بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ [اين‌] كتاب نازل شده از سوى خداى تواناى شكست‌ناپذير و حكيم است.

إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ فَٱعۡبُدِ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّينَ

بى‌ترديد ما اين كتاب را به حق و درستى به سوى تو نازل كرديم، پس خدا را در حالى كه اعتقاد و ايمان را براى او [از هرگونه شركى‌] خالص مى‌كنى، بپرست.

أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلۡخَالِصُ وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ فِي مَا هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ كَٰذِبٞ كَفَّارٞ

آگاه باشيد! كه دين خالص ويژه خداست، و آنان كه به جاى خدا سرپرستان و معبودانى برگزيده‌اند [و مى‌گويند:] ما آنان را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك كنند، نمى‌پرستيم. بى‌ترديد خدا ميان آنان [و مؤمنان‌] درباره آنچه كه اختلاف مى‌كنند [و آن آيين توحيد و شرك است‌] داورى خواهد كرد؛ قطعا خدا آن كس را كه دروغگو و بسيار ناسپاس است، هدايت نمى‌كند.

لَّوۡ أَرَادَ ٱللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدٗا لَّٱصۡطَفَىٰ مِمَّا يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ سُبۡحَٰنَهُۥ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ

اگر [بر فرض محال‌] خدا مى‌خواست براى خود فرزندى بگيرد، همانا از ميان آفريده‌هايش آنچه را خودش مى‌خواست برمى‌گزيد [نه اينكه شما براى او انتخاب كنيد]؛ منزه است او [از آنكه براى او فرزندى باشد] اوست خداى يگانه و قهار.

خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ يُكَوِّرُ ٱلَّيۡلَ عَلَى ٱلنَّهَارِ وَ يُكَوِّرُ ٱلنَّهَارَ عَلَى ٱلَّيۡلِ وَ سَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَ ٱلۡقَمَرَ كُلّٞ يَجۡرِي لِأَجَلٖ مُّسَمًّى أَلَا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفَّٰرُ

آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد. شب را به روز درمى‌پيچيد، و روز را به شب درمى‌پيچيد، و خورشيد و ماه را [براى بندگانش‌] مسخر و رام كرد. هر كدام تا سرآمدى معين روانند. آگاه باشيد! او تواناى شكست‌ناپذير و بسيار آمرزنده است.

خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ ثُمَّ جَعَلَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَ أَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖ يَخۡلُقُكُمۡ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ خَلۡقٗا مِّنۢ بَعۡدِ خَلۡقٖ فِي ظُلُمَٰتٖ ثَلَٰثٖ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ

شما را از يك تن آفريد، سپس همسرش را از او پديد آورد، و از چهارپايان [شتر و گاو و گوسفند و بز به اعتبار يك نر و يك ماده‌] هشت زوج آفريد، شما را در شكم‌هاى مادرانتان آفرينشى پس از آفرينشى ديگر در ميان تاريكى‌هاى سه گانه [شكم و رحم و مشيمه‌] به وجود آورد. اين است خدا پروردگار شما كه فرمانروايى [مطلق بر همه هستى‌] ويژه اوست، معبودى جز او نيست، پس چگونه شما را از حق بازمى‌گردانند؟

إِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمۡ وَ لَا يَرۡضَىٰ لِعِبَادِهِ ٱلۡكُفۡرَ وَ إِن تَشۡكُرُواْ يَرۡضَهُ لَكُمۡ وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

اگر كافر شويد [زيانى به خدا نمى‌رسانيد؛ زيرا] خدا از شما بى‌نياز است، و كفر را براى بندگانش نمى‌پسندد؛ و اگر سپاس گزارى كنيد، آن را براى شما مى‌پسندد. و هيچ سنگين بارى، بار [گناه‌] ديگرى را برنمى‌دارد. سپس بازگشت شما به سوى پروردگارتان خواهد بود، و شما را به آنچه انجام مى‌داديد، آگاه خواهد كرد؛ زيرا او به نيات و اسرار سينه‌ها داناست.

