احكام شير دادن
احكام شير دادن
مسأله 2472 اگر زنى بچه اى را با شرائطى كه در مسأله (2482) گفته خواهد شد شير دهد، آن بچه به اين عده محرم مى شود:
اول خود زن و او را مادر رضاعى مى گويند.
دوم شوهر زن كه شير مال اوست و او را پدر رضاعى مى گويند.
سوم پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعى او باشند.
چهارم بچه هائى كه از آن زن به
دنيا آمده اند، يا به دنيا مى آيند.
پنجم بچه هاى اولاد آن زن هر چه پائين روند، چه از اولاد او به دنيا آمده، يا اولاد او آن بچه ها را شير داده باشند.
ششم خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعى باشند يعنى به واسطه شير خوردن، با آن زن، خواهر و برادر شده باشند.
هفتم عمو و عمه آن زن اگر چه رضاعى باشند.
هشتم دائى و خاله آن زن اگر چه رضاعى باشند.
نهم اولاد شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه پائين روند، اگر چه اولاد رضاعى او باشند.
دهم پدر و مادر شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه بالا روند.
يازدهم خواهر و برادر شوهرى كه شير مال او است اگر چه خواهر و برادر رضاعى او باشند.
دوازدهم عمو و عمه و دائى و خاله شوهرى كه شير مال اوست هر چه بالا روند، اگر چه رضاعى باشند، و نيز عده ديگرى هم كه در مسائل بعد گفته مى شود به واسطه شير دادن محرم مى شوند.
مسأله 2473 اگر زنى بچه اى را با شرائطى كه در مسأله 2482 گفته مى شود شير دهد، پدر آن بچه نمى تواند با دخترهائى كه از آن زن به دنيا آمده اند ازدواج كند، و نيز نمى تواند دخترهاى شوهرى را كه شير مال او است اگر چه دخترهاى رضاعى او باشند براى خود عقد نمايد، ولى جايز است با دخترهاى رضاعى آن زن ازدواج كند.
مسأله 2474 اگر زنى بچه اى را با شرائطى كه در مسأله (2482) گفته
مى شود شير دهد، شوهر آن زن كه صاحب شير است به خواهرهاى آن بچه محرم نمى شود، ولى احتياط مستحب آنست كه با آنان ازدواج ننمايد، و نيز خويشان شوهر به خواهر و برادر آن بچه محرم نمى شوند.
مسأله 2475 اگر زنى بچه اى را شير دهد، به برادرهاى آن بچه محرم نمى شود، و نيز خويشان آن زن به برادر و خواهر بچه اى كه شير خورده محرم نمى شوند.
مسأله 2476 اگر انسان با زنى كه دخترى را شير كامل داده ازدواج كند و با آن زن نزديكى نمايد، ديگر نمى تواند آن دختر را براى خود عقد كند.
مسأله 2477 اگر انسان با دخترى ازدواج كند، ديگر نمى تواند با زنى كه آن دختر را شير كامل داده ازدواج نمايد.
مسأله 2478 انسان نمى تواند با دخترى كه مادر يا مادر بزرگ انسان او را شير كامل داده ازدواج كند، و نيز اگر زن پدر انسان، از شير پدر او دخترى را شير داده باشد، انسان نمى تواند با آن دختر ازدواج نمايد، و چنانچه دختر شيرخوارى را براى خود عقد كند، بعد مادر يا مادر بزرگ يا زن پدر او، آن دختر را شير دهد، عقد باطل مى شود.
مسأله 2479 با دخترى كه خواهر يا زن برادر انسان، او را شير كامل داده، نمى شود ازدواج كرد و همچنين است اگر خواهر زاده، يا برادر زاده، يا نوه خواهر، يا نوه برادر انسان، آن دختر را شير داده باشد.
مسأله 2480 اگر زنى بچه دختر خود را شير دهد، آن دختر به شوهر خود حرام مى شود، و
همچنين است اگر بچه اى را كه شوهر دخترش از زن ديگر دارد شير دهد، ولى اگر بچه پسر خود را شير دهد، زن پسرش كه مادر آن طفل شيرخوار است، بر شوهر خود حرام نمى شود.
مسأله 2481 اگر زن پدر دخترى، بچه آن دختر را شير دهد، آن دختر به شوهر خود حرام مى شود، چه بچه از همان دختر يا از زن ديگر شوهر او باشد.
شرائط شير دادنى كه علت محرم شدن است
مسأله 2482 شير دادنى كه علت محرم شدن است، هشت شرط دارد:
اول بچه شير زن زنده را بخورد، پس اگر از پستان زنى كه مرده است شير بخورد فايده ندارد.
دوم شير آن از حرام نباشد، پس اگر شير بچه اى را كه از زنا بدنيا آمده به بچه ديگر بدهند، به واسطه آن شير بچه به كسى محرم نمى شود.
سوم بچه شير را از پستان بمكد، پس اگر شير را در گلوى او بريزند نتيجه ندارد.
چهارم شير، خالص و با چيز ديگر مخلوط نباشد بنحوى كه لفظ شير بر آن صدق نكند.
