1 آب
مسأله 150 : آب با چهار شرط چيز نجس را پاك مي كند:
اول:
آنكه مطلق باشد.
پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بيد، چيز نجس را پاك نمي كند.
دوم:
آنكه پاك باشد.
سوم:
آنكه وقتي چيز نجس را مي شويند آب مضاف نشود و بو، يا رنگ، يا مزه نجاست هم نگيرد.
چهارم:
آنكه بعد از آب كشيدن چيز نجس، عين نجاست حتي اجزاء ريز نجاست در او نباشد.
ولي باقي ماندن رنگ و بوي نجاست ضرر ندارد. پاك شدن چيز نجس با آب قليل يعني آب كمتر از كر، شرطهاي ديگري هم دارد كه بعداً گفته مي شود.
مسأله 151 : ظرف نجس را با آب قليل بايد سه مرتبه شست و در كر و جاري يك مرتبه كافي است؛ ولي ظرفي را كه سگ ليسيده؛ يا از آن آب يا چيز روان ديگر خورده؛ بايد اول بنا بر احتياط واجب با خاك پاك، خاك مالي كنند و احوط اينكه پس از آن خاك را با كمي آب مخلوط كنند و سپس بمالند و با آب خالص خاك را زايل، سپس يك مرتبه در آب باران و احتياط آنكه در آب كر يا جاري دو مرتبه باشد، يا دو مرتبه در آب قليل شسته شود و همچنين ظرفي را كه آب دهان سگ در او ريخته؛ بايد پيش از شستن خاك مال كرد.
مسأله 152 : اگر دهانه ظرفي را كه سگ دهن زده تنگ باشد و نشود آن را خاك مال كرد؛ چنانچه ممكن است بايد كهنه اي به چوبي بپيچند و به توسط آن با مراعات احتياطي كه در مسأله پيش گفته شد؛ خاك را به آن ظرف بمالند و اگر ممكن نيست بايد خاك را با احتياطي كه در مسأله پيش گفته شد؛ در آن بريزند و به شدّت حركت دهند تا به همه آن ظرف برسد. ولي با اين وجود پاك شدن ظرف خالي از اشكال نيست.
مسأله 153 : ظرفي را كه خوك بليسد؛ يا از آن چيز رواني بخورد؛ با آب قليل بنا بر احتياط واجب بايد هفت مرتبه شست و در كر و جاري هم بنا بر احتياط واجب بايد هفت مرتبه شست و لازم نيست آن را خاك مال كنند؛ اگر چه احتياط مستحب آن است كه خاك مال شود.
مسأله 154 : ظرفي را كه به شراب نجس شده؛ بعد از آنكه دست بمالند و شراب زايل شود؛ سه مرتبه بشويند كفايت مي كند و هفت مرتبه مستحب است و فرقي بين آب قليل، كر و جاري نيست. بعيد نيست در تطهير با آب باران يك مرتبه كفايت كند.
مسأله 155 : كوزه اي كه از گِل نجس ساخته شده و يا آب نجس در آن رفته؛ اگر در آب كر يا جاري بگذارند؛ به هر جاي آن آب برسد پاك مي شود؛ در صورتي كه رطوبتي در آن باشد كه مانع از رسيدن آب به باطن باشد.
اگر اين كار پس از خشك كردن كوزه انجام شود؛ بايد به قدري در آب كر يا جاري بماند كه آب به تمام آن فرورود.
مسأله 156 : ظرف نجس را با آب قليل دو جور مي شود آب كشيد:
اول:
آنكه سه مرتبه پر كنند و خالي كنند؛
دوم:
آنكه سه دفعه قدري آب در آن بريزند و هر دفعه آب را طوري در آن بگردانند كه به جاهاي نجس آن برسد و بيرون بريزند.
