نجاسات
نجاسات
مسأله 84 - نجاسات يازده چيز است : اول : بول ، دوم : غائط ، سوم : منى ، چهارم : مردار ، پنجم : خون ، ششم وهفتم : سگ وخوك ، هشتم : مشرك ، نهم : شراب ، دهم : فقاع ، يازدهم : عرق شتر نجاستخوار ، وبنابر احتياط واجب بايد اجتناب كرد از عرق مطلق حيوان نجاستخوار ، واما عرق جنب از حرام پاك است ، ولى نماز خواندن در آن جايز نيست
بول وغائط
مسأله 85 - بول وغائط انسان وهر حيوان حرام گوشتى كه خون جهنده دارد كه اگر رگ آن را ببرند ، خون از آن جستن مى كند ، نجس است وبنابر احتياط واجب بايد از بول حيوان حرام گوشتى كه خون آن جستن نمى كند ، مثل ماهى حرام گوشت اجتناب كرد ، ولى غائط آن وفضله حيوانات كوچك مثل پشه ومگس كه گوشت ندارند پاك است
مسأله 86 - بول وفضله پرندگان حرام گوشت پاك است
مسأله 87 - بول وغائط حيوان نجاستخوار نجس است ، وهمچنين است بول وغائط حيوانى كه انسان آن را وطى كرده ، يعنى با آن نزديكى نموده ، وگوسفندى كه گوشت آن از خوردن شير خوك محكم شده است
منى
مسأله 88 - منى انسان وحيوانى كه خون جهنده دارد نجس است
مردار
مسأله 89 - مردار انسان وحيوانى كه خون جهنده دارد نجس است ، چه خودش مرده باشد ، يا به غير دستورى كه در شرع معين شده آن را كشته باشند وماهى چون خون جهنده ندارد ، اگر چه در آب بميرد پاك است
مسأله 90 - چيزهايى از مردار كه مثل پشم ومو وكرك واستخوان ودندان ، روح نداشته باشد پاك است
مسأله 91 - اگر از بدن انسان يا حيوانى كه خون جهنده دارد در حالى كه زنده است گوشت يا چيز ديگرى را كه روح دارد جدا كنند نجس است
مسأله 92 - اگر پوستهاى مختصر لب وجاهاى ديگر بدن را بكنند پاك است
مسأله 93 - تخم مرغى كه از شكم مرغ مرده بيرون مى آيد ، اگر پوست روى آن سفت شده باشد پاك است ، ولى ظاهر آن را بايد آب كشيد
مسأله 94 - اگر بره وبزغاله پيش از آنكه علفخوار شوند بميرند ، پنير مايه اى كه در شيردان آنها مى باشد پاك است ولى ظاهر آن را بايد آب كشيد
مسأله 95 - دواجات روان ، وعطر ، روغن ، وواكس ، وصابون كه از خارجه مى آورند اگر انسان يقين به نجاست آنها نداشته باشد پاك است
مسأله 96 - گوشت ، وپيه ، وچرمى كه احتمال آن برود كه از حيوانى است كه به دستور شرع كشته شده پاك است ، وچنانچه از دست مسلمانى گرفته ويا از بازار مسلمانها ، تهيه كند خوردن آن گوشت وپيه حلال ونماز در آن چرم جايز است ، ولى اگر از دست كافر گرفته شود يا اينكه دست مسلمانى باشد كه از كافر گرفته وتحقيق نكرده كه آن حيوان به دستور شرع كشته شده يا نه ، خوردن آن گوشت وپيه حرام ، ونماز در آن چرم جايز نيست
خون
مسأله 97 - خون انسان وهر حيوانى كه خون جهنده دارد يعنى حيوانى كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن مى كند نجس است ، پس خون حيوانى كه مانند ماهى وپشه خون جهنده ندارد پاك مى باشد
مسأله 98 - اگر حيوان حلال گوشت را به دستورى كه در شرع معين شده بكشند وخون آن به مقدار معمول بيرون آيد خونى كه در بدنش مى ماند پاك است ، ولى اگر به علت نفس كشيدن يا به واسطه اينكه سر حيوان در جاى بلندى بوده خون به بدن حيوان برگردد آن خون نجس است
