وَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَ أُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فََٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗ وَ لَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
24و (بر شما حرام است) زنان شوهردار مگر زنى كه مالك آن شدهايد، بدستور خدا اهميت بدهيد. و براى شما حلال است غير اينها، كه به اموال خود (زنى) پيدا كنيد در حالى كه مىخواهيد پاكدامنان باشيد نه زناكاران. پس هر كس از زنان كه از او لذت بردهايد مهر مقررشان را بدهيد و بر شما گناهى نيست در آنچه پس از مقرر شدن توافق كردهايد خدا دانا و حكمت كردار است.
وَ مَن لَّمۡ يَسۡتَطِعۡ مِنكُمۡ طَوۡلًا أَن يَنكِحَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ فَمِن مَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُم مِّن فَتَيَٰتِكُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِيمَٰنِكُم بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖ فَٱنكِحُوهُنَّ بِإِذۡنِ أَهۡلِهِنَّ وَ ءَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ مُحۡصَنَٰتٍ غَيۡرَ مُسَٰفِحَٰتٖ وَ لَا مُتَّخِذَٰتِ أَخۡدَانٖ فَإِذَآ أُحۡصِنَّ فَإِنۡ أَتَيۡنَ بِفَٰحِشَةٖ فَعَلَيۡهِنَّ نِصۡفُ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ مِنَ ٱلۡعَذَابِ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَشِيَ ٱلۡعَنَتَ مِنكُمۡ وَ أَن تَصۡبِرُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
25هر كس از شما از جهت مكنت نتواند زنان عفيف آزاد مؤمن را نكاح كند، از آنچه از كنيزان مؤمن مالك شدهايد، زن گيرد. خدا بايمان شما داناتر است. همه يكى هستيد. آنها را با اجازه مالكشان نكاح كنيد، مهرشان را بطور شايسته بدهيد، بشرط آنكه پاكدامن باشند نه زناكار و رفيقگير و چون شوهر دار شدند اگر زنا دهند بر آنها نصف مجازات زنان آزاد است. اين براى كسانى از شماست كه از مشقت مىترسد و اگر صبر كنيد براى شما بهتر است، خدا چاره ساز و مهربان است.
يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمۡ وَ يَهۡدِيَكُمۡ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَ يَتُوبَ عَلَيۡكُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
26خدا مىخواهد شريعت را بر شما بيان كند و بروشهاى كسانى كه پيش از شما بودند هدايتتان نمايد و بر شما عنايت كند، خدا دانا و حكمت كردار است.
وَ ٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡكُمۡ وَ يُرِيدُ ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلشَّهَوَٰتِ أَن تَمِيلُواْ مَيۡلًا عَظِيمٗا
27خدا مىخواهد بر شما توجه كند ولى آنان كه پيرو خواستهاى نفسند مىخواهند كه منحرف شويد انحرافى بزرگ.
يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمۡ وَ خُلِقَ ٱلۡإِنسَٰنُ ضَعِيفٗا
28خدا مىخواهد تكليف شما را سبك كند كه انسان ناتوان آفريده شده است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡ وَ لَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
29اى كسانى كه ايمان آوردهايد اموالتان را ميان خود به باطل مخوريد مگر اينكه تجارتى باشد با رضايت طرفين. و يكديگر را نكشيد كه خدا به شما مهربان است.
وَ مَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَ ظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗا وَ كَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا
30هر كه از روى تجاوز و ستم ان عمل را انجام دهد به زودى او را به آتشى بزرگ مىكشيم و اين كار بر خدا آسان است.
إِن تَجۡتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنۡهَوۡنَ عَنۡهُ نُكَفِّرۡ عَنكُمۡ سَئَِّاتِكُمۡ وَ نُدۡخِلۡكُم مُّدۡخَلٗا كَرِيمٗا
31اگر از كبيرههاى گناهانى كه نهى شدهايد اجتناب كنيد بديها (يا گناهان كوچك) شما را مىپوشانيم و شما را به جايگاه خوبى وارد مىكنيم.
وَ لَا تَتَمَنَّوۡاْ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبُواْ وَ لِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَ وَ سَۡٔلُواْ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا
32آنچه را كه خدا بعضى از شما را بر بعضى برترى داده، آرزو نكنيد، مردان را از آنچه كردهاند بهرهاى هست و (نيز) زنان را از آنچه كردهاند بهرهاى هست، خدا را از كرمش مسئلت كنيد خدا به همه چيز داناست.
وَ لِكُلّٖ جَعَلۡنَا مَوَٰلِيَ مِمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَ ٱلۡأَقۡرَبُونَ وَ ٱلَّذِينَ عَقَدَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فََٔاتُوهُمۡ نَصِيبَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدًا
33براى هر يك از انسانها وارثانى قرار دادهايم از آنچه پدران و مادران و نزديكان و همسران گذاشتهاند، پس نصيب هر يك را بدهيد كه خدا بر هر چيز شاهد و ناظر است.
ٱلرِّجَالُ قَوَّٰمُونَ عَلَى ٱلنِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ وَ بِمَآ أَنفَقُواْ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡ فَٱلصَّٰلِحَٰتُ قَٰنِتَٰتٌ حَٰفِظَٰتٞ لِّلۡغَيۡبِ بِمَا حَفِظَ ٱللَّهُ وَ ٱلَّٰتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ ٱهۡجُرُوهُنَّ فِي ٱلۡمَضَاجِعِ وَ ٱضۡرِبُوهُنَّ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُواْ عَلَيۡهِنَّ سَبِيلًا إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيّٗا كَبِيرٗا
34مردان سرپرست زنانند بخاطر برتريتى كه خدا بعضى را بر بعضى قرار داده است و به خاطر آنچه از اموال خود (در تأمين زنان) خرج كردهاند، پس زنان شايسته آنهايى هستند كه فربانبر و حافظ غياب شوهر باشند در مقابل حقوقى كه خدا براى آنها حفظ كرده، زنانى كه از عصيان آنها مىترسيد پندشان دهيد و در خوابگاهها از آنها جدايى كنيد و آنها را بزنيد و اگر اطاعت كردند بر آنها بهانه مجوئيد كه خدا والا و بزرگ است.
وَ إِنۡ خِفۡتُمۡ شِقَاقَ بَيۡنِهِمَا فَٱبۡعَثُواْ حَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهِۦ وَ حَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهَآ إِن يُرِيدَآ إِصۡلَٰحٗا يُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَيۡنَهُمَآ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرٗا
35و اگر از جدايى ميان آن دو بيم داشتيد داورى از كسان مرد و داورى از كسان زن انتخاب كنيد اگر خواهان صلح باشند خدا ميان آنها سازش آورد، خدا دانا و آگاه است.
وَ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَ لَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡٔٗا وَ بِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَ بِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ وَ ٱلۡمَسَٰكِينِ وَ ٱلۡجَارِ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَ ٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَ ٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ وَ ٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ وَ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخۡتَالٗا فَخُورًا
36به خدا عبادت كنيد و هيچ چيز را با او شريك نكنيد و با پدر و مادر نيكويى كنيد (و نيز) با خويشان، يتيمان، تنگدستان، همسايهاى كه خويشاوند است، همسايهاى كه غير خويشاوند است، درماندگان، و آنچه مالك آن شدهايد نكويى كنيد كه خدا كسى را كه متكبر و فخر فروش باشد دوست نمىدارد.
ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ وَ يَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبُخۡلِ وَ يَكۡتُمُونَ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَ أَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
37همان كسانى كه بخل مىورزند و مردم را ببخل وادار مىكنند و آنچه را خدا از فضل خود بآنها داده نهان مىدارند. براى كافران عذابى ذلت آور آماده كردهايم.
وَ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ لَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ مَن يَكُنِ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَهُۥ قَرِينٗا فَسَآءَ قَرِينٗا
38و كسانى كه اموال خود را براى تظاهر بمردم انفاق مىكنند و به خدا و بروز جزا ايمان نمىآورند و هر كه شيطان همدم او باشد همدم بدى است.
وَ مَاذَا عَلَيۡهِمۡ لَوۡ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ أَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ وَ كَانَ ٱللَّهُ بِهِمۡ عَلِيمًا
39چه شده بر آنها؟! اى كاش كه به خدا و روز جزا تسليم مىشدند و از آنچه خدا داده انفاق مىكردند!! و خدا بآنها داناست.
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ وَ إِن تَكُ حَسَنَةٗ يُضَٰعِفۡهَا وَ يُؤۡتِ مِن لَّدُنۡهُ أَجۡرًا عَظِيمٗا
40خدا هموزن ذرهاى ستم نمىكند و اگر عمل، عمل نيك باشد آن را افزون مىكند و از جانب خود پاداشى بزرگ مىدهد.
فَكَيۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةِۢ بِشَهِيدٖ وَ جِئۡنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدٗا
41چگونه باشد (حالشان) آن وقتى كه از هر امت گواهى مىآوريم و تو را بر اين امت گواه قرار مىدهيم.
يَوۡمَئِذٖ يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ عَصَوُاْ ٱلرَّسُولَ لَوۡ تُسَوَّىٰ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضُ وَ لَا يَكۡتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثٗا
42آن روز كسانى كه كافر شده و به پيامبر نافرمانى كردهاند دوست مىدارند كه اى كاش زمين با آنها يكسان مىبود و هيچ واقعهاى را نمىتوانند از خدا پنهان كنند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ أَنتُمۡ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَ لَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغۡتَسِلُواْ وَ إِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَ أَيۡدِيكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا
43اى كسانى كه ايمان آوردهايد در حال مستى تا وقتى كه بدانيد چه مىگوئيد، نماز نخوانيد و نيز در حال جنابت نماز نخوانيد تا غسل بكنيد مگر آنكه مسافر باشيد و اگر بيمار يا در سفر بوديد و يا يكى از شما از محل خلوت آمد يا با زنان آميزش كرديد و آب نيافتيد خاك پاكى را قصد كنيد (و بآن دست بزنيد) سپس صورت و دستهاى خود را مسح كنيد كه خدا آمرزنده و چاره ساز است.
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يَشۡتَرُونَ ٱلضَّلَٰلَةَ وَ يُرِيدُونَ أَن تَضِلُّواْ ٱلسَّبِيلَ
44آيا نديدى كسانى را كه مقدارى از كتاب به آنها داده شده، گمراهى را مىخرند و مىخواهند شما نيز گمراه شويد.
وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِأَعۡدَآئِكُمۡ وَ كَفَىٰ بِٱللَّهِ وَلِيّٗا وَ كَفَىٰ بِٱللَّهِ نَصِيرٗا
45خدا به دشمنان شما آگاهتر است. خدا سرپرست كافى و كمك كافى است.
مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَ يَقُولُونَ سَمِعۡنَا وَ عَصَيۡنَا وَ ٱسۡمَعۡ غَيۡرَ مُسۡمَعٖ وَ رَٰعِنَا لَيَّۢا بِأَلۡسِنَتِهِمۡ وَ طَعۡنٗا فِي ٱلدِّينِ وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَ أَطَعۡنَا وَ ٱسۡمَعۡ وَ ٱنظُرۡنَا لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَ أَقۡوَمَ وَ لَٰكِن لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
46آنها از كسانى هستند كه يهوديت اختيار كرده و كلمهها را، از معانى خود منحرف مىكنند، مىگويند: شنيديم و نافرمانى كرديم، بشنو شنوا نباشى و مىگويند: راعنا تا زبان خويش را در ناحق بگردانند و بدين طعنه زنند، اگر آنها مىگفتند شنيديم و فرمان برديم بشنو و بما مهلت ده (تا حقائق را درك كنيم) بر ايشان بهتر و استوارتر بود ولى خدا در اثر كفرشان لعنتشان كرده، جز تعداد اندكى ايمان نمىآورند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ ءَامِنُواْ بِمَا نَزَّلۡنَا مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبۡلِ أَن نَّطۡمِسَ وُجُوهٗا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰٓ أَدۡبَارِهَآ أَوۡ نَلۡعَنَهُمۡ كَمَا لَعَنَّآ أَصۡحَٰبَ ٱلسَّبۡتِ وَ كَانَ أَمۡرُ ٱللَّهِ مَفۡعُولًا
47اى كسانى كه به شما كتاب داده شده، به آنچه نازل كردهايم و دين شما را تصديق مىكند ايمان آوريد، پيش از آنكه صورتهايى را محو كنيم و به قفا برگردانيم يا به آنها لعنت كنيم چنان كه به اصحاب سبت لعنت كرديم و امر خدا شدنى (و حتمى) است.
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَ يَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ وَ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا
48خدا نمىبخشد كه بدو شرك آورند، و جز اين را براى هر كسى كه بخواهد مىبخشد و هر كس به خدا شرك آورد حقا گناه بزرگى را مرتكب شده است.
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُم بَلِ ٱللَّهُ يُزَكِّي مَن يَشَآءُ وَ لَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
49آيا نديدى آنها را كه خود را مدح مىكنند، بلكه خدا هر كه را بخواهد مدح مىكند و بقدر نخ وسط هسته خرما ستم نمىشوند.
ٱنظُرۡ كَيۡفَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَ كَفَىٰ بِهِۦٓ إِثۡمٗا مُّبِينًا
50ببين چطور به خدا دروغ مىبندند و همى بس كه آن گناه آشكار است.
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡجِبۡتِ وَ ٱلطَّٰغُوتِ وَ يَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ هَٰٓؤُلَآءِ أَهۡدَىٰ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ سَبِيلًا
51آيا نديدى كسانى را كه بهرهاى از كتاب بآنها داده شده كه به مكتب باطل و طغيانگر ايمان مىآورند و درباره كافران مىگويند كه اينها از مؤمنان بهدايت نزديكتر است.
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ وَ مَن يَلۡعَنِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ نَصِيرًا
52همان كسانند كه خدا لعنتشان كرده و هر كه خدا لعنتش كند هرگز يارى براى او نخواهى يافت.
أَمۡ لَهُمۡ نَصِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُلۡكِ فَإِذٗا لَّا يُؤۡتُونَ ٱلنَّاسَ نَقِيرًا
53يا براى آنها در حكومت جهان بهرهاى هست؟! (اگر چنين بود) به مردم چيزى نمىدادند.
أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ فَقَدۡ ءَاتَيۡنَآ ءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ ءَاتَيۡنَٰهُم مُّلۡكًا عَظِيمٗا
54يا بر مردم (خاندان نبوت) در برابر آنچه خدا از كرمش بآنها داده حسد مىبرند؟! ما به آل ابراهيم شريعت و حكمت داديم و حكومت بزرگى عطا كرديم.
فَمِنۡهُم مَّنۡ ءَامَنَ بِهِۦ وَ مِنۡهُم مَّن صَدَّ عَنۡهُ وَ كَفَىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا
55بعضى بآن ايمان آورد و بعضى از آن اعراض نمود جهنم كه آتشى افروخته است براى آنها بس است.
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَِٔايَٰتِنَا سَوۡفَ نُصۡلِيهِمۡ نَارٗا كُلَّمَا نَضِجَتۡ جُلُودُهُم بَدَّلۡنَٰهُمۡ جُلُودًا غَيۡرَهَا لِيَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمٗا
56براستى كسانى كه به آيات ما كافر شدند بزودى بآتش مهيب داخلشان مىكنيم هر وقت پوستهايشان سوخت و بيحس شد پوستهاى ديگرى بر آنها عوض مىگيريم تا عذاب را بچشند، خدا عزيز و حكيم است.
وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗا لَّهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞ وَ نُدۡخِلُهُمۡ ظِلّٗا ظَلِيلًا
57كسانى كه ايمان آورده و عمل شايسته انجام دادند، آنها را به بهشتهايى داخل مىكنيم كه از زير آنها نهرها روان است و در آنها جاودانانند براى آنها در آن بهشتها زنان پاكى هست و آنها را بزندگى سعادتبخش داخل مىكنيم.
إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُكُمۡ أَن تُؤَدُّواْ ٱلۡأَمَٰنَٰتِ إِلَىٰٓ أَهۡلِهَا وَ إِذَا حَكَمۡتُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ أَن تَحۡكُمُواْ بِٱلۡعَدۡلِ إِنَّ ٱللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
58خدا بشما فرمان ميدهد كه امانتها را به صاحبانشان برگردانيد و چون ميان مردم داورى مىكنيد به عدل داورى كنيد، خدا با اين سخن پند خوبى به شما مىدهد خدا شنوا و بيناست.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَ أَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَ ٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَ أَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا
59اى كسانى كه ايمان آوردهايد اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد رسول خدا و صاحبان امر را كه از شما هستند، و اگر در چيزى نزاع كرديد آن را به خدا و رسول ارجاع دهيد اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد، اين خود خوب و عاقبتش خوبتر است.
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يَزۡعُمُونَ أَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَ مَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوٓاْ إِلَى ٱلطَّٰغُوتِ وَ قَدۡ أُمِرُوٓاْ أَن يَكۡفُرُواْ بِهِۦ وَ يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُضِلَّهُمۡ ضَلَٰلَۢا بَعِيدٗا
60آيا نديدى آنان را كه مىگويند به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو نازل شده ايمان دارند (ولى) مىخواهند محاكمه پيش طاغوت ببرند با آنكه مأمور هستند كه به طاغوت كفر ورزند، شيطان مىخواهد آنها را به گمراهى افكند، گمراهى دور.
وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَ إِلَى ٱلرَّسُولِ رَأَيۡتَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودٗا
61چون به آنها گفته شود. بيائيد به سوى آنچه خدا نازل كرده (و بيائيد) به طرف اين پيامبر، مىبينى كه منافقان از تو اعراض مىكنند اعراض جدى.
فَكَيۡفَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ جَآءُوكَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّآ إِحۡسَٰنٗا وَ تَوۡفِيقًا
62چگونه خواهد بود حالشان وقتى كه در اثر عملشان مصيبتى به آنها رسد سپس بيايند پيش تو و قسم خورند كه در اين كار جز نيكى به تو و الفت در ميان دو خصم نظرى نداشتهايم.
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُ ٱللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمۡ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَ عِظۡهُمۡ وَ قُل لَّهُمۡ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَوۡلَۢا بَلِيغٗا
63آنها كسانى هستند كه خدا آنچه را كه در دل دارند مىداند از آنها دورى كن، پندشان ده، و به آنها سخنى رسا بگو كه در وجودشان اثر كند.
وَ مَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ إِذ ظَّلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ جَآءُوكَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ ٱللَّهَ وَ ٱسۡتَغۡفَرَ لَهُمُ ٱلرَّسُولُ لَوَجَدُواْ ٱللَّهَ تَوَّابٗا رَّحِيمٗا
64هيچ پيامبرى نفرستاديم مگر آنكه به فرمان خدا از وى اطاعت شود، اگر آنها وقتى كه بخود ستم كردند پيش تو آمده و از خدا آمرزش خواسته بودند و پيامبر (هم) بر آنها آمرزش خواسته بود خدا را توبه پذير و مهربان مىيافتند.
فَلَا وَ رَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَ يُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا
65پس قسم به پروردگار تو مؤمن نمىشوند تا اينكه تو را در اختلافى كه پيش آمده حاكم كنند، سپس در دلهاى خويش از آنچه حكم كردهاى ملالى نيابند و كاملا تسليم باشند (كار را بى چون و چرا به حكم تو واگذار كنند).
وَ لَوۡ أَنَّا كَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَنِ ٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ أَوِ ٱخۡرُجُواْ مِن دِيَٰرِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٞ مِّنۡهُمۡ وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ فَعَلُواْ مَا يُوعَظُونَ بِهِۦ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَ أَشَدَّ تَثۡبِيتٗا
66اگر ما به آنها دستور داده بوديم كه خودتان را بكشيد يا از ديار خويش بيرون شويد. جز عده كمى چنين نمىكردند و اگر پندهايى را كه به آنها داده مىشود عمل مىكردند براى آنها بهتر و در تقويتشان محكمتر بود.
وَ إِذٗا لَّأٓتَيۡنَٰهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجۡرًا عَظِيمٗا
67و آن گاه از جانب خويش به آنها پاداش بزرگى مىداديم.
وَ لَهَدَيۡنَٰهُمۡ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
68و براهى راست هدايتشان مىكرديم.
وَ مَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَ ٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّۧنَ وَ ٱلصِّدِّيقِينَ وَ ٱلشُّهَدَآءِ وَ ٱلصَّٰلِحِينَ وَ حَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا
69هر كس خدا و رسول را اطاعت كند آنها همراه كسانى هستند كه خدا نعمتشان داده از پيامبران، صدق پيشگان، گواهان اعمال و شايستگان و آنها نيكو رفيقانند.
ذَٰلِكَ ٱلۡفَضۡلُ مِنَ ٱللَّهِ وَ كَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمٗا
70آن كرامت از خداست و همين بس كه خدا داناست.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ خُذُواْ حِذۡرَكُمۡ فَٱنفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ ٱنفِرُواْ جَمِيعٗا
71اى كسانى ايمان آوردهايد، سلاحتان را برگيريد گروه گروه به جنگ بيرون شويد يا همگى بيرون شويد.
وَ إِنَّ مِنكُمۡ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنۡ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَالَ قَدۡ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيَّ إِذۡ لَمۡ أَكُن مَّعَهُمۡ شَهِيدٗا
72بعضى از شماست كه از رفتن تأخير مىكند، پس از مصيبتى كه به شما رسيد مىگويد: خدا به من كرم كرد كه با آنها حاضر نبودم.
