نجاسات
مسأله 84 نجاسات يازده چيز است: اول بول دوم غائط سوم منى چهارم مردار پنجم خون ششم و هفتم سگ و خوك هشتم كافر نهم شراب دهم فقاع يازدهم عرق حيوان نجاستخوار.
1 2 بول و غائط
مسأله 85 بول و غائط انسان و هر حيوان حرام گوشتى كه خون جهنده دارد كه اگر رگ آن را ببرند، خون از آن جستن مى كند، نجس است، ولى بول و غائط حيوان حرام گوشتى كه خون آن جستن نمى كند، اگر چه مثل پشه و مگس كه گوشت هم ندارند نباشد پاك است.
مسأله 86 مستحب است از فضله پرندگان حرام گوشت خصوصاً از بول و فضله شب پره اجتناب كرد.
مسأله 87
بول و غائط حيوان نجاستخوار نجس است و همچنين است بول و غائط حيوانى كه انسان آن را وطى كرده يعنى با آن نزديكى نموده، و گوسفندى كه گوشت آن از خوردن شير خوك محكم شده است.
3 منى
مسأله 88 منى حيوانى كه خون جهنده دارد نجس است.
4 مردار
مسأله 89 مردار حيوانى كه خون جهنده دارد نجس است. چه خودش مرده باشد، يا به غير دستورى كه در شرع معين شده آن را كشته باشند، و ماهى چون خون جهنده ندارد، اگر چه در آب بميرد پاك است.
مسأله 90 چيزهائى از مردار كه مثل پشم و مو و كرك و استخوان و دندان روح نداشته باشد پاك است.
مسأله 91 اگر از بدن انسان يا حيوانى كه خون جهنده دارد در حالى كه زنده است گوشت يا چيز ديگرى را كه روح دارد جدا كنند نجس است.
مسأله 92 پوستهاى مختصر لب و جاهاى ديگر بدن كه موقع افتادنشان رسيده، اگر چه آنها را بكنند پاك است. ولى بنابر احتياط واجب بايد از پوستى كه موقع افتادنش نرسيده و آن را كنده اند اجتناب نمايند.
مسأله 93 تخم مرغى كه از شكم مرغ مرده بيرون مى آيد، اگر پوست روى آن سفت شده باشد پاك است. ولى ظاهرآن را بايد آب كشيد.
مسأله 94 اگر بره و بزغاله پيش از آنكه علفخوار شوند بميرند، پنير مايه اى كه در شيردان آنها مى باشد پاك است، ولى ظاهر آن را بايد آب كشيد.
مسأله 95 دواجات روان و عطر و روغن و واكس و صابون كه از خارجه مى آورند، اگر انسان
يقين به نجاست آنها نداشته باشد پاك است.
مسأله 96 گوشت و پيه و چرمى كه در بازار مسلمانان فروخته شود پاك است، و همچنين است اگر يكى از اينها در دست مسلمان باشد، ولى اگر بدانند آن مسلمان از كافر گرفته و رسيدگى نكرده كه از حيوانى است كه به دستور شرع كشته شده يا نه نجس مى باشد.
5 خون
مسأله 97 خون انسان و هر حيوانى كه خون جهنده دارد يعنى حيوانى كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن مى كند نجس است، پس خون حيوانى كه مانند ماهى و پشه خون جهنده ندارد يا مشكوك است كه دارد يا ندارد مثل مار پاك مى باشد.
مسأله 98 اگر حيوان حلال گوشت را به دستورى كه در شرع معين شده بكشند و خون آن به مقدار معمول بيرون آيد خونى كه در بدنش مى ماند پاك است ولى اگر به علت نفس كشيدن يا به واسطه اينكه سر حيوان در جاى بلندى بوده خون به بدن حيوان برگردد، آن خون نجس است، و بنابر احتياط واجب از خون باقى مانده در بدن حيوان حرام گوشت اجتناب شود.
مسأله 99 دليل بر نجاست ذرّه خونى كه در تخم مرغ به وجود مى آيد نداريم و ادلّه مطلقه يا شامل آن نمى شود و يا دلالت بر نجاست نمى كند بلكه دلالت بر مانعيت براى نماز مى نمايد مضافاً بر اينكه خون تخم مرغ است نه خون مرغ.
مسأله 100 خونى كه گاهى موقع دوشيدن شير ديده مى شود نجس است و شير را نجس مى كند.
مسأله 101 خونى كه
از لاى دندانها مى آيد، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بين برود پاك است، ولى احتياط مستحب آن است كه آن را فرو نبرند.
مسأله 102 خونى كه به واسطه كوبيده شدن، زير ناخن يا زير پوست مى ميرد اگر طورى شود كه ديگر به آن خون نگويند پاك است، و اگر به آن خون بگويند نجس است و در اين صورت چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود، اگر مشقت ندارد بايد براى وضو و غسل خون را بيرون آورند و اگر مشقت دارد بايد اطراف آن را به طورى كه نجاست زياد نشود بشويند و پارچه يا چيزى مثل پارچه بر آن بگذارند و روى پارچه دست تر بكشند و تيمم هم بكنند.
