٱلۡأَيۡدِ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ

بر آنچه مى‌گويند شكيبا باش، و بنده ما داود را كه داراى نيرومندى [در دانش و حكومت‌] بود ياد كن. او بسيار رجوع كننده [به سوى خدا] بود.

إِنَّا سَخَّرۡنَا ٱلۡجِبَالَ مَعَهُۥ يُسَبِّحۡنَ بِٱلۡعَشِيِّ وَ ٱلۡإِشۡرَاقِ

همانا ما كوه‌ها را مسخر و رام كرديم كه با او در شبان‌گاه و هنگام برآمدن آفتاب تسبيح مى‌گفتند،

وَ ٱلطَّيۡرَ مَحۡشُورَةٗ كُلّٞ لَّهُۥٓ أَوَّابٞ

و پرندگان را [نيز] به طور دسته‌جمعى [مسخر و رام كرديم كه با او تسبيح مى‌گفتند]، و همه رجوع‌كننده به سوى خدا بودند،

وَ شَدَدۡنَا مُلۡكَهُۥ وَ ءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ فَصۡلَ ٱلۡخِطَابِ

و حكومتش را محكم و استوار ساختيم و به او حكمت و منصب داورى عطا كرديم،

وَ هَلۡ أَتَىٰكَ نَبَؤُاْ ٱلۡخَصۡمِ إِذۡ تَسَوَّرُواْ ٱلۡمِحۡرَابَ

و آيا خبر مهم آن دادخواهان هنگامى كه از ديوار بلند نمازخانه او بالا رفتند به تو رسيده است؟

إِذۡ دَخَلُواْ عَلَىٰ دَاوُۥدَ فَفَزِعَ مِنۡهُمۡ قَالُواْ لَا تَخَفۡ خَصۡمَانِ بَغَىٰ بَعۡضُنَا عَلَىٰ بَعۡضٖ فَٱحۡكُم بَيۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَ لَا تُشۡطِطۡ وَ ٱهۡدِنَآ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ

زمانى كه [به طور ناگهانى‌] بر داود وارد شدند، و او از آنان هراسان شد، گفتند: نترس [ما] دو گروه دادخواه و شاكى هستيم كه يكى از ما بر ديگرى ستم كرده است؛ بنابراين ميان ما به حق داورى كن و [در داوريت‌] ستم روا مدار، و ما را به راه راست راهنمايى كن.

إِنَّ هَٰذَآ أَخِي لَهُۥ تِسۡعٞ وَ تِسۡعُونَ نَعۡجَةٗ وَ لِيَ نَعۡجَةٞ وَٰحِدَةٞ فَقَالَ أَكۡفِلۡنِيهَا وَ عَزَّنِي فِي ٱلۡخِطَابِ

اين برادر من است، نود و نه ميش دارد و من يك ميش دارم، گفته است: اين يكى را هم به من واگذار. و در گفتگو مرا مغلوب ساخت.

قَالَ لَقَدۡ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعۡجَتِكَ إِلَىٰ نِعَاجِهِۦ وَ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡخُلَطَآءِ لَيَبۡغِي بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٍ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَ قَلِيلٞ مَّا هُمۡ وَ ظَنَّ دَاوُۥدُ أَنَّمَا فَتَنَّٰهُ فَٱسۡتَغۡفَرَ رَبَّهُۥ وَ خَرَّ رَاكِعٗا وَ أَنَابَ

گفت: يقينا او با درخواست افزودن ميش تو به ميش‌هاى خود بر تو ستم روا داشته است، و قطعا بسيارى از معاشران و شريكان به يكديگر ستم مى‌كنند، به جز كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند و اينان اندك‌اند. و داود دانست كه ما او را [در اين حادثه‌] آزموده‌ايم، در نتيجه از پروردگارش درخواست آمرزش كرد و بى‌درنگ به حالت خضوع به رو در افتاد و به خدا بازگشت.

فَغَفَرۡنَا لَهُۥ ذَٰلِكَ وَ إِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلۡفَىٰ وَ حُسۡنَ مَ‍َٔابٖ

و ما او را در اين [داورى‌] آمرزيديم، بى‌ترديد او نزد ما تقرب و منزلتى بلند و سرانجامى نيكو دارد.

يَٰدَاوُۥدُ إِنَّا جَعَلۡنَٰكَ خَلِيفَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱحۡكُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّ وَ لَا تَتَّبِعِ ٱلۡهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا نَسُواْ يَوۡمَ ٱلۡحِسَابِ

[و گفتيم:] اى داود! همانا تو را در زمين جانشين [و نماينده خود] قرار داديم؛ پس ميان مردم به حق داورى كن و از هواى نفس پيروى مكن كه تو را از راه خدا منحرف مى‌كند. بى‌ترديد كسانى كه از راه خدا منحرف مى‌شوند، چون روز حساب را فراموش كرده‌اند، عذابى سخت دارند.