مسأله 99 - خونى كه گاهى در تخم مرغ ديده مى شود پاك ، ولى خوردن آن خون حرام است ، مگر آنكه به واسطه مخلوط شدن با اجزاء تخم مرغ از بين برود كه در اين صورت خوردن تخم مرغ حلال است
مسأله 100 - خونى كه گاهى موقع دوشيدن شير در آن ديده مى شود نجس است وشير را نجس مى كند
مسأله 101 - خونى كه از لاى دندانها مى آيد ، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بين برود اجتناب از آب دهان لازم نيست
مسأله 102 - خونى كه به واسطه كوبيده شدن ، زير ناخن يا زير پوست مى ميرد ، اگر طورى شود كه ديگر به آن خون نگويند پاك است ، واگر به آن خون بگويند نجس است ، ودر اين صورت چنانچه ناخن يا پوست سوارخ شود ، اگر مشقت ندارد بايد براى وضوء وغسل خون را بيرون آورند واگر مشقت دارد بايد اطراف آن را به طورى كه نجاست زياد نشود بشويند وپارچه يا چيزى مثل پارچه بر آن بگذارند وروى پارچه دست تر بكشند وتيمم هم بكنند
مسأله 103 - اگر انسان نداند كه خون ، زير پوست مرده يا گوشت به واسطه كوبيده شدن به آن حالت در آمده پاك است
مسأله 104 - اگر موقع جوشيدن غذا ذره اى خون در آن بيفتد ، تمام غذا وظرف آن نجس مى شود وجوشيدن وحرارت وآتش پاك كننده نيست
مسأله 105 - زردابه اى كه در حال بهبودى زخم در اطراف آن پيدا مى شود ، اگر معلوم نباشد كه با خون مخلوط است پاك مى باشد
سگ وخوك
مسأله 106 - سگ وخوكى كه در خشكى زندگى مى كنند حتى مو واستخوان وپنجه وناخن ورطوبتهاى آنها نجس است ولى سگ وخوك درياى پاك است
كافر
مسأله 107 - كافر يعنى كسى كه منكر خدا است ، يا براى خدا شريك قرار مى دهد نجس است
مسأله 108 - اهل كتاب ، يعنى ، يهود ، ونصارى ، ومجوس پاكند وبه عبارت ديگر ، كسى كه منكر خدا نيست ، وبراى خدا شريك قرار نمى دهد ولو پيغمبرى حضرت خاتم الانبياء محمد بن عبد الله صلى الله عليه وآله قبول ندارد ، پاك است
مسأله 109 - كسى كه ضرورى دين يعنى چيزى را كه مثل نماز وروزه مسلمانان جزء دين مى دانند منكر شود نجس نمى باشد ولو بداند آن چيز جزء دين است
مسأله 110 - بچه غير مميز كافر منكر خدا پاك است
مسأله 111 - اگر مسلمانى با يكى از دوازده امام دشمنى داشته باشد نجس است
شراب
مسأله 112 - شراب وهر چيزى كه انسان را مست مى كند چنانچه به خودى خود روان باشد نجس است ، واگر مثل بنگ وحشيش روان نباشد پاك است اگر چه چيزى در آن بريزند كه روان شود
مسأله 113 - الكل صنعتى كه براى رنگ كردن درب وميز وصندلى ومانند اينها بكار مى برند پاك مى باشد
مسأله 114 - اگر انگور وآب انگور به خودى خود جوش بيايد حرام ونجس است ، واگر به واسطه پختن جوش بيايد ، خوردن آن حرام است ولى نجس نيست
مسأله 115 - خرما ومويز وكشمش وآب آنها اگر جوش بيايند پاك ، وخوردن آنها حلال است
فقاع
مسأله 116 - فقاع كه از جو گرفته مى شود وبه آن آبجو مى گويند نجس است ، ولى آبى كه به دستور طبيب از جو مى گيرند وبه آن ماء الشعير مى گويند پاك مى باشد
