احکام شرعی
آيت الله سيد محمدحسن مرتضوي لنگرودي
آيت الله سيد محمدحسن مرتضوي لنگرودي
آيت الله سيد محمدحسن مرتضوي لنگرودي

رساله توضیح المسائل آيت الله سيد محمدحسن مرتضوي لنگرودي

احكام تقليد آب مطلق و مضاف [انواع آب مطلق] اشاره 1 آب كر 2 آب قليل 3 آب جاري 4 آب باران 5 آب چاه احكام آب ها احكام تخلّي استبراء مستحبات و مكروهات تخلّي اشاره نجاسات نجاسات اشاره 1 و 2 بول و غائط 3 مَني 4 مُردار 5 خون 6 و 7 سگ و خوك 8 كافر 9 شراب 10 فُقّاع عرق جنب از حرام عرق شتر نجاست خوار راه ثابت شدن نجاست راه نجس شدن چيز پاك احكام نجاسات مطهِّرات اشاره 1 آب 2 زمين 3 آفتاب 4 استحاله 5 انقلاب [برخي احكام] كم شدن دو سوم آب انگور 6 انتقال 7 اسلام 8 تبعيّت 9 برطرف شدن عين نجاست 10 استبراء حيوان نجاست خوار 11 غايب شدن مسلمان احكام ظرف ها وضو [احكام] وضوي ارتماسي شرايط وضو اشاره شرط اول: شرط دوم؛ آنكه مطلق باشد. شرط سوم؛ آنكه آب وضو مباح باشد و بنا بر احتياط فضايي كه در آن وضو مي گيرد نيز مباح باشد. شرط چهارم: شرط پنجم؛ آنكه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد. شرط ششم؛ آنكه اعضاء وضو موقع شستن و مسح كردن پاك باشد. شرط هفتم؛ آنكه وقت براي وضو و نماز كافي باشد. شرط هشتم؛ آنكه به قصد قربت يعني براي انجام فرمان خداوند عالم وضو بگيرد و اگر براي خنك شدن؛ يا به قصد ديگري وضو بگيرد باطل است. شرط نهم: شرط دهم؛ آنكه كارهاي وضو را پشت سرهم انجام دهد. شرط يازدهم؛ آنكه بايد كارهاي وضو را خود انسان انجام دهد. شرط دوازدهم؛ آنكه استعمال آب براي او مانعي نداشته باشد. شرط سيزدهم؛ آنكه در اعضاء وضو مانعي از رسيدن آب نباشد. احكام وضو چيزهايي كه بايد براي آنها وضو گرفت چيزهايي كه وضو را باطل مي كنند غسل هاي واجب اشاره [جنابت] احكام جنابت چيزهايي كه بر جنب حرام است چيزهايي كه بر جنب مكروه ست غسل جنابت غسل ترتيبي غسل ارتماسي احكام غسل كردن استحاضه اشاره احكام استحاضه حيض اشاره احكام حائض اقسام زن هاي حائض 1 صاحب عادت وقتيه و عدديه 2 صاحب عادت وقتيه 3 صاحب عادت عدديه 4 مضطربه 5 مبتدئه 6 ناسيه مسائل متفرقه حيض نفاس غسل مس ميّت [غسل مس ميّت] احكام محتضر احكام بعد از مرگ احكام غسل، كفن، حنوط، نماز و دفن ميت احكام غسل ميت احكام كفن ميت احكام حنوط احكام نماز ميت دستور نماز ميت مستحبات نماز ميت احكام دفن مستحبات دفن نماز وحشت نبش قبر غسل هاي مستحب تيمّم [تيمم بدل از وضو و غسل] اشاره اول از موارد تيمم دوم از موارد تيمم سوم از موارد تيمم چهارم از موارد تيمم پنجم از موارد تيمم ششم از موارد تيمم هفتم از موارد تيمم چيزهايي كه تيمم به آنها صحيح است دستور تيمم بدل از وضو دستور تيمم بدل از غسل احكام تيمم احكام نماز اشاره اشاره نمازهاي واجب اشاره نمازهاي واجب يوميه اشاره وقت نماز ظهر و عصر وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز صبح احكام وقت نماز نمازهايي كه بايد به ترتيب خوانده شود نمازهاي مستحب وقت نافله هاي يوميه نماز غفيله احكام قبله پوشاندن بدن در نماز [برخي احكام] لباس نمازگزار اشاره شرط اول شرط دوم شرط سوم شرط چهارم شرط پنجم شرط ششم مواردي كه لازم نيست بدن و لباس نمازگزار پاك باشد چيزهايي كه در لباس نمازگزار مستحب است چيزهايي كه در لباس نمازگزار مكروه ست مكان نمازگزار شرايط مكان نمازگزار اشاره شرط اول شرط دوم شرط سوم شرط چهارم شرط پنجم شرط ششم شرط هفتم شرط هشتم شرط نهم [برخي ديگر از احكام] جاهايي كه نماز خواندن در آنجا مستحب است جاهايي كه نماز خواندن در آنجا مكروه ست احكام مسجد اذان و اقامه ترجمه اذان و اقامه [واجبات و مستحبات نماز] واجبات نماز اشاره اركان نماز اشاره نيت تكبيرة الاحرام قيام (ايستادن) [احكام] قرائت ركوع سجود [احكام] چيزهايي كه سجده بر آنها صحيح است مستحبات و مكروهات سجده سجده واجب قرآن تشهد سلام نماز ترتيب موالات [مستحبات نماز] قنوت ترجمه نماز 1 ترجمه سوره حمد 2 ترجمه سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَد 3 ترجمه ذكر ركوع و سجود 4 ترجمه قنوت 5 ترجمه تسبيحات اربعه 6 ترجمه تشهد و سلام كامل تعقيب نماز صلوات بر پيغمبر مبطلات نماز اشاره اول: دوم: اشاره سوم: اشاره چهارم: پنجم: اشاره ششم: اشاره هفتم: اشاره هشتم: نهم: اشاره دهم: اشاره يازدهم: دوازدهم: اشاره چيزهايي كه در نماز مكروه ست مواردي كه مي شود نماز واجب را شكست شكيات اشاره شك هاي مبطل شك هايي كه نبايد به آنها اعتنا كرد 1 شك در چيزي كه محل آن گذشته ست 2 شك بعد از سلام 3 شك بعد از وقت 4 كثيرالشك (كسي كه زياد شك مي كند) 5 شك امام و مأموم 6 شك در نماز مستحبي شك هاي صحيح نماز احتياط سجده سهو دستور سجده سهو قضاي سجده و تشهد فراموش شده كم و زياد كردن اجزا و شرايط نماز مسافر [شرايط شكسته خواندن نماز] اشاره شرط اول: اشاره شرط دوم: اشاره شرط سوم: اشاره شرط چهارم: اشاره شرط پنجم: اشاره شرط ششم: اشاره شرط هفتم: اشاره شرط هشتم: اشاره مسائل متفرقه نماز مسافر نماز قضا [احكام] نماز قضاي پدر و مادر اشاره نماز جماعت [احكام] شرايط امام جماعت احكام جماعت وظيفه امام و مأموم در نماز جماعت چيزهايي كه در نماز جماعت مكروه است نماز آيات [احكام] دستور نماز آيات نماز عيد فطر و قربان اجير گرفتن براي نماز نماز جمعه اشاره بعض احكام و آداب نماز جمعه احكام روزه اشاره نيت چيزهايي كه روزه را باطل مي كند اشاره 1 خوردن و آشاميدن 2 جماع 3 استمنا 4 دروغ بستن به خدا و پيغمبر 5 رساندن غبار غليظ به حلق 6 فرو بردن سر در آب 7 باقي ماندن بر جنابت، حيض و نفاس تا اذان صبح 8 اماله كردن 9 قي كردن آنچه براي روزه دار مكروه است جاهايي كه قضا و كفاره واجب است كفاره روزه جاهايي كه فقط قضاي روزه واجب است احكام روزه قضا احكام روزه مسافر كساني كه روزه بر آنها واجب نيست راه ثابت شدن اول ماه روزه هاي حرام و مكروه روزه هاي مستحب مواردي كه مستحب است انسان از كارهايي كه روزه را باطل مي كند خود داري نمايد احكام خمس [محل درآمد خمس] اشاره 1 منفعت كسب 2 معدن 3 گنج 4 مال حلال مخلوط به حرام 5 جواهري كه به واسطه غواصي به دست مي آيد 6 غنيمت 7 زميني كه كافر ذمي از مسلمانان بخرد مصرف خمس [برخي ديگر از احكام] احكام زكات [زكات مال] [زكات در نُه چيز واجب است] شرايط واجب شدن زكات زكات گندم، جو، خرما و كشمش نصاب طلا نصاب نقره زكات شتر، گاو و گوسفند نصاب شتر نصاب گاو نصاب گوسفند مصرف زكات شرايط كساني كه مستحق زكاتند نيت زكات مسائل متفرقه زكات زكات فطره [احكام زكات فطره] مصرف زكات فطره مسائل متفرقه زكات فطره احكام حج احكام خريد و فروش (داد و ستد) [برخي احكام] چيزهايي كه در خريد و فروش مستحب است چيزهايي كه در خريد و فروش مكروه ست معاملات مكروه معاملات باطل شرايط فروشنده و خريدار شرايط جنس و عوض آن صيغه خريد و فروش خريد و فروش ميوه ها نقد و نسيه معامله سلف و شرايط آن [برخي احكام] احكام معامله سلفي فروش طلا