وَ إِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَا رَبَّهُۥ مُنِيبًا إِلَيۡهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُۥ نِعۡمَةٗ مِّنۡهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدۡعُوٓاْ إِلَيۡهِ مِن قَبۡلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِۦ قُلۡ تَمَتَّعۡ بِكُفۡرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ

و چون به انسان آسيبى رسد، پروردگارش را در حال بازگشت به سوى او [براى برطرف شدن آسيبش‌] مى‌خواند، سپس چون او را [براى رهايى از آن آسيب‌] نعمتى از جانب خود عطا كند، آن آسيب را كه پيش‌تر براى برطرف شدنش دعا مى‌كرد، فراموش مى‌كند و دوباره براى خدا همتايانى قرار مى‌دهد تا [مردم را] از راه خدا گمراه كند. بگو: اندك زمانى از كفر خود برخوردار باش، بى‌ترديد تو از اهل آتشى.

أَمَّنۡ هُوَ قَٰنِتٌ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ سَاجِدٗا وَ قَآئِمٗا يَحۡذَرُ ٱلۡأٓخِرَةَ وَ يَرۡجُواْ رَحۡمَةَ رَبِّهِۦ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُونَ وَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

[آيا چنين انسان كفران‌كننده‌اى بهتر است‌] يا كسى كه در ساعات شب به سجده و قيام و عبادتى خالصانه مشغول است، از آخرت مى‌ترسد و به رحمت پروردگارش اميد دارد؟ بگو: آيا كسانى كه معرفت و دانش دارند و كسانى كه بى‌بهره از معرفت و دانش‌اند، يكسانند؟ فقط خردمندان متذكر مى‌شوند.

قُلۡ يَٰعِبَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٞ وَ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى ٱلصَّٰبِرُونَ أَجۡرَهُم بِغَيۡرِ حِسَابٖ

بگو: اى بندگان مؤمنم! از پروردگارتان پروا كنيد. براى كسانى كه در اين دنيا اعمال شايسته انجام داده‌اند، پاداش نيكى است و زمين خدا گسترده است [بر شماست از سرزمينى كه دچار مضيقه دينى هستيد به سرزمينى ديگر مهاجرت كنيد]. فقط شكيبايان پاداششان را كامل و بدون حساب دريافت خواهند كرد.

قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّينَ

بگو: من مأمورم كه خدا را در حالى كه ايمان و عبادت را براى او [از هر گونه شركى‌] خالص مى‌كنم، بپرستم.

وَ أُمِرۡتُ لِأَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

و مأمورم كه [در اين آيين از] نخستين تسليم شدگان [به فرمان‌ها و احكام‌] او باشم.

قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

بگو: اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روزى بزرگ مى‌ترسم.

قُلِ ٱللَّهَ أَعۡبُدُ مُخۡلِصٗا لَّهُۥ دِينِي

بگو: فقط خدا را در حالى كه ايمان و عبادتم را براى او [از هر گونه شركى‌] خالص مى‌كنم، مى‌پرستم.

فَٱعۡبُدُواْ مَا شِئۡتُم مِّن دُونِهِۦ قُلۡ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَ أَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ

پس شما هم آنچه را مى‌خواهيد، به جاى او بپرستيد. بگو: بى‌ترديد زيانكاران [واقعى‌] كسانى هستند كه روز قيامت سرمايه وجودشان و كسانشان را به تباهى داده باشند؛ آگاه باشيد! كه آن همان زيان آشكار است.

لَهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ ظُلَلٞ مِّنَ ٱلنَّارِ وَ مِن تَحۡتِهِمۡ ظُلَلٞ ذَٰلِكَ يُخَوِّفُ ٱللَّهُ بِهِۦ عِبَادَهُۥ يَٰعِبَادِ فَٱتَّقُونِ

براى آنان از بالاى سرشان و از زير پايشان سايبان‌هايى از آتش است، اين عذابى است كه خدا بندگانش را به آن بيم مى‌دهد. اى بندگانم! از من پروا كنيد

وَ ٱلَّذِينَ ٱجۡتَنَبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ أَن يَعۡبُدُوهَا وَ أَنَابُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فَبَشِّرۡ عِبَادِ

و كسانى كه از پرستيدن طاغوت [يعنى بت‌ها، اربابان كفر و شيطان‌هاى سركش‌] دورى كردند و به سوى خدا بازگشتند، بر آنان مژده باد؛ پس به بندگانم مژده ده.

ٱلَّذِينَ يَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقَوۡلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحۡسَنَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

آنان كه سخن را مى‌شنوند و از بهترينش پيروى مى‌كنند، اينانند كسانى كه خدا هدايتشان كرده، و اينان همان خردمندانند.

