رساله توضیح المسائل آيت الله العظمی سيد محمدصادق حسيني روحاني
احكام تقليد احكام طهارت آب مطلق ومضاف آب كر آب قليل آب جارى آب باران آب چاه احكام آبها احكام تخلى احكام تخلى استبراء مستحبات ومكروهات تخلى نجاسات نجاسات بول وغائط منى مردار خون سگ وخوك كافر شراب فقاع عرق شتر نجاستخوار عرق جنب از حرام راه ثابت شدن نجاست راه نجس شدن چيزهاى پاك احكام نجاسات مطهرات مطهرات آب زمين آفتاب استحاله انقلاب انتقال اسلام تبعيت برطرف شدن عين نجاست استبراء حيوان نجاستخوار خارج شدن خون تيمم ميت سنگ استنجاء غائب شدن مسلمان احكام ظرفها احكام ظرفها وضوء وضوء وضوى ارتماسى دعاهايى كه موقع وضوء گرفتن مستحب است شرايط وضوء احكام وضوء چيزهايى كه بايد براى آنها وضوء گرفت چيزهايى كه وضوء را باطل مى كند احكام وضوى جبيره احكام جنابت احكام جنابت چيزهايى كه بر جنب حرام است چيزهايى كه بر جنب مكروه است غسل غسلهاي واجب غسلهاى مستحب غسل جنابت غسل ترتيبى غسل ارتماسى احكام غسل كردن استحاضه تعريف احكام مستحاضه حيض حيض احكام حائض اقسام زنهاى حائض اقسام زنهاى حائض 1 - صاحب عادت وقتيه وعدديه 2 - صاحب عادت وقتيه 3 - صاحب عادت عدديه 4- مضطربه 5-مبتدئه 6- ناسيه مسائل متفرقه حيض نفاس نفاس احکام ميت غسل مس ميت احكام محتضر احكام بعد از مرگ احكام غسل وكفن ونماز ودفن ميت احكام غسل ميت احكام كفن ميت احكام حنوط احكام نماز ميت دستور نماز ميت مستحبات نماز ميت احكام دفن مستحبات دفن نماز وحشت نبش قبر تيمم تيمم اول از موارد تيمم دوم از موارد تيمم سوم از موارد تيمم چهارم از موارد تيمم پنجم از موارد تيمم ششم از موارد تيمم هفتم از مواردتيمم چيزهايى كه تيمم به آنها صحيح است دستور تيمم بدل از وضوء دستور تيمم بدل از غسل احكام تيمم احكام نماز احكام نماز نمازهاى واجب نمازهاى واجب يوميه وقت نماز ظهر وعصر وقت نماز مغرب وعشاء وقت نماز صبح احكام وقت نماز نمازهاى مستحب وقت نافله هاى يوميه نماز غفيله احكام قبله پوشانيدن بدن در نماز لباس نمازگزار مكان نمازگزار جاهايى كه نماز خواندن در آنها مكروه است احكام مسجد اذان واقامه ترجمه اذان واقامه واجبات نماز ارکان نماز پنج ركن نماز تكبيرة الاحرام قيام ( ايستادن ) قرائت ركوع سجود چيزهايى كه سجده بر آنها صحيح است مستحبات ومكروهات سجده سجده واجب قرآن تشهد سلام نماز ترتيب موالات قنوت ترجمه نماز 1-ترجمه سوره حمد 2- ترجمه سوره قل هو الله احد 3 - ترجمه ذكر ركوع وسجود 4- ترجمه قنوت 5 -ترجمه تسبيحات اربعه 6 -ترجمه تشهد تعقيب نماز صلوات بر پيغمبر مبطلات نماز مواردى كه مى توان نماز واجب را شكست شكيات نماز شكيات نماز شكهاى باطل شكهايى كه نبايد به آنها اعتنا كرد شكهايى كه نبايد به آنها اعتنا كرد 1-شك در چيزى كه محل آن گذشته است 2-شك بعد از سلام 3- شك بعد از وقت 4 - كثير الشك ( كسى كه زياد شك مى كند ) 5-شك امام ومأموم 6 - شك در نمازهاى مستحبى شكهاى صحيح نماز احتياط سجده سهو سجده سهو دستور سجده سهو قضاى سجده وتشهد فراموش شده كم ويا زياد كردن اجزاء وشرائط نماز نماز مسافر مسائل متفرقه نماز نماز قضاء نماز قضاى پدر ومادر