ششم. فرو بردن سر در آب
مسئله 1693. فرو بردن عمدي سر در آب، به گونه‌اي که تمام سر يکدفعه زير آب باشد، روزه را باطل مي‌کند، گرچه بدن يا موهاي سر بيرون آب باشد. اين کار، علاوه بر قضاي روزه، کفّاره هم دارد.
مسئله 1694. اگر روزه‌دار يک بار نصف سر را در آب فرو برد و بيرون بياورد و بار ديگر نصف ديگر سر را در آب فرو برد، روزه‌اش باطل نمي‌شود.
مسئله 1695. اگر روزه‌دار فقط نيمۀ جلوي سر را - که شامل گوش، چشم، بيني و دهان است - در آب فرو برد و بقيّه سر در بيرون آب باشد، روزه‌اش باطل نمي‌شود؛ ولي احتياط مستحب در ترک آن است.
مسئله 1696. اگر روزه‌دار تمام سر را زير آبشار پُرآب به گونه‌اي بگيرد که آب تمام سر را فراگيرد، روزه‌اش باطل مي‌شود.
مسئله 1697. اگر روزه‌دار تمام سر را با پارچه، نايلون، قير و مشابه آن بپيچد و همه سر را در آب فرو ببرد، روزۀ او باطل مي‌شود.
مسئله 1698. اگر روزه‌دار به گونه‌اي سرش را در محفظۀ شيشه‌اي يا کلاهک غواصي قرار دهد که آب با سر او در تماس نباشد و بتواند نفَس بکشد، روزۀ او باطل نمي‌شود.
مسئله 1699. اگر روزه‌دار با سوار شدن در زيردريايي به عمق آب برود، روزه او صحيح است.
مسئله 1700. اگر روزه‌دار تمام سر را در غير آب، نظير مايعات ديگري مثل برف، گِل، آب ميوه، آب مضاف و مانند آن فرو برد، روزه‌اش باطل نمي‌شود. مايعي که معلوم نيست آب است يا نه، همين حکم را دارد؛ يعني سر فروبردن در آن، روزه را باطل نمي‌کند.
مسئله 1701. روزه‌داري که دو نوع مايعِ آب و غير آب در اختيار دارد و معلوم نيست کدام آب است، اگر سر را در هر دو فرو برد، روزۀ او باطل مي‌شود و با فرو بردن سر در يکي از آن دو، مرتکب حرام شده و اين کار به احتياط واجبْ قضا دارد؛ ولي کفّاره ندارد.
مسئله 1702. اگر روزه‌دار با اطمينان به اينکه سرش در آب فرو نمي‌رود، خود را به آب اندازد و تمام سرش را آب فرا گيرد، روزه‌اش باطل نمي‌شود و بايد فوراً سر را از آب بيرون آورد.
مسئله 1703. اگر روزه‌دار بي‌اختيار، يا به غفلت، يا فراموشي، يا بر اثر لغزيدن و مانند آن، سرش در آب فرو رود و در آن حال متوجه شود و فوراً سر از آب بيرون آورد، روزه‌اش صحيح است.
مسئله 1704. اگر روزه‌دار براي نجات غريقي به عمد سر در آب فرو برد، روزه‌اش باطل مي‌شود، هرچند نجات جان مسلمان بر او واجب باشد و روزه او قضا دارد؛ ولي کفّاره ندارد.
مسئله 1705. اگر روزه‌دار براي باطل کردن روزه خود به خسارتي تهديد شده و مجبور شود که سر را در آب فرو برد، روزه‌اش باطل مي‌شود و قضا دارد؛ ولي کفّاره ندارد.
مسئله 1706. اگر فراموش کند، يا غفلت کند که روزه است و به نيت غسل، سر در آب فرو برد، روزه و غسل او صحيح است.
مسئله 1707. اگر روزه‌دار نداند که سر فرو بردن در آب روزه را باطل مي‌کند و به عمد سر خود را در آب فرو برد، روزه او باطل است و در اين مسئله فرقي ميان علم به حکم و جهل به آن نيست.
مسئله 1708. اگر بداند که روزه است و به‌عمد براي غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزۀ او باطل است؛ چه روزۀ ماه رمضان باشد؛ يا روزۀ واجب ديگر که وقت وسيع داشته باشد؛ و چه روزه مستحب؛ ولي در روزۀ ماه رمضان بايد در ماندۀ روز، به رسم ادب از انجام دادن مفطر خودداري کند و روزه را هم قضا کند؛ اما غسل او در صورتي که در هر دو حال فرو رفتن در آب و مکث در آن، نيّت غسل کند، باطل است و اگر در زير آب توبه کرده و در حال بيرون آمدن از آب نيّت غسل کند، صحيح است.
مسئله 1709. اگر روزه‌دار در روزۀ ماه رمضان - همچنين در روزۀ قضاي رمضان در بعد از ظهر - جُنُب شود و رفع جنابت او منحصر به غسل ارتماسي باشد، بايد به جاي غسلْ تيمم کند و اگر در روزۀ مستحب يا روزۀ قضاي رمضان در وسعت وقت و پيش از ظهر چنين شرايطي پيش آيد، بايد روزه را مثلاً با غسل ارتماسي باطل کند.
مسئله 1710. اگر روزه‌دار با توجه به روزه‌دار بودن و علم به غصبي‌بودن آب، براي غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزه و غسل او باطل است؛ چه روزۀ واجب باشد؛ يا مستحب.
مسئله 1711. اگر روزه‌دار در روزۀ ماه رمضان، يا قضاي آن در تنگي وقت، يا روزۀ نذر معيّن، با توجه به روزه‌دار بودن و بدون علم به غصبي بودن آب، براي غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزه و غسل او باطل است، ولي اگر در روزۀ مستحبي يا واجبِ وقت‌دار - مانند قضاي رمضان در پيش از ظهر - چنين کند، روزه او باطل، ولي غسل او صحيح است.
مسئله 1712. اگر روزه‌دار بداند اين آب غصبي است، ولي از روزه‌دار بودنش غافل باشد و براي غسل‌کردن سر در آب فرو برد، غسل او باطل؛ ولي روزه او صحيح است.
مسئله 1713. اگر روزه‌دار با فرض اينکه قبلاً مي‌دانست روزه دارد و نيز مي‌دانست آب غصبي است، ولي اکنون هر دو مطلب را فراموش کرده و براي غسل‌کردن سر در آب فرو برد، روزه او صحيح است؛ ولي غسل او در صورتي که غاصب آب، خودش بوده، باطل است و اگر غاصب شخص ديگري بوده، غسل او صحيح است.
مسئله 1714. اگر روزه‌دار به نيّت غسل ارتماسي وارد آب استخر يا دريا شده و شک دارد تمام سر در آب فرو رفته يا نه، روزه او باطل است و قضا دارد؛ ولي کفاره ندارد.