أَفَمَنۡ حَقَّ عَلَيۡهِ كَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي ٱلنَّارِ

آيا كسى كه فرمان عذاب بر او محقق و ثابت شده [راه گريزى از آن دارد؟] آيا كسى را كه در آتش است، تو نجات مى‌دهى؟

لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ غُرَفٞ مِّن فَوۡقِهَا غُرَفٞ مَّبۡنِيَّةٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَعۡدَ ٱللَّهِ لَا يُخۡلِفُ ٱللَّهُ ٱلۡمِيعَادَ

ولى كسانى كه از پروردگارشان پروا داشتند، براى آنان غرفه‌هايى است كه از فراز آنها غرفه‌هايى ديگر بنا شده و از زير آنها نهرها جارى است. خدا اين وعده را داده است؛ خدا وعده خلافى نمى‌كند.

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَسَلَكَهُۥ يَنَٰبِيعَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ يُخۡرِجُ بِهِۦ زَرۡعٗا مُّخۡتَلِفًا أَلۡوَٰنُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصۡفَرّٗا ثُمَّ يَجۡعَلُهُۥ حُطَٰمًا إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ

آيا ندانسته‌اى كه خدا از آسمان آبى نازل كرد، پس آن را به صورت چشمه‌هايى در زمين درآورد، آن گاه به وسيله آن زراعتى را كه رنگ‌هايش گوناگون است، بيرون مى‌آورد، سپس [آن زراعت‌] خشك مى‌شود، در نتيجه آن را به رنگ زرد بينى، پس آن را ريز ريز و در هم شكسته مى‌كند؛ بى‌ترديد در اين [دگرگونى‌ها] براى خردمندان هشدار و عبرتى است.

أَفَمَن شَرَحَ ٱللَّهُ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٖ مِّن رَّبِّهِۦ فَوَيۡلٞ لِّلۡقَٰسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكۡرِ ٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

آيا كسى كه خدا سينه‌اش را براى [پذيرفتن‌] اسلام گشاده است، و بهره مند از نورى از سوى پروردگار خويش است [مانند كسى است كه سينه‌اش از پذيرفتن اسلام تنگ است؟] پس واى بر آنان كه دل‌هايشان از ياد كردن خدا سخت است، اينان در گمراهى آشكار هستند.

ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحۡسَنَ ٱلۡحَدِيثِ كِتَٰبٗا مُّتَشَٰبِهٗا مَّثَانِيَ تَقۡشَعِرُّ مِنۡهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخۡشَوۡنَ رَبَّهُمۡ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمۡ وَ قُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ وَ مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٍ

خدا نيكوترين سخن را نازل كرد، كتابى كه [آياتش در نظم، زيبايى، فصاحت، بلاغت و عمق محتوا] شبيه يكديگر است، مشتمل بر داستان‌هاى پندآموز [و امر، نهى، وعده، وعيد، حلال و حرام‌] است؛ از شنيدن آياتش پوست كسانى كه از پروردگارشان مى‌هراسند به هم جمع مى‌شود، آن گاه پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم مى‌گردد و آرامش مى‌يابد. اين هدايت خداست كه هر كه را بخواهد به آن راهنمايى مى‌كند؛ و هر كه را خدا [به كيفر كفر و عنادش‌] گمراه كند، او را هيچ هدايت‌كننده‌اى نخواهد بود.

أَفَمَن يَتَّقِي بِوَجۡهِهِۦ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ قِيلَ لِلظَّٰلِمِينَ ذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ

آيا كسى كه روز قيامت [به خاطر بسته بودن دست‌هايش مى‌كوشد كه‌] با صورت خود گزند عذاب را دفع كند [مانند كسى است كه ايمن از عذاب است؟] به ستمكاران گويند: آنچه را همواره مرتكب مى‌شديد، بچشيد.

كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَأَتَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ

كسانى [هم‌] كه پيش از آنان بودند [آيات خدا را] تكذيب كردند، پس از آنجا كه گمان نمى‌كردند، عذاب به سويشان آمد.

فَأَذَاقَهُمُ ٱللَّهُ ٱلۡخِزۡيَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ لَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

پس خدا در زندگى دنيا خوارى و رسوايى را به آنان چشانيد؛ و اگر معرفت و آگاهى داشتند [توجه مى‌كردند كه‌] عذاب آخرت بزرگ‌تر است.

