محرّمات احرام
(مسأله 69) انجام اعمالى كه ذيلاً شرح داده مى شود بر محرم حرام است و اگر هركدام از آن ها را با علم و عمد و با اختيار و بدون عذر به جا آورد، مرتكب گناه شده و انجام بعضى از اين امور موجب فساد عمره يا در برخى موارد باعث وجوب پرداخت كفّاره مى شود. ولى اگر از روى جهل يا نسيان يا عذر واقع شود، به صحّت عمره ضررى نمى رساند و كفّاره نيز ندارد.
1. هرگونه بهره گيرى و التذاذ جنسى
(مسأله 70) هرگونه لذّت جنسى دو انسان از يكديگر نظير جماع، لواط، بوسيدن، لمس كردن و نگاه با شهوت، هرچند با حلال خود باشد، حرام است. و اگر با نامحرم باشد و يا به صورتى باشد كه پيش از احرام، حرام بوده است، به واسطه احرام حرام موكّد مى شود.
(مسأله 71) اگر محرم در عمره مفرده از روى علم و عمد و اختيار و بدون عذر جماع يا لواط كرد، چنانچه قبل از فراغت از سعى بين صفا و مروه باشد، عمره اش فاسد مى شود و كفّاره نيز بايد بدهد و اگر پس از فراغت از سعى باشد عمره اش فاسد نمى شود ولى كفّاره را بايد بدهد.
(مسأله 72) اگر كسى چه مرد و چه زن
در لذّت جنسى كسى را مجبور كند، علاوه بر كفّاره خودش، كفّاره او را هم بايد بدهد، و كسى كه مجبور شده، عمره اش صحيح است و كفّاره اى هم بر او واجب نيست.
(مسأله 73) مرد محرم مى تواند با همسر خود هرچند او نيز محرم باشد، صحبت كند، يا به او نگاه كند و يا در كنار همديگر بنشينند و دست همديگر را بگيرند. مشروط بر اينكه همه اين امور از روى لذّت نباشد.
(مسأله 74) محرميّت افرادى مثل پدر، مادر، خواهر، عمه، خاله، عمو، دايى و نظاير آن كه در غير احرام به انسان محرم هستند، در حالت احرام نيز باقى است و معاشرت مُحرم با آن ها با غير حالت احرام تفاوتى ندارد، هرچند آن ها نيز مُحرم باشند.
(مسأله 75) كفّاره جماع يا لواط، ذبح يك شتر است و درصورت ناتوانى، يك گاو و در صورتى كه توان ذبح گاو را هم ندارد، ذبح يك گوسفند كفايت مى كند.
(مسأله 76) در غير جماع و لواط به سبب كارهايى نظير بوسيدن، لمس كردن و نگاه كردن، عمره فاسد نمى شود، ولى بايد كفّاره بدهد. و كفّاره آن براى انجام هر كدام از كارهاى فوق، اگر موجب بيرون آمدن منى شود، همان كفّاره مسأله قبل است. ولى اگر منى بيرون نيايد، براى بوسيدن باز هم بايد همان كفّاره را بپردازد و براى لمس كردن، بايد يك گوسفند قربانى نمايد و نگاه كردن با لذّت گرچه حرام است ولى كفّاره ندارد.
2. استمناء
(مسأله 77) استمناء يا خود ارضائى حرام است و حرمت آن در حال احرام، مؤكّد مى شود.
(مسأله 78) اگر محرم در عمره مفرده از روى علم و عمد و اختيار و بدون عذر استمناء كند، چنانچه قبل از فراغت
از سعى بين صفا و مروه باشد، عمره اش فاسد مى شود و كفّاره نيز بايد بدهد و اگر پس از فراغت از سعى باشد، عمره اش فاسد نمى شود ولى كفّاره را بايد بدهد.
(مسأله 79) كفّاره استمناء، قربانى كردن يك شتر است و در صورت ناتوانى قربانى كردن يك گاو و در صورت عجز از قربانى كردن گاو، ذبح يك گوسفند كفايت مى كند.
3. عقد كردن
(مسأله 80) صيغه عقد خواندن براى خود يا ديگرى و ازدواج كردن در حال احرام، حرام است و اگر يكى از طرفين عقد يا كسى كه صيغه عقد را مى خواند محرم باشند، آن عقد باطل است و در اين خصوص تفاوتى بين عقد دائم و موقّت نيست.