وَ مَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَآءَ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ مَا بَيۡنَهُمَا بَٰطِلٗا ذَٰلِكَ ظَنُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنَ ٱلنَّارِ

و ما آسمان و زمين و آنچه را كه ميان آنهاست، بيهوده نيافريده‌ايم، اين پندار كافران است، پس واى بر آنان كه كافراند از آتش دوزخ.

أَمۡ نَجۡعَلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَٱلۡمُفۡسِدِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَمۡ نَجۡعَلُ ٱلۡمُتَّقِينَ كَٱلۡفُجَّارِ

آيا كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند مانند مفسدان در زمين قرار مى‌دهيم يا پرهيزكاران را چون بدكاران؟!

كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَيۡكَ مُبَٰرَكٞ لِّيَدَّبَّرُوٓاْ ءَايَٰتِهِۦ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

اين كتاب پربركتى است كه آن را بر تو نازل كرده‌ايم تا آياتش را تدبر كنند و خردمندان متذكر شوند.

وَ وَهَبۡنَا لِدَاوُۥدَ سُلَيۡمَٰنَ نِعۡمَ ٱلۡعَبۡدُ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ

و سليمان را به داود بخشيديم، چه نيكو بنده‌اى بود به راستى او بسيار رجوع كننده [به خدا] بود.

إِذۡ عُرِضَ عَلَيۡهِ بِٱلۡعَشِيِّ ٱلصَّٰفِنَٰتُ ٱلۡجِيَادُ

[ياد كن‌] هنگامى را كه در پايان روز اسب‌هاى چابك و تيزرو بر او عرضه كردند.

فَقَالَ إِنِّيٓ أَحۡبَبۡتُ حُبَّ ٱلۡخَيۡرِ عَن ذِكۡرِ رَبِّي حَتَّىٰ تَوَارَتۡ بِٱلۡحِجَابِ

پس گفت: من دوستى اسبان را بر ياد پروردگارم [كه نماز مستحب پايان روز است‌] اختيار كردم [زيرا مى‌خواهم از آنان در جهاد با دشمن استفاده كنم و همواره به آنها نظر مى‌كرد] تا [خورشيد] پشت پرده افق پنهان شد.

رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسۡحَۢا بِٱلسُّوقِ وَ ٱلۡأَعۡنَاقِ

[اسب‌ها چنان توجه او را جلب كرده بودند كه گفت:] آنها را به من بازگردانيد. پس [براى نوازش آنها] به دست كشيدن به ساق‌ها و گردن‌هاى آنها پرداخت؛

وَ لَقَدۡ فَتَنَّا سُلَيۡمَٰنَ وَ أَلۡقَيۡنَا عَلَىٰ كُرۡسِيِّهِۦ جَسَدٗا ثُمَّ أَنَابَ

و به راستى سليمان را [درباره فرزندش‌] آزموديم، و [آزمون اين بود كه‌] بر تختش جسدى [بى‌جان از فرزندش‌] افكنديم [فرزندى كه سليمان به زنده بودن او بسيار اميد داشت‌]، آن گاه به درگاه خدا رجوع كرد [و همه امورش را به خدا واگذاشت.]

قَالَ رَبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَ هَبۡ لِي مُلۡكٗا لَّا يَنۢبَغِي لِأَحَدٖ مِّنۢ بَعۡدِيٓ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ

گفت: پروردگارا! مرا بيامرز و حكومتى به من ببخش كه بعد از من سزاوار هيچ كس نباشد؛ يقينا تو بسيار بخشنده‌اى.

فَسَخَّرۡنَا لَهُ ٱلرِّيحَ تَجۡرِي بِأَمۡرِهِۦ رُخَآءً حَيۡثُ أَصَابَ

پس باد را براى او مسخر و رام كرديم كه به فرمان او هر جا كه مى‌خواست نرم و آرام روان مى‌شد.

وَ ٱلشَّيَٰطِينَ كُلَّ بَنَّآءٖ وَ غَوَّاصٖ

و هر بنا و غواصى از شياطين را [مسخر و رام او نموديم،]

وَ ءَاخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي ٱلۡأَصۡفَادِ

و ديگر شياطين را كه با غل و زنجير به هم بسته بودند [در سلطه او درآورديم تا نتوانند در حكومت او فتنه و آشوب برپا كنند.]

