Sooreh یونس
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ الٓر تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡحَكِيمِ
1بنام خداى رحمان رحيم؛ ا، ل، ر، اين است آيههاى كتاب پر از حكمت.
أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ رَجُلٖ مِّنۡهُمۡ أَنۡ أَنذِرِ ٱلنَّاسَ وَ بَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنَّ لَهُمۡ قَدَمَ صِدۡقٍ عِندَ رَبِّهِمۡ قَالَ ٱلۡكَٰفِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٞ مُّبِينٌ
2آيا بر مردم تعجب آور است كه به فردى از آنها وحى كرديم كه مردمان را انذار كن و به آنان كه ايمان آوردهاند، بشارت ده كه نزد خدايشان مقام راستى دارند، كافران گفتند: اين شخص جادوگر آشكارى است.
إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ إِذۡنِهِۦ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
3پروردگار شما همانست كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد، سپس بر حكومت استقرار يافت، كار جهان را تدبير مىكند، واسطهاى نيست مگر بعد از اذن او، آنست خداى شما، او را عبادت كنيد آيا متذكر نمىشويد؟.
إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقًّا إِنَّهُۥ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ بِٱلۡقِسۡطِ وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَ عَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
4بازگشت همه شما به سوى اوست، وعده خدا حق است كه او خلقت را آغاز كرده و سپس آن را اعاده مىكند، تا كسانى را كه ايمان آورده و عمل شايسته كردهاند به عدالت پاداش دهد، آنان كه كافر شدهاند شرابى از آب جوشان و عذاب دردناكى دارند.
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلشَّمۡسَ ضِيَآءٗ وَ ٱلۡقَمَرَ نُورٗا وَ قَدَّرَهُۥ مَنَازِلَ لِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَ ٱلۡحِسَابَ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ يُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
5خدا همانست كه آفتاب را پر نور و ماه را نورانى كرد و براى ماه منزلهايى معين نمود، تا شمارش سالها و حساب را بدانيد، خدا اينها را جز به حق نيافريده است، آيات را براى قومى كه درك مىكنند بيان مىكند.
إِنَّ فِي ٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ وَ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَّقُونَ
6در پى آمدن شب و روز و در آنچه خدا در آسمانها و زمين آفريده نشانههايى است براى قومى كه پرهيزكار هستند.
إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا وَ رَضُواْ بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ ٱطۡمَأَنُّواْ بِهَا وَ ٱلَّذِينَ هُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِنَا غَٰفِلُونَ
7آنان كه ملاقات ما را اميد ندارند و به زندگى دنيا راضى شدهاند و به آن دلبستهاند و كسانى كه از آيههاى ما در غفلت مىباشند.
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
8آنها جايگاهشان آتش است، در اعمالى كه مىكردهاند.
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ يَهۡدِيهِمۡ رَبُّهُم بِإِيمَٰنِهِمۡ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
9كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند، خدا به سبب ايمانشان آنها را به جايى مىرساند كه نهرها از زير جايگاه آنها در بهشتهاى پر نعمت روان است.
دَعۡوَىٰهُمۡ فِيهَا سُبۡحَٰنَكَ ٱللَّهُمَّ وَ تَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٞ وَ ءَاخِرُ دَعۡوَىٰهُمۡ أَنِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
10دعايشان در آنجا «منزهى خدايا» است و تعارفشان سلام و آخر دعايشان آنست كه ستايش الله را كه مربى موجودات است.
وَ لَوۡ يُعَجِّلُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ ٱلشَّرَّ ٱسۡتِعۡجَالَهُم بِٱلۡخَيۡرِ لَقُضِيَ إِلَيۡهِمۡ أَجَلُهُمۡ فَنَذَرُ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
11اگر خدا شر را به شتاب به مردم مىداد مانند آنكه خير را به شتاب مىخواهند، اجلشان سر آمده بود ولى ما كسانى را كه اميد معاد ندارند رها مىكنيم، در طغيانشان سرگردان مىمانند.
وَ إِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوۡ قَاعِدًا أَوۡ قَآئِمٗا فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمۡ يَدۡعُنَآ إِلَىٰ ضُرّٖ مَّسَّهُۥ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡمُسۡرِفِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
12و چون به انسان محنتى برسد ما را خوابيده يا نشسته يا ايستاده مىخواند و چون محنت او را از بين برديم برود گويا ما را براى رفع محنتى كه به او رسيده نخوانده است، اين چنين براى اسرافكاران آنچه مىكنند آرايش شده است.
وَ لَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَ مَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
13پيش از شما نسلهايى را هلاك كرديم آن گاه كه ظالم شدند، پيغمبرانشان با حجتها سوى آنها آمدند ولى كسانى نبودند كه ايمان آورند، قوم گناهكار را اين چنين سزا مىدهيم.
ثُمَّ جَعَلۡنَٰكُمۡ خَلَٰٓئِفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لِنَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ
14سپس شما را از پى ايشان در زمين جانشين كرديم تا بنگريم چگونه عمل مىكنيد.