كه بر پسر بزرگتر واجب است نماز جماعت شرائط امام جماعت احكام جماعت چيزهايى كه در نماز جماعت مستحب است چيزهايى كه در نماز جماعت مكروه است نماز آيات نماز آيات دستور نماز آيات نماز عيد فطر وقربان اجير گرفتن براى نماز احكام روزه احكام روزه چيزهايى كه روزه را باطل مى كند چيزهايى كه روزه را باطل مى كند 1-خوردن وآشاميدن 2-جماع 3 - استمناء 4-دروغ بستن به خدا وپيغمبر 5-رساندن غبار غليط به حلق 6 - فروبردن سر در زير آب 7 - باقى ماندن بر جنابت وحيض ونفاس تا اذان صبح 8- اماله كردن 9 - قى كردن احكام چيزهايى كه روزه را باطل مى كند آنچه براى روزه دار مكروه است جاهايى كه قضاء وكفاره روزه واجب است جاهايى كه قضاء وكفاره روزه واجب است كفاره روزه جاهايى كه فقط قضاى روزه واجب است احكام روزة قضاء احكام روزه مسافر كسانى كه روزه بر آنها واجب نيست راه ثابت شدن اول ماه روزه هاى حرام ومكروه روزه هاى مستحب احكام خمس احكام خمس توضيح 1 - منفعت كسب 2- معدن 3 - گنج 4 - مال حلال مخلوط به حرام 5 - جواهرى كه به واسطه فرو رفتن در دريا بدست مى آيد 6- غنيمت 7 - زمينى كه كافر ذمى از مسلمان بخرد . مصرف خمس احكام زكوة زكوة شرايط واحب شدن زكوة زكوة گندم وجو وخرما وكشمش نصاب طلا نصاب نقره زكوة شتر وگاو وگوسفند نصاب شتر نصاب گاو نصاب گوسفند مصرف زكوة شرايط كسانى كه مستحق زكوتند نيت زكوة مسائل متفرقه زكوة زكوة فطره مصرف زكوة فطره مسائل متفرقه زكوة فطره احكام حج احكام حج احكام خريد وفروش احكام خريد وفروش خريد وفروش چيزهاى كه در خريد وفروش مستحب است معاملات مكروهه معاملات باطله وحرام شرائط فروشنده وخريدار شرايط جنس وعوض آن صيغه خريد وفروش خريد وفروش ميوه ها نقد ونسيه معامله سلف معامله سلف شرايط معامه سلف احكام معامله سلف فروش طلا ونقره به طلا ونقره مسائل متفرقه خريد و فروش احكام شركت احكام صلح احكام اجاره احكام اجاره شرايط مالى كه آن را اجاره مى دهند شرايط استفاده ى مالي که آن را اجاره مى دهند مسائل متفرقه اجاره احكام جعاله احكام مزارعه احكام مساقات كسانى كه نمى توانند در مال خود تصرف كنند احكام حواله دادن احكام رهن احكام ضامن شدن احكام كفالت احكام وديعه ( امانت ( احكام عاريه احكام نكاح يا ازدواج وزناشويى احكام عقد دستور خواندن عقد دائم دستور خواندن عقد غير دائم شرايط عقد عيبهايى كه به واسطه آنها مى شود عقد را بهم زد . عده از از زنها كه ازدواج با آنان حرام است احكام عقد دائم متعه يا صيغه احكام نگاه كردن مسائل متفرقه زناشويى احكام شير دادن احكام شير دادن آداب شير دادن مسائل متفرقه شير دادن احكام طلاق احكام طلاق عده طلاق عده زنى كه شوهرش مرده طلاق بائن وطلاق رجعى احكام رجوع كردن طلاق خلع طلاق مبارات احكام متفرقه طلاق احكام غصب احكام غصب احكام مالى كه انسان آن را پيدا مى كند احكام مالى كه انسان آن را پيدا مى كند احكام سر بريدن وشكار كردن حيوانات احكام سر بريدن وشكار كردن حيوانات دستور سر بريدن حيوانات شرايط سر بريدن حيوان دستور كشتن شتر چيزهايى كه موقع سر بريدن حيوانات مستحب است چيزهايى كه در كشتن حيوانات مكروه است . احكام شكار كردن با اسلحه شكار كردن با شگ شكارى صيد ماهى صيد ملخ احكام خوردنيها وآشاميدنيها احكام خوردنيها وآشاميدنيها چيزهايى كه موقع غذا خوردن مستحب است . چيزهايى كه در غذا خوردن مكروه است مستحبات آب آشاميدنى مكروهات آب آشاميدن احكام نذر وعهد احكام قسم خودرن احكام قسم خودرن احكام وقف احكام وقف احكام وصيت احكام وصيت احكام ارث احكام ارث ارث دسته اول ارث دسته دوم ارث دسته سوم ارث زن وشوهر مسائل متفرقه ارث احكام حدى كه براى بعضى از گناهان معين شده است احكام حدى كه براى بعضى از گناهان معين شده است احكام ديه احكام ديه احکام مسائل روز حكم نماز وروزه كسانى كه با هواپيما مسافرت مى كنند احكام راديو وتلويزيون مسائل متفرقه مسائل متفرقه وصيت به حج احكام نيابت اقسام عمره اقسام حج حج تمتع حج تمتع عبارت از دو عبادت است اعمال عمره تمتع در شرائط حج تمتع صورت تلبيه كارهائى كه ترك آن بر محرم لازم است 1 _ شكار حيوان صحرائى 2 _ نزديكى با زنان 3 _ بوسيدن زن 4 _ لمس زن 5 _ نگاه كردن به زن وملاعبه با او 6 _ استمناء 7 _ عقد نكاح 8 _ استعمال بوى خوش 9 _ پوشيدن لباس دوخته براى مرد 10 _ سرمه كشيدن 11- نگاه كردن در آئينه 12 _ پوشيدن موزه و جوراب 13 _ دروغ گفتن ودشنام دادن ومفاخرات 14 _ مجادله نمودن 15 _ كشتن جانوران بدن 16 _ زينت نمودن 17 _ ماليدن روغن بر بدن 18 _ جدا نمودن مو از بدن 19 _ پوشاندن سر از براى مردان 20 _ پوشاندن رو از براى زن 21 _ سايه قرار دادن بر خود براى مردان 22 _ ناخن گرفتن 23 _ سلاح برداشتن بيرون آوردن خون از بدن كندن درخت وگياه حرم حكم جاهل وناسى بيان حكم نقصان طواف حكم زياد نمودن در طواف حكم قران بين دو طواف حكم شك در طواف احكام سعى حكم شك در سعى مصرف قربانى حكم كسانى كه قربانى پيدا نكردند اعمال عمره مفرده تعريف عمره مفرده استحباب عمره مفرده اشاره وجوب انجام صحيح اعمال پس از ورود به عمره عمره مفرده با نذر، عهد و قسم عمره مفرده و خمس زمان عمره مفرده اشاره فاصله بين دو عمره مفرده وصيّت به عمره مفرده نيابت عمره مفرده عمره كودكان و افراد نابالغ اعمال عمره مفرده مستحبّات احرام مكروهات احرام محرّمات احرام دوّم: طواف سوّم: نماز طواف چهارم: سعى بين صفا و مروه پنجم: تقصير ششم و هفتم: طواف نساء و نماز آن احكام مصدود و محصور احكام متفرّقه و تذكّرات اخلاقى اسرار عمره مفرده اسرار حج منزل اوّل: سير من الخلق الى الحق منزل دوّم: سير من الحقّ فى الحق استفتائات حج استفتائات مناسك حج شرايط وجوب حج عقل بلوغ قدرت بدنى داشتن وقت كافى استطاعت استطاعت با فروش اموال استطاعت با وام، قرض و بدهكارى استطاعت با وجوهات شرعيّه استطاعت بذلى استطاعت بانوان نيابت و استنابه شرايط نايب و منوبٌ عنه استنابه براى افراد مريض و ناتوان هدية ثواب حجّ و عمره احكام تقليد در حجّ و عمره احكام خمس در حجّ و عمره حجّ و عمره با مال حرام و غصبى وصيّت به حجّ و عمره حجِ ّ نذرى حجِ ّ استحبابى رضايت پدر، مادر و همسر در حجّ و عمره حجّ و عمرة كودكان و افراد نابالغ حجّ و عمرة افراد كثيرالشّك و وسواسى حجّ و عمرة افراد مسلوس و مبطون زمان