11 و 12 – عرق جُنُب از حرام و عرق حيوان نجاست خوار
مسأله 117: عرق جنب از حرام بنا بر احتياط واجب نجس است، چه در حال جماع بيرون آيد يا بعد از آن، از مرد باشد يا از زن، از زنا باشد يا از لواط، يا از وطي و نزديكي كردن با حيوانات يا استمناء، (و استمناء آن است كه انسان با خود كاري كند كه مني از او بيرون آيد).
مسأله 118: اگر انسان در موقعي كه نزديكي با زن حرام است مثلاً در روزه ي ماه رمضان با زن خود نزديكي كند، بنا بر احتياط واجب بايد از عرق خود اجتناب نمايد.
مسأله 119: اگر جُنب از حرام عوض غسل تيمّم نمايد و بعد از تيمّم عرق كند، باز هم بنا بر احتياط واجب بايد از عرق خود اجتناب نمايد.
مسأله 120: اگر كسي از حرام جُنب شود و بعد با حلال خود نزديكي كند، يا اوّل با حلال خود نزديكي كند و بعد از حرام جنب شود، احتياط واجب آن است كه از عرق خود اجتناب نمايد.
مسأله 121: بنا بر احتياط واجب بايد از عرق شتر نجاست خوار و هر حيواني كه به خوردن نجاست عادت كرده، اجتناب كرد.
راه ثابت شدن نجاست
مسأله 122: نجاست هر چيز از سه راه ثابت مي شود:
اوّل: آن كه خود انسان يقين كند چيزي نجس است و اگر گمان داشته باشد چيزي نجس است، لازم نيست از آن اجتناب نمايد، بنا بر اين غذا خوردن در قهوه خانه ها و مهمان خانه هايي كه مردمان لاابالي و كساني كه پاكي و نجسي را مراعات نمي كنند در آنها غذا مي خورند، اگر انسان يقين نداشته باشد غذايي را كه براي او آورده اند نجس است، اشكال ندارد.
دوم: آن كه كسي كه چيزي در اختيار اوست بگويد آن چيز نجس است، مثلاً همسر انسان يا نوكر يا كلفت بگويد ظرف يا چيز ديگري كه در اختيار او است، نجس مي باشد.
سوم: آن كه دو مرد عادل بگويند چيزي نجس است و نيز اگر يك نفر عادل هم بگويد، چيزي نجس است بنا بر احتياط واجب بايد از آن چيز اجتناب كرد.
مسأله 123: اگر به واسطه ي ندانستن مسأله نجس بودن و پاك بودن چيزي را نداند مثلاً نداند عرق جُنب از حرام پاك است يا نه بايد مسأله را بپرسد، ولي اگر با اين كه مسأله را مي داند چيزي را شك كند پاك است يا نه، مثلاً شك كند آن چيز خون است يا نه، يا نداند كه خون پشه است يا خون انسان، پاك مي باشد.
مسأله 124: چيز نجسي كه انسان شك دارد پاك شده يا نه، نجس است و چيز پاك را اگر شك كند نجس شده يا نه، پاك است و اگر هم بتواند نجس بودن يا پاك بودن آن را بفهمد لازم نيست وارسي كند.
مسأله 125: اگر بداند يكي از دو ظرف يا دو لباسي كه از هر دوي آنها استفاده مي كند نجس شده و نداند كدام است، بايد از هر دو اجتناب كند، ولي اگر مثلاً نمي داند لباس خودش نجس شده يا لباسي كه هيچ از آن استفاده نمي كند و مال ديگري است، از لباس خودش هم لازم نيست اجتناب نمايد.
راه نجس شدن چيزهاي پاك
مسأله 126: اگر چيز پاك به چيز نجس برسد و هر دو يا يكي از آنها به طوري تر باشد كه تري يكي به ديگري برسد، چيز پاك نجس مي شود و اگر تري به قدري كم باشد كه به ديگري نرسد، چيزي كه پاك بوده نجس نمي شود.
مسأله 127: اگر چيز پاكي به چيز نجس برسد و انسان شك كند كه هر دو يا يكي از آنها تر بوده يا نه، آن چيز پاك نجس نمي شود.
مسأله 128: دو چيزي كه انسان نمي داند كدام پاك و كدام نجس است، اگر چيز پاكي با رطوبت به يكي از آنها برسد، نجس نمي شود.
مسأله 129: زمين و پارچه و مانند اينها اگر رطوبت داشته باشد، هر قسمتي كه نجاست به آن برسد نجس مي شود و جاهاي ديگر آن پاك است و همچنين است خيار و خربزه و مانند اينها.
مسأله 130: هر گاه شيره و روغن و مانند اينها طوري باشد كه اگر مقداري از آن را بردارند جاي آن خالي نمي ماند، همين كه يك نقطه ي از آن نجس شد، تمام آن نجس مي شود، ولي اگر طوري باشد كه جاي آن در موقع برداشتن خالي بماند اگر چه بعد پُر شود فقط جايي كه نجاست به آن رسيده نجس مي باشد، پس اگر فضله ي موش در آن بيفتد، جايي كه فضله افتاده نجس و بقية پاك است.
مسأله 131: اگر مگس يا حيواني مانند آن روي چيز نجسي كه تر است بنشيند و بعد روي چيز پاكي كه آن هم تر است بنشيند، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حيوان بوده، چيز پاك نجس مي شود و اگر نداند پاك است.