وَ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَاتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا ٱئۡتِ بِقُرۡءَانٍ غَيۡرِ هَٰذَآ أَوۡ بَدِّلۡهُ قُلۡ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أُبَدِّلَهُۥ مِن تِلۡقَآيِٕ نَفۡسِيٓ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
15و چون آيههاى روشن ما بر آنها خوانده شود كسانى كه انتظار معاد را ندارند، گويند: قرآنى غير از آن بياور يا آن را عوض كن بگو: مرا نرسد كه از جانب خود آن را عوض كنم فقط از آنچه به من وحى مىشود پيروى مىكنم كه من اگر به پروردگارم عصيان كنم از عذاب روزى بزرگ مىترسم.
قُل لَّوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا تَلَوۡتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ وَ لَآ أَدۡرَىٰكُم بِهِۦ فَقَدۡ لَبِثۡتُ فِيكُمۡ عُمُرٗا مِّن قَبۡلِهِۦٓ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
16بگو: اگر خدا مىخواست من قرآن را بر شما نمىخواندم و خدا آن را به شما تعليم نمىكرد، پيش از آن مدتى در ميان شما ماندهام آيا نمىفهميد؟!
فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بَِٔايَٰتِهِۦٓ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
17كيست ظالمتر از آنكه بر خدا دروغ بندد يا آيههاى او را تكذيب كند، واقع اين است كه گناهكاران راستكار نمىشوند.
وَ يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمۡ وَ لَا يَنفَعُهُمۡ وَ يَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِ قُلۡ أَتُنَبُِّٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا يَعۡلَمُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ لَا فِي ٱلۡأَرۡضِ سُبۡحَٰنَهُۥ وَ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
18سواى خدا چيزى را مىپرستند كه نه ضررشان مىرساند و نه سودشان مىدهد و مىگويند: اينها شفيعان ما نزد خدايند بگو: آيا مىخواهيد خدا را خبر دهيد از آنچه وجود آن را در آسمانها و زمين نمىداند؟ او پاك و برتر است از آنچه شريك قرار مىدهند.
وَ مَا كَانَ ٱلنَّاسُ إِلَّآ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَٱخۡتَلَفُواْ وَ لَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡ فِيمَا فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
19مردم در آغاز جز يك امت نبودند آن گاه اختلاف كردند اگر كلمهاى از پيش از پروردگارت نبود، ميان آنها در آنچه اختلاف مىكنند داورى شده بود.
وَ يَقُولُونَ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ فَقُلۡ إِنَّمَا ٱلۡغَيۡبُ لِلَّهِ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
20مىگويند: چرا بر او آيهاى از پروردگارش نازل نمىشود بگو غيب (عذاب آينده) از آن خداست منتظر بمانيد من نيز با شما از منتظرانم.
وَ إِذَآ أَذَقۡنَا ٱلنَّاسَ رَحۡمَةٗ مِّنۢ بَعۡدِ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُمۡ إِذَا لَهُم مَّكۡرٞ فِيٓ ءَايَاتِنَا قُلِ ٱللَّهُ أَسۡرَعُ مَكۡرًا إِنَّ رُسُلَنَا يَكۡتُبُونَ مَا تَمۡكُرُونَ
21و چون به مردم بعد از محنتى كه به ايشان رسيده رحمتى چشانديم، آن گاه آنها درباره آيات ما مكر مىكنند، بگو: خدا در مكر كردن سريعتر است كه فرستادگان ما آنچه مىكنيد مىنويسند.
هُوَ ٱلَّذِي يُسَيِّرُكُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَ ٱلۡبَحۡرِ حَتَّىٰٓ إِذَا كُنتُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَ جَرَيۡنَ بِهِم بِرِيحٖ طَيِّبَةٖ وَ فَرِحُواْ بِهَا جَآءَتۡهَا رِيحٌ عَاصِفٞ وَ جَآءَهُمُ ٱلۡمَوۡجُ مِن كُلِّ مَكَانٖ وَ ظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ أُحِيطَ بِهِمۡ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ لَئِنۡ أَنجَيۡتَنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
22او همانست كه شما را در خشكى و دريا راه مىبرد تا آن دم كه در كشتىها نشستيد و آنها را با باد مطبوع راه بردند و از آن شاد شدند باد تندى بر آنها وزيدن گرفت و موج از هر مكان بر آنها آمد و احساس كردند كه با بلا محاط شدهاند، خدا را در حالى خواستند كه بندگى را خاص او مىدانستند كه اگر از اين شدت نجاتمان دهى حتما از شكرگزاران خواهيم بود.
فَلَمَّآ أَنجَىٰهُمۡ إِذَا هُمۡ يَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَا بَغۡيُكُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُم مَّتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُكُمۡ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
23چون نجاتشان دهد آن گاه در زمين به ناحق عمل مىكنند، اى مردم ظلمتان فقط بر خودتان است در دنيا لذت مىبريد سپس بازگشت شما به سوى ماست از آنچه مىكنيد به شما خبر خواهيم داد.