حجّ و عمره اقسام حج احرام احرام نيّت تلبيه لباس احرام ميقات محرّمات احرام طواف طواف واجبات طواف قطع طواف طواف مستحب نماز طواف سعى بين صفا و مروه حلق يا تقصير طواف نساء احكام فاصلة زمانى بين عمرة تمتّع و حج تعيين روز عرفه و عيد قربان وقوف در عرفات وقوف در مشعرالحرام رمى جمره قربانى قربانى نيابت در قربانى شرايط قربانى زمان و مكان قربانى بدل قربانى ذبح كفّارات اعمال مكّه بيتوته در منى احكام محدود و محصور متفرّقه
شكيات نماز
شكيات نماز
شكيات نماز 23 قسم است : هشت قسم آن شكهايى است كه نماز را باطل مى كند ، وبه شش قسم آن نبايد اعتنايى كرد ، ونه قسم ديگر آن صحيح است
شكهاى باطل
مسأله 1172 - شكهايى كه نماز را باطل مى كند از اين قرار است
اول شك در شماره ركعتهاى نماز دو ركعتى مثل نماز صبح ونماز مسافر ولى شك در شماره ركعتهاى مستحب نماز دو ركعتى ونماز احتياط نماز را باطل نمى كند
دوم شك در شماره ركعتهاى نماز سه ركعتى
سوم آنكه در نماز چهار ركعتى شك كند كه يك ركعت خوانده يا بيشتر
چهارم آنكه در نماز چهار ركعتى پيش از سر بلند كردن از سجده دوم ، شك كند كه دو ركعت خوانده يا بيشتر
پنجم شك بين دو وپنج يا دو وبيشتر از پنج
ششم شك بين سه وشش ويا سه وبيشتر از شش
هفتم شك بين چهار وشش يا چهار وبيشتر از شش
هشتم شك در ركعتهاى نماز كه نداند چند ركعت خوانده است
مسأله 1173 - اگر يكى از شكهاى باطل براى انسان پيش آيد ، نمى تواند نماز را بهم بزند ، بلكه بايد بقدرى فكر كند كه صورت نماز بهم بخورد ، يا از پيدا شدن يقين يا گمان نااميد شود
شكهايى كه نبايد به آنها اعتنا كرد
شكهايى كه نبايد به آنها اعتنا كرد
مسأله 1174 - شكهايى كه نبايد به آنها اعتنا كرد از اين قرار است : اول - شك در چيزى كه محل بجا آوردن آن گذاشته است ، مثل آنكه در ركوع شك كند كه حمد را خوانده يا نه
دوم - شك بعد از سلام نماز
سوم - شك بعد از گذشتن وقت نماز
چهارم - شك كثير الشك يعنى كسى كه زياد شك مى كند
پنجم - شك امام در شماره ركعتهاى نماز ، در صورتى كه مأموم شماره آنها را بداند وهمچنين شك مأموم در صورتى كه امام شماره ركعتهاى نماز را بداند
ششم - شك در نماز مستحبى ونماز احتياط
1-شك در چيزى كه محل آن گذشته است
مسأله 1175 - اگر در بين نماز شك كند كه يكى از كارهاى واجب آن را انجام داده يا نه ، مثلا شك كند كه حمد خوانده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بايد بعد از آن انجام دهد نشده ، بايد آنچه را كه در انجام آن شك كرده بجا آورد واگر مشغول كارى كه بايد بعد از آن انجام دهد شده ، به شك خود اعتنا نكند
مسأله 1176 - اگر در بين خواندن آيه اى شك كند كه آيه پيش را خوانده يا نه ، يا وقتى آخر آيه را مى خواند شك كند كه اول آن را خوانده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند
مسأله 1177 - اگر بعد از ركوع يا سجود شك كند كه كارهاى واجب آن ، مانند ذكر وآرام بودن بدن را انجام داده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند
مسأله 1178 - اگر در حالى كه به سجده مى رود شك كند كه ركوع كرده يا نه يا شك كند كه يا بعد از ركوع ايستاده يا نه بايد به شك خود اعتنا كند وركوع وقيام بعد از آن را بياورد