پنجم شير از يك شوهر باشد، پس اگر زن شيردهى را طلاق دهند، بعد شوهر ديگرى كند و از او آبستن شود و تا موقع زائيدن، شيرى كه از شوهر اول داشته باقى باشد، و مثلاً هشت دفعه پيش از زائيدن از شير شوهر اول و هفت دفعه بعد از زائيدن از شير شوهر دوم به بچه اى بدهد، آن بچه به كسى محرم نمى شود.
ششم بچه بواسطه مرض شير را قى نكند و اگر قى كند، بنابر احتياط واجب كسانى كه بواسطه شير خوردن به آن محرم
مى شوند بايد با او ازدواج نكنند، و نگاه محرمانه هم به او ننمايند.
هفتم پانزده مرتبه، يا يك شبانه روز بطورى كه در مسأله بعد گفته مى شود شير سير بخورد، يا مقدارى شير به او بدهند كه بگويند از آن شير استخوانش محكم شده و گوشت در بدنش روئيده است، بلكه اگر ده مرتبه هم به او شير دهند، احتياط مستحب آنست كسانى كه بواسطه شير خوردن او به او محرم مى شوند، با او ازدواج نكنند، و نگاه محرمانه هم به او ننمايند.
هشتم دو سال بچه تمام نشده باشد، و اگر بعد از تمام شدن دو سال، او را شير دهند به كسى محرم نمى شود، بلكه اگر مثلاً پيش از تمام شدن دو سال، چهارده مرتبه و بعد از آن، يك مرتبه شير بخورد، به كسى محرم نمى شود، ولى چنانچه از موقع زائيدن زن شيرده، بيشتر از دو سال گذشته باشد، و شير او باقى باشد و بچه اى را شير دهد آن بچه به كسانى كه گفته شد، محرم مى شود بنابر اظهر.
مسأله 2483 بايد بچه در بين يك شبانه روز غذا يا شير كس ديگر را نخورد ولى اگر كمى غذا بخورد كه نگويند در بين، غذا خورده اشكال ندارد، و نيز بايد پانزده مرتبه از شير يك زن بخورد، و در بين پانزده مرتبه شير كس ديگر را نخورد، و در هر دفعه بدون فاصله شير بخورد، ولى اگر در بين شير خوردن نفس تازه كند، يا كمى صبر كند كه از اولى كه پستان در دهان مى گيرد تا وقتى سير مى شود، يك
دفعه حساب شود اشكال ندارد.
مسأله 2484 اگر زن از شير شوهر خود بچه اى را شير دهد، بعد شوهر ديگر كند و از شير آن شوهر هم بچه ديگر را شير دهد، آن دو بچه به يكديگر محرم نمى شوند.
مسأله 2485 اگر زن از شير يك شوهر چندين بچه را شير دهد همه آنان به يكديگر و به شوهر و به زنى كه آنان را شير داده محرم مى شوند.
مسأله 2486 اگر كسى چند زن داشته باشد و هر كدام آنان به شرائطى كه گفته شد بچه اى را شير دهد، همه آنها به يكديگر و به آن مرد و به همه آن زنها محرم مى شوند.
مسأله 2487 اگر كسى دو زن شيرده داشته باشد، و يكى از آنان بچه اى را مثلاً هشت مرتبه، و ديگرى هفت مرتبه شير بدهد، آن بچه به كسى محرم نمى شود.
مسأله 2488 اگر زنى از شير يك شوهر پسر و دخترى را شير كامل بدهد خواهر و برادر آن دختر، به خواهر و برادر آن پسر، محرم نمى شوند.
مسأله 2489 انسان نمى تواند بدون اذن زن خود، با زنهائى كه به واسطه شير خوردن، خواهر زاده يا برادر زاده زن او شده اند ازدواج كند، و نيز اگر با پسرى لواط كند، بايد دختر و خواهر و مادر و مادر بزرگ آن پسر را كه رضاعى هستند، يعنى به واسطه شير خوردن دختر و خواهر و مادر او شده اند، براى خود عقد نكند.
مسأله 2490 زنى كه برادر انسان را شير داده به انسان محرم نمى شود.
مسأله 2491 انسان نمى
تواند با دو خواهر، اگر چه رضاعى باشند، يعنى بواسطه شير خوردن، خواهر يكديگر شده باشند ازدواج كند، و چنانچه دو زن را عقد كند و بعد بفهمد خواهر بوده اند، در صورتى كه عقد آنان در يك وقت بوده هر دو باطل است، و اگر در يك وقت نبوده عقد اولى صحيح و عقد دومى باطل مى باشد.
مسأله 2492 اگر زن از شير شوهر خود كسانى را كه ذيلاً گفته مى شود شير دهد، شوهرش بر او حرام نمى شود:
اول برادر و خواهر خود را.
دوم عمو و عمه و دائى و خاله خود را.
سوم اولاد عمو و اولاد دائى خود را.
چهارم برادر زاده خود را.
پنجم برادر شوهر، يا خواهر شوهر خود را.