إِنَّمَا مَثَلُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ مِمَّا يَأۡكُلُ ٱلنَّاسُ وَ ٱلۡأَنۡعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلۡأَرۡضُ زُخۡرُفَهَا وَ ٱزَّيَّنَتۡ وَ ظَنَّ أَهۡلُهَآ أَنَّهُمۡ قَٰدِرُونَ عَلَيۡهَآ أَتَىٰهَآ أَمۡرُنَا لَيۡلًا أَوۡ نَهَارٗا فَجَعَلۡنَٰهَا حَصِيدٗا كَأَن لَّمۡ تَغۡنَ بِٱلۡأَمۡسِ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
24حكايت زندگى دنيا مانند آبى است كه از آسمان نازل كرديم و بوسيله آن گياهان زمين از آنچه انسانها مىخورند و حيوانات مىخورند به هم پيوسته شد، تا چون زمين رونق و زينت گرفت و صاحبان زمين احساس كردند كه بر گياهان تسلط كامل دارند، به ناگاه فرمان ما شب يا روز بدان رسيد و آن را از بين برديم گويا اصلا نبوده، بدينسان اين آيهها را براى قومى كه فكر مىكنند بيان مىكنيم.
وَ ٱللَّهُ يَدۡعُوٓاْ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
25خدا به سراى سلامت دعوت مىكند و هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مىكند.
لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَ زِيَادَةٞ وَ لَا يَرۡهَقُ وُجُوهَهُمۡ قَتَرٞ وَ لَا ذِلَّةٌ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
26براى آنان كه كار نيك كردهاند عاقبت نيكى با اضافه از آنچه كردهاند هست و سياهى و ذلت چهرههايشان را نمىگيرد، آنها اهل بهشت هستند و در آن جاودانانند.
وَ ٱلَّذِينَ كَسَبُواْ ٱلسَّئَِّاتِ جَزَآءُ سَيِّئَةِۢ بِمِثۡلِهَا وَ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞ مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖ كَأَنَّمَآ أُغۡشِيَتۡ وُجُوهُهُمۡ قِطَعٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مُظۡلِمًا أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
27و كسانى كه كارهاى بد كردهاند، براى آنها سزاى بدى است مثل بدى كه كردهاند ذلت آنها را فرا مىگيرد از عذاب خدا نگهدارى ندارند، گويى چهرههايشان را پارههايى از شب سياه پوشانيده است، آنها اهل آتشند و در آن جاودان خواهند بود.
وَ يَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ مَكَانَكُمۡ أَنتُمۡ وَ شُرَكَآؤُكُمۡ فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡ وَ قَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمۡ إِيَّانَا تَعۡبُدُونَ
28روزى همه آنها را محشور مىكنيم آن گاه بكسانى كه شرك آوردهاند مىگوئيم شما و معبودهايتان در مكان خود بيايستيد، ميانشان را جدا كنيم، معبودهايشان مىگويند: شما به ما بندگى نمىكرديد.
فَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدَۢا بَيۡنَنَا وَ بَيۡنَكُمۡ إِن كُنَّا عَنۡ عِبَادَتِكُمۡ لَغَٰفِلِينَ
29خدا در گواهى ميان ما و شما بس است كه از پرستش شما بى خبر بودهايم.
هُنَالِكَ تَبۡلُواْ كُلُّ نَفۡسٖ مَّآ أَسۡلَفَتۡ وَ رُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّ وَ ضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
30در آنجا هر كس عملى كه از پيش فرستاده بيازمايد و به سوى خدا كه مالك حقيقى آنهاست برمىگيرند و آنچه از خود مىساختند نابود مىشود.
قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَ ٱلۡأَرۡضِ أَمَّن يَمۡلِكُ ٱلسَّمۡعَ وَ ٱلۡأَبۡصَٰرَ وَ مَن يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَ يُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَ مَن يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُ فَقُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ
31بگو: كيست كه به شما از آسمان و زمين روزى مىدهد؟ يا كيست كه مالك گوشها و چشمهاى شماست؟ و كيست كه زنده را از مرده و مرده را از زنده بيرون مىكند؟ حتما خواهند گفت: خدا بگو: آيا پس از شرك پرهيز نمىكنيد؟!
فَذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمُ ٱلۡحَقُّ فَمَاذَا بَعۡدَ ٱلۡحَقِّ إِلَّا ٱلضَّلَٰلُ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ
32آن خدا، پروردگار واقعى شماست، بعد از حق نيست مگر گمراهى، پس به كجا بر مىگرديد؟!
كَذَٰلِكَ حَقَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ فَسَقُوٓاْ أَنَّهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
33اين چنين حتمى شده وعده پروردگار تو بر آنكه فاسق شدند، آنها ايمان نمىآورند.
قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ قُلِ ٱللَّهُ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
34بگو: از خدايان شما كسى هست كه خلقت را شروع كرده و آن را اعاده كند؟ بگو: خدا خلقت را شروع كرده و آن را اعاده مىكند، پس به كجا بر مىگرديد.
قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ قُلِ ٱللَّهُ يَهۡدِي لِلۡحَقِّ أَفَمَن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّيٓ إِلَّآ أَن يُهۡدَىٰ فَمَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ
35بگو: از خدايان شما كسى هست كه به حق رهبرى كند؟ بگو خدا به حق رهبرى مىكند، آيا آنكه به حق رهبرى مىكند سزاوارتر است پيروى شود يا آن كه هدايت نمىشود مگر آنكه هدايت كرده شود؟ آيا به شما چه شده و چگونه حكم مىكنيد؟!
وَ مَا يَتَّبِعُ أَكۡثَرُهُمۡ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيًۡٔا إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِمَا يَفۡعَلُونَ
36بيشتر آنها فقط از گمان پيروى مىكنند و گمان به جاى يقين هيچ كفايت نمىكند خدا به آنچه مىكنند داناست.
وَ مَا كَانَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ أَن يُفۡتَرَىٰ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَ لَٰكِن تَصۡدِيقَ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَ تَفۡصِيلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا رَيۡبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
37چنين نيست كه اين قرآن از جانب غير خدا جعل شده باشد بلكه تصديق كننده است تورات و انجيل را و مشروح همه كتابهاست، بى شك از جانب خداست.
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُ قُلۡ فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّثۡلِهِۦ وَ ٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
38يا مىگويند: از خودش جعل كرده است بگو: يك سوره مانند آن را بياوريد و هر كه را جز خدا توانستيد بيارى بخوانيد اگر راستگويان هستيد.
بَلۡ كَذَّبُواْ بِمَا لَمۡ يُحِيطُواْ بِعِلۡمِهِۦ وَ لَمَّا يَأۡتِهِمۡ تَأۡوِيلُهُۥ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّٰلِمِينَ
39ليكن دروغ شمردند آنچه را كه به دانستن آن احاطه نكردهاند و هنوز تأويل آن به سوى آنها نيامده است، اين چنين تكذيب كردند كسانى كه پيش از آنها بودند بنگر كه عاقبت ظالمان چگونه شد.
وَ مِنۡهُم مَّن يُؤۡمِنُ بِهِۦ وَ مِنۡهُم مَّن لَّا يُؤۡمِنُ بِهِۦ وَ رَبُّكَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ
40بعضى از آنها به قرآن ايمان مىآورند و بعضى از آنها به قرآن ايمان نمىآورند، پروردگار تو به مفسدان داناست.
وَ إِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَ لَكُمۡ عَمَلُكُمۡ أَنتُم بَرِيُٓٔونَ مِمَّآ أَعۡمَلُ وَ أَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ
41اگر تو را تكذيب كنند بگو كار من براى من است و كار شما براى شماست، شما از آنچه من مىكنم بيزاريد و من از آنچه شما مىكنيد بيزارم.
وَ مِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُونَ إِلَيۡكَ أَفَأَنتَ تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ وَ لَوۡ كَانُواْ لَا يَعۡقِلُونَ
42بعضى از آنها به تو گوش مىدهند مگر تو كران را شنوا توانى كرد، اگر چه تعقل نكنند.
وَ مِنۡهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيۡكَ أَفَأَنتَ تَهۡدِي ٱلۡعُمۡيَ وَ لَوۡ كَانُواْ لَا يُبۡصِرُونَ
43بعضى از آنها به تو نگاه مىكند مگر تو كوران را هدايت توانى كرد با آنكه نمىبينند؟!
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ ٱلنَّاسَ شَيۡٔٗا وَ لَٰكِنَّ ٱلنَّاسَ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
44خدا به مردم هيچ ستم نمىكند، ليكن مردم به خودشان ستم مىكنند.
وَ يَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ كَأَن لَّمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّنَ ٱلنَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيۡنَهُمۡ قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ وَ مَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
45ياد كن روزى را كه محشورشان مىكند گويى جز اندكى از يك روز در دنيا درنگ نكردهاند، يكديگر را مىشناسند، زيانكار شد آنها كه ديدار خدا را تكذيب كرد و هدايت يافته نشدند.
وَ إِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ ٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفۡعَلُونَ
46اگر مقدارى از عذابى را كه به آنها وعده مىدهيم بر تو بنمايانيم يا تو را به ميرانيم بازگشت آنها به سوى ماست، آن گاه خدا بر آنچه مىكنند گواه است.
وَ لِكُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولٞ فَإِذَا جَآءَ رَسُولُهُمۡ قُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
47هر امت و جامعه را پيغمبرى است چون پيغمبرشان آيد، ميانشان به عدالت داورى شود و آنها مظلوم نمىشوند.
وَ يَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
48مىگويند اين وعده عذاب كى خواهد بود اگر راستگويانيد؟
قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي ضَرّٗا وَ لَا نَفۡعًا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ إِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ فَلَا يَسۡتَٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَ لَا يَسۡتَقۡدِمُونَ
49بگو: من براى خودم مالك ضررى و نفعى نيستم مگر آنچه را كه خدا بخواهد، براى هر جامعه مدتى است چون مدتشان سر آيد نه زمانى پس مىافتند و نه پيش مىافتند.
