احکام استحاضه
مسئله 409. در استحاضۀ قليله بايد زن براي هر نماز يک وضو بگيرد و ظاهر عورت را اگر خون به آن رسيده، آب بکشد و به احتياط واجب پنبه را عوض کند؛ يا آب بکشد.
مسئله 410. در استحاضه متوسطه، روزانه يک غسل کافي است و براي هر نماز دستور استحاضۀ قليله را که در مسئلۀ پيش ذکر شد، انجام دهد.
مسئله 411. در استحاضۀ کثيره، افزون بر کارهاي استحاضۀ متوسطه که در مسئلۀ پيش ياد شده، بايد براي هر نماز پارچه را عوض کند؛ يا آب بکشد و يک غسل براي نماز صبح و يک غسل براي نماز ظهر و عصر و يکي براي نماز مغرب و عشاء به‌جا آورد و بين نماز ظهر و عصر، همچنين مغرب و عشاء فاصله نيندازد و اگر فاصله بيندازد، بايد براي نماز عصر و عشاء دوباره غسل کند.
مسئله 412. اگر خون استحاضه، پيش از وقت نماز بيايد و قطع شود و زن براي آن خون، وضو و غسل را انجام داده باشد، در صورتي که هيچ فاصله‌اي نباشد، مي‌تواند با همان وضو و غسل نماز بگزارد، هرچند احتياط، انجام دادن وضو و غسل پس از دخول وقت است.
مسئله 413. مستحاضۀ متوسطه و کثيره که بايد وضو بگيرد و غسل کند، هر کدام را نخست به‌جا آورد صحيح است؛ ولي بهتر آن است که اوّل وضو بگيرد.
مسئله 414. اگر استحاضۀ قليلۀ زن، پس از نماز صبح، متوسطه شود، بايد براي نماز ظهر و عصر غسل کند و اگر پس از نماز ظهر و عصر متوسطه شود، بايد براي نماز مغرب و عشاء غسل کند.
مسئله 415. در تمام مواردي که غسل بر زن مستحاضه واجب مي‌شود، اگر غسل کردنِ مکرّر براي او ضرر دارد، يا مايۀ مشقت بسيار است، مي‌تواند به جاي آن تيمّم کند.
مسئله 416. اگر استحاضۀ قليله يا متوسطۀ زن پس از نماز صبح کثيره شود، بايد براي نماز ظهر و عصر يک غسل و براي نماز مغرب و عشاء غسل ديگري به‌جا آورد و چنانچه پس از نماز ظهر و عصر کثيره شود، بايد براي نماز مغرب و عشاء يک غسل کند.
مسئله 417. مستحاضۀ کثيره يا متوسطه، اگر پيش از داخل شدن وقت نماز، براي نماز غسل کند، غسل او باطل است، بلکه اگر نزد يک اذان صبح براي نماز شب غسل کند و نماز شب بگزارد، به احتياط واجب پس از داخل شدن صبح، دوباره غسل و وضو را به‌جا آورد.
مسئله 418. زن مستحاضه، براي هر نماز واجب يا مستحب، بايد وضو بگيرد؛ نيز اگر بخواهد نمازي را که خوانده احتياطاً دوباره به‌جا آورد، يا بخواهد نمازي را که تنها اقامه کرده دوباره با جماعت به‌جا آورد، بايد تمام کارهايي را که براي استحاضه ذکر شد، انجام دهد؛ ولي براي خواندن نماز احتياط و سجدۀ فراموش‌شده و تشهد فراموش‌شده و سجدۀ سهو، اگر آن‌ها را پس از نماز فوراً به‌جا آورد، لازم نيست کارهاي استحاضه را انجام دهد.
مسئله 419. زن مستحاضه پس از آنکه خونش قطع شد، فقط براي نماز اوّلي که مي‌خواند، بايد کارهاي استحاضه را انجام دهد و براي نمازهاي بعدي لازم نيست.
