احكام نذر وعهد
مسأله 2634 - نذر آن است كه انسان بر خود واجب كند كه كار خيرى را براى خدا بجا آورد ، يا كارى را كه نكردن آن بهتر است براى خدا ترك نمايد .
مسأله 2635 - در نذر صيغه لازم نيست به عربى بخوانند پس اگر بگويد چنانچه مريض من خوب شود ، بارى خدا ده تومان به فقير مى دهم ، نذر او صحيح است ، بلكه اگر قصد كند به اين نحو ولفظى نگويد نذر محقق مى شود .
مسأله 2636 - كسى كه نذر مى كند بايد مكلف وعاقل باشد وبه اختيار خود نذر كند ، بنا بر اين نذر كردن كسى كه او را مجبور كرده اند . يا به واسطه عصبانى شدن بى اختيار نذر كرده صحيح نيست .
مسأله 2637 - اگر شوهر از نذر كردن زن جلو گيرى نمايد ، زن نمى تواند نذر كند واگر بدون اجازه شوهر نذر كند نذر او باطل است .
مسأله 2638 - اگر زن با اجازه شوهر نذر كند ، شوهرش نمى تواند نذر او را بهم بزند ، يا او را از عمل كردن به نذر جلوگيرى نمايد .
مسأله 2639 - اگر فرزند با اجازه پدر نذر كند ، بايد به آن نذر عمل نمايد . بلكه اگر بدون اجازه او نذر كند ، عمل كردن به آن نذر واجب است . بلى پدر مى تواند نذر فرزند را منحل كند .
مسأله 2640 - انسان كارى را مى تواند نذر كند كه انجام آن برايش ممكن باشد ، بنا بر اين كسى كه نمى تواند پياده كربلا برود ، اگر نذر كند كه پياده برود ، نذر او صحيح نيست .
مسأله 2641 - اگر نذر كند كه كار حرام يا مكروهى را انجام دهد ، يا كار واجب يا مستحبى را ترك كند ، نذر او صحيح نيست .
مسأله 2642 - اگر نذر كند كه كار مباحى را انجام دهد يا ترك نمايد ، چنانچه بجا آوردن آن وتركش از هر جهت مساوى باشد ، نذر او صحيح نيست واگر انجام آن از جهتى بهتر باشد وانسان به قصد همان جهت نذر كند ، مثلا نذر كند غذايى را بخورد كه براى عبادت قوت بگيرد ، نذر او صحيح است . ونيز اگر ترك آن از جهتى بهتر باشد وانسان براى همان جهت نذر كند كه آن را ترك نمايد مثلا براى اينكه دود مضر است نذر كند كه آن را استعمال نكند نذر او صحيح مى باشد .
مسأله 2643 - اگر نذر كند نماز واجب خود را در جايى كه به خودى خود ثواب نماز در آنجا زياد نيست مثلا نذر كند نماز را در اطاق بخواند ، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتى بهتر باشد مثلا به واسطه اينكه خلوت است انسان حضور قلب پيدا مى كند نذر او صحيح است .
مسأله 2644 - اگر نذر كند عملى را انجام دهد ، بايد همان طور كه نذر كرده ماه بخواند چنانچه قبل از آن روز يا عبد از آن بجا آورد كفايت نمى كند . ونيز اگر نذر كند كه وقتى مريض او خوب شد صدقه بدهد ، چنانچه پيش از آنكه خوب شود صدقه را بدهد كافى نيست .
مسأله 2645 - اگر نذر كند روزه بگيرد ولى وقت ومقدار آن را معين نكند ، چنانچه يك روز روزه بگيرد كافى است . واگر نذر كند نماز بخواند ومقدار وخصوصيات آن را معين نكند ، اگر يك نماز دو ركعتى بخواند كفايت مى كند ، واگر نذر كند صدقه بدهد وجنس ومقدار آن را معين نكند ، اگر چيزى بدهد كه بگويند صدقه داده ، به نذر عمل كرده است ، واگر نذر كند كارى براى خدا بجا آورد در صورتى كه يك نماز بخواند يا يك روز روزه بگيرد ، يا چيزى صدقه بدهد ، نذر خود را انجام داده است .
مسأله 2646 - اگر نذر كند روز معينى را روزه بگيرد ، بايد همان روز را روزه بگيرد ونمى تواند در آن روز مسافرت ند ، واگر به واسطه مسافرت روزه نگيرد ، بايد گذشته از قضاى آن روز كفاره هم بدهد ، يعنى يك بنده آزاد كند يا به ده فقير طعام دهد ، يا ده فقير را بپوشاند ، واگر اينها را نتواند بايد سه روز پى در پى روزه بگيرد . ولى اگر ناچار شود كه مسافرت كند ، يا عذر ديگرى مثل مرض يا حيض بر او پيش آيد قضاء تنها كافى است .