و نقره به طلا و نقره مواردي كه انسان مي تواند معامله را به هم بزند [مواردي كه نمي توان معامله را به هم زد ] مسائل متفرقه خريد و فروش احكام شركت احكام صلح احكام اجاره [احكام ] شرايط مالي كه آن را اجاره مي دهند شرايط استفاده اي كه مال را براي آن اجاره مي دهند مسائل متفرقه اجاره احكام جعاله احكام مزارعه احكام مساقات (آبياري و تربيت درختان ميوه دار) - مغارسه - (درخت كاري) احكام محجور (كساني كه از تصرف در اموالشان ممنوع هستند) احكام وكالت احكام قرض (دين) احكام حواله احكام رهن احكام ضمانت احكام كفالت احكام وديعه (امانت داري) احكام عاريه احكام ازدواج و زناشويي اشاره احكام عقد دستور خواندن عقد دائم دستور خواندن عقد موقت شرايط عقد ازدواج عيب هايي كه به واسطه آنها مي شود عقد را به هم زد عده اي از زن ها كه ازدواج با آنان حرام است احكام عقد دائم احكام عقد موقت (متعه) احكام نگاه كردن مسائل متفرقه زناشويي احكام رضاع (شير دادن) [احكام رضاع ] شرايط شير دادني كه سبب محرم شدن است آداب شير دادن مسائل متفرقه شير دادن احكام طلاق [احكام ] عده طلاق عده زني كه شوهرش مرده طلاق بائن و طلاق رجعي احكام رجوع كردن طلاق خلع طلاق مبارات احكام متفرقه طلاق احكام غصب احكام لقطه (مالي كه پيدا شده) احكام سر بريدن حيوان - نحر (گلو بريدن) شتر و صيد و شكار حيوانات [برخي احكام] دستور سر بريدن حيوانات شرايط سر بريدن حيوان دستور كشتن شتر مستحبات و مكروهات سر بريدن حيوانات احكام شكار كردن با اسلحه شكار با سگ شكاري صيد ماهي و ملخ احكام خوردني ها و آشاميدني ها [احكام] [اجزاء حرام حيوانات حلال گوشت] [ساير احكام] چيزهايي كه موقع غذا خوردن مستحب است چيزهايي كه در غذا خوردن مكروه ست مستحبات آشاميدن آب مكروهات آشاميدن آب احكام نذر احكام عهد احكام قسم احكام وقف احكام وصيت احكام ارث [برخي احكام] ارث طبقه اول ارث طبقه دوم ارث طبقه سوم ارث زن و شوهر مسائل متفرقه ارث احكام امر به معروف و نهي از منكر اشاره [برخي احكام] شرايط امر به معروف و نهي از منكر شرط اول: اشاره شرط دوم: اشاره شرط سوم: شرط چهارم: اشاره مراتب امر به معروف و نهي از منكر مسأله 2860 : مرتبه اول: اشاره مسأله 2863 : مرتبه دوم: اشاره مسأله 2868 : مرتبه سوم: اشاره احكام حدود حد زنا و لواط حد مساحقه حد قياده (جاكش) لخت خوابيدن دو نفر زير يك پوشش بوسيدن از روي شهوت حد نسبت دادن به زنا و لواط تعزير استمنا حد مشروب خواري حد دزدي حد مُحارب احكام مرتد حكم كسي كه ادعاي پيغمبري كند يا به پيغمبر و ائمه معصومين عَلَيْهم ُالسَّلَام دشنام دهد احكام قصاص و ديات اقسام كشتن اشاره اول؛ كشتن عمدي اشاره دوم؛ كشتن خطاء شبه عمد. اشاره سوم؛ كشتن خطايي محض. اشاره انواع ديه كشتن كفاره قتل قصاص و ديه اعضاء جناياتي كه بر اعضاء وارد مي شود ديه جراحات و ضربات وارده بر سر، صورت و بدن موارد ضمان و عدم ضمان ديه سقط جنين ولي مقتول جنايت بر حيوان

احكام غسل كردن

احكام غسل كردن
مسأله 378 : در غسل ارتماسي بنا بر احتياط بايد تمام بدن پاك باشد؛ گرچه در موردي كه در شستن بدن تعدد لازم نباشد بعيد نيست به يك دفعه فرورفتن زير آب براي پاك شدن محل و غسل كفايت كند و اگر تعدد لازم باشد در شستن آخري مي تواند براي پاك شدن محل و غسل اكتفا نمايد. در غسل ترتيبي پاك بودن تمام بدن لازم نيست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتي را پيش از غسل دادن آن قسمت آب بكشد؛ كافي است.