مسئله 420. اگر زن نداند استحاضۀ او چه قسم است، هنگامي که مي‌خواهد نماز بگزارد، به احتياط واجب مقداري پنبه داخل عورت نهد و کمي صبر کند و بيرون آورد و پس از آنکه فهميد استحاضۀ او کدام يک از آن سه قسم است، کارهايي را که براي آن قسم بيان شده انجام دهد؛ ولي اگر بداند تا وقتي که مي‌خواهد نماز بگزارد استحاضۀ او تغيير نمي‌کند، پيش از داخل شدن وقت هم مي‌تواند خود را وارسي نمايد.
مسئله 421. زن مستحاضه اگر پيش از آنکه خود را وارسي کند، مشغول نماز شود، چنانچه قصد قربت داشته و به وظيفۀ خود عمل کرده - مثلاً استحاضه‌اش قليله بوده و به وظيفۀ استحاضۀ قليله عمل کرده - نماز او صحيح است و اگر قصد قربت نداشته يا عمل او مطابق وظيفه‌اش نبوده - مانند اينکه استحاضۀ او متوسطه بوده و به وظيفۀ قليله رفتار کرده - نمازش باطل است.
مسئله 422. زن مستحاضه، اگر نتواند خود را وارسي کند، مي‌تواند به آنچه مسلماً وظيفۀ اوست عمل کند؛ مثلاً اگر نمي‌داند استحاضۀ او قليله است يا متوسطه، مي‌تواند کارهاي استحاضۀ قليله را انجام دهد و چنانچه نمي‌داند متوسطه است يا کثيره، بايد کارهاي استحاضۀ متوسطه را انجام دهد و اگر بداند در گذشته کدام يک از آن سه قسم بوده، بايد به وظيفۀ همان قسم رفتار کند.
مسئله 423. اگر خون استحاضه در باطن باشد و بيرون نيايد، وضو و غسل باطل نمي‌شود و چنانچه بيرون بيايد، هر چند کم باشد، وضو و غسل را به تفصيلي که گذشت، باطل مي‌کند و بايد به وظايف مستحاضه که ذکر شد، عمل کند.
مسئله 424. زن مستحاضه اگر پس از نماز خود را وارسي کند و خون نبيند، اگرچه بداند دوباره خون مي‌آيد، با وضويي که دارد مي‌تواند نماز بگزارد.
مسئله 425. زن مستحاضه، اگر بداند از وقتي که مشغول وضو يا غسل شده، خوني از او بيرون نيامده و تا بعد از نماز هم خون در داخل عورت نيست و بيرون نمي‌آيد، مي‌تواند گزاردن نماز را تأخير بيندازد.
مسئله 426. اگر مستحاضه بداند پيش از گذشتن وقت نماز، به کلّي پاک مي‌شود، يا به اندازۀ خواندن نماز خون بند مي‌آيد، بايد صبر کند و نماز را در وقتي که پاک است، طبق وظيفه به‌جا آورد؛ ولي اگر احتمال مي¬دهد که خون قطع مي¬شود، صبر کردن لازم نيست؛ بلکه نماز را طبق وظيفه انجام مي¬دهد.
مسئله 427. اگر پس از وضو و غسل، خون در ظاهر قطع شود و مستحاضه بداند که اگر نماز را تأخير بيندازد، به مقداري که وضو و غسل و نماز را به‌جا آورد، به کلّي پاک مي‌شود، بايد نماز را تأخير بيندازد و هنگامي که به کلّي پاک شد، دوباره وضو و غسل را به‌جا آورد و نماز بگزارد و اگر وقت نماز تنگ شد، لازم نيست وضو و غسل را دوباره به‌جا آورد، بلکه با وضو و غسلي که دارد مي‌تواند نماز بگزارد.
مسئله 428. مستحاضۀ کثيره و متوسطه اگر به کلّي پاک شد، بايد غسل کند و چنانچه بداند از وقتي که براي نمازِ پيشين، مشغول غسل شده، ديگر خون نيامده، لازم نيست دوباره غسل کند.
