بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ حمٓ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ حم

تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

اين كتاب نازل شده است از سوى خداى تواناى شكست‌ناپذير وحكيم.

إِنَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ

به يقين در آسمان‌ها و زمين براى مؤمنان نشانه‌هايى [بر ربوبيت، حكمت و قدرت خدا] است؛

وَ فِي خَلۡقِكُمۡ وَ مَا يَبُثُّ مِن دَآبَّةٍ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ

و در آفرينش شما و آنچه از جنبندگان منتشر و پراكنده مى‌كند، براى اهل يقين نشانه‌هايى [بر ربوبيت، حكمت و قدرت خدا] ست؛

وَ ٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ وَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن رِّزۡقٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَ تَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ

و در رفت و آمد شب و روز و آنچه را از رزق و روزى [چون باران و برف‌] از آسمان نازل كرده و به وسيله آن زمين را پس از مردگى‌اش زنده كرده است، و در گرداندن بادها [از سويى به سويى‌] براى مردمى كه تعقل مى‌كنند، نشانه‌هايى است.

تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثِۢ بَعۡدَ ٱللَّهِ وَ ءَايَٰتِهِۦ يُؤۡمِنُونَ

اين‌ها آيات خداست كه به حق و راستى بر تو مى‌خوانيم؛ پس [اگر به اين آيات ايمان نياوردند] به كدام سخن بعد از [سخن‌] خدا و نشانه‌هايش ايمان مى‌آورند؟

وَيۡلٞ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ

واى بر هر دروغگوى گنهكار،

يَسۡمَعُ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَا فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٖ

كه آيات خدا را در حالى كه بر او مى‌خوانند مى‌شنود، آن گاه از روى سركشى و تكبر چنان كه گويى آن را نشنيده است [بر كفر، عناد، دشمنى و مخالفتش‌] پافشارى مى‌كند؛ پس او را به عذابى دردناك بشارت ده.

وَ إِذَا عَلِمَ مِنۡ ءَايَٰتِنَا شَيۡ‍ًٔا ٱتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ

و هنگامى كه به چيزى از آيات ما آگاه مى‌شود، آن را به مسخره گيرد؛ اينانند كه براى آنان عذاب خواركننده‌اى خواهد بود.

مِّن وَرَآئِهِمۡ جَهَنَّمُ وَ لَا يُغۡنِي عَنۡهُم مَّا كَسَبُواْ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَا مَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ

پيش رويشان دوزخ است، و آنچه [از ثروت، مقام، يار و ياور] به دست آورده‌اند و آنچه را به جاى خدا سرپرستان و معبودان خود گرفته‌اند، چيزى از عذاب را از آنان دفع نمى‌كند، و براى آنان عذابى بزرگ است.

هَٰذَا هُدٗى وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِ‍َٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَهُمۡ عَذَابٞ مِّن رِّجۡزٍ أَلِيمٌ

اين [قرآن‌] سراسر هدايت است؛ و كسانى كه به آيات پروردگارشان كافر شدند، آنان را عذابى است از نوع عذابى بسيار سخت و دردناك.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡبَحۡرَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ فِيهِ بِأَمۡرِهِۦ وَ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ

خداست كه دريا را براى شما مسخر و رام كرد تا كشتى‌ها به فرمانش در آن روان شوند و تا شما [با سفرهاى دريايى‌] از فضل و رزق و روزى‌اش بهره جوييد و تا شما [بر نعمت هايش‌] سپاس گزارى كنيد.

وَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ

و همه آنچه را در آسمان‌هاست و آنچه را در زمين است از سوى خود براى شما مسخر و رام كرد؛ بى‌ترديد در اين امور براى مردمى كه مى‌انديشند، نشانه‌هايى [بر ربوبيت، حكمت و قدرت خدا] است.

قُل لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَغۡفِرُواْ لِلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ أَيَّامَ ٱللَّهِ لِيَجۡزِيَ قَوۡمَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

به مؤمنان بگو: از كسانى كه به روزهاى خدا [چون روز آزمايش بندگان، روز پيروزى اهل ايمان، شكست دشمنان و روز قيامت‌] اميد ندارند، گذشت كنند، تا [خدا] مردمى را [كه تهيدست از عقايد پاك و كردار شايسته هستند، در روزى از روزهايش‌] به خاطر گناهانى كه همواره مرتكب مى‌شوند، كيفر دهد.

مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِنَفۡسِهِۦ وَ مَنۡ أَسَآءَ فَعَلَيۡهَا ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمۡ تُرۡجَعُونَ

هركس كار شايسته‌اى انجام دهد به سود خود اوست و هركس مرتكب بدى شود به زيان خود اوست، سپس به سوى پروردگارتان باز گردانده مى‌شويد.

