اذان و اقامه
نظر حضرتعالي درباره رجوع به مجتهد حي اعلم از ميّت چيست؟
واجب است.
87/8/26
اگر کسي در اعلميت مجتهد حي نسبت به مجتهد ميّت شک کند، و يا اينکه هر دو [مجتهد حي و ميت] را در اعلميت مساوي بداند، وظيفه‌اش چيست؟
در هر دو فرض، رجوع به حي جايز است.
87/8/17
اگر مکلف نداند مرجعش در مسئله‏اي احتياط واجب کرده و به صورت ناخودآگاه طبق فتواي فالاعلم عمل نمايد، آيا عمل او صحيح است؟
عمل وي با استناد به فالاعلمِ واجد شرايط، صحيح است، هرچند بعد از عمل باشد.
87/8/22
آيا حکم حاکم مقدم بر فتواي مرجع تقليد است؟
حکم حاکم جامع شرايط افتاء مقدم است.
89/3/5
نظر حضرتعالي درباره افزودن کلمه شهادت «أشهد أنّ فاطمة الزّهراء عصمة الله الکبري و حجّة الله علي الحجج» به قصد ثواب و رجاء، در فصول اذان و اقامه، پس از شهادت به ولايت امير مؤمنان عليه‌السلام چيست؟
1. هيچ ترديدي در عصمت حضرت فاطمه زهرا عليهاالسلام نيست.
2. هيچ شکّي در حجّت الهي بودن آن حضرت نيست.
3. شهادت مزبور در خارج اذان و اقامه گفته شود؛ نه در فصول آن دو.
نظر حضرتعالي درباره نماز استداره [در مسجد الحرام] کدام است؟ آيا در چنين شرايطي ما مجاز به خواندن نماز به جماعت هستيم؟
نماز استداره در صورت عدم تقدّم مأموم بر امام صحيح است.
در نماز جماعت مسجد النبي و مسجد الحرام، گاهي اتصال برقرار نيست؛ آيا بدون اتصال، نماز اقامه شده صحيح است؟ همچنين است پيشاني گذاشتن بر فرش به جاي مُهر.
با توجه به اوضاع مزبور صحيح است.
اقتدا به امام جماعت در مسجد النبي و مسجد الحرام و مساجد محل سکونت در اين دو شهر در ايام حج و عمره و نيز سجده بر روي فرش در اين مساجد چه حکمي دارد؟
بفرماييد حکم نماز استداره‌اي در مسجد الحرام که مأمومين رو به روي امام و يا جلوتر از او قرار مي‌گيرند چيست؟
1. اقتدا به امام جماعت در مساجد مرقوم و شرکت در نماز جماعت مزبور، صحيح و واقعي ثانوي است.
2. سجده بر روي فرش در موارد ضروري جايز است.
3. لازم است فقه اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام در مجامع علمي جهان اسلام تبيين شود تا پيروان هر مذهبي بدون تقيۀ خوفي يا مداراتي، وظيفه خود را آزادانه انجام دهند.
4. نمازِ استداره‌اي در مسجد الحرام، در صورتي که مأموم جلوتر از امام نسبت به کعبه نباشد، جايز است.
87/2/2
پشت بام مسجد النبي که ديوار اطراف پشت بام بيش از قامت انسان بلند است و هيچ طرف صفهاي جماعت مسجد پيدا نيست آيا اقتدا با اين وضع صحيح است؟
1. در صورتي که به وسيله يکي از مأمومها که حاجبي ندارد اتصال حاصل شود اقتدا صحيح است.
2. در صورتي که به هيچ وجه اتصالِ بدون حجاب حاصل نباشد، براي مردها صحيح نيست.
24 آبان 1388
نظر حضرتعالي درباره موسيقي مطرب و غيرمطرب چيست و ملاک تشخيص آن چيست؟
آنچه مايۀ فراموشي خدا و سبب ارتکاب گناه مي‌شود، حرام است و تشخيص آن به عهده عقلاي متشرّع است.
74/1/31
برنامه‌هايي که از طريق صداوسيماي ايران پخش مي‌شود از قبيل موسيقي‌هاي سنّتي و پاپ و نيز فيلم‌هاي ايراني که مراعات حجاب در آن نشده است و نيز فيلم‌هاي خارجي که بدن زنان نيمه‌عريان است چه حُکمي دارد؟
1. در صورتي که مخصوص مجلس گناه نبوده و سبب فتنه و گناه نشود اشکال ندارد.
2. نگاه کردن به مو و بدن زن مسلمان (غير از کف و صورت) که آشناست، بي‌اشکال نيست.