وَ لَئِنۡ أَصَٰبَكُمۡ فَضۡلٞ مِّنَ ٱللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمۡ تَكُنۢ بَيۡنَكُمۡ وَ بَيۡنَهُۥ مَوَدَّةٞ يَٰلَيۡتَنِي كُنتُ مَعَهُمۡ فَأَفُوزَ فَوۡزًا عَظِيمٗا
73و اگر بشما از خدا فضلى (غنيمت) رسيد مىگويد، گويى ميان شما و او دوستى نبوده: اى كاش با آنها بودم بكاميابى بزرگى مىرسيدم.
فَلۡيُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يَشۡرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا بِٱلۡأٓخِرَةِ وَ مَن يُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيُقۡتَلۡ أَوۡ يَغۡلِبۡ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
74بايد بجنگد در راه خدا كسانى كه اين دنيا را بآخرت مىفروشند، هر كه در راه خدا بجنگد، كشته شود يا غلبه يابد بزودى باو پاداشى بزرگ مىدهيم.
وَ مَا لَكُمۡ لَا تُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَ ٱلنِّسَآءِ وَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلظَّالِمِ أَهۡلُهَا وَ ٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيّٗا وَ ٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا
75چه شده كه در راه خدا و مستضعفين از مردن و زنان و كودكان نمىجنگيد، آنان كه مىگويند: پروردگارا ما را از اين شهرى كه اهلش ستمگر است خارج كن و ما را از نزد خودت سرپرستى و از نزد خودت ياورى قرار ده.
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱلطَّٰغُوتِ فَقَٰتِلُوٓاْ أَوۡلِيَآءَ ٱلشَّيۡطَٰنِ إِنَّ كَيۡدَ ٱلشَّيۡطَٰنِ كَانَ ضَعِيفًا
76آنها كه ايمان دارند در راه خدا مىجنگند، آنها كه كافر هستند در راه طاغوت مىجنگند، با پيروان شيطان به جنگيد كه حيله شيطان ناتوان است.
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ قِيلَ لَهُمۡ كُفُّوٓاْ أَيۡدِيَكُمۡ وَ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَخۡشَوۡنَ ٱلنَّاسَ كَخَشۡيَةِ ٱللَّهِ أَوۡ أَشَدَّ خَشۡيَةٗ وَ قَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبۡتَ عَلَيۡنَا ٱلۡقِتَالَ لَوۡلَآ أَخَّرۡتَنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖ قُلۡ مَتَٰعُ ٱلدُّنۡيَا قَلِيلٞ وَ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّمَنِ ٱتَّقَىٰ وَ لَا تُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
77آيا نديدى كسانى را كه بآنها گفته شد: دست از جهاد باز داريد، نماز بخوانيد و زكاة بدهيد، چون براى آنها جنگ نوشته شد آن گاه گروهى از آنها از مردم مىترسند هم چنان كه از خدا مىترسند يا بيشتر از آن، و مىگويند: پروردگارا چرا بر ما جنگ مقرر كردى؟ چرا تا مدت نزديكى ما را بتأخير نيانداختى؟ بگو متاع دنيا اندكى است، آخرت براى متقى بهتر است در آنجا حتى مقدار اندكى هم مظلوم نمىشويد.
أَيۡنَمَا تَكُونُواْ يُدۡرِككُّمُ ٱلۡمَوۡتُ وَ لَوۡ كُنتُمۡ فِي بُرُوجٖ مُّشَيَّدَةٖ وَ إِن تُصِبۡهُمۡ حَسَنَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَ إِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِكَ قُلۡ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ فَمَالِ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلۡقَوۡمِ لَا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ حَدِيثٗا
78هر كجا كه باشيد مرگ شما را در مىيابد، گر چه در كاخهاى مستحكم باشيد، اگر بآنها خوبى رسيد گويند: اين از جانب خداست و اگر بآنها بدى رسد گويند: اين از جانب تو است. بگو همه از جانب خداست اين گروه را چه شده كه نمىخواهند هيچ سخنى را بفهمند.
مَّآ أَصَابَكَ مِنۡ حَسَنَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِ وَ مَآ أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٖ فَمِن نَّفۡسِكَ وَ أَرۡسَلۡنَٰكَ لِلنَّاسِ رَسُولٗا وَ كَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدٗا
79هر خوبى بتو رسد از جانب خداست و هر بدى كه بتو رسد از جانب خود تو است و ما تو را براى مردم پيغمبر فرستاديم و همين بس كه خدا گواه (اين مطلب) است.
مَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَ وَ مَن تَوَلَّىٰ فَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗا
80هر كه پيغمبر را اطاعت كند محققا خدا را اطاعت كرده و هر كه (از طاعت او) سر بر تابد ما تو را بآنها نگهبان نفرستادهايم.
وَ يَقُولُونَ طَاعَةٞ فَإِذَا بَرَزُواْ مِنۡ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ غَيۡرَ ٱلَّذِي تَقُولُ وَ ٱللَّهُ يَكۡتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَ تَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ وَ كَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
81مىگويند: كار ما اطاعت است (ولى) چون از نزد تو خارج مىشوند، گروهى از آنها شب هنگام جز آنچه تو گفتهاى مىكنند، خدا آنچه شب هنگام مىكنند مىنويسد، از آنها اعراض كن و بر خدا اعتماد نما خدا در كار ساز بودن كافى است.
أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ وَ لَوۡ كَانَ مِنۡ عِندِ غَيۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخۡتِلَٰفٗا كَثِيرٗا
82آيا در اين قرآن تفكر نمىكنند اگر از پيش غير خدا بود در آن اختلاف زيادى مىيافتند.
وَ إِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦ وَ لَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَ إِلَىٰٓ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡ وَ لَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَ رَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلٗا
83و چون خبرى از امن يا بيم به آنها رسد انتشارش مىدهند، اگر آن را به پيغمبر و سرپرستان خويش رجوع مىكردند، استنباط كنندگان آن را مىدانستند، و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، از شيطان پيروى كرده بوديد مگر اندكى از شما
فَقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفۡسَكَ وَ حَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأۡسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ ٱللَّهُ أَشَدُّ بَأۡسٗا وَ أَشَدُّ تَنكِيلٗا
84در راه خدا پيكار كن، جز بر نفس خود مكلف نيستى مؤمنان را به پيكار ترغيب كن، شايد خدا شر كافران را باز دارد كه صلابت خدا محكمتر و عقوبتش سختتر است.
مَّن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةً حَسَنَةٗ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٞ مِّنۡهَا وَ مَن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةٗ سَيِّئَةٗ يَكُن لَّهُۥ كِفۡلٞ مِّنۡهَا وَ كَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقِيتٗا
85هر كس وساطت كند وساطت نيكو، وى را از آن بهرهاى باشد و هر كه وساطت كند وساطت بد وى را از آن بهرهاى باشد، خدا نگهدار همه چيز است.
وَ إِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَسِيبًا
86چون سلامى به شما گفتند، بهتر از آن سلام كنيد يا همان را باز گردانيد كه خدا بر هر چيز حسابگر است.