(مسأله 81) اگر عمداً و از روى علم و با اختيار، صيغه عقدى جارى شود كه لااقل يكى از طرفين عقد يا كسى كه صيغه را مى خواند، محرم باشند، آن زن و مرد بر يكديگر حرام ابدى مى شوند.
(مسأله 82) اگر محرم از روى فراموشى يا جهل، صيغه عقد بخواند يا ازدواج كند، عقد باطل است. ولى اين كار موجب حرمت ابدى زن و مرد نمى شود.
(مسأله 83) ازدواج و صيغه عقد خواندن در حال احرام، عمداً باشد يا سهواً، گرچه حرام است ولى كفّاره ندارد.
4. پوشيدن لباس دوخته (مخصوص مردان)
(مسأله 84) پوشيدن لباس دوخته نظير پيراهن و شلوار و مانند اين ها و همچنين پوشيدن چيزهايى كه شبيه به دوخته است، نظير ژاكت و كلاه و نظائر آن براى مرد محرم، حرام است.
(مسأله 85) در لباس دوخته تفاوتى بين لباس كوچك و بزرگ و لباس زير و لباس رو نيست و پوشيدن آنچه كه مصداق لباس دارد و دوخته باشد، حرام است.
(مسأله 86) به دوش گرفتن پتوهاى
دوخته شده يا به روانداختن روانداز يا لحاف دوخته شده، براى محرم اشكال ندارد.
(مسأله 87) پوشيدن چيزهايى كه به آن ها لباس نمى گويند نظير كمربند، فتق بند، هميان، كوله بار، ساعت و مانند اين ها براى محرم مانعى ندارد، هرچند دوخته باشد.
(مسأله 88) كسانى كه در اثر بيمارى قادر به نگهدارى از بول خود نيستند، مى توانند لباس كوچكى كه براى نگهدارى ادرار استفاده مى شود بپوشند، هر چندآن لباس دوخته باشد.
(مسأله 89) پوشيدن لباس دوخته براى مردها در حال اضطرار و براى زن ها چه در حال اختيار و چه در حال اضطرار مانعى ندارد.
(مسأله 90) اگر مرد محرم همزمان چند لباس دوخته بپوشد، يك مرتبه پرداخت كفّاره براى او كفايت مى كند ولى اگر چند بار لباس دوخته بپوشد يا يك لباس دوخته را چندبار از تن درآورد و دوباره بپوشد، بايد به تعداد دفعاتى كه لباس دوخته پوشيده است، كفّاره بپردازد.
(مسأله 91) اگر مردى سهواً يا جهلاً در حال احرام لباس دوخته بپوشد و وقتى علم به حرمت آن پيدا كرد، فوراً آن را از تن در آورد، لازم نيست كفّاره بپردازد.
(مسأله 92) كفّاره پوشيدن لباس دوخته براى مرد محرم؛ در صورتى كه با علم و عمد و اختيار و بدون عذر باشد؛ قربانى نمودن يك گوسفند است.
5. پوشاندن سر (مخصوص مردان)
(مسأله 93) پوشاندن تمام يا قسمتى از سر براى مردها در حال احرام، حرام است.
(مسأله 94) پوشاندن سر را با دست، يا گذاشتن سر روى بالش و مانند اين ها مانعى ندارد.
(مسأله 95) اگر مرد محرم سهواً يا عمداً لباس احرام خود را از سر درآورد، مشروط بر آنكه آن لباس را بر روى سر خود نگه ندارد، اشكال ندارد.
(مسأله 96) مرد محرم مى تواند سر خود را با حوله و
دستمال و مانند اين ها خشك كند، ولى نبايد آن حوله و دستمال را به طورى كه سر را بپوشاند، روى سر خود نگه دارد.
(مسأله 97) اگر به هنگام خواب، پتو يا روانداز محرم روى سر او كشيده شود، اشكال ندارد.
(مسأله 98) استفاده از كلاه گيس و موى مصنوعى براى مرد محرم حرام است. ولى اگر آن كلاه گيس و موى مصنوعى را قبلاً به طور معمول روى سر خود مى گذاشته است، لازم نيست براى احرام بردارد.
(مسأله 99) گذاردن بار روى سر يا فرو بردن سر در آب يا زير دوش رفتن براى محرم مانعى ندارد.
(مسأله 100) پوشاندن سر براى مردان در حال احرام، گرچه حرام است ولى كفّاره ندارد. هرچند بهتر است براى اين كار يك گوسفند قربانى شود.
6. پوشاندن روى پا (مخصوص مردان)
(مسأله 101) پوشاندن تمام روى پا براى مردها در حال احرام، حرام است.