مسئله 429. زن مستحاضه اگر بين وظيفه‌اي که دارد از وضو يا غسل و نماز فاصله بيندازد، بايد دوباره وضو بگيرد؛ يا غسل کند و بي‌فاصله مشغول نماز شود؛ ولي چنانچه خون در داخل فضاي عورت نيايد، غسل لازم نيست.
مسئله 430. اگر خون استحاضۀ زن جاري باشد و قطع نشود، چنانچه براي او ضرر نداشته باشد، بايد پيش از غسل و پس از آن با پنبه و مانند آن از بيرون آمدن خون جلوگيري کند و اگر هميشه جريان ندارد، فقط بايد پس از وضو و غسل از بيرون آمدن خون جلوگيري کند و چنانچه کوتاهي کند و خون بيرون آيد، بايد احتياط کرده و دوباره غسل کند و وضو هم بگيرد و اگر نماز هم گزارده، بايد دوباره به‌جا آورد.
مسئله 431. اگر هنگام غسلْ خون قطع نشود، غسل صحيح است؛ ولي چنانچه در بين غسلْ استحاضۀ متوسطه او کثيره شود، واجب است که غسل را از سر بگيرد.
مسئله 432. به احتياط واجب، مستحاضه در تمام روزي که روزه است، به اندازۀ ‌توان، از بيرون آمدن خون جلوگيري کند.
مسئله 433. روزۀ مستحاضه‌اي که غسل بر او واجب است، در صورتي صحيح است که غسل‌هايي که براي نمازهاي روزش واجب است، انجام دهد؛ نيز به احتياط واجب، غسل نماز مغرب و عشاي شبي که مي‌خواهد فرداي آن را روزه بگيرد، به‌جا آورد؛ ولي اگر براي نماز مغرب و عشاء غسل نکند و براي خواندن نماز شب پيش از اذان صبح غسل کند و در روز هم غسل‌هايي را که براي نمازهاي روزش واجب است، به‌جا آورد، روزۀ او صحيح است.
مسئله 434. اگر پس از نماز عصر، مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند، روزۀ او صحيح است.
مسئله 435. اگر استحاضۀ قليلۀ زن پيش از نماز، متوسطه يا کثيره شود، بايد کارهاي متوسطه يا کثيره را که ذکر شد، انجام دهد و چنانچه استحاضۀ متوسطه او کثيره شود، بايد کارهاي استحاضۀ کثيره را انجام دهد و چنانچه براي استحاضۀ متوسطه غسل کرده باشد، فايده ندارد و بايد دوباره براي کثيره غسل کند.
مسئله 436. اگر در بين نماز، استحاضۀ متوسطۀ زن کثيره شود، بايد نماز را بشکند و براي استحاضۀ کثيره غسل کند و وضو بگيرد و کارهاي ديگر آن را انجام دهد و همان نماز را به‌جا آورد و چنانچه براي هيچ کدام از غسل و وضو وقت ندارد، بايد دو تيمّم کند؛ يکي بدل از غسل و ديگري بدل از وضو؛ و اگر براي يکي از آن‌ها وقت ندارد، بايد به جاي آن تيمّم کند و ديگري را به‌جا آورد؛ ولي اگر براي تيمّم هم وقت ندارد، نمي‌تواند نماز را بشکند و بايد نماز را تمام کند و به احتياط واجب قضا کند؛ همچنين است اگر در ميان نماز، استحاضۀ قليلۀ او متوسطه يا کثيره شود.
مسئله 437. اگر در بين نماز، خونْ بند بيايد و مستحاضه نداند که در باطن هم قطع شده يا نه، چنانچه پس از نماز بفهمد قطع شده بوده، بايد وضو، غسل و نماز را دوباره به‌جا آورد.
