«احكام تخلّي»
مسأله 62 : واجب است انسان وقت تخلي و مواقع ديگر، عورت خود را از كساني كه مكلفند، اگر چه مثل خواهر و مادر با او محرم باشند و همچنين از ديوانه و بچه هاي مميّز كه خوب و بد را مي فهمند بپوشاند ولي زن و شوهر لازم نيست عورت خود را از يكديگر بپوشانند
مسأله 63 : لازم نيست با چيز مخصوصي عورت خود را بپوشاند بلكه در غير نماز با دست هم اگر آن را بپوشاند كافي است
مسأله 64 : موقع تخلي بايد طرف جلوي بدن يعني شكم و سينه رو به قبله و پشت به قبله نباشد
مسأله 65 : بنا بر احتياط نبايد موقع تخلي طرف جلو بدن رو به قبله يا پشت به قبله باشد هرچند عورت را از قبله بگرداند و اگر جلو بدن او رو به قبله يا پشت به قبله نباشد، احتياط واجب آن است كه عورت را هم رو به قبله يا پشت به قبله ننمايد.
مسأله 66 : در موقع تطهير مخرج بول و غائط رو به قبله و پشت به قبله بودن اشكال ندارد ولي اگر در موقع استبراء بول از مخرج بيرون آيد يا اينكه بداند بول يا آب مشكوكي در حال استبراء خارج خواهد شد در اين حال رو به قبله و پشت به قبله بودن، حرام است.
مسأله 67 : اگر براي آن كه نامحرم او را نبيند ناچار شود رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند بايد رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند و نيز اگر از جهت ديگر ناچار باشد كه رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند مانعي ندارد
مسأله 68 : احتياط واجب آن است كه بچه را در وقت تخلي رو به قبله يا پشت به قبله ننشانند ولي اگر خود بچه بنشيند جلوگيري از او واجب نيست
مسأله 69 : تخلي در چهار مكان حرام است:
1 در كوچه هاي بن بست، در صورتي كه صاحبانش اجازه نداده باشند
2 در ملك كسي كه اجازه تخلي نداده است.
3 در جايي كه براي عده مخصوصي وقف شده است، مثل بعضي از مدرسه ها.
4 روي قبر مؤمنين يا ساير مقامات مقدسه ديني و مذهبي، در صورتي كه بي احترامي به آنان باشد.
مسأله 70 : در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاك مي شود:
1 با غائط نجاست ديگري مثل خون بيرون آمده باشد.
2 نجاستي از خارج به مخرج غائط رسيده باشد.
3 اطراف مخرج بيشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد
در غير اين سه صورت مي شود مخرج را با آب شست و يا به دستوري كه بعداً گفته مي شود با پارچه و سنگ و مانند اينها پاك كرد اگر چه شستن با آب بهتر است
مسأله 71 : مخرج بول با غير آب پاك نمي شود و اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافي است ولي كساني كه بولشان از غير مجراي طبيعي مي آيد و يا اينكه از مخرج طبيعي مي آيد ولي از محلي كه معمولا نجس مي شود به جاهاي ديگر نيز برسد احتياط واجب آن است كه بعد از برطرف شدن بول دو مرتبه بشويند و زن نيز حكم مرد را دارد
مسأله 72 : اگر مخرج غائط را با آب بشويند بايد چيزي از غائط در آن نماند ولي باقي ماندن رنگ و بوي آن مانعي ندارد و اگر در دفعه اول طوري شسته شود كه ذره اي از غائط در آن نماند دوباره شستن لازم نيست
مسأله 73 : هرگاه با سنگ و كلوخ و مانند اينها غائط را از مخرج با شرايطي كه ذكر مي شود برطرف كنند بنا بر اظهر مخرج پاك مي شود و نماز خواندن مانعي ندارد و چنانچه چيزي هم به آن برسد نجس نمي شود و ذره هاي كوچك و لُزوجت محل اشكال ندارد مگر اينكه آن مقداري كه معمولا به وسيله سنگ و كهنه از بين مي رود باقي بماند
مسأله 74 : لازم نيست با سه سنگ يا سه پارچه مخرج را پاك كنند بلكه با اطراف يك سنگ يا يك پارچه هم كافي است، بلكه اگر با يك مرتبه هم غائط برطرف شد كفايت مي كند و اگر با سرگين يا استخوان پاك كنند بنا بر اظهر پاك مي شود