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُهُۥ بَيَٰتًا أَوۡ نَهَارٗا مَّاذَا يَسۡتَعۡجِلُ مِنۡهُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
50بگو: به من خبر دهيد اگر عذاب خدا در شب يا در روز بيايد كدام قسمت از آن عذاب را گناهكاران به عجله مىخواهند؟!
أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ ءَامَنتُم بِهِۦٓ ءَآلۡـَٰٔنَ وَ قَدۡ كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ
51آيا پس از آنكه عذاب آمد به آن ايمان مىآوريد؟ آيا اكنون ايمان مىآوريد حال آنكه در گذشته عذاب را به عجله مىخواستيد.
ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡخُلۡدِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ
52سپس به ظالمان گفته مىشود: بچشيد عذاب دائمى را مجازات نمىشويد مگر آنچه كه عمل مىكرديد.
وَ يَسۡتَنۢبُِٔونَكَ أَحَقٌّ هُوَ قُلۡ إِي وَ رَبِّيٓ إِنَّهُۥ لَحَقّٞ وَ مَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ
53از تو مىپرسند آيا آن عذاب حق است؟ بگو: آرى قسم به خدايم آن حق است و شما عاجز كننده نيستيد.
وَ لَوۡ أَنَّ لِكُلِّ نَفۡسٖ ظَلَمَتۡ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لَٱفۡتَدَتۡ بِهِۦ وَ أَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ وَ قُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
54اگر باشد براى هر كس مجموع آنكه در زمين هست، حتما آن را عوض مىدهد، چون عذاب را بينند ندامت را پنهان مىكنند، ميان آنها به عدالت رفتار مىشود آنها مظلوم نمىشوند.
أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ أَلَآ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
55بدانيد آنچه در آسمانها و زمين هست خاص خداست بدانيد كه وعده خدا حتمى است ليكن بيشتر مردم نمىدانند.
هُوَ يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ وَ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
56اوست كه مىميراند و زنده مىكند و به سوى او برمىگرديد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَتۡكُم مَّوۡعِظَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَ شِفَآءٞ لِّمَا فِي ٱلصُّدُورِ وَ هُدٗى وَ رَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ
57اى مردم از پروردگارتان به سوى شما موعظهاى آمد و شفاى آنچه در سينههاست و هدايت و رحمت براى مؤمنان.
قُلۡ بِفَضۡلِ ٱللَّهِ وَ بِرَحۡمَتِهِۦ فَبِذَٰلِكَ فَلۡيَفۡرَحُواْ هُوَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
58بگو: به فضل و رحمت شاد باشيد، آن از مال دنيا كه جمع مىكنيد بهتر است.
قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ لَكُم مِّن رِّزۡقٖ فَجَعَلۡتُم مِّنۡهُ حَرَامٗا وَ حَلَٰلٗا قُلۡ ءَآللَّهُ أَذِنَ لَكُمۡ أَمۡ عَلَى ٱللَّهِ تَفۡتَرُونَ
59بگو: به من خبر دهيد از رزقى كه خدا نازل كرده و شما بعضى از آن را حرام و بعضى را حلال كردهايد. بگو: آيا خدا به شما اجازه داده يا بر خدا دروغ مىبنديد؟
وَ مَا ظَنُّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَشۡكُرُونَ
60چيست گمان كسانى كه بر خدا دروغ مىبندند در وقت آمدن قيامت؟ خدا بر مردم صاحب كرم است ليكن بيشتر مردم سپاسگزار نيستند.
وَ مَا تَكُونُ فِي شَأۡنٖ وَ مَا تَتۡلُواْ مِنۡهُ مِن قُرۡءَانٖ وَ لَا تَعۡمَلُونَ مِنۡ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيۡكُمۡ شُهُودًا إِذۡ تُفِيضُونَ فِيهِ وَ مَا يَعۡزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثۡقَالِ ذَرَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَ لَآ أَصۡغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَ لَآ أَكۡبَرَ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ
61در هيچ كارى نمىشوى و هيچ قرآنى از جانب خدا نمىخوانى و هيچ عملى نمىكنيد مگر آنكه در وقت شروع آنكار، ما بر شما گواهانيم، هموزن ذرهاى در آسمان و زمين از خداى تو غائب نمىماند، نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر از آن مگر آنكه در كتاب آشكارى است.
أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
62بدانيد دوستان خدا، نه خوفى بر آنها هست و نه محزون مىشوند.
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ كَانُواْ يَتَّقُونَ
63كسانى كه ايمان آورده و تقوا را پيشه مىكنند.
لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ لَا تَبۡدِيلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
64بشارت براى آنهاست در زندگى دنيا و آخرت، كلمات خدا را تبديل كنندهاى نيست آنست نجات بزرگ.