مسأله 1179 - اگر در حال برخاستن شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه ، بايد برگردد وبجا آورد
مسأله 1180 - كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند ، اگر موقعى كه حمد يا تسبيحات مى خواند ، شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند ، واگر پيش از آنكه مشغول حمد يا تسبيحات شود ، شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه ، بايد بجا آورد
مسأله 1181 - اگر شك كند كه يكى از ركنهاى نماز را بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است نشده بايد آن را بجا آورد مثلا اگر پيش از خواندن تشهد شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ، بايد بجا آورد وچنانچه بعد يادش بيايد كه آن ركن را بجا آورده بوده ، چون ركن زياد شده نمازش باطل است
مسأله 1182 - اگر شك كند عملى را كه ركن نيست بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است نشده ، بايد آن را بجا آورد ، مثلا اگر پيش از خواندن سوره شك كند كه حمد را خوانده يا نه بايد حمد را بخواند واگر بعد از انجام آن يادش بيايد كه آن را بجا آورده بوده چون ركن زياد نشده نماز صحيح است
مسأله 1183 - اگر شك كند كه ركنى را بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است شده ، بايد به شك خود اعتنا نكند ، مثلا موقعى كه مشغول خواندن تشهد است اگر شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند واگر يادش بيايد كه آن ركن را بجا نياورده ، در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده ، بايد آن را بجا آورد واگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است ، مثلا اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد كه دو سجده را بجا نياورده ، بايد بجا آورد واگر ركوع يا بعد از آن يادش بيايد نمازش باطل است
مسأله 1184 - اگر شك كند عملى را كه ركن نيست بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است شده ، بايد به شك خود اعتنا نكند ، مثلا موقعى كه مشغول خواندن سوره است ، اگر شك كند كه حمد را خوانده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند واگر بعد يادش بيايد كه آن را بجا نياورده ، در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده ، بايد بجا آورد واگر مشغول ركن بعد شده ، نمازش صحيح است ، بنابر اين اگر مثلا در قنوت يادش بيايد كه حمد را نخوانده بايد بخواند واگر در ركوع يادش بيايد نماز او صحيح است
مسأله 1185 - اگر شك كند كه سلام نماز را گفته يا نه ، چنانچه مشغول تعقيب نماز يا مشغول نماز ديگر شده ، يا به واسطه انجام كارى كه نماز را بهم مى زند ، عمدا وسهوا از حال نمازگزار بيرون رفته ، بايد به شك خود اعتنا نكند واگر پيش از اينها شك كند بايد سلام را بگويد واگر شك كند سلام را درست گفته يا نه در تمام فروض به شك خود اعتنا نكند
2-شك بعد از سلام