مسأله 157 : اگر ظرف بزرگي مثل پاتيل و خمره نجس شود؛ چنانچه سه مرتبه آن را از آب پر كنند و خالي كنند پاك مي شود. همچنين است اگر سه مرتبه از بالا آب در آن بريزند به طوري كه تمام اطراف آن را بگيرد و هر دفعه آبي كه ته آن جمع مي شود بيرون آورند و احتياط واجب آن است كه در هر دفعه ظرفي را كه با آن آب ها را بيرون مي آورند و همچنين دست را اگر تر شده باشد آب بكشند.
مسأله 158 : اگر مس نجس و مانند آن را آب كنند و آب بكشند؛ ظاهرش پاك مي شود.
مسأله 159 : تنوري كه به بول نجس شده است؛ بنا بر احتياط واجب اگر از بالا آب در آن بريزند به طوري كه تمام اطراف آن را بگيرد؛ پاك مي شود. در غير بول بعد از برطرف شدن نجاست بنا بر احتياط واجب اگر سه مرتبه به دستوري كه گفته شد آب در آن بريزند كافيست و بهتر است گودالي ته آن بكنند؛ تا آب ها در آن جمع شود و بيرون بياورند بعد آن گودال را با خاك پر كنند.
مسأله 160 : اگر چيز نجس را بعد از برطرف كردن عين نجاست يك مرتبه در آب كر يا جاري فروبرند؛ كه آب به تمام جاهاي نجس آن برسد پاك مي شود و در فرش و لباس و مانند اينها احتياط لازم در فشار دادن؛ يا ماليدن؛ يا لگد كردن و مانند اينها است، به نحوي كه بيشتر آب آن خارج شود.
مسأله 161 : اگر بخواهند چيزي را كه به بول نجس شده با آب قليل آب بكشند؛ چنانچه يك مرتبه آب روي آن بريزند پاك مي شود؛ در صورتي كه در مرتبه اول پس از زوال بول آب بر آن جاري شده باشد ولو در يك آن و الا دو مرتبه بريزند. ولي در لباس و فرش و مانند اينها بايد بعد از هر دفعه فشار دهند تا غساله آن بيرون آيد. غساله آبيست كه معمولاً در وقت شستن و بعد از آن از چيزي كه شسته مي شود خود به خود يا به وسيله فشار مي ريزد.
مسأله 162 : اگر چيزي به بول پسر شيرخواري كه غذاخور نشده و بنا بر احتياط شير خوك و زن كافره نخورده؛ نجس شود؛ چنانچه يك مرتبه آب روي آن بريزند كه به تمام جاهاي نجس آن برسد پاك مي شود و احتياط واجب اينست كه غساله آن خارج شود. ولي احتياط مستحب آنكه يك مرتبه ديگر هم آب روي آن بريزند و در لباس و فرش و مانند اينها احتياط واجب فشار دادن است.
مسأله 163 : اگر چيزي به غير بول نجس شود؛ چنانچه بعد از برطرف كردن عين نجاست يك مرتبه آب روي آن بريزند و از آن جدا بشود پاك مي گردد و نيز اگر در دفعه اولي كه آب روي آن مي ريزند نجاست آن برطرف شود و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روي آن بيايد پاك مي شود. ولي در هر صورت لباس و مانند آن را بايد فشار دهند تا غساله آن بيرون آيد.
مسأله 164 : اگر حصير نجس را با نخ بافته شده در آب كر يا جاري فروبرند؛ بعد از برطرف شدن عين نجاست پاك مي شود و احتياط واجب اينست كه توأم با ماليدن و لگد باشد و اگر بخواهند آن را با آب قليل آب بكشند بايد به هر قسم كه ممكن است؛ اگر چه به لگد كردن باشد؛ در صورتي كه به بول نجس شده دو دفعه فشار دهند و اگر به غير بول نجس شده يك مرتبه فشار كفايت مي كند و اگر ممكن نباشد پاك شدن آن با آب قليل مشكل است.