وَ لَقَدۡ ضَرَبۡنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٖ لَّعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ

و ما براى مردم در اين قرآن از هر گونه مثل و سرگذشت عبرت‌آموزى بيان كرده‌ايم، باشد كه متذكر شوند.

قُرۡءَانًا عَرَبِيًّا غَيۡرَ ذِي عِوَجٖ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ

قرآنى است گويا و روشن بدون هر گونه انحراف و كژى، براى اينكه [در سايه تعاليمش از شرك، عصيان و فساد] بپرهيزند.

ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا رَّجُلٗا فِيهِ شُرَكَآءُ مُتَشَٰكِسُونَ وَ رَجُلٗا سَلَمٗا لِّرَجُلٍ هَلۡ يَسۡتَوِيَانِ مَثَلًا ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

خدا [براى فهماندن حقيقت توحيد و شرك‌] مثلى زده است: مردى را كه اربابانى ناسازگار و بداخلاق در [مالكيت‌] او شريك‌اند، و مردى كه فقط برده يك مالك است، آيا اين دو برده از جهت فرمان گرفتن و فرمان بردن با هم يكسانند؟ [موحدان كه بنده خداى يكتا هستند، داراى زندگى منظم و پاك و آخرتى آبادند، و مشركان كه فرمان‌بران اربابان گوناگونند، داراى زندگى پريشان و آخرتى خراب‌اند.] همه ستايش‌ها ويژه خداست. بلكه بيشترشان [به آثار و منافع بندگى خدا] معرفت و آگاهى ندارند.

إِنَّكَ مَيِّتٞ وَ إِنَّهُم مَّيِّتُونَ

بى‌ترديد تو مى‌ميرى و قطعا آنان هم مى‌ميرند.

ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عِندَ رَبِّكُمۡ تَخۡتَصِمُونَ

سپس شما روز قيامت نزد پروردگارتان [در امر دين‌] مجادله خواهيد كرد [كه ما موحدان در دنيا حقانيت توحيد را ثابت كرديم و بطلان بت‌پرستى را روشن نموديم، ولى كبر شما مانع از هدايت شما شد.]

فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى ٱللَّهِ وَ كَذَّبَ بِٱلصِّدۡقِ إِذۡ جَآءَهُۥٓ أَلَيۡسَ فِي جَهَنَّمَ مَثۡوٗى لِّلۡكَٰفِرِينَ

پس چه كسى ستمكارتر است از آنكه بر خدا دروغ بندد و سخن راست و درست را چون به سوى او آمد، تكذيب كند؟ آيا دوزخ جايگاهى براى كافران نيست؟

وَ ٱلَّذِي جَآءَ بِٱلصِّدۡقِ وَ صَدَّقَ بِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ

و آنكه سخن راست و درست آورد و كسانى كه آن را باور كردند، اينانند كه پرهيزكارانند.

لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

براى آنان نزد پروردگارشان آنچه بخواهند فراهم است؛ اين است پاداش نيكوكاران؛

لِيُكَفِّرَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ أَسۡوَأَ ٱلَّذِي عَمِلُواْ وَ يَجۡزِيَهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ ٱلَّذِي كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

تا خدا [به رحمتش‌] زشت‌ترين اعمالى كه انجام دادند از آنان محو كند، و آنان را بر پايه بهترين عملى كه همواره انجام مى‌دادند پاداش دهد.

أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِكَافٍ عَبۡدَهُۥ وَ يُخَوِّفُونَكَ بِٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦ وَ مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ

آيا خدا براى بنده‌اش [در همه امور] كافى نيست؟ و مشركان [به پندار خود] تو را از كسانى كه غير خدا هستند، مى‌ترسانند و هر كه را خدا به كيفر [كفر و عناد] ش گمراه كند، او را هيچ هدايت‌كننده‌اى نخواهد بود؛

وَ مَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّضِلٍّ أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِعَزِيزٖ ذِي ٱنتِقَامٖ

و هر كه را خدا هدايت كند، او را هيچ گمراه‌كننده‌اى نخواهد بود. آيا خدا تواناى شكست‌ناپذير و صاحب انتقام نيست؟