هَٰذَا عَطَآؤُنَا فَٱمۡنُنۡ أَوۡ أَمۡسِكۡ بِغَيۡرِ حِسَابٖ

[و به او گفتيم:] اين عطاى بى‌حساب ماست، [به هر كس خواهى‌] بى‌حساب ببخش و [از هر كس خواهى‌] دريغ كن.

وَ إِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلۡفَىٰ وَ حُسۡنَ مَ‍َٔابٖ

بى‌ترديد او نزد ما تقرب و منزلتى بلند و سرانجامى نيكو دارد.

وَ ٱذۡكُرۡ عَبۡدَنَآ أَيُّوبَ إِذۡ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّي مَسَّنِيَ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِنُصۡبٖ وَ عَذَابٍ

و بنده ما ايوب را ياد كن، هنگامى كه پروردگارش را ندا داد كه شيطان [به سبب رنج و شكنجه‌اى كه دچارش هستم‌] مرا سرزنش و شماتت مى‌كند [تا از رحمت تو دلسردم كند.]

ٱرۡكُضۡ بِرِجۡلِكَ هَٰذَا مُغۡتَسَلُۢ بَارِدٞ وَ شَرَابٞ

[به او گفتيم:] با پايت به زمين بكوب، اين آبى است براى شسشتو، آبى سرد و آشاميدنى.

وَ وَهَبۡنَا لَهُۥٓ أَهۡلَهُۥ وَ مِثۡلَهُم مَّعَهُمۡ رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَ ذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ

و خانواده‌اش را [كه در حادثه‌ها از دستش رفته بودند] و مانندشان را همراه با آنان به او بخشيديم تا رحمتى از سوى ما و تذكرى براى خردمندان باشد.

وَ خُذۡ بِيَدِكَ ضِغۡثٗا فَٱضۡرِب بِّهِۦ وَ لَا تَحۡنَثۡ إِنَّا وَجَدۡنَٰهُ صَابِرٗا نِّعۡمَ ٱلۡعَبۡدُ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٞ

و [به او گفتيم: چون سوگند خورده‌اى كه همسرت را براى اينكه تو را در امور معنوى ناراحت كرده بود، صد تازيانه بزنى‌] با دستت بسته‌اى تركه خشك برگير و همسرت را با آن بزن، و سوگندت را مشكن. بى‌ترديد ما او را شكيبا يافتيم. چه نيكو بنده‌اى! يقينا بسيار رجوع كننده به سوى ما بود.

وَ ٱذۡكُرۡ عِبَٰدَنَآ إِبۡرَٰهِيمَ وَ إِسۡحَٰقَ وَ يَعۡقُوبَ أُوْلِي ٱلۡأَيۡدِي وَ ٱلۡأَبۡصَٰرِ

و بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را ياد كن كه داراى قدرت و بصيرت بودند.

إِنَّآ أَخۡلَصۡنَٰهُم بِخَالِصَةٖ ذِكۡرَى ٱلدَّارِ

ما آنان را با [صفت بسيار پرارزش‌] ياد كردن سراى آخرت با اخلاصى ويژه خالص ساختيم.

وَ إِنَّهُمۡ عِندَنَا لَمِنَ ٱلۡمُصۡطَفَيۡنَ ٱلۡأَخۡيَارِ

به يقين آنان در پيشگاه ما از برگزيدگان و نيكان‌اند.

وَ ٱذۡكُرۡ إِسۡمَٰعِيلَ وَ ٱلۡيَسَعَ وَ ذَا ٱلۡكِفۡلِ وَ كُلّٞ مِّنَ ٱلۡأَخۡيَارِ

و اسماعيل واليسع وذوالكفل را ياد كن و همه از نيكان‌اند.

هَٰذَا ذِكۡرٞ وَ إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ لَحُسۡنَ مَ‍َٔابٖ

اين [سرگذشت‌هاى سازنده‌] يادآورى و پند است؛ و بى‌ترديد براى پرهيزكاران بازگشت‌گاه نيكويى خواهد بود.

جَنَّٰتِ عَدۡنٖ مُّفَتَّحَةٗ لَّهُمُ ٱلۡأَبۡوَٰبُ

بهشت‌هاى جاودانه‌اى كه درهايش را به روى آنان گشوده‌اند،

مُتَّكِ‍ِٔينَ فِيهَا يَدۡعُونَ فِيهَا بِفَٰكِهَةٖ كَثِيرَةٖ وَ شَرَابٖ

در حالى كه در آنجا بر تخت‌ها تكيه مى‌زنند و ميوه‌هاى فراوان و نوشيدنى مورد دلخواهشان را در آنجا مى‌طلبند،

وَ عِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ أَتۡرَابٌ

و نزد آنان زنانى است كه فقط به شوهرانشان عشق مى‌ورزند، و با شوهرانشان هم سن و سال‌اند.

هَٰذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ

[به آنان گويند:] اين است آنچه شما را براى روز حساب وعده مى‌دادند.

إِنَّ هَٰذَا لَرِزۡقُنَا مَا لَهُۥ مِن نَّفَادٍ

اين بى‌ترديد عطاى ماست كه براى آن پايانى نيست.

هَٰذَا وَ إِنَّ لِلطَّٰغِينَ لَشَرَّ مَ‍َٔابٖ

اين [همه براى پرهيزكاران است‌]، و مسلما براى سركشان، بدترين بازگشتگاه خواهد بود.

جَهَنَّمَ يَصۡلَوۡنَهَا فَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ

دوزخ كه در آن وارد مى‌شوند و چه بد آرامگاهى است!

هَٰذَا فَلۡيَذُوقُوهُ حَمِيمٞ وَ غَسَّاقٞ

اين آب جوشان و مايع چركين متعفن است كه بايد آن را بچشند،

وَ ءَاخَرُ مِن شَكۡلِهِۦٓ أَزۡوَٰجٌ

و [جز اينها] عذاب‌هاى ديگرى مانند آن دارند.

هَٰذَا فَوۡجٞ مُّقۡتَحِمٞ مَّعَكُمۡ لَا مَرۡحَبَۢا بِهِمۡ إِنَّهُمۡ صَالُواْ ٱلنَّارِ

[چون پيشوايان كفر به دوزخ درآيند، و پيروانشان را نيز راهى دوزخ كنند ندا رسد:] اين گروهى [از پيروان شما] هستند كه با فشار و زور با شما وارد دوزخ مى‌شوند. [پيشوايان كفر در پاسخ ندا دهنده گويند:] خوش‌آمد و گشايشى بر آنان [كه پيروان ما بودند] مباد، بى‌ترديد آنان به آتش خواهند سوخت.

قَالُواْ بَلۡ أَنتُمۡ لَا مَرۡحَبَۢا بِكُمۡ أَنتُمۡ قَدَّمۡتُمُوهُ لَنَا فَبِئۡسَ ٱلۡقَرَارُ

[پيروان به پيشوايان‌] گويند: بلكه بر شما خوش‌آمد و گشايشى مباد، شما اين عذاب را از پيش براى ما فراهم كرديد، و چه بد قرارگاهى است.

قَالُواْ رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَٰذَا فَزِدۡهُ عَذَابٗا ضِعۡفٗا فِي ٱلنَّارِ

مى‌گويند: پروردگارا! هر كس اين عذاب را از پيش براى ما فراهم آورده است، براى او در آتش عذابى دو چندان بيفزا.

وَ قَالُواْ مَا لَنَا لَا نَرَىٰ رِجَالٗا كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ ٱلۡأَشۡرَارِ

و مى‌گويند: ما را چه شده كه [مردان مؤمن و شايسته‌] اى كه از اشرارشان مى‌شمرديم، نمى‌بينيم.

أَتَّخَذۡنَٰهُمۡ سِخۡرِيًّا أَمۡ زَاغَتۡ عَنۡهُمُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ

آيا ما آنان را به ناحق به مسخره گرفتيم [و اكنون در بهشت جاى دارند] يا [در دوزخ‌اند و] ديدگان ما به آنان نمى‌افتد؟!

إِنَّ ذَٰلِكَ لَحَقّٞ تَخَاصُمُ أَهۡلِ ٱلنَّارِ

اين گفتگو و مجادله اهل آتش حتمى و واقع‌شدنى است.

قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ مُنذِرٞ وَ مَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ

بگو: من فقط بيم‌دهنده‌ام، و هيچ معبودى جز خداى يگانه قهار نيست.

رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفَّٰرُ

پروردگار آسمان‌ها و زمين و آنچه ميان آنهاست، تواناى شكست‌ناپذير و بسيار آمرزنده است.

قُلۡ هُوَ نَبَؤٌاْ عَظِيمٌ

بگو: اين [قرآن من‌] خبرى بزرگ است،

أَنتُمۡ عَنۡهُ مُعۡرِضُونَ

كه شما از آن روى مى‌گردانيد.

مَا كَانَ لِيَ مِنۡ عِلۡمِۢ بِٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰٓ إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ

من از ملا اعلى هنگامى كه [درباره آفرينش آدم‌] مجادله مى‌كردند، هيچ خبرى ندارم.

إِن يُوحَىٰٓ إِلَيَّ إِلَّآ أَنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٞ مُّبِينٌ

به من وحى نمى‌شود جز براى اينكه بيم‌دهنده‌اى آشكارم.