وَ لَقَدۡ ءَاتَيۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحُكۡمَ وَ ٱلنُّبُوَّةَ وَ رَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَ فَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ

و همانا ما به بنى اسرائيل كتاب و حكومت و نبوت عطا كرديم، و از پاكيزه‌ها به آنان روزى داديم و آنان را بر جهانيان [روزگار خودشان‌] برترى بخشيديم.

وَ ءَاتَيۡنَٰهُم بَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِ فَمَا ٱخۡتَلَفُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ

و دلايل روشنى [در امر نبوت و دين‌] در اختيار آنان قرار داديم، پس آنان [در امر نبوت و دين‌] اختلاف نكردند مگر پس از آنكه [به وسيله وحى‌] دانش و آگاهى براى آنان آمد، اختلافشان از روى حسادت و برترى جويى در ميان خودشان بود؛ بى‌ترديد پروردگارت روز قيامت درباره آنچه همواره در آن اختلاف مى‌كردند ميانشان داورى خواهد كرد.

ثُمَّ جَعَلۡنَٰكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِ فَٱتَّبِعۡهَا وَ لَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ

سپس تو را [در امر نبوت و دين‌] بر آيينى ويژه و كامل قرار داديم؛ بنابراين از آن پيروى كن و از هواهاى نفسانى كسانى كه [به حقايق‌] معرفت و آگاهى ندارند، پيروى مكن.

إِنَّهُمۡ لَن يُغۡنُواْ عَنكَ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡ‍ٔٗا وَ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ وَ ٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُتَّقِينَ

آنان در برابر خدا نمى‌توانند چيزى [از گرفتارى‌ها و بلاها] را از تو دفع كنند؛ و همانا ستمكاران يار و ياور يكديگرند و خدا يار و ياور پرهيزكاران است.

هَٰذَا بَصَٰٓئِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدٗى وَ رَحۡمَةٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ

اين [قرآن و آيين‌] وسايل بينايى و بصيرت براى مردم و سراسر هدايت و رحمت براى گروهى است كه [حقايق را] باور دارند.

أَمۡ حَسِبَ ٱلَّذِينَ ٱجۡتَرَحُواْ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ أَن نَّجۡعَلَهُمۡ كَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَوَآءٗ مَّحۡيَاهُمۡ وَ مَمَاتُهُمۡ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ

آيا كسانى كه مرتكب گناهان شدند، گمان دارند آنان را مانند كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، قرار مى‌دهيم كه زندگى و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد داورى مى‌كنند.

وَ خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ وَ لِتُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا كَسَبَتۡ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

خدا آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد، و تا هر كس در برابر اعمالى كه انجام داده است، پاداش يابد و آنان مورد ستم قرار نمى‌گيرند.

أَفَرَءَيۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ وَ أَضَلَّهُ ٱللَّهُ عَلَىٰ عِلۡمٖ وَ خَتَمَ عَلَىٰ سَمۡعِهِۦ وَ قَلۡبِهِۦ وَ جَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِۦ غِشَٰوَةٗ فَمَن يَهۡدِيهِ مِنۢ بَعۡدِ ٱللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

پس آيا كسى كه معبودش را هواى نفسش قرار داده ديدى؟ و خدا او را از روى علم و آگاهى خود [بر اينكه شايسته هدايت نيست‌] گمراه كرد، و بر گوش و دلش مهر [تيره بختى‌] نهاد، و بر چشم [دلش‌] پرده‌اى قرار داده است، پس چه كسى است كه بعد از خدا او را هدايت كند؟ آيا متذكر [حقايق‌] نمى‌شويد؟

وَ قَالُواْ مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَ نَحۡيَا وَ مَا يُهۡلِكُنَآ إِلَّا ٱلدَّهۡرُ وَ مَا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ

گفتند: زندگى و حياتى جز همين زندگى و حيات دنياى ما نيست كه [همواره گروهى از ما] مى‌ميريم و [گروهى‌] زندگى مى‌كنيم، و ما را فقط روزگار هلاك مى‌كند. آنان را نسبت به آنچه مى‌گويند يقينى در كار نيست، آنان فقط حدس و گمان مى‌زنند.

وَ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱئۡتُواْ بِ‍َٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

چون آيات روشن ما [درباره معاد و زنده شدن مردگان‌] بر آنان خوانده شود، برهان و دليلى جز اين ندارند كه مى‌گويند: اگر شما [در زمينه زنده شدن مردگان‌] راستگوييد [با درخواست از خدا] پدران ما را [زنده‌كنيد و] نزد ما بياوريد [تا به زنده شدن مردگان يقين پيدا كنيم.]