وَ لَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ قُلۡ أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ إِنۡ أَرَادَنِيَ ٱللَّهُ بِضُرٍّ هَلۡ هُنَّ كَٰشِفَٰتُ ضُرِّهِۦٓ أَوۡ أَرَادَنِي بِرَحۡمَةٍ هَلۡ هُنَّ مُمۡسِكَٰتُ رَحۡمَتِهِۦ قُلۡ حَسۡبِيَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ يَتَوَكَّلُ ٱلۡمُتَوَكِّلُونَ

اگر از آنان بپرسى: چه كسى آسمان‌ها و زمين را آفريد؟ بى‌ترديد مى‌گويند: خدا. بگو: پس مرا درباره معبودانى كه به جاى خدا مى‌پرستيد خبر دهيد، كه اگر خدا آسيبى را براى من بخواهد، آيا آنها مى‌توانند آسيب او را از من برطرف كنند؟ يا اگر رحمتى را براى من بخواهد، آيا مى‌توانند رحمتش را باز دارند؟ بگو: خدا مرا كافى است. توكل كنندگان فقط بر او توكل مى‌كنند.

قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَٰمِلٞ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ

بگو: اى قوم من! شما بر همين حالت كفر و عنادى كه هستيد عمل كنيد، من نيز [بر پايه ايمان و اخلاصم‌] عمل مى‌كنم، پس به زودى خواهيد دانست،

مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَ يَحِلُّ عَلَيۡهِ عَذَابٞ مُّقِيمٌ

كه چه كسى را [در دنيا] عذابى خوار كننده بيايد، و [در آخرت هم‌] عذابى جاودانه بر او فرود آيد.

إِنَّآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ لِلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَلِنَفۡسِهِۦ وَ مَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَا وَ مَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٍ

ما اين كتاب را براى [هدايت‌] مردم به حق و راستى بر تو نازل كرده‌ايم؛ پس هر كه هدايت يافت، به سود خود هدايت يافته و هر كه گمراه شد، فقط به زيان خود گمراه مى‌شود؛ و تو بر آنان نگهبان و كارساز نيستى،

ٱللَّهُ يَتَوَفَّى ٱلۡأَنفُسَ حِينَ مَوۡتِهَا وَ ٱلَّتِي لَمۡ تَمُتۡ فِي مَنَامِهَا فَيُمۡسِكُ ٱلَّتِي قَضَىٰ عَلَيۡهَا ٱلۡمَوۡتَ وَ يُرۡسِلُ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمًّى إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ

و خداست كه روح [مردم‌] را هنگام مرگشان به طور كامل مى‌گيرد، و روحى را كه [صاحبش‌] نمرده است نيز به هنگام خوابش [مى‌گيرد]، پس روح كسى كه مرگ را بر او حكم كرده نگه مى‌دارد، [و به بدن باز نمى‌گرداند] و ديگر روح را تا سرآمدى معين باز مى‌فرستد؛ مسلما در اين [واقعيت‌] براى مردمى كه مى‌انديشند، نشانه‌هايى [بر قدرت خدا] ست.

أَمِ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُفَعَآءَ قُلۡ أَ وَ لَوۡ كَانُواْ لَا يَمۡلِكُونَ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَا يَعۡقِلُونَ

[نه اينكه بى‌خبران، درباره قدرت خدا نمى‌انديشند] بلكه به جاى خدا [از بتان‌] شفيعانى براى خود گرفته‌اند. بگو: آيا [از آنها شفاعت مى‌خواهيد] هر چند مالك چيزى [و اختياردار شفاعتى‌] نباشند و علم و عقلى نداشته باشند [و پرستندگان خود را نشناسند؟]

قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِيعٗا لَّهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

بگو: شفاعت، يكسره ويژه خداست، فرمانروايى آسمان‌ها و زمين در سيطره اوست، سپس به سوى او بازگردانده مى‌شويد؛

وَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُ ٱشۡمَأَزَّتۡ قُلُوبُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَ إِذَا ذُكِرَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦٓ إِذَا هُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ

و هنگامى كه خدا به يگانگى ياد مى‌شود [و نامى از معبودانشان به ميان نمى‌آيد] دل‌هاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، نفرت پيدا مى‌كند و چون يادى از معبودان ديگر به ميان مى‌آيد، ناگاه مسرور و شاد مى‌شوند!!