إِذۡ قَالَ رَبُّكَ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّي خَٰلِقُۢ بَشَرٗا مِّن طِينٖ

[ياد كن‌] هنگامى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من بشرى از گل خواهم آفريد.

فَإِذَا سَوَّيۡتُهُۥ وَ نَفَخۡتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُۥ سَٰجِدِينَ

پس زمانى كه اندامش را درست و نيكو نمودم و از روح خود در او دميدم، براى او سجده كنيد.

فَسَجَدَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ كُلُّهُمۡ أَجۡمَعُونَ

پس فرشتگان همه با هم سجده كردند؛

إِلَّآ إِبۡلِيسَ ٱسۡتَكۡبَرَ وَ كَانَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

مگر ابليس كه تكبر ورزيد و از كافران شد.

قَالَ يَٰٓإِبۡلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسۡجُدَ لِمَا خَلَقۡتُ بِيَدَيَّ أَسۡتَكۡبَرۡتَ أَمۡ كُنتَ مِنَ ٱلۡعَالِينَ

[خدا] فرمود: اى ابليس! تو را چه چيزى از سجده كردن بر آنچه كه با دستان قدرت خود آفريدم، بازداشت؟ آيا تكبر كردى يا از بلند مرتبه‌گانى؟

قَالَ أَنَا۠ خَيۡرٞ مِّنۡهُ خَلَقۡتَنِي مِن نَّارٖ وَ خَلَقۡتَهُۥ مِن طِينٖ

گفت: من از او بهترم، مرا از آتش آفريدى و او را از گل ساختى.

قَالَ فَٱخۡرُجۡ مِنۡهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٞ

[خدا] گفت: از آن [جايگاه‌] بيرون رو كه بى‌ترديد تو رانده شده‌اى؛

وَ إِنَّ عَلَيۡكَ لَعۡنَتِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلدِّينِ

و حتما لعنت من تا روز قيامت بر تو باد.

قَالَ رَبِّ فَأَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

گفت: پروردگارا! مرا تا روزى كه مردم برانگيخته مى‌شوند، مهلت ده.

قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ

[خدا] گفت: تو از مهلت يافتگانى،

إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ

تا زمانى معين و معلوم.

قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغۡوِيَنَّهُمۡ أَجۡمَعِينَ

گفت: به عزتت سوگند همه آنان را گمراه مى‌كنم،

إِلَّا عِبَادَكَ مِنۡهُمُ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

مگر بندگان خالص شده‌ات را.

قَالَ فَٱلۡحَقُّ وَ ٱلۡحَقَّ أَقُولُ

[خدا] گفت: سوگند به حق و فقط حق را مى‌گويم

لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَ مِمَّن تَبِعَكَ مِنۡهُمۡ أَجۡمَعِينَ

كه: بى‌ترديد دوزخ را از تو و آنان كه از تو پيروى كنند، از همگى پر خواهم كرد

قُلۡ مَآ أَسۡ‍َٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٖ وَ مَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُتَكَلِّفِينَ

بگو: من براى ابلاغ دين هيچ پاداشى از شما نمى‌خواهم و از كسانى كه چيزى را از نزد خود مى‌سازند [و ادعاى باطل مى‌كنند] نيستم.

إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ

آن [قرآن را كه بر شما مى‌خوانم‌] جز مايه تذكر و پندى براى جهانيان نيست.

وَ لَتَعۡلَمُنَّ نَبَأَهُۥ بَعۡدَ حِينِۢ

و بى‌ترديد پس از مدتى خبر [صدق حقانيت و ظهور عينى آيات و وعده‌هاى‌] آن را خواهيد دانست.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ [اين‌] كتاب نازل شده از سوى خداى تواناى شكست‌ناپذير و حكيم است.

إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ فَٱعۡبُدِ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّينَ

بى‌ترديد ما اين كتاب را به حق و درستى به سوى تو نازل كرديم، پس خدا را در حالى كه اعتقاد و ايمان را براى او [از هرگونه شركى‌] خالص مى‌كنى، بپرست.

أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلۡخَالِصُ وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ فِي مَا هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ كَٰذِبٞ كَفَّارٞ

آگاه باشيد! كه دين خالص ويژه خداست، و آنان كه به جاى خدا سرپرستان و معبودانى برگزيده‌اند [و مى‌گويند:] ما آنان را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك كنند، نمى‌پرستيم. بى‌ترديد خدا ميان آنان [و مؤمنان‌] درباره آنچه كه اختلاف مى‌كنند [و آن آيين توحيد و شرك است‌] داورى خواهد كرد؛ قطعا خدا آن كس را كه دروغگو و بسيار ناسپاس است، هدايت نمى‌كند.