وَ لَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
65سخن آنها تو را محزون نكند كه توانايى همهاش خاص خداست، اوست شنوا و دانا
أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا يَتَّبِعُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُرَكَآءَ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
66بدانيد هر كس در آسمانها و زمين هست خاص خداست، آنها كه غير خدا را مىخوانند پيروى از شركاء حقيقى نمىكنند؟ فقط تابع گمانند و فقط دروغ مىگويند.
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَ ٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًا إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ
67اوست كه شب را براى شما پديد آورد تا در آن آرام گيريد، روز را روشن گردانيد در اينها آيههايى است براى قومى كه مىشنوند.
قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗا سُبۡحَٰنَهُۥ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ إِنۡ عِندَكُم مِّن سُلۡطَٰنِۢ بِهَٰذَآ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
68گفتند: خدا فرزندى گرفته است. خدا منزه و بى نياز است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين هست خاص اوست، شما به اين گفته دليلى نداريد آيا آنچه نمىدانيد به خدا مىگوئيد؟!
قُلۡ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ
69بگو: آنان كه بر خدا دروغ جعل مىكند راستگار نمىشوند.
مَتَٰعٞ فِي ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ ٱلۡعَذَابَ ٱلشَّدِيدَ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
70آنها را متاع اندكى است در دنيا سپس بازگشت آنها به سوى ماست، سپس عذاب شديد را بر آنها در اثر كفرشان مىچشانيم.
وَ ٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ نُوحٍ إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكُم مَّقَامِي وَ تَذۡكِيرِي بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَعَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡتُ فَأَجۡمِعُوٓاْ أَمۡرَكُمۡ وَ شُرَكَآءَكُمۡ ثُمَّ لَا يَكُنۡ أَمۡرُكُمۡ عَلَيۡكُمۡ غُمَّةٗ ثُمَّ ٱقۡضُوٓاْ إِلَيَّ وَ لَا تُنظِرُونِ
71بخوان بر آنها حكايت نوح را، آن دم كه به قوم خود گفت: اى قوم من. اگر مقام من و ياد آوردنم آيات را، بر شما گران است، بر خدا اعتماد كردهام، كارتان و يارانتان را يك جا كنيد تا سپس كارتان بر شما مايه اندوه نشود سپس به سوى من برخيزيد و مهلتم ندهيد.
فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَمَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٍ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ وَ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
72اگر از قبول من اعراض كرديد (باكى نيست كه) از شما مزدى نخواستهام، مزدم فقط بر عهده خداست و مأمورم كه از مسلمين باشم.
فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيۡنَٰهُ وَ مَن مَّعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَ جَعَلۡنَٰهُمۡ خَلَٰٓئِفَ وَ أَغۡرَقۡنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَا فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ
73نوح را تكذيب كردند، او را با يارانش در كشتى نجات داديم و جانشينان كرديم و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كرده بودند غرق نموديم، بنگر عاقبت انذار شدگان چگونه شد.
ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ رُسُلًا إِلَىٰ قَوۡمِهِمۡ فَجَآءُوهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ بِهِۦ مِن قَبۡلُ كَذَٰلِكَ نَطۡبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
74آن گاه پس از نوح پيامبرانى به سوى قومشان فرو فرستاديم: براى آنها معجزاتى آوردند ولى آنها ايمان نمىآوردند به آنچه قبلا تكذيب كرده بودند، اين چنين به قلوب تجاوزكاران مهر مىنهيم.
ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِم مُّوسَىٰ وَ هَٰرُونَ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَ مَلَإِيْهِۦ بَِٔايَٰتِنَا فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَ كَانُواْ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ
75سپس از پس آنها موسى و هارون را با معجزات خود مبعوث كرديم به سوى فرعون و قومش، از آيههاى ما سرپيچى كردند و قوم گناهكار بودند.
فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰذَا لَسِحۡرٞ مُّبِينٞ
76چون حق از جانب ما به سوى آنها آمد گفتند: اين جادوى آشكارى است.
قَالَ مُوسَىٰٓ أَتَقُولُونَ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَكُمۡ أَسِحۡرٌ هَٰذَا وَ لَا يُفۡلِحُ ٱلسَّٰحِرُونَ
77موسى گفت حق را كه آن دم به سوى شما آمد سحر مىگوئيد؟! آيا اين جادو است با آنكه جادوگران رستگار نمىشوند؟!
قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِتَلۡفِتَنَا عَمَّا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَا وَ تَكُونَ لَكُمَا ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا نَحۡنُ لَكُمَا بِمُؤۡمِنِينَ
78گفتند: آيا آمدهاى ما را از طريقهاى كه پدران خود را در آن ديدهايم بازدارى؟ تا حكومت در اين زمين مال شما دو برادر باشد ما به شما ايمان نمىآوريم.
وَ قَالَ فِرۡعَوۡنُ ٱئۡتُونِي بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٖ
79فرعون گفت هر چه جادوگر ما هر (پيدا كرديد) پيش من آريد.
فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ
80چون جادوگران آمدند موسى گفت: آنچه مىخواهيد بياندازيد، بياندازيد.