(مسأله 102) پوشيدن دمپايى و كفش روباز براى محرم، مانعى ندارد.
(مسأله 103) اگر پاى مرد محرم هنگام خواب توسط پتو و روانداز و امثال آن پوشانده شود و يا لنگ احرام او در بعضى مواقع خود به خود روى پاى آن ها را بپوشاند، مانعى ندارد.
(مسأله 104) پوشاندن روى پا براى مرد محرم گر چه حرام است ولى كفّاره ندارد. هرچند بهتر است براى آن يك گوسفند قربانى شود.
7. سايه قراردادن (مخصوص مردان)
(مسأله 105) چنانچه سفر مرد محرم در روز باشد، جايز نيست زير سايه برود يا سايبانى سيّار مانند سقف اتومبيل و چتر و نظائر آن داشته باشد، خواه سواره باشد يا پياده. ولى سايه قرار دادن براى زن ها و بچّه هاى مُحرم دختر و پسر در هر زمانى اشكال ندارد.
(مسأله 106) حرمت سايه قراردادن مربوط به سفر محرم است و چنانچه
در محلّى يا شهرى منزل كند، مى تواند زير سقف برود. بنابراين محرم مى تواند به محض ورود به شهر جديد مكّه، به وسيله اتومبيل مسقّف حركت كند يا در هر نقطه از مكّه زير سقف برود.
(مسأله 107) اگر كسى در مسجد تنعيم محرم شود، مى تواند هنگام بازگشت در اتومبيل سقف دار بنشيند، هرچند روز باشد.
(مسأله 108) اگر محرم در شب؛ يعنى از غروب آفتاب تا طلوع آفتاب كه در راه است و مثلاً از مدينه به مكّه مى آيد، در اتومبيل سقف دار بنشيند، مانعى ندارد.
(مسأله 109) اگر اتومبيل بدون سقف در روز از داخل تونل ها و زير پُل ها عبور كند يا براى بنزين زدن زير سقف برود يا محرم براى استراحت و توقُف بين راهى به مساجد يا مكان هاى مُسقَّف بين راه داخل شود، مانعى ندارد.
(مسأله 110) حركت محرم در كنار ديوار يا كنار اتومبيل و نظائر آن اشكال ندارد، هرچند اين حركت در روز باشد و سايه آن اشياء روى سر يا بدن محرم بيفتد.
(مسأله 111) كفّاره زير سايه رفتن براى مرد محرم؛ در صورتى كه با علم و عمد و از روى اختيار باشد و در هنگام سفر و در روز به زير سايه برود؛ قربانى كردن يك گوسفند است.
8. پوشاندن صورت (مخصوص زنان)
(مسأله 112) پوشاندن تمام يا قسمتى از صورت در حال احرام براى زنان حرام است و فرقى نمى كند كه اين پوشاندن با چادر و مقنعه باشد يا نقاب يا پوشيه يا بادبزن و مانند اين ها.
(مسأله 113) رو گرفتن زن مُحرم از نامحرم، در نماز و غير آن مانعى ندارد، ولى بهتر است براى رو گرفتن، چادر را از صورت خود دور نگه دارد كه به صورت نچسبد.
(مسأله 114) گذاشتن
صورت روى بالش يا دست ها روى صورت يا خشكانيدن صورت توسط حوله و دستمال براى محرم مانعى ندارد. همچنين اگر به هنگام خواب، پتو يا روانداز از روى صورت او كشيده شود يا هنگام تعويض لباس، لحظه اى روى صورت او پوشيده شود، اشكال ندارد.
(مسأله 115) پوشاندن صورت براى زنان، گرچه حرام است، ولى كفّاره ندارد. هرچند بهتر است براى آن يك گوسفند قربانى شود.
9. استعمال عطريات
(مسأله 116) بوييدن و خوردن عطريات نظير گل و زعفران و ادكلن و مانند اين ها براى محرم، حرام است.
(مسأله 117) خوردن چيزهايى كه بوى خوش دارد، نظير سيب، نعناع، دارچين و مانند اين ها اشكالى ندارد، گرچه اجتناب از خوردن آن ها خوب است.
(مسأله 118) استفاده از صابون و شامپو و خمير دندان معطّر، براى محرم اشكال ندارد، اگر چه اجتناب از آن ها بهتر است.
(مسأله 119) خريد و فروش عطريات اگر بوى آن ها استشمام نشود، اشكال ندارد.