مسأله 75 : پاك كردن مخرج غائط با چيزهاي مقدس كه احترام آنها لازم است مانند كاغذي كه اسم خدا يا پيامبران بر آن نوشته شده حرام است و ممكن است در صورت علم و عمد موجب كفر شود كه در اين صورت به سبب كافر شدن تمام بدن نجس مي شود ولي در صورت عدم علم و عمد، يا غفلت يا خوانا نبودن نوشته اظهر حصول طهارت است
مسأله 76 : اگر شك كند مخرج را تطهير كرده يا نه، اگر چه هميشه بعد از بول يا غائط فوراً تطهير مي كرده احتياط واجب آن است كه خود را تطهير نمايد
مسأله 77 : اگر بعد از نماز شك كند كه قبل از نماز مخرج را تطهير كرده يا نه نمازي كه خوانده صحيح است ولي براي نمازهاي بعد بايد تطهير كند
استبراء
استبراء عمليست مستحب كه مردها بعد از بيرون آمدن بول انجام مي دهند و آن داراي اقساميست و يك قسم آن كه مطابق احتياط است به اين صورت مي باشد كه بعد از قطع شدن بول، اگر مخرج غائط نجس شده، اول آن را تطهير كنند، بعد سه دفعه با انگشت ميانه دست چپ از مخرج غائط تا بيخ آلت بكشند و بعد شست را روي آلت و انگشت پهلوي شست را زير آن بگذارند و سه مرتبه تا ختنه گاه بكشند و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند
مسأله 78 : آبي كه بعد از ملاعبه و بازي كردن از انسان خارج مي شود و به آن «مَذْي» مي گويند و آبي كه گاهي بعد از مني بيرون مي آيد و به آن «وَذْي» گفته مي شود و آبي كه گاهي بعد از بول بيرون مي آيد و به آن «وَدْي» مي گويند اگر بعد از خروج بول به آن نرسيده باشد پاك است و چنانچه بعد از بول استبراء كند و بعد آبي از او خارج شود و شك كند كه بول است يا يكي از اينها و يا مخلوط است پاك مي باشد
مسأله 79 : اگر انسان شك كند كه استبراء كرده يا نه و رطوبتي از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نه، نجس مي باشد و چنانچه وضو گرفته باشد، باطل مي شود ولي اگر شك كند استبرائي كه كرده درست بوده يا نه و رطوبتي از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نه، پاك مي باشد و وضو را هم باطل نمي كند.
مسأله 80 : كسي كه استبراء نكرده اگر به واسطه آن كه مدتي از بول كردن او گذشته، يقين كند بول در مجرا نمانده است و رطوبتي ببيند و شك كند كه پاك است يا نه، آن رطوبت پاك مي باشد و وضو را هم باطل نمي كند.
مسأله 81 : اگر انسان بعد از بول استبراء كند و وضو بگيرد چنانچه بعد از وضو رطوبتي ببيند كه بداند يا بول است يا مني واجب است احتياطاً غسل كند و وضو هم بگيرد ولي اگر وضو نگرفته باشد فقط گرفتن وضو كافي است
مسأله 82 : براي زن استبراء از بول نيست و اگر رطوبتي ببيند و شك كند كه پاك است يا نه پاك مي باشد و وضو و غسل او را هم باطل نمي كند
آداب تخلي
مسأله 83 : مستحب است در موقع تخلي جايي بنشيند كه كسي او را نبيند و موقع وارد شدن به مكان تخلي اول پاي چپ و موقع بيرون آمدن اول پاي راست را بگذارد؛ و همچنين مستحب است در حال تخلي سر را بپوشاند و سنگيني بدن را بر پاي چپ بيندازد.
مسأله 84 : نشستن روبروي خورشيد و ماه در موقع تخلي مكروه است ولي اگر عورت خود را به وسيله اي بپوشاند مكروه نيست و همچنين در موقع تخلي، نشستن روبروي باد و در جاده، خيابان، كوچه، درب خانه و زير درختي كه ميوه مي دهد مكروه است و چيز خوردن و توقف زياد در مكان تخلي و تطهير كردن با دست راست نيز مكروه مي باشد و همچنين است حرف زدن در حال تخلي ولي اگر ناچار باشد يا ذكر خدا بگويد كراهت ندارد
مسأله 85 : ايستاده بول كردن و بول كردن در زمين سخت و سوراخ جانوران و در آب خصوصاً آبِ ايستاده مكروه است
مسأله 86 : خودداري كردن از بول و غائط مكروه است و اگر به حدّي ضرر برساند كه در حكمِ ضرر زدنِ حرام باشد، نبايد خودداري كند.
مسأله 87 : مستحب است انسان پيش از نماز و پيش از خواب و پيش از جماع و بعد از بيرون آمدن مني بول كند.