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِ وَ مَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ حَدِيثٗا
87خدا جز او معبودى نيست قطعا تا روز قيامت كه در آن شكى نيست شما را جمع مىكند كيست كه راستگوتر از خدا باشد.
فَمَا لَكُمۡ فِي ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِئَتَيۡنِ وَ ٱللَّهُ أَرۡكَسَهُم بِمَا كَسَبُوٓاْ أَتُرِيدُونَ أَن تَهۡدُواْ مَنۡ أَضَلَّ ٱللَّهُ وَ مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
88چرا درباره منافقان دو گروه شدهايد با آنكه خدا آنها را در اثر عملشان سرنگون كرده است آيا مىخواهيد آنكه را كه خدا گمراه كرده هدايت كنيد، هر كه را خدا گمراه كند هرگز راهى به هدايت او نخواهى يافت.
وَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَآءٗ فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ أَوۡلِيَآءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَخُذُوهُمۡ وَ ٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡ وَ لَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ وَلِيّٗا وَ لَا نَصِيرًا
89دوست دارند كه شما نيز مانند آنها كافر شويد و با آنها برابر باشيد، از آنها دوست مگيريد تا در راه خدا مهاجرت كنند و اگر اعراض كردند، آنها را بگيريد و بكشيد هر جا كه پيدا كرديد و از آنها دوستى و يارى مگيريد.
إِلَّا ٱلَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوۡمِۢ بَيۡنَكُمۡ وَ بَيۡنَهُم مِّيثَٰقٌ أَوۡ جَآءُوكُمۡ حَصِرَتۡ صُدُورُهُمۡ أَن يُقَٰتِلُوكُمۡ أَوۡ يُقَٰتِلُواْ قَوۡمَهُمۡ وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَسَلَّطَهُمۡ عَلَيۡكُمۡ فَلَقَٰتَلُوكُمۡ فَإِنِ ٱعۡتَزَلُوكُمۡ فَلَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ وَ أَلۡقَوۡاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ فَمَا جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سَبِيلٗا
90مگر آنان كه به قومى مىپيوندند كه ميان شما و آنها پيمانى هست يا پيش شما آمدهاند و سينه آنها تنگ شده از اينكه با شما و يا در معيت شما با قوم خويش بجنگند، و اگر خدا مىخواست آنها را بر شما مسلط مىكرد و با شما مىجنگيدند، پس اگر از شما كنار شدند و جنگ نكردند و اطاعت عرضه نمودند خدا براى شما راهى بر عليه آنها قرار نداده است.
سَتَجِدُونَ ءَاخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأۡمَنُوكُمۡ وَ يَأۡمَنُواْ قَوۡمَهُمۡ كُلَّ مَا رُدُّوٓاْ إِلَى ٱلۡفِتۡنَةِ أُرۡكِسُواْ فِيهَا فَإِن لَّمۡ يَعۡتَزِلُوكُمۡ وَ يُلۡقُوٓاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ وَ يَكُفُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فَخُذُوهُمۡ وَ ٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡ وَ أُوْلَٰٓئِكُمۡ جَعَلۡنَا لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
91بزودى قوم ديگرى مىيابيد كه مىخواهند از شما و از قوم خود ايمن باشند و چون بفتنه و شرك رانده شوند در آن سرنگون شوند، پس اگر از شما كناره نگرفتند
وَ مَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن يَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَٔٗا وَ مَن قَتَلَ مُؤۡمِنًا خَطَٔٗا فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ وَ دِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَصَّدَّقُواْ فَإِن كَانَ مِن قَوۡمٍ عَدُوّٖ لَّكُمۡ وَ هُوَ مُؤۡمِنٞ فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ وَ إِن كَانَ مِن قَوۡمِۢ بَيۡنَكُمۡ وَ بَيۡنَهُم مِّيثَٰقٞ فَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ وَ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ شَهۡرَيۡنِ مُتَتَابِعَيۡنِ تَوۡبَةٗ مِّنَ ٱللَّهِ وَ كَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
92در خور شأن هيچ مؤمن نيست كه مؤمنى را بكشد مگر از روى اشتباه، هر كه مؤمنى را به خطا بكشد بر اوست كه بنده مؤمنى آزاد كند و خونبهايى يكسان او تسليم نمايد مگر آنكه ببخشند و اگر از قومى است كه دشمن شماست و او مؤمن است، وظيفه آزاد كردن بنده است، و اگر مقتول از گروهى است كه ميان شما و آنها پيمانى هست خونبهايى يكسان او تسليم شود و بندهاى آزاد گردد، و هر كه نتواند دو ماه پى در پى روزه بگيرد، اين توبهاى از جانب خداست، خدا دانا و حكمت كردار است.
وَ مَن يَقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِيهَا وَ غَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ وَ لَعَنَهُۥ وَ أَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمٗا
93و هر كه مؤمنى را از روى عمد بكشد، جزاى او جهنم است كه پيوسته در آن باشد. خدا بر او غضب و لعنت مىكند و براى او عذاب بزرگى آماده كرده است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَتَبَيَّنُواْ وَ لَا تَقُولُواْ لِمَنۡ أَلۡقَىٰٓ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَٰمَ لَسۡتَ مُؤۡمِنٗا تَبۡتَغُونَ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٞ كَذَٰلِكَ كُنتُم مِّن قَبۡلُ فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمۡ فَتَبَيَّنُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
94اى كسانى كه ايمان آوردهايد چون در راه خدا (جهاد) سفر مىكنيد تحقيق كنيد به كسى كه به شما سلام مىكند نگوئيد مؤمن نيستى كه در اينكار متاع دنيا را مىجوئيد غنيمتهاى بسيار در نزد خداست، شما پيش از اين چنين بوديد و خدا بر شما منت نهاد، پس بتحقيق بپردازيد كه خدا بآنچه مىكنيد داناست.
لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡقَٰعِدُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ غَيۡرُ أُوْلِي ٱلضَّرَرِ وَ ٱلۡمُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ فَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ دَرَجَةٗ وَ كُلّٗا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَ فَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
95مؤمنان نشسته از جهاد كه نقصى ندارند با مجاهدين كه با مالها و جانهاى خويش در راه خدا جهاد مىكنند، يكسان نيستند خدا مجاهدين با اموال و جانهاى خويش را بر نشستگان به مرتبه برترى داده و همه را وعده نيكو داده و مجاهدان را بر قاعدان به پاداش بزرگ فضيلت داده است.
دَرَجَٰتٖ مِّنۡهُ وَ مَغۡفِرَةٗ وَ رَحۡمَةٗ وَ كَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمًا
96(آن اجر) مرتبهها و آمرزش و رحمت است و خدا آمرزنده و مهربان است.
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمۡ قَالُواْ كُنَّا مُسۡتَضۡعَفِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ قَالُوٓاْ أَلَمۡ تَكُنۡ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٗ فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا فَأُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَ سَآءَتۡ مَصِيرًا
97كسانى در حال ظالم بودن بنفس خود، ملائكه جانشان را بگرفتند گفتند: در چه وضع بوديد؟ گفتند: مادر زمين بيچاره شدهها بوديم، گفتند: آيا زمين خدا وسعت نداشت كه در آن مهاجرت كنيد، آنها جايشان جهنم است و بد سرانجامى است.