مسأله 165 : اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اينها نجس شود به فرو بردن در كر و جاري پاك مي گردد؛ بلكه با آب قليل هم ظاهر آنها پاك مي شود و اگر باطن آنها نجس شود پاك شدن باطن آنها محل اشكال است؛ مگر اينكه يقين شود كه آب به وصف اطلاق به مقداري كه نجس شده فرورفته باشد؛ در اين صورت باطن آنها پاك مي شود.
مسأله 166 : اگر انسان شك كند كه آب نجس به باطن صابون رسيده يا نه، باطن صابون پاك است.
مسأله 167 : اگر ظاهر برنج و گوشت يا چيزي مانند اينها نجس شده باشد؛ چنانچه آن را در ظرفي كه نجس باشد بگذارند و سه مرتبه آب روي آن بريزند و خالي كنند؛ پاك مي شود و ظرف آن هم پاك مي گردد و اگر ظرف پاك باشد پس از زوال عين نجاست اگر متنجس به بول شده باشد دو مرتبه و اگر به غير بول نجس شده باشد يك مرتبه كفايت مي كند.
از آنچه گفته شد حكم آب كشيدن چيزهايي كه فشار لازم دارد روشن مي شود؛ در صورتي كه ظرف هم نجس باشد سه مرتبه آب روي آن بريزند و هر مرتبه آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند تا غساله اي كه در آن جمع شده بيرون بريزد و اگر ظرف پاك باشد پس از زوال عين نجاست در صورتي كه متنجس به بول شده آن كار را دو مرتبه و اگر به غير بول نجس شده يك مرتبه انجام دهد.
مسأله 168 : لباس نجسي را كه به نيل و مانند آن رنگ شده؛ اگر در آب كر يا جاري فروبرند و يا با آب قليل بشويند؛ چنانچه در موقع فشار دادن؛ آب مضاف از آن بيرون نيايد پاك مي شود.
مسأله 169 : اگر لباسي را در كر يا جاري آب بكشند و بعد مثلاً لجن آب در آن ببينند؛ چنانچه احتمال ندهند كه جلوگيري از رسيدن آب كرده؛ آن لباس پاك است.
مسأله 170 : اگر بعد از آب كشيدن لباس و مانند آن، خورده گِل يا اشنان در آن ديده شود و بداند كه آب مطلق زير گِل و اشنان رسيده پاك است؛ ولي اگر آب نجس به باطن گِل يا اشنان رسيده باشد ظاهر گِل و اشنان پاك و باطن نجس است؛ ولي اگر بداند كه آب مطلق به باطن آن رسيده باطن آنها هم پاك مي شود.
مسأله 171 : هر چيز نجس تا عين نجاست را از آن برطرف نكنند پاك نمي شود؛ ولي اگر بو، يا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشكال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكشند و رنگ خون در آن بماند پاك مي باشد.
اما چنانچه به واسطه بو يا رنگ يقين كنند؛ يا احتمال دهند كه ذره هاي نجاست در آن مانده نجس است.
مسأله 172 : اگر نجاست بدن را در آب كر يا جاري برطرف كنند بدن پاك مي شود و بيرون آمدن و دوباره در آب رفتن لازم نيست.
مسأله 173 : غذاي نجسي كه لاي دندان ها مانده؛ اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذاي نجس برسد پاك مي شود؛ در صورتي كه آب به جوف رسيده و الا فقط ظاهر آن پاك مي شود.
مسأله 174 : اگر موي سر و صورت را با آب قليل آب بكشند؛ بايد فشار دهند كه غساله آن جدا شود؛ در صورتي كه موها انبوه باشد كه بدون فشار غساله از آن خارج نشود؛ وگرنه جدا شدن غساله به نحو متعارف در اكثر موارد كافيست و فشار لازم نيست.