قُلِ ٱللَّهُمَّ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ عَٰلِمَ ٱلۡغَيۡبِ وَ ٱلشَّهَٰدَةِ أَنتَ تَحۡكُمُ بَيۡنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ

[وقتى از ايمان آوردنشان نااميد شدى‌] بگو: خدايا! اى آفريننده آسمان‌ها و زمين! [اى‌] داناى نهان و آشكار! تو خود در ميان بندگانت بر سر آنچه [از عقايد و عبادات‌] اختلاف مى‌كردند، داورى خواهى كرد؛

وَ لَوۡ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَ مِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لَٱفۡتَدَوۡاْ بِهِۦ مِن سُوٓءِ ٱلۡعَذَابِ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ بَدَا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مَا لَمۡ يَكُونُواْ يَحۡتَسِبُونَ

و اگر براى كسانى كه [به آيات خدا] ستم ورزيده‌اند، همه آنچه در زمين است و مانندش با آن باشد، بى‌ترديد حاضرند آن را براى رهايى خود از عذاب سخت روز قيامت عوض دهند، و از سوى خدا آنچه را كه [از عذاب‌هاى گوناگون‌] نمى‌پنداشتند، آشكار مى‌شود.

وَ بَدَا لَهُمۡ سَيِّ‍َٔاتُ مَا كَسَبُواْ وَ حَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

و زشتى‌هاى آنچه را كه مرتكب شده‌اند براى آنان پديدار مى‌گردد، و آنچه [از عذاب‌هايى‌] كه مسخره مى‌كردند، آنان را احاطه خواهد كرد.

فَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلۡنَٰهُ نِعۡمَةٗ مِّنَّا قَالَ إِنَّمَآ أُوتِيتُهُۥ عَلَىٰ عِلۡمِۢ بَلۡ هِيَ فِتۡنَةٞ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

پس چون انسان را آسيبى رسد، ما را [براى برطرف كردنش‌] بخواند، سپس هنگامى كه [براى برطرف شدن آسيب‌] از سوى خود نعمتى به او مى‌دهيم، مى‌گويد: فقط آن را بر پايه دانش و كاردانى خود يافته‌ام! [چنين نيست كه مى‌پندارد] بلكه آن نعمت آزمايشى است [كه آيا به خاطر آن سپاس گزارى مى‌كند يا به طغيان برمى‌خيزد؟] ولى بيشتر آنان [به اين واقعيت‌] معرفت و آگاهى ندارند.

قَدۡ قَالَهَا ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

همين [سخن بيهوده و باطل‌] را كسانى كه پيش از آنان بودند، گفتند، ولى آنچه را [از مقام و ثروت همواره‌] به دست مى‌آوردند، عذاب و هلاكت را از آنان برطرف نكرد.

فَأَصَابَهُمۡ سَيِّ‍َٔاتُ مَا كَسَبُواْ وَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡ هَٰٓؤُلَآءِ سَيُصِيبُهُمۡ سَيِّ‍َٔاتُ مَا كَسَبُواْ وَ مَا هُم بِمُعۡجِزِينَ

پس عذاب‌هاى آنچه را مرتكب شدند به آنان رسيد، و كسانى از اين [مردم مكه‌] كه [به آيات ما] ستم ورزيدند، به زودى عذاب‌هاى آنچه را كه مرتكب شدند به آنان خواهد رسيد؛ و آنان عاجزكننده ما نيستند [تا بتوانند از دسترس قدرت ما بيرون روند.]

أَ وَ لَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَ يَقۡدِرُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

آيا ندانسته‌اند كه خدا رزق و روزى را براى هر كه بخواهد وسعت مى‌دهد يا تنگ مى‌گيرد؟ بى‌ترديد در اين [اندازه‌گيرى‌] براى مردمى كه ايمان دارند، نشانه‌هايى [از حكمت و مصلحت خدا] ست.

قُلۡ يَٰعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ أَسۡرَفُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ لَا تَقۡنَطُواْ مِن رَّحۡمَةِ ٱللَّهِ إِنَّ ٱللَّهَ يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ

بگو: اى بندگان من كه [با ارتكاب گناه‌] بر خود تجاوز كار بوده‌ايد! از رحمت خدا نوميد نشويد، يقينا خدا همه گناهان را مى‌آمرزد؛ زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است؛

وَ أَنِيبُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّكُمۡ وَ أَسۡلِمُواْ لَهُۥ مِن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَكُمُ ٱلۡعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ

و به سوى پروردگارتان بازگرديد و تسليم [فرمان‌ها و احكام‌] او شويد، پيش از آنكه شما را عذاب آيد آن گاه يارى نشويد.