لَّوۡ أَرَادَ ٱللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدٗا لَّٱصۡطَفَىٰ مِمَّا يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ سُبۡحَٰنَهُۥ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ

اگر [بر فرض محال‌] خدا مى‌خواست براى خود فرزندى بگيرد، همانا از ميان آفريده‌هايش آنچه را خودش مى‌خواست برمى‌گزيد [نه اينكه شما براى او انتخاب كنيد]؛ منزه است او [از آنكه براى او فرزندى باشد] اوست خداى يگانه و قهار.

خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ يُكَوِّرُ ٱلَّيۡلَ عَلَى ٱلنَّهَارِ وَ يُكَوِّرُ ٱلنَّهَارَ عَلَى ٱلَّيۡلِ وَ سَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَ ٱلۡقَمَرَ كُلّٞ يَجۡرِي لِأَجَلٖ مُّسَمًّى أَلَا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفَّٰرُ

آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد. شب را به روز درمى‌پيچيد، و روز را به شب درمى‌پيچيد، و خورشيد و ماه را [براى بندگانش‌] مسخر و رام كرد. هر كدام تا سرآمدى معين روانند. آگاه باشيد! او تواناى شكست‌ناپذير و بسيار آمرزنده است.

خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ ثُمَّ جَعَلَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَ أَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖ يَخۡلُقُكُمۡ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ خَلۡقٗا مِّنۢ بَعۡدِ خَلۡقٖ فِي ظُلُمَٰتٖ ثَلَٰثٖ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ

شما را از يك تن آفريد، سپس همسرش را از او پديد آورد، و از چهارپايان [شتر و گاو و گوسفند و بز به اعتبار يك نر و يك ماده‌] هشت زوج آفريد، شما را در شكم‌هاى مادرانتان آفرينشى پس از آفرينشى ديگر در ميان تاريكى‌هاى سه گانه [شكم و رحم و مشيمه‌] به وجود آورد. اين است خدا پروردگار شما كه فرمانروايى [مطلق بر همه هستى‌] ويژه اوست، معبودى جز او نيست، پس چگونه شما را از حق بازمى‌گردانند؟

إِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمۡ وَ لَا يَرۡضَىٰ لِعِبَادِهِ ٱلۡكُفۡرَ وَ إِن تَشۡكُرُواْ يَرۡضَهُ لَكُمۡ وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

اگر كافر شويد [زيانى به خدا نمى‌رسانيد؛ زيرا] خدا از شما بى‌نياز است، و كفر را براى بندگانش نمى‌پسندد؛ و اگر سپاس گزارى كنيد، آن را براى شما مى‌پسندد. و هيچ سنگين بارى، بار [گناه‌] ديگرى را برنمى‌دارد. سپس بازگشت شما به سوى پروردگارتان خواهد بود، و شما را به آنچه انجام مى‌داديد، آگاه خواهد كرد؛ زيرا او به نيات و اسرار سينه‌ها داناست.

وَ إِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَا رَبَّهُۥ مُنِيبًا إِلَيۡهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُۥ نِعۡمَةٗ مِّنۡهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدۡعُوٓاْ إِلَيۡهِ مِن قَبۡلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِۦ قُلۡ تَمَتَّعۡ بِكُفۡرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ

و چون به انسان آسيبى رسد، پروردگارش را در حال بازگشت به سوى او [براى برطرف شدن آسيبش‌] مى‌خواند، سپس چون او را [براى رهايى از آن آسيب‌] نعمتى از جانب خود عطا كند، آن آسيب را كه پيش‌تر براى برطرف شدنش دعا مى‌كرد، فراموش مى‌كند و دوباره براى خدا همتايانى قرار مى‌دهد تا [مردم را] از راه خدا گمراه كند. بگو: اندك زمانى از كفر خود برخوردار باش، بى‌ترديد تو از اهل آتشى.

أَمَّنۡ هُوَ قَٰنِتٌ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ سَاجِدٗا وَ قَآئِمٗا يَحۡذَرُ ٱلۡأٓخِرَةَ وَ يَرۡجُواْ رَحۡمَةَ رَبِّهِۦ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُونَ وَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

[آيا چنين انسان كفران‌كننده‌اى بهتر است‌] يا كسى كه در ساعات شب به سجده و قيام و عبادتى خالصانه مشغول است، از آخرت مى‌ترسد و به رحمت پروردگارش اميد دارد؟ بگو: آيا كسانى كه معرفت و دانش دارند و كسانى كه بى‌بهره از معرفت و دانش‌اند، يكسانند؟ فقط خردمندان متذكر مى‌شوند.