(مسأله 120) گرفتن بينى از بوى بد در حال احرام حرام است، ولى گذشتن از آن با سرعت مانعى ندارد و باعث وجوب پرداخت كفّاره هم نمى شود.
(مسأله 121) اگر كسى در حال احرام، با علم و عمد و اختيار و بدون عذر عطريات را استعمال كرد، كفّاره آن قربانى نمودن يك گوسفند است.
10. زينت كردن و استفاده از زيورآلات
(مسأله 122) زينت كردن نظير استعمال لوازم آرايشى و ماليدن سرمه و كرم و مانند اين ها و همچنين استفاده از زيورآلات نظير گردن بند و گوشواره و انگشتر و عينك زينتى و مانند اين ها، در حال احرام حرام است.
(مسأله 123) اگر محرم قبل از احرام زينت كرده باشد و قصد او زينت احرام بوده باشد، واجب است براى احرام آن را پاك كند. ولى اگر استعمال آن ها براى زينت
نباشد، نظير سرمه كشيدن براى ديد چشم و كرم ماليدن براى رفع خشكى دست، مانعى ندارد.
(مسأله 124) عينك زدن براى ديدن و انگشتر به دست كردن براى استحباب يا شمردن اشواط طواف و همچنين استفاده زنان از زيورآلاتى كه قبل از احرام به طور معمول استفاده مى كرده اند، مشروط بر اينكه آن زيورآلات را مردان نبينند، مانعى ندارد.
(مسأله 125) محرم نبايد به قصد زينت موهاى خود را رنگ كند يا دست و پا و صورت و موى خود را حنا ببندد، ولى اگر رنگ و حنا را قبل از احرام و بدون قصد زينت احرام، استفاده كرده باشد، لازم نيست براى احرام آن را پاك كند.
11. نگاه كردن در آئينه
(مسأله 127) نگاه كردن در آينه براى محرم حرام است.
(مسأله 128) نگاه كردن به اجسام صيقلى كه در آن عكس پيداست و نگاه كردن در آب صاف اشكال ندارد.
(مسأله 129) نگاه كردن در آئينه در حال اضطرار نظير نگاه كردن راننده در آئينه ماشين، مانعى ندارد.
(مسأله 130) عكسبردارى و فيلمبردارى و نگاه در دوربين توسط محرم مانعى ندارد ولى زنان بايد توجه داشته باشند كه دوربين روى صورت آن ها قرار نگيرد.
(مسأله 131) نگاه كردن در آئينه گرچه براى محرم حرام است، كفّاره ندارد. ولى مستحبّ است محرم بعد از نگاه كردن در آيينه لبّيك بگويد.
12. بيرون آوردن خون از بدن
(مسأله 132) بيرون آوردن خون از بدن محرم توسط خودش يا با اجازه خودش و توسط ديگرى براى او حرام است، گرچه به واسطه خارش بدن يا مسواك زدن يا حجامت يا تزريق و امثال آن باشد.
(مسأله 133) اگر خون دادن محرم، براى نجات جان كسى لازم باشد و يا درمان و سلامتى محرم متوقّف بر خون
دادن او يا حجامت يا رگ زدن او يا تزريق همراه با خونريزى و امثال آن باشد، انجام همه امور فوق الذّكر در حد ضرورت براى محرم، اشكال ندارد.
(مسأله 134) اگر هنگام تقصير سر مرد محرم خون بيايد، اشكال ندارد.
(مسأله 135) محرم مى تواند از بدن ديگرى خون بيرون آورد، هرچند آن ديگرى نيز محرم باشد.
(مسأله 136) بيرون آوردن خون از بدن گرچه براى محرم حرام است ولى كفّاره ندارد.
13. كندن يا كشيدن دندان
(مسأله 137) كشيدن يا كندن دندان محرم- توسط خودش يا با اجازه خودش و توسط ديگرى- براى او حرام است. گرچه در اثر كندن دندان، خون هم نيايد.
(مسأله 138) محرم مى تواند دندان ديگرى را، خواه آن ديگرى محرم باشد يا نباشد، بكشد. حتى اگر در اثر كشيدن دندان، خون بيرون بيايد.
(مسأله 139) اگر دندان محرم شديداً درد بگيرد و باعث آزار او شود، مى تواند آن دندان را توسط پزشك يا شخص ديگرى بكشد.
(مسأله 140) كشيدن دندان گرچه براى محرم حرام است ولى كفّاره ندارد.
14. ناخن گرفتن
(مسأله 141) ناخن گرفتن از انگشتان دست يا پاى محرم توسط خودش يا با اجازه خودش و توسط ديگرى براى او حرام است. گرچه يك ناخن يا بعضى از يك ناخن باشد.