فَلَمَّآ أَلۡقَوۡاْ قَالَ مُوسَىٰ مَا جِئۡتُم بِهِ ٱلسِّحۡرُ إِنَّ ٱللَّهَ سَيُبۡطِلُهُۥٓ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُصۡلِحُ عَمَلَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
81چون ريسمانها را انداختند موسى گفت: آنچه آورديد جادو است خدا به زودى آن را باطل خواهد كرد كه خدا عمل مفسدان را اصلاح نمىكند.
وَ يُحِقُّ ٱللَّهُ ٱلۡحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
82و حق را با كلمات خود پيروز مىكند هر چند گناهكاران را خوش نيايد.
فَمَآ ءَامَنَ لِمُوسَىٰٓ إِلَّا ذُرِّيَّةٞ مِّن قَوۡمِهِۦ عَلَىٰ خَوۡفٖ مِّن فِرۡعَوۡنَ وَ مَلَإِيْهِمۡ أَن يَفۡتِنَهُمۡ وَ إِنَّ فِرۡعَوۡنَ لَعَالٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ إِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
83به موسى فقط جوانانى از قومش ايمان آوردند آنهم با ترس از فرعون و اشراف خودشان كه فرعون گرفتارشان كند زيرا فرعون در زمين مصر متكبر و از مفسدان بود.
وَ قَالَ مُوسَىٰ يَٰقَوۡمِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ فَعَلَيۡهِ تَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّسۡلِمِينَ
84موسى گفت اى امت من اگر به خدا ايمان داريد و به او تسليم هستيد بر او توكل كنيد.
فَقَالُواْ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡنَا رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
85گفتند: بر خدا توكل كرديم خدايا ما را براى ستمگران مايه آزمايش مگردان.
وَ نَجِّنَا بِرَحۡمَتِكَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
86و ما را به رحمت خودت از قوم كافران نجات بده.
وَ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰ وَ أَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوۡمِكُمَا بِمِصۡرَ بُيُوتٗا وَ ٱجۡعَلُواْ بُيُوتَكُمۡ قِبۡلَةٗ وَ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ بَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
87به موسى و برادرش وحى كرديم كه براى قوم خويش در مصر خانهها آماده كنيد و خانههايتان را رو در رو قرار بدهيد و نماز بخوانيد و مؤمنان را بشارت بده،
وَ قَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَآ إِنَّكَ ءَاتَيۡتَ فِرۡعَوۡنَ وَ مَلَأَهُۥ زِينَةٗ وَ أَمۡوَٰلٗا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِكَ رَبَّنَا ٱطۡمِسۡ عَلَىٰٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ وَ ٱشۡدُدۡ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُواْ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
88موسى گفت: خدايا تو به فرعون و اشراف او زينت و اموال دادهاى خدايا كه مردم را از راه تو باز دارند، خدايا اموالشان را محو كن، قلوبشان را سخت گردان تا عذاب اليم را نبينند ايمان نمىآورند.
قَالَ قَدۡ أُجِيبَت دَّعۡوَتُكُمَا فَٱسۡتَقِيمَا وَ لَا تَتَّبِعَآنِّ سَبِيلَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ
89خدا گفت: دعوت شما مستجاب شد، در كار خود ثابت باشيد از راه جاهلان پيروى نكنيد.
وَ جَٰوَزۡنَا بِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡبَحۡرَ فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ وَ جُنُودُهُۥ بَغۡيٗا وَ عَدۡوًا حَتَّىٰٓ إِذَآ أَدۡرَكَهُ ٱلۡغَرَقُ قَالَ ءَامَنتُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱلَّذِيٓ ءَامَنَتۡ بِهِۦ بَنُوٓاْ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
90بنى اسرائيل را از دريا عبور داديم، فرعون و لشكريانش، به ظلم و عدوان آنها را تعقيب كرد تا چون غرق او را گرفت گفت: ايمان آوردم كه جز خدايى كه بنى اسرائيل ايمان آوردهاند خدايى نيست و من از مسلمينم.
ءَآلۡـَٰٔنَ وَ قَدۡ عَصَيۡتَ قَبۡلُ وَ كُنتَ مِنَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
91آيا اكنون ايمان مىآورى با آنكه در گذشته نافرمانى كرده و از مفسدان بودى.
فَٱلۡيَوۡمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنۡ خَلۡفَكَ ءَايَةٗ وَ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ عَنۡ ءَايَٰتِنَا لَغَٰفِلُونَ
92امروز تو را به وسيله جسدت نجات مىدهيم تا براى آنان كه بعد از تو هستند عبرت باشى، بسيارى از مردم از آيههاى ما غافلند.
وَ لَقَدۡ بَوَّأۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مُبَوَّأَ صِدۡقٖ وَ رَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ فَمَا ٱخۡتَلَفُواْ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
93براى بنى اسرائيل مكان راستى آماده كرديم و از پاكيزهها به آنها روزى داديم، اختلاف نكردند مگر پس از آنكه به آنها علم رسيد، پروردگارت ميان آنها روز قيامت در آنچه اختلاف مىكردند داورى خواهد كرد.