مسئله 438. اگر استحاضۀ کثيرۀ زن متوسطه شود، بايد براي نماز اول، عمل کثيره و براي نمازهاي بعدي عمل متوسطه را به‌جا آورد. براي مثال، چنانچه پيش از نماز ظهر استحاضۀ کثيره متوسطه شود، بايد براي نماز ظهر غسل کند و براي نماز عصر و مغرب و عشاء فقط وضو بگيرد و اگر براي نماز ظهر غسل نکند و فقط به مقدار نماز عصر وقت داشته باشد، بايد براي نماز عصر غسل کند و چنانچه براي نماز عصر هم غسل نکند، بايد براي نماز مغرب غسل کند و اگر براي آن هم غسل نکند و فقط به مقدار نماز عشاء وقت داشته باشد، بايد براي عشاء غسل کند.
مسئله 439. اگر پيش از هر نماز خون مستحاضۀ کثيره قطع شود و دوباره بيايد، براي هر نماز بايد يک غسل انجام دهد، ولي اگر پس از غسل و پيش از نماز قطع شود، چنانچه وقت تنگ باشد که نتواند غسل کند و نماز را در وقت به‌جا آورد، با همان غسل مي‌تواند نماز را به‌جا آورد؛ همچنين است حکم وضو.
مسئله 440. اگر استحاضۀ کثيره قليله شود، بايد براي نماز اول، کارهاي کثيره و براي نمازهاي بعدي کارهاي قليله را انجام دهد و چنانچه استحاضۀ متوسطه قليله شود، بايد براي نماز اول، کارهاي متوسطه و براي نمازهاي بعدي کارهاي قليله را به‌جا آورد.
مسئله 441. اگر مستحاضه يکي از کارهايي را که بر او واجب است، حتي عوض کردن پنبه، ترک کند، نمازش باطل است.
مسئله 442. مستحاضۀ قليله اگر بخواهد غير از نماز کاري انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است - مانند رساندن بدن به خطّ قرآن - بايد وضو بگيرد و وضويي که براي نماز گرفته، به احتياط واجب کافي نيست.
مسئله 443. رفتن در مسجد حرام و مسجد النبي و توقف در مساجد ديگر و خواندن آيه‌اي که سجدۀ واجب دارد، براي زن مستحاضه اشکال ندارد؛ ولي نزديکي شوهر با او به احتياط واجب در صورتي حلال مي‌شود که غسل کند، اگرچه کارهاي ديگري را که براي نماز واجب است - مثل وضو و عوض کردن پنبه و دستمال - انجام نداده باشد.
مسئله 444. اگر زن در استحاضۀ کثيره يا متوسطه بخواهد پيش از وقت نماز، جايي از بدن خود را به خط قرآن برساند، بايد غسل کند و وضو هم بگيرد.
مسئله 445. نماز آيات بر مستحاضه واجب است و بايد براي نماز آيات هم کارهايي را که براي نماز يوميّه ياد شد، انجام دهد.
مسئله 446. هر گاه در وقت نماز يوميّه، نماز آيات بر مستحاضه واجب شود، اگرچه بخواهد هر دو را پشت سرهم به‌جا آورد، بايد براي نماز آيات هم تمام کارهايي را که براي نماز يوميّه او واجب است، انجام دهد و به احتياط واجب هر دو را با يک غسل و وضو به‌جا نياورد.
مسئله 447. اگر زن مستحاضه بخواهد نماز قضا بگزارد، بايد براي هر نماز کارهايي را که براي نماز ادا بر او واجب است، انجام دهد.
مسئله 448. اگر زن بداند خوني که از او خارج مي‌شود، خون زخم نيست و شرعاً حکم حيض و نفاس را ندارد، به احتياط واجب به دستور استحاضه عمل کند، بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است يا خون‌هاي ديگر، چنانچه نشانۀ آن‌ها را نداشته باشد، به احتياط واجب بايد کارهاي استحاضه را انجام دهد.