مسأله 1186 - اگر بعد از سلام نماز شك كند كه نمازش صحيح بوده يا نه ، مثلا شك كند ركوع كرده يا نه ، يا بعد از سلام نماز چهار ركعتى شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت ، به شك خود اعتنا نكند ولى اگر هر دو طرف شك او باطل باشد مثلا بعد از سلام نماز چهار ركعتى شك كند كه سه ركعت خوانده يا پنج ركعت ، نمازش باطل است
3- شك بعد از وقت
مسأله 1187 - اگر بعد از گذشتن وقت نماز ، شك كند كه نماز خوانده يا نه ، يا گمان كند كه نخوانده ، خواندن آن لازم نيست ، ولى اگر پيش از گذشتن وقت ، شك كند كه نماز خوانده يا نه ، يا گمان كند كه نخوانده ، بايد آن نماز را بخواند ، بلكه اگر گمان كند كه خوانده ، بايد آن را بجا آورد
مسأله 1188 - اگر بعد از گذشتن وقت شك كند كه نماز را درست خوانده يا نه ، به شك خود اعتنا نكند
مسأله 1189 - اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر وعصر بداند چهار ركعت نماز خوانده ولى نداند به نيت ظهر خوانده يا به نيت عصر ، بايد چهار ركعت نماز قضاء به نيت نمازى كه بر او واجب است بخواند
مسأله 1190 - اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب وعشا ، بداند يك نماز خوانده ولى نداند سه ركعتى خوانده يا چهار ركعتى بايد قضاى نماز مغرب وعشاء را بخواند
4 - كثير الشك ( كسى كه زياد شك مى كند )
مسأله 1191 - اگر كسى حالش طورى باشد كه نگذرد سه نماز مگر آنكه ولو در يكى از آنها شك مى كند ، كثير الشك است وچنانچه زياد شك كردن او از غضب يا ترس يا پريشانى حواس نباشد به شك خود اعتنا نكند
مسأله 1192 - كثير الشك اگر در بجا آوردن چيزى شك كند ، چنانچه بجا آوردن آن ، نماز را باطل نمى كند ، بايد بنا بگذارد كه آن را بجا آورده مثلا اگر شك كند كه ركوع كرده يا نه بايد بنا بگذارد كه ركوع كرده است ، واگر بجا آوردن آن ، نماز را باطل مى كند ، بايد بنا بگذارد كه آن را انجام نداده ، مثلا اگر شك كند كه يك ركوع كرده يا بيشتر ، چون زياد شدن ركوع نماز را باطل مى كند ، بايد بنا بگذارد كه بيشتر از يك ركوع نكرده است
مسأله 1193 - كسى كه در يك چيز نماز زياد شك مى كند ، چنانچه در چيزهاى ديگر نماز شك كند ، بايد به دستور آن عمل نمايد ، مثلا كسى كه زياد شك مى كند سجده كرده يا نه ، اگر در بجا آوردن ركوع شك كند ، بايد به دستور آن رفتار نمايد ، يعنى اگر به سجده نرفته ركوع را بجا آورد واگر به سجده رفته اعتنا نكند
مسأله 1194 - كسى كه در نماز مخصوصى مثلا در نماز ظهر زياد شك مى كند اگر در نماز ديگر مثلا در نماز عصر شك كند ، بايد به دستور شك رفتار نمايد
مسأله 1195 - كسى كه وقتى در جاى مخصوصى نماز مى خواند ، زياد شك مى كند ، اگر در غير آنجا نماز بخواند وشكى براى او پيش آيد ، بايد به دستور شك عمل نمايد
مسأله 1196 - اگر انسان شك كند كه كثير الشك شده يا نه ، بايد به دستور شك عمل نمايد ، وكثير الشك تا وقتى يقين نكند كه بحال معمولى مردم برگشته بايد به شك خود اعتنا نكند
مسأله 1197 - كسى كه زياد شك مى كند اگر شك كند ركنى را بجا آورده يا نه واعتنا نكند بعد يادش بيايد كه آن را بجا نياورده ، چنانچه مشغول ركن بعد نشده ، بايد آن را بجا آورد واگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است ، مثلا اگر شك كند ركوع كرده يا نه واعتنا نكند ، چنانچه پيش از سجده يادش بيايد كه ركوع نكرده ، بايد ركوع كند واگر در سجده يادش بيايد ، نمازش باطل است