(مسأله 142) گرفتن يا چيدن ناخن در صورت ضرورت مانعى ندارد. مثل اينكه قسمتى از ناخن شكسته باشد و قسمت باقيمانده، مضرّ باشد يا موجب آزار محرم شود.
(مسأله 143) ناخن گرفتن محرم براى ديگرى اشكال ندارد، كفّاره هم ندارد، هرچند آن ديگرى نيز محرم باشد. بنابراين محرم مى تواند قبل از تقصير خود، ناخن محرم ديگرى را به قصد تقصير بچيند، و تقصير او هم صحيح است.
(مسأله 144) كفّاره گرفتن هر ناخن، براى محرم اگر از روى علم و عمد و اختيار و
بدون عذر باشد، معادل 750 گرم گندم است، ولى اگر تمام ناخن هاى دست و پا را در يك مجلس بگيرد، كفّاره آن يك گوسفند است و اگر دست ها را در يك مجلس و پاها را در مجلس ديگرى بگيرد، كفّاره آن دو گوسفند است.
15. ازاله مو
(مسأله 145) جدا كردن و ازاله موى سر و صورت و بدن محرم- توسط خودش يا با اجازه خودش و توسط ديگرى- براى او حرام است، حتى اگر يك مو باشد.
(مسأله 146) اگر به واسطه دست كشيدن به سر و صورت يا بدن يا هنگام وضو و غسل واجب و مستحبّ موهايى ريخته شود مانعى ندارد.
(مسأله 147) جدا كردن مو از ديگرى توسط محرم اشكال ندارد، كفّاره هم ندارد، هرچند آن ديگرى نيز محرم باشد. بنابراين محرم مى تواند قبل از تقصير خود، براى محرم ديگرى تقصير كند، و تقصير او هم صحيح است.
(مسأله 148) كفّاره تراشيدن سر يا ماشين كردن آن در حال احرام و همچنين كفّاره ازاله موى زير هر دو بغل، اگر از روى علم و عمد و اختيار و بدون عذر باشد، ذبح يك گوسفند است.
16. فسوق
(مسأله 149) فسوق عبارت است از دروغ و دشنام و فخرفروشى و با اينكه در هر حالى حرام است، در حالت احرام، حرمت آن شديدتر مى شود.
(مسأله 150) به غير از دروغ و دشنام و تفاخر، هر سخن يا كردار زشت و ناروائى نظير غيبت و سرزنش و امثال آن نيز در حال احرام، حرام مى باشد.
(مسأله 151) دستوردادن محرم به ديگران اشكال ندارد، ولى اگر اين دستوردادن همراه با فخرفروشى يا سرزنش باشد، حرام است.
(مسأله 152) كفّاره فسوق، استغفار از گناهى است كه محرم انجام داده است.
17. جدال
(مسأله 153) مراء و
جدال، لجاجت و مشاجره در گفتگو، براى غلبه بر ديگرى يا اظهار فضل، گرچه در هر حالى حرام است، ولى براى محرم حرمت آن شدّت مى يابد.
(مسأله 154) قسم خوردن در مجادله، مخصوصاً قسم خوردن به نام خداوند متعال به هر لفظ و زبانى كه باشد، حرام است.
(مسأله 155) قسم خوردن بدون مجادله مثل قسم هايى كه بر حسب عادت بر زبان بعضى از افراد جارى مى شود، حرام نيست. گرچه پرهيز از آن، چه در حالت احرام و چه در غير حالت احرام بهتر است.
(مسأله 156) اگر جدال با قسم به يكى از اسماءالهى همراه باشد، كفّاره دارد و كفّاره آن قربانى نمودن يك گوسفند است. به صورتى كه اگر محرم در جدال راستگو باشد، كفّاره در مرتبه سوم قسم ياد كردن واجب مى شود و چنانچه محرم در جدال دروغگو باشد، در مرتبه اوّل قسم خوردن كفّاره بر او واجب مى شود.
(مسأله 157) اگر جدال با قَسم يا بدون قَسم براى اثبات حقّى يا ابطال باطلى باشد، علاوه برآنكه حرام نيست، كفّاره هم ندارد.
18. كشتن و انداختن جانوران بدن
(مسأله 158) اگر جانورى نظير شپش و كك وكنه، در بدن يا لباس محرم ساكن باشد و ضرر يا آزارى براى او نداشته باشد، كشتن يا انداختن آن جانور حرام است.