إِلَّا ٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَ ٱلنِّسَآءِ وَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ لَا يَسۡتَطِيعُونَ حِيلَةٗ وَ لَا يَهۡتَدُونَ سَبِيلٗا
98مگر بيچاره شدگانى از مردان و زنان و كودكان كه چارهاى نتوانند و راهى (براى فرار) نمىيابند.
فَأُوْلَٰٓئِكَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَعۡفُوَ عَنۡهُمۡ وَ كَانَ ٱللَّهُ عَفُوًّا غَفُورٗا
99آنها شايد خدا عفوشان كند، كه خدا بسيار عفو كننده و چاره ساز است.
وَ مَن يُهَاجِرۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يَجِدۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُرَٰغَمٗا كَثِيرٗا وَ سَعَةٗ وَ مَن يَخۡرُجۡ مِنۢ بَيۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ ثُمَّ يُدۡرِكۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِ وَ كَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
100هر كه در راه خدا مهاجرت كند در زمين جولانگاه بسيار و وسعت مىيابد و هر كه از خانهاش هجرتكنان به سوى خدا و رسول خارج شود سپس مرگ او را دريابد پاداش وى بعهده خدا بوده خدا آمرزنده و مهربان است.
وَ إِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَلَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَقۡصُرُواْ مِنَ ٱلصَّلَوٰةِ إِنۡ خِفۡتُمۡ أَن يَفۡتِنَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ كَانُواْ لَكُمۡ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
101و چون در زمين سفر كنيد براى شما گناهى نيست كه از نماز كوتاه كنيد اگر بترسيد كه كفار شما را غافلگير كند زيرا كافران دشمن آشكار شما هستند.
وَ إِذَا كُنتَ فِيهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُم مَّعَكَ وَ لۡيَأۡخُذُوٓاْ أَسۡلِحَتَهُمۡ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلۡيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمۡ وَ لۡتَأۡتِ طَآئِفَةٌ أُخۡرَىٰ لَمۡ يُصَلُّواْ فَلۡيُصَلُّواْ مَعَكَ وَ لۡيَأۡخُذُواْ حِذۡرَهُمۡ وَ أَسۡلِحَتَهُمۡ وَدَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ تَغۡفُلُونَ عَنۡ أَسۡلِحَتِكُمۡ وَ أَمۡتِعَتِكُمۡ فَيَمِيلُونَ عَلَيۡكُم مَّيۡلَةٗ وَٰحِدَةٗ وَ لَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن كَانَ بِكُمۡ أَذٗى مِّن مَّطَرٍ أَوۡ كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَن تَضَعُوٓاْ أَسۡلِحَتَكُمۡ وَ خُذُواْ حِذۡرَكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
102و چون در ميان مجاهدين باشى و بخواهى براى آنها نماز بپا كنى، گروهى از آنها با تو به نماز برخيزند و اسلحه خود را برگيريد و چون نماز خواندند در پشت سر شما (روبروى دشمن) باشند، و طائفه ديگر كه نماز نخوانده است بيايند و با تو نماز بخوانند و احتياط بدارند و اسلحه خويش را برگيرند كفار خوش دارند كه اى كاش از سلاحهاى خود و كالاهاى خويش غافل شويد تا يكباره به شما حمله كنند و بر شما گناهى نيست اگر از باران زحمتى داشتيد يا بيمار بوديد، اين كه سلاحهاى خويش را بزمين گذاريد ولى احتياط خود را بداريد كه خدا براى كفار عذابى خوار كننده آماده كرده است.
فَإِذَا قَضَيۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَ قُعُودٗا وَ عَلَىٰ جُنُوبِكُمۡ فَإِذَا ٱطۡمَأۡنَنتُمۡ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتۡ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ كِتَٰبٗا مَّوۡقُوتٗا
103و چون نماز را تمام كرديد خدا را ايستاده، نشسته و خوابيده ياد كنيد و چون ايمن شديد نماز را (بطور معمول) بپا داريد كه نماز براى مؤمنان نوشته وقتدارى است.
وَ لَا تَهِنُواْ فِي ٱبۡتِغَآءِ ٱلۡقَوۡمِ إِن تَكُونُواْ تَأۡلَمُونَ فَإِنَّهُمۡ يَأۡلَمُونَ كَمَا تَأۡلَمُونَ وَ تَرۡجُونَ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا يَرۡجُونَ وَ كَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا
104در تعقيب كردن آن گروه سستى مكنيد اگر شما رنج مىبريد آنها نيز چنان كه شما رنج مىبريد، رنج مىبرند و شما از خدا چيزى اميد داريد كه آنها ندارند و خدا دانا و حكمت كردار است.
إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِتَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِمَآ أَرَىٰكَ ٱللَّهُ وَ لَا تَكُن لِّلۡخَآئِنِينَ خَصِيمٗا
105ما اين كتاب حق را بتو نازل كرديم كه طبق آنچه خدا بتو فهمانده ميان مردم داورى كنى، (پس داورى كن) و طرفگير خائنان مباش.
وَ ٱسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
106و از خدا آمرزش بخواه كه خدا آمرزنده است و مهربان است.
وَ لَا تُجَٰدِلۡ عَنِ ٱلَّذِينَ يَخۡتَانُونَ أَنفُسَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمٗا
107و از آنها كه بخويشتن خيانت مىكنند دفاع مكن كه خدا كسى را كه خيانتگر و گناه پيشه است دوست نمىدارد.
يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَ لَا يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱللَّهِ وَ هُوَ مَعَهُمۡ إِذۡ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرۡضَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ وَ كَانَ ٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطًا
108از مردم شرم مىكنند اما از خدا شرم نمىكنند با آنكه خدا هنگامى كه سخنى در شب به خلاف رضاى او مىسازند، با آنهاست و به آنچه مىكنند احاطه دارد (و ميداند).
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ جَٰدَلۡتُمۡ عَنۡهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَمَن يُجَٰدِلُ ٱللَّهَ عَنۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
109بدانيد شما اشخاصى هستيد كه در زندگى دنيا از آنها دفاع كرديد اما روز قيامت چه كسى از آنها دفاع مىكند يا چه كسى وكيل و كار ساز آنها مىشود؟
وَ مَن يَعۡمَلۡ سُوٓءًا أَوۡ يَظۡلِمۡ نَفۡسَهُۥ ثُمَّ يَسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَ يَجِدِ ٱللَّهَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
110هر كس بدى كند و يا به خويشتن ستم كند، سپس از خدا آمرزش بخواهد، خدا را آمرزنده و مهربان مىيابد.
وَ مَن يَكۡسِبۡ إِثۡمٗا فَإِنَّمَا يَكۡسِبُهُۥ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ وَ كَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
111و هر كس گناهى كند بضرر خويش مىكند، خدا دانا و حكمت كردار است.
وَ مَن يَكۡسِبۡ خَطِيَٓٔةً أَوۡ إِثۡمٗا ثُمَّ يَرۡمِ بِهِۦ بَرِيٓٔٗا فَقَدِ ٱحۡتَمَلَ بُهۡتَٰنٗا وَ إِثۡمٗا مُّبِينٗا
112و هر كس خطا يا گناهى كند سپس آن را بگردن بيگناهى اندازد بهتانى و گناهى آشكار را بدوش گرفته است.