مسأله 175 : اگر جايي از بدن يا لباس را با آب قليل آب بكشند؛ اطراف آنجا كه متصل به آن است و معمولا موقع آب كشيدن آب به آنها سرايت مي كند؛ با پاك شدن جاي نجس پاك مي شود؛ يعني آب كشيدن اطراف آنها مستقلا لازم نيست بلكه اطراف محل نجس با آب كشيدن با هم پاك مي شود و همچنين است اگر چيز پاكي را پهلوي چيز نجس بگذارند و روي هر دو آب بريزند. پس اگر براي آب كشيدن يك انگشت نجس روي همه انگشت ها آب بريزند و آب به همه آنها برسد؛ بعد از پاك شدن انگشت نجس تمام انگشت ها پاك مي شود.
مسأله 176 : گوشت و دنبه اي كه نجس شده؛ مثل چيزهاي ديگر آب كشيده مي شود و همچنين است اگر بدن يا لباس، چربي كمي داشته باشد كه از رسيدن آب به آنها جلوگيري نكند.
مسأله 177 : اگر ظرف يا بدن نجس باشد و بعد به طوري چرب شود كه جلوگيري از رسيدن آب به آنها كند؛ چنانچه بخواهند ظرف و بدن را آب بكشند بايد چربي را برطرف كنند تا آب به آنها برسد.
مسأله 178 : چيز نجس كه عين نجاست در آن نيست؛ اگر زير شيري كه متصل به كر است يك دفعه بشويند پاك مي شود و نيز اگر عين نجاست در آن باشد چنانچه عين نجاست آن زير شير، يا به وسيله ديگر برطرف شود و آبي كه از آن چيز مي ريزد بو، يا رنگ، يا مزه نجاست نگرفته باشد؛ با آب شير پاك مي گردد. اما اگر آبي كه از آن مي ريزد بو، يا رنگ، يا مزه نجاست گرفته باشد؛ بايد به قدري آب شير روي آن بريزند تا در آبي كه از آن جدا مي شود بو، يا رنگ، يا مزه نجاست نباشد.
مسأله 179 : اگر چيزي را آب بكشد و يقين كند پاك شده و بعد شك كند كه عين نجاست را از آن برطرف كرده يا نه، چنانچه موقع آب كشيدن متوجه برطرف كردن عين نجاست بوده آن چيز پاك است؛ در صورتي كه احتمال ندهد چيزي كه مشاهده نموده عين نجاست باشد و الا پاك بودنش محل اشكال است و اگر متوجه برطرف كردن عين نجاست نبوده؛ بايد بنا بر احتياط واجب دوباره آن را آب بكشد.
مسأله 180 : زميني كه آب روي آن جاري نمي شود؛ اگر نجس شود با آب قليل پاك نمي گردد؛ مگر اينكه ممكن باشد به وسيله پارچه پاكي آب را از روي آن بردارند و دوباره آب بريزند. ولي زميني كه روي آن شن و ريگ باشد؛ چون آبي كه روي آن مي ريزند از آن جدا شده و در شن فرو مي رود؛ با آب قليل پاك مي شود اما زير ريگ ها نجس مي ماند؛ در موردي كه غساله محكوم به نجاست باشد.
مسأله 181 : زمين سنگ فرش و آجرفرش و زمين سختي كه آب در آن فرو نمي رود؛ اگر نجس شود با آب قليل پاك مي گردد؛ ولي بايد به قدري آب روي آن بريزند كه جاري شود و چنانچه آبي كه روي آن ريخته اند از سوراخي بيرون رود همه زمين پاك مي شود و اگر بيرون نرود جايي كه آب ها جمع مي شود نجس مي ماند؛ در موردي كه غساله محكوم به نجاست باشد.
مسأله 182 : اگر ظاهر نمك سنگ و مانند آن نجس شود؛ با آب كمتر از كر پاك مي شود؛ در صورتي كه آب به مجرد برخورد به آن مضاف نشود.
مسأله 183 : اگر شكر آب شده نجس را قند بسازند و در آب كر يا جاري بگذارند پاك نمي شود؛ مگر اينكه قند در آب كر يا جاري در حالي كه وصف اطلاق دارند؛ مستهلك شود.