عرق شتر نجاستخوار
مسأله 117 - عرق شتر نجاستخوار نجس است ، وبنابر احتياط واجب بايد از عرق هر حيوانى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده اجتناب كرد
عرق جنب از حرام
مسأله 118 - عرق جنب از حرام پاك است ولى نماز در آن جايز نيست چه در حال جماع بيرون آيد يا بعد از آن ، از مرد باشد يا از زن ، از زنا باشد يا از لواط ، يا از وطء ونزديكى كردن با حيوانات يا استمناء ( استمناء آن است كه انسان كارى كند كه منى از او بيرون آيد )
مسأله 119 - اگر انسان در موقعى كه نزديكى با زن حرام است مثلا در حال حيض با زن خود نزديكى كند بايد با عرق خود نماز نخواند ، ولى اگر در روزه ماه رمضان با زن خود نزديكى كند با عرق خود مانعى ندارد كه نماز بخواند
مسأله 120 - اگر جنب از حرام عوض غسل تيمم نمايد وبعد از تيمم عرق كند نماز خواندن با آن عرق اشكال ندارد
مسأله 121 - اگر كسى از حرام جنب شود وبعد با حلال خود نزديكى كند با عرق خود نمى تواند نماز بخواند ، واگر اول با حلال خو نزديكى كند وبعد از حرام جنب شود نماز با آن مانعى ندارد
راه ثابت شدن نجاست
مسأله 122 - نجاست هر چيز از سه راه ثابت مى شود : اول آنكه خود انسان يقين كند چيزى نجس است ، واگر گمان داشته باشد چيزى نجس است ، لازم نيست از آن اجتناب نمايد بنابراين غذا خوردن در قهوه خانه ها ومهمانخانه هايى كه مردمان لا ابالى وكسانى كه پاكى ونجسى را مراعات نمى كنند در آنها غذا مى خورند ، اگر انسان يقين نداشته باشد غذايى را كه براى او آورده اند نجس است اشكال ندارد ، دوم آنكه كسى كه چيزى در اختيار او است بگويد آن چيز نجس است ، مثلا همسر انسان يا نوكر يا كلفت بگويد ، ظرف يا چيز ديگرى كه در اختيار او است نجس مى باشد : سوم اينكه يك نفر عادل بلكه ثقه بگويد چيزى نجس است
مسأله 123 - اگر به واسطه ندانستن مسأله نجس بودن وپاك بودن چيزى را نداند مثلا نداند عرق جنب از حرام پاك است يا نه ، بايد مسأله را بپرسد ، ولى اگر با اينكه مسأله را مى داند ، چيزى را شك كند پاك است يا نه ، مثلا شك كند آن چيز خون است يا نه يا نداند كه خون پشه است يا خون انسان ، پاك مى باشد وپرسيدن لازم نيست
مسأله 124 - چيز نجسى كه انسان شك دارد پاك شده يا نه ، نجس است وچيز پاك را اگر شك كند نجس شده يا نه ، پاك است واگر هم بتواند نجس بودن يا پاك بودن آن را بفهمد لازم نيست وارسى كند
مسأله 125 - اگر بداند يكى از دو ظرف يا دو لباسى كه از هر دوى آنها مى تواند استفاده كند نجس شده ونداند كدام است ، بايد از هر دو اجتناب كند ، ولى اگر مثلا نمى داند لباس خودش نجس شده يا لباسى كه نمى تواند از آن استفاده كند ومال ديگرى است ، از لباس خودش هم لازم نيست اجتناب نمايد
راه نجس شدن چيزهاى پاك