وَ ٱتَّبِعُوٓاْ أَحۡسَنَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَكُمُ ٱلۡعَذَابُ بَغۡتَةٗ وَ أَنتُمۡ لَا تَشۡعُرُونَ

و از نيكوترين چيزى كه از طرف پروردگارتان به سوى شما نازل شده است پيروى كنيد، پيش از آنكه ناگهان و در حالى كه بى‌خبريد، عذاب به شما رسد؛

أَن تَقُولَ نَفۡسٞ يَٰحَسۡرَتَىٰ عَلَىٰ مَا فَرَّطتُ فِي جَنۢبِ ٱللَّهِ وَ إِن كُنتُ لَمِنَ ٱلسَّٰخِرِينَ

تا مبادا آنكه كسى بگويد: دريغ و افسوس بر اهمال‌كارى و تقصيرى كه درباره خدا كردم، و بى‌ترديد [نسبت به احكام الهى و آيات ربانى‌] از مسخره كنندگان بودم.

أَوۡ تَقُولَ لَوۡ أَنَّ ٱللَّهَ هَدَىٰنِي لَكُنتُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ

يا بگويد: اگر خدا هدايتم مى‌كرد، بى‌ترديد از پرهيزكاران بودم،

أَوۡ تَقُولَ حِينَ تَرَى ٱلۡعَذَابَ لَوۡ أَنَّ لِي كَرَّةٗ فَأَكُونَ مِنَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

يا چون عذاب را ببيند، بگويد: اى كاش مرا [به دنيا] بازگشتى بود تا از نيكوكاران مى‌شدم.

بَلَىٰ قَدۡ جَآءَتۡكَ ءَايَٰتِي فَكَذَّبۡتَ بِهَا وَ ٱسۡتَكۡبَرۡتَ وَ كُنتَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

[ولى به او گويم:] آرى، آياتم به سوى تو آمد، پس تو آنها را انكار كردى و [در پذيرفتشن‌] تكبر ورزيدى، و [نسبت به آن‌] از كافران بودى،

وَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تَرَى ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَى ٱللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسۡوَدَّةٌ أَلَيۡسَ فِي جَهَنَّمَ مَثۡوٗى لِّلۡمُتَكَبِّرِينَ

و روز قيامت كسانى را كه بر خدا دروغ بستند مى‌بينى كه صورت‌هايشان سياه است؛ آيا در دوزخ جايگاهى براى متكبران نيست؟

وَ يُنَجِّي ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ بِمَفَازَتِهِمۡ لَا يَمَسُّهُمُ ٱلسُّوٓءُ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ

و خدا كسانى را كه پرهيزكارى پيشه كردند، به سبب اعمالى كه مايه رستگارى‌شان بود نجات مى‌دهد، عذاب به آنان نمى‌رسد، و اندوهگين هم نمى‌شوند.

ٱللَّهُ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ وَ هُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ

خدا آفريننده هر چيزى است و او بر هر چيزى نگهبان و كارساز است.

لَّهُۥ مَقَالِيدُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ

كليدهاى آسمان‌ها و زمين‌در مالكيت اوست، و كسانى كه به آيات خدا كفر ورزيدند، هم آنان زيانكارند.

قُلۡ أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَأۡمُرُوٓنِّيٓ أَعۡبُدُ أَيُّهَا ٱلۡجَٰهِلُونَ

بگو: اى نادانان! آيا به من فرمان مى‌دهيد كه غير خدا را بپرستم؟!

وَ لَقَدۡ أُوحِيَ إِلَيۡكَ وَ إِلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكَ لَئِنۡ أَشۡرَكۡتَ لَيَحۡبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

بى‌ترديد به تو و به كسانى كه پيش از تو بوده‌اند، وحى شده است كه: اگر مشرك شوى، همه اعمالت تباه و بى‌اثر مى‌شود و از زيانكاران خواهى بود.

بَلِ ٱللَّهَ فَٱعۡبُدۡ وَ كُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ

بلكه فقط خدا را بپرست و از سپاس گزاران باش.