مسأله 379 : گذشت در مسأله (117) كه عرق جنب از حرام نجس نيست؛ بنا بر اين كسي كه از حرام جنب شده لازم نيست در آب سرد غسل كند؛ مي تواند با آب گرم غسل كند؛ چه آب سرد ضرر داشته باشد يا نه.
مسأله 380 : در غسل ارتماسي اگر به اندازه سر مويي از بدن نشسته بماند؛ غسل باطل است؛ ولي در غسل ترتيبي غسل باطل نيست و لازم است شستن همان اندازه اي كه شسته نشده. اگر اندازه در سر و صورت، يا طرف راست بوده؛ شستن عضو يا اعضايي كه بعد از آن است لازم است؛ ولي شستن باطن بدن واجب نيست؛ گرچه ديده شود؛ مانند درون چشم و توي گوش يا بيني.
مسأله 381 : جايي را كه شك دارد از ظاهر بدن است يا از باطن آن، بنا بر احتياط واجب بشويد و اگر آن محل سابق ظاهر بود لازم است آن را بشويد.
مسأله 382 : اگر سوراخ جاي گوشواره و مانند آن، به قدري گشاد باشد كه داخل آن ديده شود و جزء ظاهر به حساب آيد؛ بايد آن را شست؛ گذشت كه ديده شدن ميزان شستن نيست و اگر جزء باطن حساب شود؛ شستن داخل آن لازم نيست.
مسأله 383 : چيزي را كه مانع رسيدن آب به بدن است بايد برطرف كند و اگر پيش از آنكه يقين كند برطرف شده غسل نمايد؛ غسل صحيح نيست.
مسأله 384 : اگر موقع غسل شك كند چيزي كه مانع از آب است؛ در بدن او هست يا نه، بايد اگر وسواسي نيست وارسي كند تا مطمئن شود كه مانعي نيست.
مسأله 385 : در غسل بايد موهاي كوتاهي را كه جزء بدن حساب مي شود بشويد و شستن موهاي بلند واجب نيست. ولي اگر رسانيدن آب به پوست بدن بدون شستن آنها ممكن نباشد بايد آنها را بشويد؛ تا آب به بدن برسد.
مسأله 386 : تمام شرطهايي كه براي صحيح بودن وضو گفته شد؛ مثل پاك بودن آب و غصبي نبودن آن، در صحيح بودن غسل هم شرط است؛ ولي در غسل لازم نيست بدن را از بالا به پايين بشويد و نيز در غسل ترتيبي لازم نيست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت ديگر را بشويد؛ بلكه لازم نيست تمام هر قسمت را فوراً بشويد؛ بلكه اگر بعد از شستن سر و گردن مقداري صبر كند بعد طرف راست را بشويد و بعد از مدتي طرف چپ را بشويد و يا اينكه سر را بشويد و مقداري صبر كند و بعد گردن را بشويد؛ اشكال ندارد. ولي كسي كه نمي تواند از بيرون آمدن بول و غائط خود داري كند؛ اگر به اندازه اي كه غسل كند و نماز بخواند بول و غائط از او بيرون نمي آيد؛ بايد هر قسمت را فوراً بعد از قسمت ديگر غسل بدهد و بعد از غسل هم فوراً نماز بخواند و همچنين است اگر فقط به اندازه غسل كردن مهلت دارد؛ بايد هر قسمت را فوراً بعد از هر قسمت ديگر غسل دهد.