وَ لَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ وَ رَحۡمَتُهُۥ لَهَمَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ أَن يُضِلُّوكَ وَ مَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَ مَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيۡءٖ وَ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ عَلَّمَكَ مَا لَمۡ تَكُن تَعۡلَمُ وَ كَانَ فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ عَظِيمٗا
113اگر كرم و رحمت خدا نبود گروهى از آنها مىخواستند تو را گمراه كنند ولى جز خويشتن را گمراه نمىكنند و بتو هيچ ضررى نمىزنند و خدا اين كتاب و حكمت را بر تو فرستاده و آنچه را كه ندانسته بودى آموخته و كرم خدا بر تو بزرگ است.
لَّا خَيۡرَ فِي كَثِيرٖ مِّن نَّجۡوَىٰهُمۡ إِلَّا مَنۡ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوۡ مَعۡرُوفٍ أَوۡ إِصۡلَٰحِۢ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَ مَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
114در بيشتر سخنان سرى آنها فائدهاى نيست مگر آنكه بصدقه دادنى، يا بكار نيكى و يا باصلاحى ميان مردم فرمان دهد، هر كه اينها را براى رضاى خدا انجام دهد، بزودى باو پاداش بزرگى مىدهيم.
وَ مَن يُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَ يَتَّبِعۡ غَيۡرَ سَبِيلِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَ نُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَ وَ سَآءَتۡ مَصِيرًا
115و هر كه بعد از روشن شدن حق، با اين پيامبر مخالفت كند و بغير طريقه مؤمنان رود، او را بآنچه دوست مىدارد وا مىگذاريم و به جهنم وارد مىكنيم كه سرانجام بدى است.
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَ يَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ وَ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
116خدا نمىبخشد كه به او شرك آورند، جز اين براى آنكه بخواهد مىبخشد و هر كه به خدا شرك آورد گمراه شده، گمراهى دور.
إِن يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ إِنَٰثٗا وَ إِن يَدۡعُونَ إِلَّا شَيۡطَٰنٗا مَّرِيدٗا
117نمىخوانند جز خدا مگر منفعلها را، و نمىخوانند مگر شيطان بيفائده را.
لَّعَنَهُ ٱللَّهُۘ وَ قَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنۡ عِبَادِكَ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
118خدا او را لعنت كرده و او گفته كه از بندگانت سهم معينى خواهم گرفت.
وَ لَأُضِلَّنَّهُمۡ وَ لَأُمَنِّيَنَّهُمۡ وَ لَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُبَتِّكُنَّ ءَاذَانَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ وَ لَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلۡقَ ٱللَّهِ وَ مَن يَتَّخِذِ ٱلشَّيۡطَٰنَ وَلِيّٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ فَقَدۡ خَسِرَ خُسۡرَانٗا مُّبِينٗا
119حتما گمراهشان مىكنم و حتما آرزومندشان مىكنم و حتما وادارشان مىكنم كه گوش چهار پايان را بشكافند و وادارشان مىكنم تا دين خدا را تغيير دهند، و هر كس جز خدا شيطان را مطاع گيرد زيان كرده است زيانى آشكار.
يَعِدُهُمۡ وَ يُمَنِّيهِمۡ وَ مَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا
120شيطان آنها را وعده مى دهد و آرزومند مىكند شيطان جز فريب به آنها وعده نمى دهد.
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَ لَا يَجِدُونَ عَنۡهَا مَحِيصٗا
121آنها جايشان جهنم است و از آن فرارگاهى نمىيابند.
وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗا وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٗا وَ مَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ قِيلٗا
122آنهايى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند حتما آنها را به بهشتهايى كه از زير آنها نهرها روان است داخل مىكنيم، در آنها جاودانانند، وعده خدا حق است و كيست كه از خدا راستگوتر باشد.
لَّيۡسَ بِأَمَانِيِّكُمۡ وَ لَآ أَمَانِيِّ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مَن يَعۡمَلۡ سُوٓءٗا يُجۡزَ بِهِۦ وَ لَا يَجِدۡ لَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَ لَا نَصِيرٗا
123نه به آرزوهاى شماست و نه به آرزوهاى اهل كتاب، هر كه كار بدى كند مجازات بيند و جز خدا برى خود دوست و يارى نمىيابد.
وَ مَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَ هُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ وَ لَا يُظۡلَمُونَ نَقِيرٗا
124و هر كس از كارهاى شايسته كند، مرد باشد يا زن حال آنكه مؤمن است، آنها داخل بهشت مىشوند و به قدر جاى منقارى مظلوم نمىشوند.
وَ مَنۡ أَحۡسَنُ دِينٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحۡسِنٞ وَ ٱتَّبَعَ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗا وَ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبۡرَٰهِيمَ خَلِيلٗا
125كيست بهتر باشد در دين از آنكه به خدا تسليم شده، نيكو كار است، پيرو دين ابراهيم و موحد است، خدا ابراهيم را بدوستى گرفته است.
وَ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ كَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٖ مُّحِيطٗا
126آنچه در آسمانها و زمين هست مال خداست و خدا به همه چيز احاطه دارد.
وَ يَسۡتَفۡتُونَكَ فِي ٱلنِّسَآءِ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِيهِنَّ وَ مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ فِي يَتَٰمَى ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِي لَا تُؤۡتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَ تَرۡغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَ ٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ وَ أَن تَقُومُواْ لِلۡيَتَٰمَىٰ بِٱلۡقِسۡطِ وَ مَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِهِۦ عَلِيمٗا
127از تو درباره زنان فتوى مىخواهند، بگو خدا درباره آنها شما را فتوى مىدهد، و نيز فتوى ميدهد در آنچه بر شما در خصوص دختران يتيم كه حقوقشان را نمىدهيد و از نكاحشان اعراض مىكنيد و كودكان بيچاره، در قرآن تلاوت مىشود و نيز فتوى مىدهد كه درباره يتيمان به عدالت رفتار كنيد، و آنچه از نيكى مىكنيد خدا به آن دانا است.
وَ إِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضٗا فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَآ أَن يُصۡلِحَا بَيۡنَهُمَا صُلۡحٗا وَ ٱلصُّلۡحُ خَيۡرٞ وَ أُحۡضِرَتِ ٱلۡأَنفُسُ ٱلشُّحَّ وَ إِن تُحۡسِنُواْ وَ تَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
128اگر زنى از عصيان يا بى ميلى شوهرش بيم دارد، مانعى نيست كه ميان خود سازش كنند، سازش كردن خوب است، جانها در تنگ چشمى حاضراند و اگر نكويى كنيد و از اعراض پرهيز جوييد خدا به آنچه مىكنيد داناست.
وَ لَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَ لَوۡ حَرَصۡتُمۡ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ ٱلۡمَيۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِ وَ إِن تُصۡلِحُواْ وَ تَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
129هرگز نمىتوانيد ميان زنها به عدالت (واقعى) رفتار كنيد هر چند به اينكار حريص هم باشيد پس از زن تمام اعراض نكنيد كه او را بلا تكليف بگذاريد و اگر سازش كنيد و از بلا تكليف گذاشتن به پرهيزيد خدا آمرزنده و مهربان است.