مسأله 1198 - كسى كه زياد شك مى كند ، اگر شك كند چيزى را كه ركن نيست بجا آورده يا نه واعتنا نكند وبعد يادش بيايد كه آن را بجا نياورده ، چنانچه از محل بجا آوردن آن نگذشته ، بايد آن را بجا آورد واگر از محل آن گذشته نمازش صحيح است ، مثلا اگر شك كند كه حمد خوانده يا نه واعتنا نكند ، چنانچه در قنوت يادش بيايد كه حمد نخوانده ، بايد بخواند واگر در ركوع يادش بيايد ، نماز او صحيح است
5-شك امام ومأموم
مسأله 1199 - اگر امام جماعت در شماره ركعتهاى نماز شك كند ، مثلا شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت ، چنانچه مأموم يقين يا گمان داشته باشد كه چهار ركعت خوانده وبه امام بفهماند كه چهار ركعت خوانده است ، امام بايد نماز را تمام كند وخواندن نماز احتياط لازم نيست ، ونيز اگر امام يقين يا گمان داشته باشد كه چند ركعت خوانده است ومأموم در شماره ركعتهاى نماز شك كند ، بايد به شك خود اعتنا ننمايد
6 - شك در نمازهاى مستحبى
مسأله 1200 - اگر در شماره ركعتهاى نماز مستحبى شك كند ، چنانچه طرف بيشتر شك نماز را باطل مى كند ، بايد بنا را بر كمتر بگذارد مثلا اگر در نافله صبح شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بايد بنا را بگذارد كه دو ركعت خوانده است واگر طرف بيشتر شك نماز را باطل نمى كند مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا يك ركعت بهر طرف شك عمل كند ، نمازش صحيح است
مسأله 1201 - كم شدن ركن ، نافله را باطل مى كند ولى زياد شدن ركن ، آن را باطل نمى كند ، پس اگر يكى از كارهاى نافله را فراموش كند وموقعى يادش بيايد كه مشغول ركن بعد از آن شده ، بايد آن كار را انجام دهد ، ودوباره آن ركن را بجا آورد مثلا اگر در بين ركوع يادش بيايد كه حمد را نخوانده ، بايد برگردد وحمد را بخواند ودوباره به ركوع رود
مسأله 1202 - اگر در يكى از كارهاى نافله شك كند ، خواه ركن باشد يا غير ركن ، چنانچه محل آن نگذشته ، بايد بجا آورد واگر محل آن گذشته ، به شك خود اعتنا نكند
مسأله 1203 - اگر در نماز مستحبى دو ركعتى گمانش به سه ركعت يا بيشتر برود ، بايد اعتنا كند ونمازش باطل است واگر گمانش به دو ركعت يا كمتر برود بايد به همان گمان عمل كند ، مثلا اگر گمانش به يك ركعت مى رود احتياطا بايد يك ركعت ديگر بخواند
مسأله 1204 - اگر در نماز نافله كارى كند كه براى آن سجده سهو واجب مى شود ، لازم نيست سجده سهو بجا آورد واگر يك سجده يا تشهد را فراموش / صفحة 214 / نمايد ، لازم نيست بعد از نماز قضاى سجده وتشهد را بجا آورد
مسأله 1205 - اگر شك كند كه نماز مستحبى را خوانده يا نه ، چنانچه آن نماز مثل نماز جعفر طيار وقت معين نداشته باشد ، بنا بگذارد كه نخوانده است وهمچنين است اگر مثل نافله يوميه كه وقت معين داشته باشد وپيش از گذشتن وقت شك كند كه آن را بجا آورده يا نه ، ولى اگر بعد از گذشتن وقت شك كند كه خوانده است يا نه ، به شك خود اعتنا نكند
آموزش تصویری مرتبط با این حکم