(مسأله 159) كشتن يا انداختن جانورى نظير مورچه و مگس و زنبور و پشه، كه جاى آن در بدن يا لباس محرم نباشد، مانعى ندارد.
(مسأله 160) كفّاره كشتن يا انداختن جانور ساكن در بدن يا لباس محرم، اگر از روى علم و عمد و اختيار و بدون عذر باشد، صدقه دادن يك مشت طعام است.
19. شكار حيوان وحشى
(مسأله 161) شكار حيوان وحشى نظير پلنگ و آهو و كبك و
ملخ و مانند اين ها و كمك كردن به صيّاد و نگاهدارى حيوان شكار شده، براى محرم حرام است.
(مسأله 162) اگر محرمى حيوان وحشى و حلال گوشت را شكار يا ذبح كرد، خوردن گوشت و اجزاء آن بر او و هر محرم ديگرى حرام است، ولى غيرمحرم مى تواند از آن بخورد.
(مسأله 163) شكار حيوان دريايى و خوردن آن و ذبح و خوردن حيوانات اهلى نظير مرغ و گوسفند و مانند اين ها براى محرم و غير محرم مانعى ندارد.
(مسأله 164) اگر كسى از آزار حيوانى نظير شير و گرگ بترسد، كشتن آن مانعى ندارد.
(مسأله 165) كفّاره كشتن حيوانات وحشى مختلف است كه چون امروزه محلّ حاجت نيست، از ذكر آن خوددارى مى شود.
20. كندن درخت و گياهِ حرم
(مسأله 166) كندن يا سوزاندن درخت و گياهى كه در حرم روييده شده، براى محرم و غير محرم حرام است. و براى محرم گناهش بيشتر مى باشد.
(مسأله 167) اگر گياهى در اثر راه رفتن عادى يا توسط اتومبيل در حال حركت قطع شود، اشكالى ندارد.
(مسأله 168) قطع گياهان و درخت هايى كه در منزل يا باغ هاست، نظير گل ها و درخت هاى ميوه دار مانعى ندارد.
(مسأله 169) كفّاره كندن درخت در محدوده حرم، قيمت آن است كه بايد به فقير داده شود. ولى كندن گياهان كفّاره ندارد.
جدول خلاصه محرّمات احرام و كفّارات
گرچه كفّاره هريك از محرّمات احرام در جاى خود به تفصيل بيان شد، ولى براى سهولت يادگيرى مكلّفين، خلاصه محرّمات و كفّارات احرام، در جدول ذيل ذكر گرديده است.
البتّه به جهت رعايت اختصار، جزئيات احكام كفّارات در اين جدول بيان نشده است؛ بنابراين مطالعه شرح تفصيلى كفّاراتى كه در مسائل محرّمات احرام آمده است، ضرورى است.
1هرگونه بهره گيرى و التذاذ جنسى جماع يا لواط يا بوسيدن يك شتر
لمس كردن يك گوسفند
ساير التذاذهاى جنسى (در صورت خروج منى) يك شتر
2استمناء يك شتر
3عقد كردن كفّاره ندارد
4پوشيدن لباس دوخته
(مخصوص مردان) يك گوسفند
5پوشاندن سر (مخصوص مردان) كفّاره ندارد
6پوشاندن روى پا (مخصوص مردان) كفّاره ندارد
7سايه قراردادن (مخصوص مردان) يك گوسفند
8پوشاندن صورت (مخصوص زنان) كفّاره ندارد
9استعمال عطريّات يك گوسفند
10زينت كردن و استفاده از زيورآلات كفّاره ندارد
11نگاه كردن در آئينه كفّاره ندارد
12بيرون آوردن خون از بدن كفّاره ندارد
13كندن يا كشيدن دندان كفّاره ندارد
14ناخن گرفتنيك ناخن 750 گرم گندم
تمام ناخن هاى دست و پا ( در يك مجلس) يك گوسفند
ناخن هاى دست در يك مجلس و پا در مجلس ديگردو گوسفند
15ازاله مو تراشيدن يا ماشين كردن سر و ازاله موى زير هر دو بغل يك گوسفند
16فسوق استغفار از گناهى كه محرم انجام داده است
17 جدال جدال همراه با قسم به يكى از اسماءالهى يك گوسفند
18كشتن و انداختن جانوران بدن صدقه دادن يك مشت طعام
19شكار حيوان وحشى تفصيل آن در كتب فقهى است.
20كندن درخت و گياه حرم كندن درخت صدقه دادن قيمت آن