قُلۡ يَٰعِبَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٞ وَ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى ٱلصَّٰبِرُونَ أَجۡرَهُم بِغَيۡرِ حِسَابٖ

بگو: اى بندگان مؤمنم! از پروردگارتان پروا كنيد. براى كسانى كه در اين دنيا اعمال شايسته انجام داده‌اند، پاداش نيكى است و زمين خدا گسترده است [بر شماست از سرزمينى كه دچار مضيقه دينى هستيد به سرزمينى ديگر مهاجرت كنيد]. فقط شكيبايان پاداششان را كامل و بدون حساب دريافت خواهند كرد.

قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّينَ

بگو: من مأمورم كه خدا را در حالى كه ايمان و عبادت را براى او [از هر گونه شركى‌] خالص مى‌كنم، بپرستم.

وَ أُمِرۡتُ لِأَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

و مأمورم كه [در اين آيين از] نخستين تسليم شدگان [به فرمان‌ها و احكام‌] او باشم.

قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

بگو: اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روزى بزرگ مى‌ترسم.

قُلِ ٱللَّهَ أَعۡبُدُ مُخۡلِصٗا لَّهُۥ دِينِي

بگو: فقط خدا را در حالى كه ايمان و عبادتم را براى او [از هر گونه شركى‌] خالص مى‌كنم، مى‌پرستم.

فَٱعۡبُدُواْ مَا شِئۡتُم مِّن دُونِهِۦ قُلۡ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَ أَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ

پس شما هم آنچه را مى‌خواهيد، به جاى او بپرستيد. بگو: بى‌ترديد زيانكاران [واقعى‌] كسانى هستند كه روز قيامت سرمايه وجودشان و كسانشان را به تباهى داده باشند؛ آگاه باشيد! كه آن همان زيان آشكار است.

لَهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ ظُلَلٞ مِّنَ ٱلنَّارِ وَ مِن تَحۡتِهِمۡ ظُلَلٞ ذَٰلِكَ يُخَوِّفُ ٱللَّهُ بِهِۦ عِبَادَهُۥ يَٰعِبَادِ فَٱتَّقُونِ

براى آنان از بالاى سرشان و از زير پايشان سايبان‌هايى از آتش است، اين عذابى است كه خدا بندگانش را به آن بيم مى‌دهد. اى بندگانم! از من پروا كنيد

وَ ٱلَّذِينَ ٱجۡتَنَبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ أَن يَعۡبُدُوهَا وَ أَنَابُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فَبَشِّرۡ عِبَادِ

و كسانى كه از پرستيدن طاغوت [يعنى بت‌ها، اربابان كفر و شيطان‌هاى سركش‌] دورى كردند و به سوى خدا بازگشتند، بر آنان مژده باد؛ پس به بندگانم مژده ده.

ٱلَّذِينَ يَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقَوۡلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحۡسَنَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

آنان كه سخن را مى‌شنوند و از بهترينش پيروى مى‌كنند، اينانند كسانى كه خدا هدايتشان كرده، و اينان همان خردمندانند.

أَفَمَنۡ حَقَّ عَلَيۡهِ كَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي ٱلنَّارِ

آيا كسى كه فرمان عذاب بر او محقق و ثابت شده [راه گريزى از آن دارد؟] آيا كسى را كه در آتش است، تو نجات مى‌دهى؟

لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ غُرَفٞ مِّن فَوۡقِهَا غُرَفٞ مَّبۡنِيَّةٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَعۡدَ ٱللَّهِ لَا يُخۡلِفُ ٱللَّهُ ٱلۡمِيعَادَ

ولى كسانى كه از پروردگارشان پروا داشتند، براى آنان غرفه‌هايى است كه از فراز آنها غرفه‌هايى ديگر بنا شده و از زير آنها نهرها جارى است. خدا اين وعده را داده است؛ خدا وعده خلافى نمى‌كند.

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَسَلَكَهُۥ يَنَٰبِيعَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ يُخۡرِجُ بِهِۦ زَرۡعٗا مُّخۡتَلِفًا أَلۡوَٰنُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصۡفَرّٗا ثُمَّ يَجۡعَلُهُۥ حُطَٰمًا إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ

آيا ندانسته‌اى كه خدا از آسمان آبى نازل كرد، پس آن را به صورت چشمه‌هايى در زمين درآورد، آن گاه به وسيله آن زراعتى را كه رنگ‌هايش گوناگون است، بيرون مى‌آورد، سپس [آن زراعت‌] خشك مى‌شود، در نتيجه آن را به رنگ زرد بينى، پس آن را ريز ريز و در هم شكسته مى‌كند؛ بى‌ترديد در اين [دگرگونى‌ها] براى خردمندان هشدار و عبرتى است.