وَ إِن يَتَفَرَّقَا يُغۡنِ ٱللَّهُ كُلّٗا مِّن سَعَتِهِۦ وَ كَانَ ٱللَّهُ وَٰسِعًا حَكِيمٗا
130و اگر از هم جدا شوند خدا هر دو را از گشايش خود بىنياز گرداند كه خدا وسعت بخش و حكمت كردار است.
وَ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَقَدۡ وَصَّيۡنَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَ إِيَّاكُمۡ أَنِ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ إِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ كَانَ ٱللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدٗا
131آنچه در آسمانها و زمين هست، مال خداست، به شما و پيش از شما به اهل كتاب سفارش كردهايم كه از خدا بترسيد و اگر كافر شويد هر چه در آسمانها و زمين هست مال خداست و خدا بىنياز و پسنديده است.
وَ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ كَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
132مال خداست آنچه در آسمانها و زمين هست و وكيل بودن خدا كافى است.
إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ أَيُّهَا ٱلنَّاسُ وَ يَأۡتِ بَِٔاخَرِينَ وَ كَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ قَدِيرٗا
133اگر بخواهد شما را مىبرد اى مردم، و ديگران را مىآورد و خدا بر اينكار تواناست.
مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ ثَوَابُ ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ كَانَ ٱللَّهُ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
134هر كه ثواب دنيا را مىخواهد، ثواب دنيا و آخرت نزد خداست و خدا شنوا و بيناست.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ بِٱلۡقِسۡطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَ لَوۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ أَوِ ٱلۡوَٰلِدَيۡنِ وَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ إِن يَكُنۡ غَنِيًّا أَوۡ فَقِيرٗا فَٱللَّهُ أَوۡلَىٰ بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلۡهَوَىٰٓ أَن تَعۡدِلُواْ وَ إِن تَلۡوُۥٓاْ أَوۡ تُعۡرِضُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
135اى كسانى كه ايمان آوردهايد، قائم به عدالت و گواهان براى خدا باشيد هر چند به ضرر خود يا پدر و مادر و خويشان باشد، اگر مشهود له توانگر يا فقير باشد خدا به آن دو سزاوارتر است، پيرو هوس مباشيد كه از عدالت اعراض كنيد، اگر گواهى را تبديل كنيد يا از آن اعراض نمائيد خدا به آنچه مىكنيد داناست
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِي نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِن قَبۡلُ وَ مَن يَكۡفُرۡ بِٱللَّهِ وَ مَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَ كُتُبِهِۦ وَ رُسُلِهِۦ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
136اى كسانى كه ايمان آوردهايد، ايمان بياوريد به خدا و پيغمبرش و به اين كتاب كه به پيمبرش نازل كرده و به آن كتابى كه از پيش فرستاده، هر كه به خدا و فرشتگان و كتابها و پيامبران او و روز قيامت منكر شود در ضلال افتاده ضلالى دور.
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَ لَا لِيَهۡدِيَهُمۡ سَبِيلَۢا
137كسانى كه ايمان آوردند سپس كافر شدند، سپس ايمان آوردند سپس كافر شدند سپس بر كفر افزودند، در سنت خدا نبوده كه آنها را بيامرزد و نه براهى هدايت كند
بَشِّرِ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ بِأَنَّ لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمًا
138مژده بده منافقان را كه براى آنهاست عذابى دردناك.
ٱلَّذِينَ يَتَّخِذُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَيَبۡتَغُونَ عِندَهُمُ ٱلۡعِزَّةَ فَإِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا
139كسانى كه كفار را به جاى مؤمنان دوست مىگيرند، آيا در نزد كفار عزت مىجويند؟! عزت همه از آن خداست.
وَ قَدۡ نَزَّلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكۡفَرُ بِهَا وَ يُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُواْ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦٓ إِنَّكُمۡ إِذٗا مِّثۡلُهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ جَامِعُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَ ٱلۡكَٰفِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا
140بر شما در كتاب نازل كرده كه چون شنيديد كه آيات مورد انكار و مسخره قرار مىگيرد، با آنها ننشينيد تا در حديث ديگرى وارد شوند، شما آن وقت مثل آنها هستيد، خدا همه منافقان و كفار را در جهنم جمع مىكند.
ٱلَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمۡ فَإِن كَانَ لَكُمۡ فَتۡحٞ مِّنَ ٱللَّهِ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَكُن مَّعَكُمۡ وَ إِن كَانَ لِلۡكَٰفِرِينَ نَصِيبٞ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَسۡتَحۡوِذۡ عَلَيۡكُمۡ وَ نَمۡنَعۡكُم مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فَٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ لَن يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لِلۡكَٰفِرِينَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ سَبِيلًا
141كسانى كه درباره شما انتظار مىكشند اگر براى شما فتحى از خدا باشد گويند: آيا با شما نبوديم؟ و اگر براى كافران بهرهاى از پيروزى باشد گويند: آيا بر شما غلبه نكرديم؟ آيا از مؤمنان منعتان نكرديم؟ خدا ميان شما روز قيامت داورى مىكند و خدا هرگز براى كافران بر ضد مؤمنان راهى قرار نمىدهد.
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَ هُوَ خَٰدِعُهُمۡ وَ إِذَا قَامُوٓاْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ قَامُواْ كُسَالَىٰ يُرَآءُونَ ٱلنَّاسَ وَ لَا يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ إِلَّا قَلِيلٗا
142منافقان با خدا حيله مىكنند، خدا با آنها حيله مىكند و چون به نماز برخيزند كسل و سنگين برخيزند در مقابل مردم در نماز ريا و تظاهر مىكنند، خدا را جز اندكى ياد نمىكنند.
مُّذَبۡذَبِينَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ لَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ وَ لَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ وَ مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
143مردد هستند ميان كفر و ايمان نه بسوى مؤمنان نه به سوى كفار، هر كس خدا گمراهش كند هرگز براى او راهى پيدا نمىكند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَتُرِيدُونَ أَن تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينًا
144اى كسانى كه ايمان آوردهايد كفار را به جاى مؤمنان دوست مگيريد آيا مىخواهيد براى خدا بر ضرر خودتان حجت آشكارى قرار دهيد؟!
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِي ٱلدَّرۡكِ ٱلۡأَسۡفَلِ مِنَ ٱلنَّارِ وَ لَن تَجِدَ لَهُمۡ نَصِيرًا
145حقا كه منافقان در پائينترين طبقه آتشند و هرگز براى آنان ياور و حامى پيدا نمىكنى.
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَ أَصۡلَحُواْ وَ ٱعۡتَصَمُواْ بِٱللَّهِ وَ أَخۡلَصُواْ دِينَهُمۡ لِلَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ سَوۡفَ يُؤۡتِ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
146مگر آنان كه توبه كرده و خود را اصلاح نموده و به خدا چنگ زده و عبادت خود را براى خدا خالص كردهاند آنها با مؤمنانند، خدا بزودى به مؤمنان پاداش بزرگ خواهد داد.
مَّا يَفۡعَلُ ٱللَّهُ بِعَذَابِكُمۡ إِن شَكَرۡتُمۡ وَ ءَامَنتُمۡ وَ كَانَ ٱللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمٗا
147اگر شكر نعمت كرديد و ايمان آورديد خدا با معذب كردن شما مىخواهد چه بكند؟ با آنكه خدا پاداش دهنده و دانا به اعمال است.