نظر شما در مورد موسيقي‌هايي که از تلويزيون پخش مي‌شود، چيست؟
اگر لهو نبوده و سبب گناه نباشد، اشکالي ندارد.
74/4/8
ياد گرفتن موسيقي و استفاده از آن در مجالس و شرکت در کلاس چه حُکمي دارد؟
1. موسيقيِ مخصوص مجلس گناه حرام است.
2. موسيقيِ آزاد که ويژه مجلس گناه نيست، در صورتي که همراه با گناه ديگر نباشد، حلال است.
83/2/23
نظر حضرتعالي درباره سودي که بانک‌ها مي‌دهند، چيست؟
اگر به عنوان مضاربه يا جايزه باشد، اشکالي ندارد.
74/7/26
سپرده‌هاي بلندمدت يا کوتاه‌مدت در بانک و پرداخت سود توسط بانک بابت آن‌ها چه حکمي دارد؟
اگر برابر عقود اسلامي‌، مانند مضاربه باشد، جايز است و سود آن حلال است.
شخصي متولّي سقّاخانه‌اي بوده و بخشي از نذورات مردم به سقّاخانه را که در اختيارش قرار داشته، در حساب شخصي خود در بانک گذاشته است؛ بعد از مدتي يک دستگاه ماشين به عنوان جايزه به نامش در آمده است.
سؤال اين است:
آيا جايزه‌اي که از بانک براي اين حساب قرار داده شده براي صاحب حساب است يا براي سقّاخانه؟
با توجه به اينکه مقداري از اين پول براي سقّاخانه بوده، جايز مي‌دانيد که ماشين فروخته شده پولش در امورات سقّاخانه مصرف شود و يا با توجه به اصرار شورا و دهياري محل در عام المنفعه مصرف شود؟
جايزه يادشده برابر قانون بانک عمل شود. اگر معيار جايزه دادن حساب بانکي داشتن است و مقدار زائد پول اصلاً دخيل نيست، جايزه مذکور متعلق به صاحب حساب است و اگر مقدار زائد پول دخيل در آن است جائزه به نسبت حساب دفترچه و پول زائد تقسيم شود.
نذورات سقّاخانه بايد همانجا صرف شود و ثواب آن به روح مطهّر حضرت ابوالفضل ع اهداء گردد.
88/8/5
گروهي با هدف رفع مشکلات اهالي محله و نيازمندان، اقدام به تأسيس صندوق خيريه کرده‌اند.
1. آيا مي‌توان مبالغ جمع‌آوري شده را براي انجام فعاليت‌هاي اقتصادي و با هدف کمک هر چه بيشتر به مستمندان، سرمايه‌گذاري کرد؟
2. آيا مي‌توان وجوه جمع‌آوري شده را به صورت قرض‌الحسنه، به نيازمندان پرداخت کرد؟
3. آيا مي‌توان به مدت يکسال يا بيشتر، مبالغ را کنار گذاشت و آن‌گاه اقدام به توزيع آن کرد؟
4. توصيه حضرتعالي براي مصرف بهينه اين پول‌ها چيست؟
5. آيا مي‌توان وجوه جمع‌آوري شده را در مراسم بزرگداشت ائمه اطهار عليهم السلام صرف کرد؟
6. در پايان از حضرتعالي تقاضا مي‌کنيم، نصيحت و توصيه‌اي پدرانه به فرزندان خود بنماييد.
1. با آگاهي صاحبان سرمايه و رضايت آنان و انطباق با عقود مشروع، جايز است.
2. برابر اساسنامه‌اي که با امضاي صاحبان سرمايه باشد، جايز است.
3. با توافق صاحبان سهام جايز است؛ ولي بعد از گذشت سال، اگر خمس آن اموال قبلاً پرداخت نشده، اول بايد خمس آن‌ها داده شود؛ آن‌گاه اقدام به مصرف شود.
4. [با اين پول‌ها] توليد و ايجاد شغل صادق [شود]؛ نه کسب کاذب.
5. صرف اموال در تعظيم شعاير با رضايت صاحبان سهام، بي‌اشکال است.
6. تلاش در توليد کالاي سودمند و قناعت در مصرف [داشته باشد]. از حضرت ختمي‌مرتبت چنين دعايي نقل شده است: «اللهمّ انّا نسألک نفساً مطمئنّةً تؤمن بلقائک و ترضي بقضائک و تقنع بعطائک». اميد است با اين نيايش، مشمول رحمت خاصّ الهي قرار گيريم.