فَإِن كُنتَ فِي شَكّٖ مِّمَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ فَسَۡٔلِ ٱلَّذِينَ يَقۡرَءُونَ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكَ لَقَدۡ جَآءَكَ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
94اگر در چيزهايى كه به سوى تو فرستادهايم در ترديد هستى از كسانى كه كتابهاى پيشين را مىخوانند بپرس، از پروردگارت دين حق به تو آمده است از به شك افتادگان مباش.
وَ لَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
95مباش از كسانى كه آيههاى خدا را تكذيب كردهاند، از زيانكاران مىشوى.
إِنَّ ٱلَّذِينَ حَقَّتۡ عَلَيۡهِمۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ
96كسانى كه وعده عذاب بر آنها حتمى شده است ايمان نمىآورند.
وَ لَوۡ جَآءَتۡهُمۡ كُلُّ ءَايَةٍ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
97هر چند كه همه آيهها بر آنها بيايد مگر آنكه عذاب دردناك را آشكارا به بينند.
فَلَوۡلَا كَانَتۡ قَرۡيَةٌ ءَامَنَتۡ فَنَفَعَهَآ إِيمَٰنُهَآ إِلَّا قَوۡمَ يُونُسَ لَمَّآ ءَامَنُواْ كَشَفۡنَا عَنۡهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ مَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ
98چرا نبود شهرى كه ايمان بياورد و ايمانش به آن نفع دهد (آرى نبود) مگر قوم يونس وقتى كه ايمان آوردند عذاب خوار كن را از آنها زايل كرديم و تا مدتى متاعشان داديم.
وَ لَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَأٓمَنَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ كُلُّهُمۡ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكۡرِهُ ٱلنَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ
99اگر خدايت مىخواست همه آنكه در زمين است ايمان آورده بود، آيا تو مردم را مجبور مىكنى تا مؤمن باشند؟!
وَ مَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تُؤۡمِنَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ يَجۡعَلُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَعۡقِلُونَ
100هيچ كس را نرسد كه بى اذن خدا ايمان بياورد، خدا پليدى را بر آنان كه نمىفهمند افزون مىكند.
قُلِ ٱنظُرُواْ مَاذَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا تُغۡنِي ٱلۡأٓيَٰتُ وَ ٱلنُّذُرُ عَن قَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ
101بگو بنگريد چه چيزها در آسمانها و زمين هست، آيهها و انذارها به قومى كه ايمان نمىآورند كفايت نمىكند.
فَهَلۡ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثۡلَ أَيَّامِ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِهِمۡ قُلۡ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
102منتظر نيستند مگر مانند روزهاى كسانى را كه از پيش گذشتهاند بگو: انتظار بكشيد من نيز از منتظرانم.
ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كَذَٰلِكَ حَقًّا عَلَيۡنَا نُنجِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
103سپس پيغمبران خود و كسانى را كه ايمان آوردهاند نجات مىدهيم اين چنين حق است بر شما كه مؤمنان را نجات مىدهيم.
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمۡ فِي شَكّٖ مِّن دِينِي فَلَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِينَ تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَ لَٰكِنۡ أَعۡبُدُ ٱللَّهَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُمۡ وَ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
104بگو: اى مردم اگر از دين من در شك هستيد من به آنهايى كه شما پرستش مىكنيد پرستش نخواهم كرد، ليكن به خدايى عبادت مىكنم كه شما را مىميراند و مأمورم كه از مؤمنان باشم.
وَ أَنۡ أَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفٗا وَ لَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
105و توجه خويش را به دين دائمى كن، موحد باش و از مشركان مباش.
وَ لَا تَدۡعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَ لَا يَضُرُّكَ فَإِن فَعَلۡتَ فَإِنَّكَ إِذٗا مِّنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
106و جز خدا چيزى مخوان كه به تو نفع نمىرساند و ضرر نمىزند و اگر چنان كنى از ظالمانى.
وَ إِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَ وَ إِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِۦ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
107اگر خدا به تو ضرر رساند آن را جز خدا احدى از بين نتواند برد و اگر براى تو خيرى اراده كند هيچ كس مانع كرم او نتواند باشد، آن را بهر كه از بندگانش بخواهد مىرساند و او آمرزنده و مهربان است.
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦ وَ مَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَا وَ مَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ
108بگو اى مردم كتاب حق از جانب خدا به سوى شما آمده است هر كه هدايت پذيرد به نفع او است و هر كه گمراه شود بر عليه خود مىباشد و من بر شما وكيل نيستم.
وَ ٱتَّبِعۡ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيۡكَ وَ ٱصۡبِرۡ حَتَّىٰ يَحۡكُمَ ٱللَّهُ وَ هُوَ خَيۡرُ ٱلۡحَٰكِمِينَ
109پيروى كن از آنچه بسوى تو وحى مىشود و صبر كن تا خدا داورى كند او بهترين داوران است.