مسأله 387 : كسي كه قصد دارد پول حمامي را ندهد؛ يا بدون اينكه بداند حمامي راضيست بخواهد نسيه بگذارد اگر چه بعد حمامي را راضي كند؛ غسل او صحيح نيست مگر اينكه از راضي نبودن حمامي غافل باشد و بتواند با قصد قربت انجام دهد غسلش صحيح و ضامن پول مقدار آبيست كه مصرف كرده.
مسأله 388 : اگر حمامي راضي باشد كه پول حمام نسيه بماند؛ ولي كسي كه غسل مي كند قصدش اين باشد كه طلب او را ندهد؛ يا از مال حرام بدهد؛ غسلش باطل است.
مسأله 389 : اگر بخواهد پول حرام به حمامي بدهد غسل او باطل است؛ در صورتي كه از اول چنين قصدي داشته باشد و الا غسلش صحيح است و ضامن پول مقدار آبيست كه مصرف كرده. اگر بخواهد از پولي كه خمس آن را نداده به حمامي كه شيعه دوازده امامي باشد بدهد؛ گرچه معصيت كرده؛ ولي غسلش صحيح است و ذمه اش به مستحقين خمس مشغول است.
مسأله 390 : اگر مخرج غائط را در خزينه تطهير كند و پيش از غسل شك كند كه چون در خزينه تطهير كرده حمامي به غسل كردن او راضيست يا نه، غسل او صحيح نيست؛ مگر اينكه پيش از غسل حمامي را راضي كند و يا اينكه به اميد راضي بودن حمامي با قصد قربت غسل كند؛ در صورتي كه حمامي راضي باشد؛ غسلش صحيح است.
مسأله 391 : اگر شك كند كه غسل كرده يا نه، بايد غسل كند و اگر بعد از غسل شك كند كه غسل او درست بوده يا نه، لازم نيست دوباره غسل كند؛ در صورتي كه بداند يا احتمال دهد كه هنگام غسل كردن ملتفت بوده. ولي اگر منشاء شك در درست بودن غسل، شك در شستن طرف چپ، يا جزيي از آن باشد؛ بايد آن را به قصد غسل بشويد.
مسأله 392 : اگر در بين غسل كردن حدث اصغر از او سرزند؛ مثلاً بول كند؛ احتياط واجب آن است كه غسل را تمام كند و دوباره غسل كند؛ به قصد آنچه بر ذمّه اوست واقعاً و وضو هم بگيرد.
يا غسل را رها كرده و غسل ديگري نمايد و بعد از آن وضو هم بگيرد.
مسأله 393 : اگر به خيال اينكه به اندازه غسل و نماز وقت دارد براي نماز غسل كند؛ چنانچه بعد از غسل به اندازه خواندن يك ركعت يا بيشتر وقت داشته باشد غسل او صحيح است و اگر كمتر از يك ركعت وقت داشته باشد غسل او باطل است؛ در صورتي كه غسل براي خصوص آن نماز كرده؛ به اين معني كه اگر آن نماز نبود فعلا غسل نمي كرد. ولي اگر به قصد پاك بودن از جنابت، يا يكي از غايات ديگر بوده غسلش صحيح است.
مسأله 394 : كسي كه جنب شده اگر شك كند غسل كرده يا نه، نمازهايي را كه خوانده صحيح است؛ در صورتي كه احتمال دهد وقت شروع به نماز ملتفت بوده.
مسأله 395 : كسي كه چند غسل به او واجب است مي تواند به نيّت همه آنها يك غسل به جا آورد. اگر يكي از آنها غسل جنابت بوده و غسل جنابت را به تنهايي قصد كند غسل هاي ديگر از او ساقط مي شود و وضو هم لازم نيست. جدا جدا انجام دادن غسل ها خالي از اشكال نيست و اگر انجام مي دهد در غير غسل اول نيّت وجوب نكند و به رجاء اينكه شايد در واقع واجب باشد انجام دهد.
مسأله 396 : كسي كه بر جايي از بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شده؛ شايسته است آن را از بين ببرد. ولي در حالي كه محدث است؛ جايز نيست دست بر آن بگذارد. بنا بر اين عضو را در وضو و غسل، ارتماسي انجام دهد و اگر ترتيبي به جا مي آورد به نحوي آب را به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد.
مسأله 397 : كسي كه غسل جنابت كرده نبايد براي نماز وضو بگيرد.
ولي در غسل هاي ديگر بايد وضو بگيرد.
استحاضه
آموزش تصویری مرتبط با این حکم