81/4/12
در برخي تعاوني‌هاي دوستانه، هر ماه به قيد قرعه، به يک نفر وام داده مي‌شود و هر نفر بايد مبلغي افزون بر آنچه وام گرفته است، برگرداند تا حقّ نفرات آخر که وام ديرتر به آن‌ها مي‌رسد، ضايع نشود. آيا پرداخت اين مبلغ اضافه ربا به شمار مي‌آيد؟
1. قرض به شرط زياده، ربا است.
2. چيزي که به عنوان کارمزد پرداخت مي‌شود، جايز است.
81/3/22
قيام
ماهيت قيام متصل به رکوع چيست؟ آيا وجودي جدا از قيام هنگام قرائت دارد؟
قيام متصل به رکوع، مانند قيام در حال تکبيرة الاحرام، رکن است و قيام در حال قرائت، واجب غير رکني است.
1381/4/16
در صورت جدايي قيام هنگام قرائت از قيام متّصل به رکوع، معناي اتصال چيست؟
معناي اتصال آن است که رکوع بعد از قيام باشد و بين قيام قبلي و رکوع بعدي، حالتي غير از قيام فاصله نشود.
1381/4/16
قرائت
شخصي ناخواسته و بر اثر پرش حنجره‌اش کلمه‌اي از قرائت را جهراً (با صداي بلند) مي‌خواند، در حالي که مي‌بايست بدون جهر بخواند؛ آيا بايد آن را تکرار کند يا نه؟
احوط، تکرار است.
1381/4/16
حکم فراگيري علم تجويد به طور کامل در مورد قرائت قرآن و به طور خاص در مورد قرائت نماز چه مي‌باشد؟
1 - فراگيري قرائت صحيح براي نماز لازم است.
2 - رعايت برخي از قواعد تجويد در نماز لازم نيست.
3 - رعايت قواعد تجويد در قرائت قرآن خوب است.
1381/11/1
سجده
استفاده از مهرهاي سنگي (غير زينتي) در مساجد، نمازخانه‌ها و اماکن چه حکمي دارد؟
1. سجده بر سنگ مزبور جايز است.
2. سجده بر تربت حضرت سيدالشهداء افضل است.
1389/3/5
آيا سجده بر کاغذ صحيح است؟
سجده بر کاغذ ساخته از چيزي که سجده بر آن جايز نيست مشکل است.
بعد از نمازي که سجده سهو در آن واجب شده است، به جا آوردن سجده سهو، براي آن نماز مقدّم است يا سجده بر اثر سهو در نمازهاي گذشته؟
انجام دادن سجدۀ سهو فوري است. ترتيب واجب نيست و اولي تقديم سجدۀ سهو نمازي است که به آن اشتغال داشت.
1381/4/16
اگر در سجده سهو اشتباهاً ذکري ديگر بگويد، حکمش چيست؟
سجده سهو باطل نمي‌شود.
1381/4/16
تشهد
1. آيا در تشهد نماز خواندن شهادت سوم يعني «أشهد أنّ عليّاً أميرالمؤمنين وليّ‌الله وأولاده المعصومين حجج الله» جايز است يا نه؟ آيا مبطل نماز است يا نه؟
2. آيا در رکوع و سجود و قنوتِ نماز خواندن «الحمد لله الذي جعلنا من المتمسّکين بولاية علي‌بن‌أبي‌طالب» جايز است يا نه؟ آيا مبطل نماز است يا نه؟
1. اهل‌بيت عصمت و طهارت عليهم السلام عِدْل قرآن و حَکَمْ و حجّت بالغۀ الهي‌اند.
2. از شهادت سوم در نماز جدّاً پرهيز شود.
3. درخواست ادامۀ تولّيِ آن ذوات مقدّس، در قنوت و مانند آن جايز است.
87/1/22
قنوت
نمازگزاري که هنوز ذکر قنوت او تمام نشده، دستش را حرکت دهد يا پايين آورد يا قبل از بالا بردن، شروع کند به خواندن قنوت، نمازش چه حکمي دارد؟
اشکال ندارد.
1381/4/16
آداب نماز
رعايت نکردن صحيح بعضي مستحبات نماز (مثلاً بالا بردن صحيح دست در تکبير) چه حکمي دارد؟
اشکال ندارد.
1381/4/16
نماز جمعه
آيا بعد از نماز جمعه و عصر، خواندن مجدّد نماز ظهر و عصر و يا تنها عصر لازم است؟
نماز جمعه وظيفه نماز ظهر روز جمعه است. اعاده ظهر يا عصر، [هيچ‌يک] لازم نيست.
1380/12/1
نظر حضرتعالي راجع به نماز جمعه در زمان غيبت امام زمان عجل‌الله‌فرجه‌الشریف چيست؟
نماز جمعه در عصر غيبت امام عليه‌السلام واجب تخييري است.
89/3/5