مسأله 2647 - اگر انسان از روى اختيار به نذر خود عمل نكند ، بايد به مقدارى كه در مسأله پيش گفته شد كفاره بدهد .
مسأله 2648 - اگر نذر كند كه تا وقت معينى عملى را ترك كند ، بعد از گذشتن آن وقت مى تواند آن عمل را بجا آورد ، واگر پيش از گذشتن وقت از روى فراموشى يا ناچارى انجام دهد ، چيزى بر او واجب نيست ، ولى باز هم لازم است كه تا آن وقت آن عمل را بجا نياورد ، وچنانچه دو باره پيش از رسيدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد ، بايد به مقدارى كه در دو مسأله پيش گفته شد كفاره بدهد .
مسأله 2649 - كسى كه نذر كرده عملى را ترك كند ووقتى براى آن معين نكرده است ، اگر از روى فراموشى ، يا ناچارى ، يا ندانستن ، آن عمل را انجام دهد كفاره بر او واجب نيست . ولى بعدا هر وقت از روى اختيار آن را بجاآورد ، بايد به مقدارى كه در سه مسأله پيش گفته شد كفاره بدهد .
مسأله 2650 - اگر نذر كند كه در هر هفته روز معنى مثلا روز جمعه را روزه بگيرد چنانچه يكى از جمعه ها عيد فطر يا عيد قربان شد يا در روز جمعه عذر ديگرى مانند حيض براى او پيدا شود ، بايد آن روز را روزه نگيرد وقضاى آن را بجا آورد .
مسأله 2651 - اگر نذر كند كه مقدار معينى صدقه بدهد چنانچه پيش از دادن صدقه بميرد بايد آن مقدار را از مال او صدقه بدهند .
مسأله 2652 - اگر نذر كند كه به فقير معينى صدقه بدهد ، نمى تواند آن را به فقير ديگر بدهد ، واگر آن فقير بميرد ، بنا بر احتياط بايد به ورثه او بدهد .
مسأله 2653 - اگر نذر كند كه به زيارت يكى از امامن مثلا به زيارت حضرت ابا عبد الله عليه السلام مشرف شود ، چنانچه به زيارت امام ديگر برود كافى نيست ، واگر به واسطه عذرى نتواند آن امام را زيارت كند ، چيزى بر او واجب نيست .
مسأله 2654 - كسى كه نذر كرده زيارت برود وغسل زيارت ونماز آن را نذر نكرده ، لازم نيست آنها را بجا آورد .
مسأله 2655 - اگر براى حرم يكى از امامان يا امام زادگان چيزى نذر كند ، بايد آن را در تعمير وروشنايى وفرش حرم ومانند اينها مصرف كند .
مسأله 2656 - اگر براى خود امام عليه السلام چيزى نذر كند ، چنانچه مصرف معينى را قصد كرده ، بايد به همان مصرف برساند ، واگر مصرف معينى را قصد نكرده ، بايد به فقراء وزوار بدهد ، يا مسجد ومانند آن بسازد ، وثواب آن را هديه آن امام نمايد وهمچنين است اگر چيزى را براى امامزاده اى نذر كند .
مسأله 2657 - گوسفندى را كه براى صدقه ، يا براى يكى از امامان نذر كرده اند پشم آن ومقدارى كه چاق مى شود جزء نذر است .
مسأله 2658 - هر گاه نذر كند كه اگر مريض او خوب شود ، يا مسافر او بيايد ، عملى را انجام دهد ، چنانچه معلوم شود كه پيش از نذر كردن مريض خوب شده ، يا مسافر آمده است عمل كردن به نذر لازم نيست .
مسأله 2659 - اگر پدر يا مادر نذر كند كه دختر خود را به سيد شوهر دهد ، بعد از آنكه دختر به تكليف رسيد ، اختيار با خود اوست ونذر آنان اعتبار ندارد .
مسأله 2660 - هر گاه با خدا عهد كند كه اگر به حاجت شرعى خود برسد ، كار خيرى را انجام دهد ، بعد از آنكه حاجتش بر آورده شد ، بايد آن كار را انجام دهد ، ونيز اگر بدون آنكه حاجتى داشته باشد ، عهد كند كه عمل خيرى را انجام دهد ، آن عمل بر او واجب مى شود .
مسأله 2661 - در عهد لازم نيست صيغه خوانده شود ، وهمان انشاء نفسانى كافى است ، وكارى را كه عهد مى كند انجام دهد ، بايد يا عبادت باشد مثل نماز واجب ومستحب يا كارى بادش كه انجام آن بهتر از تركش باشد ويا كار مباح باشد .
مسأله 2662 - اگر به عهد خود عمل نكند ، بايد كفاره بدهد يعنى شصت فقير را سير كند ، يا دو ماه روزه بگيرد يا يك بنده آزاد كند .