مسأله 126 - اگر چيز پاك به چيز نجس برسد وهر دو يا يكى از آنها به طورى تر باشد كه ترى يكى به ديگرى برسد چيز پاك نجس مى شود ، وچنانچه نجس دوم كه آن را متنجس مى نامند ، به چيز پاك سومى برسد در صورتى كه آن چيز از مايعات مانند آب باشد چيز سوم نجس مى شود ، واگر از جواد مانند لباس وبدن باشد بنابر احتياط واجب بايد از آن چيز اجتناب نمود ، ودر غير واسطه اول ، مثل اينكه آن چيز سوم ، به چيز چهارم برسد دليلى بر لزوم اجتناب از آن نيست بلكه به حسب ادله شرعية بايد حكم به طهارت نمود مثال : چنانچه دست راست به بول متنجس شود ، وعين بول از بين برود ، وآن دست با رطوبت با دست چپ ملاقات كند بنابر احتياط واجب بايد از دست چپ اجتناب نمود ، واگر دست چپ با رطوبت با لباس تماس پيدا كرد وترى آن به لباس رسيد به مقتضاى ادله شرعيه آن لباس نجس نمى شود
مسأله 127 - اگر چيز پاكى به چيز نجس برسد وانسان شك كند كه هر دو يا يكى از آنها تر بوده يا نه ، آن چيز پاك نجس نمى شود
مسأله 128 - دو چيزى كه انسان نمى داند كدام پاك وكدام نجس است ، اگر چيز پاكى با رطوبت به يكى از آنها برسد نجس نمى شود در صورتى كه قبل از ملاقات علم به نجاست يكى از آنها داشته باشد
مسأله 129 - زمين وپارچه ومانند اينها اگر رطوبت داشته باشد ، هر قسمتى كه نجاست به آن برسد نجس مى شود وجاهاى ديگر آن پاك است وهمچنين است خيار وخربزه ومانند اينها
مسأله 130 - هر گاه شيره وروغن ومانند اينها طورى باشد كه اگر مقدارى از آن را بردارند جاى آن خالى نمى ماند ، همينكه يك نقطه از آن نجس شد ، تمام آن نجس مى شود ولى اگر طورى باشد كه جاى آن در موقع برداشتن خالى بماند ، اگر چه بعد پر شود ، فقط جايى كه نجاست به آن رسيده نجس مى باشد پس اگر فضله موش در آن بيفتد جايى كه فضله افتاده نجس وبقيه پاك است
مسأله 131 - اگر مگس يا حيوانى مانند آن روى چيز نجسى كه تر است بنشيند وبعد روى چيز پاكى كه آن هم تر است بنشيند ، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حيوان بوده ، چيز پاك نجس مى شود واگر نداند پاك است
مسأله 132 - اگر جايى از بدن كه عرق دارد نجس شود وعرق از آنجا به جاى ديگر برود هر جا كه عرق به آن برسد نجس مى شود ، واگر عرق به جاى ديگر نرود جاهاى ديگر بدن پاك است
مسأله 133 - اخلاطى كه از بينى يا گلو مى آيد ، اگر خون داشته باشد ، جايى كه خون دارد نجس وبقيه آن پاك است پس اگر به بيرون دهان يا بينى برسد ، مقدارى را كه انسان يقين دارد جاى نجس اخلاط به آن رسيده نجس است ومحلى را كه شك دارد جاى نجس به آن رسيده يا نه پاك مى باشد
مسأله 134 - اگر آفتابه اى را كه ته آن سوراخ است روى زمين نجس بگذراند چنانچه آب ، طورى زير آن جمع گردد كه با آب آفتابه يكى حساب شود ، آب آفتابه نجس مى شود ، واگر آب بر زمين جارى شود يا فرو رود ، آب آفتابه نجس نمى شود
مسأله 135 - اگر چيزى داخل بدن شود وبه نجاست برسد ، در صورتى كه بعد از بيرون آمدن ، آلوده به نجاست نباشد پاك است پس اگر اسباب اماله يا آب آن در مخرج غائط وارد شود ، يا سوزن وچاقو ومانند اينها در بدن فرو رود وبعد از بيرون آمدن ، به نجاست آلوده نباشد نجس نيست وهمچنين است آب دهان وبينى اگر در داخل به خون برسد وبعد از بيرون آمدن به خون آلوده نباشد