قُلِ ٱللَّهُ يُحۡيِيكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يَجۡمَعُكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

بگو: خدا شما را [ابتدا از لابلاى عناصر مرده براى قرار گرفتن در دنيا] حيات مى‌بخشد، سپس مى‌ميراند، آن گاه همه شما را به روز قيامت كه هيچ شكى در آن نيست گرد مى‌آورد، ولى بيشتر مردم [به اين حقايق‌] معرفت و آگاهى ندارند.

وَ لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ يَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يَوۡمَئِذٖ يَخۡسَرُ ٱلۡمُبۡطِلُونَ

و مالكيت و فرمانروايى آسمان‌ها و زمين فقط در سيطره خداست، و روزى كه قيامت برپا شود، آن روز است كه اهل باطل زيان خواهند ديد،

وَ تَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٖ جَاثِيَةٗ كُلُّ أُمَّةٖ تُدۡعَىٰٓ إِلَىٰ كِتَٰبِهَا ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

و هر امتى را در آن روز به زانو درافتاده مى‌بينى، [آن روز] هر امتى به سوى نامه اعمالش خوانده مى‌شود [و به آنان مى‌گويند:] امروز همان اعمالى كه همواره انجام مى‌داديد به شما پاداش مى‌دهند.

هَٰذَا كِتَٰبُنَا يَنطِقُ عَلَيۡكُم بِٱلۡحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسۡتَنسِخُ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

اين نوشته ماست كه بر پايه حق و درستى بر ضد شما سخن مى‌گويد؛ زيرا ما آنچه را همواره انجام مى‌داديد، مى‌نوشتيم.

فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُدۡخِلُهُمۡ رَبُّهُمۡ فِي رَحۡمَتِهِۦ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ

و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، پس پروردگارشان آنان را در در رحمت خود درآورد؛ اين همان كاميابى آشكار است،

وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَفَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡ وَ كُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ

و اما كسانى كه كفر ورزيدند [به آنان گفته مى‌شود:] مگر آيات من همواره بر شما خوانده نمى‌شد؟ ولى شما [نسبت به پذيرش آن‌] تكبر ورزيديد و قومى گنهكار بوديد.

وَ إِذَا قِيلَ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَ ٱلسَّاعَةُ لَا رَيۡبَ فِيهَا قُلۡتُم مَّا نَدۡرِي مَا ٱلسَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنّٗا وَ مَا نَحۡنُ بِمُسۡتَيۡقِنِينَ

وچون مى‌گفتند: يقينا وعده خدا حق است و در وقوع قيامت هيچ شكى نيست، مى‌گفتيد: ما نمى‌دانيم قيامت چيست [و برپا شدنش را گمان نمى‌بريم‌] مگر گمانى ضعيف و غير قابل اعتماد، و نمى‌توانيم به آن يقين پيدا كنيم!

وَ بَدَا لَهُمۡ سَيِّ‍َٔاتُ مَا عَمِلُواْ وَ حَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

در آن روز همه اعمال بدى كه مرتكب شده‌اند، براى آنان آشكار مى‌شود و عذابى كه همواره آن را مسخره مى‌كردند، آنان را احاطه مى‌كند.

وَ قِيلَ ٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰكُمۡ كَمَا نَسِيتُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَا وَ مَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَ مَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ

و [به آنان‌] گويند: امروز شما را از ياد مى‌بريم، همان گونه كه شما [در دنيا] ديدار امروزتان را از ياد برديد، و جايگاهتان آتش است و شما را يار و ياورى نخواهد بود.

ذَٰلِكُم بِأَنَّكُمُ ٱتَّخَذۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ هُزُوٗا وَ غَرَّتۡكُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا فَٱلۡيَوۡمَ لَا يُخۡرَجُونَ مِنۡهَا وَ لَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ

اين [عذاب‌] براى اين است كه شما آيات خدا را به مسخره گرفته‌ايد و زندگى دنيا شما را فريفت؛ پس امروز نه آنان را از آتش بيرون آورند و نه از آنان مى‌خواهند كه [براى به دست آوردن خشنودى خدا] عذرخواهى كنند.

فَلِلَّهِ ٱلۡحَمۡدُ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ رَبِّ ٱلۡأَرۡضِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

پس سپاس و ستايش مخصوص خداست كه پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمين و پروردگار جهانيان است؛

وَ لَهُ ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

و كبريايى و عظمت در آسمان‌ها و زمين ويژه اوست، و او تواناى شكست ناپذير و حكيم است.