مسأله 132: اگر جايي از بدن كه عرق دارد نجس شود و عرق از آن جا به جاي ديگر برود، هر جا كه عرق به آن برسد نجس مي شود و اگر عرق به جاي ديگر نرود جاهاي ديگر بدن پاك است.
مسأله 133: اخلاطي كه از بيني يا گلو مي آيد، اگر خون داشته باشد، جايي كه خون دارد نجس و بقية آن پاك است؛ پس اگر به بيرون دهان يا بيني برسد، مقداري را كه انسان يقين دارد جاي نجسِ اخلاط به آن رسيده نجس است و محلي را كه شك دارد جاي نجس به آن رسيده يا نه، پاك مي باشد.
مسأله 134: اگر آفتابه اي را كه ته آن سوراخ است روي زمين نجس بگذارند، چنانچه آب طوري زير آن جمع گردد كه با آب آفتابه يكي حساب شود، آب آفتابه نجس مي شود، بلكه اگر آب بر زمين جاري شود يا فرو رود، در صورتي كه سوراخ آفتابه به زمين نجس متصل باشد، باز هم بنا بر احتياط واجب بايد از آب آفتابه اجتناب كرد، ولي اگر سوراخ آن به زمين نجس متصل نباشد و آبِ زير آفتابه هم با آب داخل آن يكي حساب نشود، آب آفتابه نجس نمي شود.
مسأله 135: اگر چيزي داخل بدن شود و به نجاست برسد، در صورتي كه بعد از بيرون آمدن، آلوده به نجاست نباشد پاك است، پس اگر اسباب اماله يا آب آن در مخرج غائط وارد شود، يا سوزن و چاقو و مانند اينها در بدن فرو رود و بعد از بيرون آمدن به نجاست آلوده نباشد نجس نيست و همچنين است آب دهان و بيني اگر در داخل به خون برسد و بعد از بيرون آمدن به خون آلوده نباشد.
احكام نجاسات
مسأله 136: نجس كردن خط و ورق قرآن حرام است و اگر نجس شود بايد فوراً آن را آب بكشند.
مسأله 137: اگر جلد قرآن نجس شود، در صورتي كه بي احترامي به قرآن باشد، بايد آن را آب بكشند.
مسأله 138: گذاشتن قرآن روي عين نجس مانند خون و مردار اگر چه آن عين نجس خشك باشد حرام است و برداشتن قرآن از روي آن واجب مي باشد.
مسأله 139: نوشتن قرآن با مركب نجس اگر چه يك حرف آن باشد حرام است و اگر نوشته شود بايد آن را آب بكشند، يا به واسطه ي تراشيدن و مانند آن كاري كنند كه از بين برود.
مسأله 140: دادن قرآن به كافر حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.
مسأله 141: اگر ورق قرآن يا چيزي كه احترام آن لازم است مثل كاغذي كه اسم خدا يا پيغمبر يا امام بر آن نوشته شده در مستراح بيفتد، بيرون آوردن و آب كشيدن آن اگر چه خرج داشته باشد واجب است و اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد به آن مستراح نروند تا يقين كنند آن ورق پوسيده است و نيز اگر تربت در مستراح بيفتد و بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد تا وقتي كه يقين نكرده اند به كلّي از بين رفته به آن مستراح نروند.
مسأله 142: خوردن و آشاميدن چيز نجس حرام است و همچنين است خورانيدن آن به ديگري حتي به اطفال، ولي اگر خود طفل غذاي نجس را بخورد يا با دست نجس غذا را نجس كند و بخورد، لازم نيست از او جلوگيري كنند.
مسأله 143: فروختن و عاريه دادن چيز نجسي كه مي شود آن را آب كشيد، اگر نجس بودن آن را به طرف بگويند، اشكال ندارد.
مسأله 144: اگر انسان ببيند كسي چيز نجسي را مي خورد يا با لباس نجس نماز مي خواند، لازم نيست به او بگويد.
مسأله 145: اگر جايي از خانه يا فرش كسي نجس باشد و ببيند بدن، يا لباس، يا چيز ديگر كساني كه وارد خانه ي او مي شوند با رطوبت به جاي نجس رسيده است، بايد به آنان بگويد.
مسأله 146: اگر صاحب خانه در بين غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، بايد به مهمان ها بگويد، اما اگر يكي از مهمان ها بفهمد لازم نيست به ديگران خبر دهد، ولي چنانچه طوري با آنان معاشرت دارد كه ممكن است به واسطه ي نجس بودنِ آنان خود او هم نجس شود، بايد بعد از غذا به آنان بگويد.
مسأله 147: اگر چيزي را كه عاريه كرده نجس شود، چنانچه صاحبش آن چيز را در كاري كه شرط آن پاكيست استعمال مي كند مانند لباس كه با آن نماز مي خواند واجب است نجس شدن آن را به او بگويد، بلكه اگر در كاري هم كه شرط آن پاكيست استعمال نمي كند، بنا بر احتياط واجب بايد نجس شدن آن را به او خبر دهد.
مسأله 148: اگر بچّه بگويد چيزي نجس است يا چيزي را آب كشيده، نبايد حرف او را قبول كرد، ولي بچه اي كه تكليفش نزديك است، اگر بگويد چيزي را آب كشيدم حرف او قبول مي شود و اگر بگويد چيزي نجس است احتياط مستحب آن است كه از آن اجتناب كنند.