وَ مَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَ ٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ ٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطۡوِيَّٰتُۢ بِيَمِينِهِۦ سُبۡحَٰنَهُۥ وَ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

و خدا را آن گونه كه سزاوار اوست نشناختند، در حالى كه زمين در روز قيامت يكسره در قبضه قدرت اوست، و آسمان‌ها هم درهم پيچيده به دست اوست؛ منزه و برتر است از آنچه با او شريك مى‌گيرند.

وَ نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخۡرَىٰ فَإِذَا هُمۡ قِيَامٞ يَنظُرُونَ

و در صور دميده مى‌شود، پس هر كه در آسمان‌ها و زمين است مى‌ميرد، مگر كسى را كه خدا بخواهد، آن گاه بار ديگر در صور دميده مى‌شود، ناگاه همه آنان بر پاى ايستاده [مات و مبهوت به هر سو] مى‌نگرند [كه سرانجام كارشان چه خواهد شد!]

وَ أَشۡرَقَتِ ٱلۡأَرۡضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَ وُضِعَ ٱلۡكِتَٰبُ وَ جِاْيٓءَ بِٱلنَّبِيِّ‍ۧنَ وَ ٱلشُّهَدَآءِ وَ قُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡحَقِّ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

و زمين به نور پروردگارش روشن مى‌شود، و كتاب [اعمال‌] را مى‌نهند، و پيامبران و گواهان را بياورند وميانشان به حق وراستى داورى شود، وآنان مورد ستم قرار نمى‌گيرند؛

وَ وُفِّيَتۡ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ وَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَا يَفۡعَلُونَ

و به هر كسى آنچه را انجام داده است، به طور كامل داده شود و او به كارهايى كه انجام مى‌دهند، داناتر است.

وَ سِيقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا فُتِحَتۡ أَبۡوَٰبُهَا وَ قَالَ لَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَتۡلُونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِ رَبِّكُمۡ وَ يُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَا قَالُواْ بَلَىٰ وَ لَٰكِنۡ حَقَّتۡ كَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

و كافران گروه‌گروه به دوزخ رانده مى‌شوند، چون به دوزخ رسند درهايش گشوده شود و نگهبانانش به آنان گويند: آيا پيامبرانى از جنس خودتان به سويتان نيامدند كه آيات پروردگارتان را بر شما بخوانند و شما را به ديدار اين روزتان بيم دهند؟ گويند: آرى، [آمدند] ولى فرمان عذاب بر كافران محقق و ثابت شده‌است.

قِيلَ ٱدۡخُلُوٓاْ أَبۡوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا فَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلۡمُتَكَبِّرِينَ

[به آنان‌] گويند: از درهاى دوزخ درآييد در حالى كه در آن جاودانه‌ايد؛ پس جايگاه متكبران چه بد جايگاهى است؛

وَ سِيقَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ إِلَى ٱلۡجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا وَ فُتِحَتۡ أَبۡوَٰبُهَا وَ قَالَ لَهُمۡ خَزَنَتُهَا سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡ طِبۡتُمۡ فَٱدۡخُلُوهَا خَٰلِدِينَ

و كسانى كه از پروردگارشان پروا كردند گروه گروه به بهشت رانده مى‌شوند، چون به آن رسند در حالى كه درهايش از پيش گشوده شده است، نگهبانانش به آنان گويند: سلام بر شما، پاكيزه و نيكو شديد، پس وارد آن شويد كه [در آن‌] جاودانه‌ايد.

وَ قَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي صَدَقَنَا وَعۡدَهُۥ وَ أَوۡرَثَنَا ٱلۡأَرۡضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ ٱلۡجَنَّةِ حَيۡثُ نَشَآءُ فَنِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ

مى‌گويند: همه ستايش‌ها ويژه خداست كه درباره ما به وعده‌اش وفا كرد، و زمين [بهشت‌] را به ما ميراث داد كه هر جاى از بهشت را بخواهيم، جاى خود قرار مى‌دهيم. چه نيكوست پاداش عمل كنندگان.

وَ تَرَى ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ حَآفِّينَ مِنۡ حَوۡلِ ٱلۡعَرۡشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَ قُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡحَقِّ وَ قِيلَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

و فرشتگان را مى‌بينى كه پيرامون عرش حلقه زده‌اند، پروردگارشان را همراه ستايش تسبيح مى‌گويند، و در ميان اهل محشر به حق داورى شود، و [پس از پايان كار قيامت‌] گويند: همه ستايش‌ها ويژه خداست كه پروردگار جهانيان است.