أَفَمَن شَرَحَ ٱللَّهُ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٖ مِّن رَّبِّهِۦ فَوَيۡلٞ لِّلۡقَٰسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكۡرِ ٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

آيا كسى كه خدا سينه‌اش را براى [پذيرفتن‌] اسلام گشاده است، و بهره مند از نورى از سوى پروردگار خويش است [مانند كسى است كه سينه‌اش از پذيرفتن اسلام تنگ است؟] پس واى بر آنان كه دل‌هايشان از ياد كردن خدا سخت است، اينان در گمراهى آشكار هستند.

ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحۡسَنَ ٱلۡحَدِيثِ كِتَٰبٗا مُّتَشَٰبِهٗا مَّثَانِيَ تَقۡشَعِرُّ مِنۡهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخۡشَوۡنَ رَبَّهُمۡ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمۡ وَ قُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ وَ مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٍ

خدا نيكوترين سخن را نازل كرد، كتابى كه [آياتش در نظم، زيبايى، فصاحت، بلاغت و عمق محتوا] شبيه يكديگر است، مشتمل بر داستان‌هاى پندآموز [و امر، نهى، وعده، وعيد، حلال و حرام‌] است؛ از شنيدن آياتش پوست كسانى كه از پروردگارشان مى‌هراسند به هم جمع مى‌شود، آن گاه پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم مى‌گردد و آرامش مى‌يابد. اين هدايت خداست كه هر كه را بخواهد به آن راهنمايى مى‌كند؛ و هر كه را خدا [به كيفر كفر و عنادش‌] گمراه كند، او را هيچ هدايت‌كننده‌اى نخواهد بود.

أَفَمَن يَتَّقِي بِوَجۡهِهِۦ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ قِيلَ لِلظَّٰلِمِينَ ذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ

آيا كسى كه روز قيامت [به خاطر بسته بودن دست‌هايش مى‌كوشد كه‌] با صورت خود گزند عذاب را دفع كند [مانند كسى است كه ايمن از عذاب است؟] به ستمكاران گويند: آنچه را همواره مرتكب مى‌شديد، بچشيد.

كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَأَتَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ

كسانى [هم‌] كه پيش از آنان بودند [آيات خدا را] تكذيب كردند، پس از آنجا كه گمان نمى‌كردند، عذاب به سويشان آمد.

فَأَذَاقَهُمُ ٱللَّهُ ٱلۡخِزۡيَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ لَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

پس خدا در زندگى دنيا خوارى و رسوايى را به آنان چشانيد؛ و اگر معرفت و آگاهى داشتند [توجه مى‌كردند كه‌] عذاب آخرت بزرگ‌تر است.

وَ لَقَدۡ ضَرَبۡنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٖ لَّعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ

و ما براى مردم در اين قرآن از هر گونه مثل و سرگذشت عبرت‌آموزى بيان كرده‌ايم، باشد كه متذكر شوند.

قُرۡءَانًا عَرَبِيًّا غَيۡرَ ذِي عِوَجٖ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ

قرآنى است گويا و روشن بدون هر گونه انحراف و كژى، براى اينكه [در سايه تعاليمش از شرك، عصيان و فساد] بپرهيزند.

ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا رَّجُلٗا فِيهِ شُرَكَآءُ مُتَشَٰكِسُونَ وَ رَجُلٗا سَلَمٗا لِّرَجُلٍ هَلۡ يَسۡتَوِيَانِ مَثَلًا ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

خدا [براى فهماندن حقيقت توحيد و شرك‌] مثلى زده است: مردى را كه اربابانى ناسازگار و بداخلاق در [مالكيت‌] او شريك‌اند، و مردى كه فقط برده يك مالك است، آيا اين دو برده از جهت فرمان گرفتن و فرمان بردن با هم يكسانند؟ [موحدان كه بنده خداى يكتا هستند، داراى زندگى منظم و پاك و آخرتى آبادند، و مشركان كه فرمان‌بران اربابان گوناگونند، داراى زندگى پريشان و آخرتى خراب‌اند.] همه ستايش‌ها ويژه خداست. بلكه بيشترشان [به آثار و منافع بندگى خدا] معرفت و آگاهى ندارند.

إِنَّكَ مَيِّتٞ وَ إِنَّهُم مَّيِّتُونَ

بى‌ترديد تو مى‌ميرى و قطعا آنان هم مى‌ميرند.

ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عِندَ رَبِّكُمۡ تَخۡتَصِمُونَ

سپس شما روز قيامت نزد پروردگارتان [در امر دين‌] مجادله خواهيد كرد [كه ما موحدان در دنيا حقانيت توحيد را ثابت كرديم و بطلان بت‌پرستى را روشن نموديم، ولى كبر شما مانع از هدايت شما شد.]