ششم خواهر زاده خود، يا خواهر زاده شوهرش را.
هفتم عمو و عمه و دائى و خاله شوهرش را.
هشتم نوه زن ديگر شوهر خود را.
مسأله 2493 اگر كسى دختر عمه يا دختر خاله انسان را شير دهد به انسان محرم نمى شود.
مسأله 2494 مردى كه دو زن دارد، اگر يكى از آن دو زن، فرزند عموى زن ديگر را شير دهد، زنى كه فرزند عموى او شير خورده، به شوهر خود حرام نمى شود.
آداب شير دادن
مسأله 2495 براى شير دادن بچه بهتر از هر كس مادر او است و سزاوار است كه مادر براى شير دادن از شوهر خود مزد نگيرد، و خوبست كه شوهر مزد بدهد، و اگر مادر بخواهد بيشتر از دايه مزد بگيرد، شوهر مى تواند بچه را از او گرفته و به دايه بدهد.
مسأله 2496 مستحب است دايه
اى كه براى طفل مى گيرند، دوازده امامى و داراى عقل و عفت و صورت نيكو باشد، و مكروه است كم عقل يا غير دوازده امامى، يا بد صورت، يا بد خلق، يا زنا زاده باشد. و نيز مكروه است دايه اى بگيرند كه بچه اى كه دارد از زنا به دنيا آمده باشد. و در مضمره حلبى مذكور است كه اگر دايه يهودى يا نصرانى گرفتى منع نما او را از آشاميدن و خوردن محرمات مثل گوشت خنزير و منع نما او را از بردن طفل به منزل خود(1).
مسائل متفرقه شير دادن
مسأله 2497 مستحب است زنها را جلوگيرى كنند، كه هر بچه اى را شير ندهند، زيرا ممكن است فراموش شود كه به چه كسانى شير داده اند، و بعداً دو نفر محرم با يكديگر ازدواج نمايند(2).
مسأله 2498 كسانى كه به واسطه شير خوردن، خويشى پيدا مى كنند، مستحب است يكديگر را احترام نمايند، ولى از يكديگر ارث نمى برند، و حقهاى خويشى كه انسان با خويشان خود دارد براى آنان نيست.
مسأله 2499 در صورتى كه ممكن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شير بدهند.
مسأله 2500 اگر به واسطه شير دادن حق شوهر از بين نرود، زن مى تواند بدون اجازه شوهر، بچه كس ديگر را شير دهد، ولى جايز نيست بچه اى را شير دهد كه به واسطه شير دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود، مثلاً اگر شوهر او دختر شيرخوارى را براى خود عقد كرده باشد، زن نبايد آن دختر را شير دهد، چون اگر آن دختر را شير دهد، خودش مادرزن شوهر مى شود،
و بر او حرام مى گردد.
مسأله 2501 اگر كسى بخواهد زن برادرش به او محرم شود، بايد دختر شيرخوارى را در مدتى كه قابل استمتاع باشد براى خود صيغه كند، و با شرائطى كه در مسأله (2482) گفته شد زن برادرش آن دختر را شير دهد.
مسأله 2502 اگر مرد پيش از آنكه زنى را براى خود عقد كند بگويد به واسطه شير خوردن، آن زن بر او حرام شده، مثلاً بگويد شير مادر او را خورده، چنانچه تصديق او ممكن باشد، نمى تواند با آن زن ازدواج كند، و اگر بعد از عقد بگويد و خود زن هم حرف او را قبول نمايد، عقد باطل است، پس اگر مرد با او نزديكى نكرده باشد، يا نزديكى كرده باشد، ولى در وقت نزديكى كردن، زن بداند بر آن مرد حرام است، مهر ندارد، و اگر بعد از نزديكى بفهمد كه بر آن مرد حرام بوده، شوهر بايد مهر او را مطابق زنهائى كه مثل او هستند بدهد.
مسأله 2503 اگر زن پيش از عقد بگويد به واسطه شير خوردن بر مردى حرام شده، چنانچه تصديق او ممكن باشد، نمى تواند با آن مرد ازدواج كند، و اگر بعد از عقد بگويد، مثل صورتى است كه مرد بعد از عقد بگويد كه زن بر او حرام است، و حكم آن در مسأله پيش گفته شد.
مسأله 2504 شير دادنى كه علت محرم شدن است به دو چيز ثابت مى شود:
اول خبر دادن عده اى كه انسان از گفته آنان يقين پيدا كند.
دوم شهادت دو مرد عادل، يا چهار زن كه عادل باشند، ولى
بايد شرائط شير دادن را هم بگويند، مثلاً بگويند ما ديده ايم كه فلان بچه بيست و چهار ساعت از پستان فلان زن شير خورده و چيزى هم در بين نخورده، و همچنين ساير شرطها را كه در مسأله (2482) گفته شد شرح دهند.
مسأله 2505 اگر شك كنند بچه به مقدارى كه علت محرم شدن است شير خورده يا نه، يا گمان داشته باشند كه به آن مقدار شير خورده، بچه به كسى محرم نمى شود ولى بهتر آنست كه احتياط كنند.