احكام نجاسات
مسأله 136 - نجس كردن خط ورق قرآن حرام است واگر نجس شود بايد فورا آن را آب بكشند
مسأله 137 - اگر جلد قرآن نجس شود در صورتى كه بى احترامى به قرآن باشد بايد آن را آب بكشند
مسأله 138 - گذاشتن قرآن روى عين نجس مانند خون ومردار ، اگر چه آن عين نجس خشك باشد حرام است وبرداشتن قرآن از روى آن واجب مى باشد
مسأله 139 - نوشتن قرآن با مركب نجس اگر چه يك حرف آن باشد حرام است واگر نوشته شود بايد آن را آب بكشند يا به واسطه تراشيدن ومانند آن كارى كنند كه از بين برود
مسأله 140 - دادن قرآن به كافر حرام ، وگرفتن قرآن از او واجب است
مسأله 141 - اگر ورق قرآن يا چيزى كه احترام آن لازم است مثل كاغذى كه اسم خدا يا پيغمبر يا امام بر آن نوشته شده ، در مستراح بيفتد بيرون آوردن وآب كشيدن آن اگر چه خرج داشته باشد واجب است واگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد ، بنابر احتياط واجب بايد به آن مستراح نروند تا يقين كنند آن ورق پوسيده است ونيز اگر ترتب در مستراح بيفتد وبيرون آوردن آن ممكن نباشد بنابر احتياط واجب بايد تا وقتى كه يقين نكرده اند به كلى از بين رفته ، به آن مستراح نروند
مسأله 142 - خوردن وآشاميدن چيز متنجس حرام است ، وهمچنين است خورانيدن آن به ديگرى ، مگر به اطفال وديوانه ، اما خوراندن مسكر به اطفال هم جايز نيست ، واگر خود طفل غذاى نجس را بخورد يا با دست نجس غذا را نجس كند وبخورد ، بى اشكال لازم نيست از او جلوگيرى كنند
مسأله 143 - فروختن وعاريه دادن چيز نجسى كه مى شود آن را آب كشيد اگر نجس بودن آن را به طرف بگويند اشكال ندارد
مسأله 144 - اگر انسان ببيند كسى چيز نجسى را مى خورد يا با لباس نجس نماز مى خواند ، لازم نيست به او بگويد
مسأله 145 - اگر جايى از خانه يا فرش كسى نجس باشد ، وببيند بدن يا لباس يا چيز ديگر كسانى كه وارد خانه او مى شوند با رطوبت به جاى نجس رسيده است ، با دو قيد لازم است به آنان بگويد كه نجس است
1 - آن شئ متنجس را استعمال در اكل وشرب بنمايد
2 - آنكه با تسبيب او باشد ، والا گفتن لازم نيست
مسأله 146 - اگر صاحب خانه در بين غذا خوردن بفهمد غذا نجس است ، بايد به مهمانها بگويد ، اما اگر يكى از مهمانها بفهمد ، لازم نيست به ديگران خبر دهد ، ولى چنانچه طورى با آنان معاشرت دارد كه ممكن است به واسطه نجس بودن آنان خود او هم نجس شود ، بايد بعد از غذا به آنان بگويد
مسأله 147 - اگر چيزى را كه عاريه كرده نجس شود ، هر چند صاحبش آن چيز را در كارى كه شرط آن پاكى است استعمال مى كند مانند لباس كه با آن نماز مى خواند واجب نيست نجس شدن آن را به او بگويد ، وگذشت حكم خوردنى وآشاميدنى
مسأله 148 - اگر بچه بگويد چيزى نجس است يا چيزى را آب كشيده ، نبايد حرف او را قبول كرد ولى بچه اى كه تكليفش نزديك است ، اگر بگويد چيزى را آب كشيدم در صورتى كه آن چيز تحت تصرف او باشد ويا آن بچه مورد اطمينان باشد حرف او قبول مى شود ، وهمچنين اگر بگويد چيزى نجس است