مسأله 103 اگر انسان نداند كه خون، زير پوست مرده يا گوشت به واسطه كوبيده شدن به آن حالت در آمده پاك است.
مسأله 104 اگر موقع جوشيدن غذا ذره اى خون در آن بيفتد، تمام غذا و ظرف نجس مى شود. و جوشيدن و حرارت و آتش پاك كننده نيست.
مسأله 105 زردابه اى كه در حال بهبودى زخم در اطراف آن پيدا مى شود، اگر معلوم نباشد كه با خون مخلوط است پاك مى باشد.
6 7 سگ و خوك
مسأله 106 سگ و خوكى كه در خشكى زندگى مى كنند حتى مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبتهاى آنها نجس است، ولى سگ و خوك دريائى پاك است.
8 كافر
مسأله 107 كافر يعنى كسى كه منكر خدا است، يا براى خدا شريك قرار مى دهد، يا پيغمبرى حضرت خاتم الانبياء محمدبن
عبدالله صلى الله عليه و آله وسلم را قبول ندارد، نجس است. و نيز كسى كه ضرورى دين يعنى چيزى را كه مثل نماز و روزه مسلمانان جزء دين اسلام مى دانند منكر شود، چنانچه بداند آن چيز ضرورى دين است نجس مى باشد و همچنين اگر بداند كه از دين اسلام است و حضرت فرموده و منكر آن شود اگر چه از ضروريات نباشد نجس است حسب اطلاق بعض اخبار و ملازمه بين انكار آن و انكار رسالت، و اگر ضرورى بودن را نداند بنابر احتياط واجب بايد از او اجتناب كرد، و همچنين است در منكر معاد و كبائر ضروريه بلكه در اينها اقوى اجتناب است.
مسأله 108 تمام بدن كافر حتى مو و ناخن و رطوبتهاى او نجس است.
مسأله 109 اگر پدر و مادر و جد و جده بچه نابالغ، كافر باشند آن بچه هم نجس است، و اگر يكى از اينها مسلمان باشد بچه پاك است.
مسأله 110 كسى كه معلوم نيست مسلمان است يا نه پاك مى باشد. ولى احكام ديگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمى تواند زن مسلمان بگيرد و نبايد در قبرستان مسلمانان دفن شود در صورتى كه وقف بر مسلمانان باشد يا حريم و مختص مسلمانان باشد و مزاحم دفن آنان باشد.
مسأله 111 اگر مسلمانى به يكى از دوازده امام عليهم السلام دشنام دهد يا با آنان دشمنى داشته باشد نجس است.
9 شراب
مسأله 112 شراب و هر چيزى كه انسان را مست مى كند، چنانچه بخودى خود روان باشد نجس است، و اگر مثل بنگ و حشيش روان نباشد اگر چه چيزى در
آن بريزند كه روان شود پاك است.
مسأله 113 الكل صنعتى كه براى رنگ كردن درب و ميز و صندلى و مانند اينها بكار مى برند، اگر انسان نداند مست كننده است پاك مى باشد.
مسأله 114 اگر انگور و آب انگور بخودى خود جوش بيايد خوردن آن حرام است، و همچنين اگر بواسطه پختن جوش بيايد، خوردن آن حرام مى باشد.
مسأله 115 خرما و مويز و كشمش و آب آنها اگر جوش بيايند پاك، و خوردن آنها حلال است، اگر چه احتياط مستحب خصوصاً در مويز و كشمش آن است كه از آنها اجتناب كنند.
10 فقاع
مسأله 116 فقاع كه از جو گرفته مى شود و به آن آبجو مى گويند نجس است ولى آبى كه به دستور طبيب از جو مى گيرند و به آن ماءالشعير مى گويند پاك مى باشد.
11 عرق حيوان نجاستخوار
مسأله 117 اقوى طهارت عرق جنب از حرام است و احتياط استحبابى اجتناب از آن است اگر چه نماز خواندن با آن صحيح نيست چه در حال جماع بيرون آيد يا بعد از آن از مرد باشد يا از زن از زنا باشد يا از لواط يا از وطى و نزديكى كردن با حيوانات يا استمناء(و استمناء آن است كه انسان با خود كارى كند كه منى از او بيرون آيد).
مسأله 118 اگر انسان در موقعى كه نزديكى با زن حرام است مثلاً در روزه ماه رمضان، با زن خود نزديكى كند، بنابر احتياط مستحب بايد از عرق خود اجتناب نمايد و نماز خواندن با آن صحيح نيست.
مسأله 119 اگر جنب از حرام عوض
غسل، تيمم نمايد و بعد از تيمم عرق كند، باز هم بنابر احتياط مستحب بايد از عرق خود اجتناب نمايد.
مسأله 120 اگر كسى از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزديكى كند، احتياط مستحب آن است كه از عرق خود اجتناب نمايد و نماز با آن صحيح نيست و اگر اول با حلال خود نزديكى كند و بعد از حرام جنب شود چيزى بر او نيست.
مسأله 121 بنابر اقوى بايد از عرق شتر نجاستخوار و بنابر احتياط واجب بايد از عرق هر حيوانى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده اجتناب كرد.