«احكام جنابت»
مسأله 349 : به دو چيز انسان جنب مي شود
اول:
جماع
دوم:
بيرون آمدن مني چه در خواب باشد چه در بيداري با اختيار باشد يا بي اختيار كم باشد يا زياد با شهوت باشد يا بي شهوت
مسأله 350 : اگر رطوبتي از انسان خارج شود و نداند مني است يا بول يا غير اينها چنانچه با شهوت و جَستن بيرون آمده و بعد از بيرون آمدن آن، بدن سست شده آن رطوبت حكم مني را دارد بلكه اگر فقط با شهوت و جَستن باشد ثابت شدن حكم مني خالي از وجه نيست و اگر هيچ يك از اين سه نشانه را نداشته باشد حكم مني ندارد و در مريض لازم نيست آن آب با جَستن بيرون آمده باشد بلكه اگر با شهوت بيرون آمده باشد در حكم مني است بنا بر اظهر و همچنين در زن مريض بنا بر احوط و لازم نيست بدن او سست شود بلكه خالي از وجه نيست كه حكم زن در صحت و مرض مانند مرد باشد
مسأله 351 : مستحب است انسان بعد از بيرون آمدن مني بول كند و اگر بول نكند و بعد از غسل رطوبتي از او بيرون آيد، كه نداند مني است يا رطوبت ديگر، حكم مني را دارد و اگر نمي تواند بول كند بنا بر احوط بايد استبراء كند به كيفيتي كه در احكام تخلي گذشت و اگر به اين صورت استبراء كرد و يا بول نمود و بعد رطوبتي خارج شد كه ندانست بول است يا مني، حكم بول را دارد.
مسأله 352 : اگر كسي در قُبُل زن جماع كند و به اندازه ختنه گاه داخل شود هر دو جنب مي شوند و همچنين است بنا بر اظهر اگر در دُبُر زن نزديكي كند بلكه بنا بر اظهر و احوط اگر در دُبُر مردي نزديكي كند نيز همين طور است و در نزديكي با حيوان نيز بنا بر احتياط حكم همين است
مسأله 353 : اگر شك كند به مقدار ختنه گاه داخل شده يا نه، غسل بر او واجب نيست
مسأله 354 : اگر نَعُوذُ بِاللهِ حيواني را وَطي كند يعني با او نزديكي نمايد و مني از او بيرون آيد غسل تنها كافيست و اگر مني بيرون نيايد، چنانچه پيش از وطي وضو داشته باز هم غسل تنها كافي بوده و احتياطيست و اگر وضو نداشته احتياط واجب آن است كه غسل كند، وضو هم بگيرد.
مسأله 355 : اگر مني از جاي خود حركت كند و بيرون نيايد، يا انسان شك كند كه مني از او بيرون آمده يا نه، غسل بر او واجب نيست و همچنين است اگر خواب ببيند كه محتلم شده ولي بعد از بيدار شدن اثري از مني نبيند.
مسأله 356 : هرگاه بعد از غسل مني مرد از زن خارج شود غسل واجب نيست و همچنين است اگر شك كند كه مني بيرون آمده از خود اوست يا از مرد، اما اگر علم يا اطمينان داشته باشد كه مني خارج شده از خود اوست و يا مخلوط با مني مرد است غسل بر او واجب است
مسأله 357 : كسي كه نمي تواند غسل كند ولي تيمم برايش ممكن است، بعد از داخل شدن وقت نماز هم مي تواند با عيال خود نزديكي كند، مگر آنكه قبل از وقت متطهر باشد
مسأله 358 : اگر در لباس خود مني ببيند و بداند كه از خود اوست و براي آن غسل نكرده بايد غسل كند و نمازهايي را كه يقين يا اطمينان دارد كه بعد از بيرون آمدن مني خوانده قضا يا اعاده كند
آنچه كه بر جنب حرام است
مسأله 359 : پنج چيز بر جنب حرام است:
1 رساندن جايي از بدن به خط قرآن، يا به اسم خدا و بنا بر احتياط به اسم پيغمبران و امامان و اسم حضرت زهرا ( عليهم السلام ) به طوري كه در وضو
گفته شد.
2 رفتن به مسجد الحرام و مسجد پيغمبر (صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود و همچنين داخل شدن به آن جا براي برداشتن چيزي بنا بر احوط.
3 توقف در مساجد ديگر ولي اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود، يا براي برداشتن چيزي برود مانعي ندارد و احتياط واجب آن است كه در حرم امامان هم توقف نكند بلكه عبور نيز ننمايد و همچنين در رواق ها.
4 گذاشتن چيزي در مسجد.
5 خواندن سوره اي كه سجده واجب دارد و آن چهار سوره است:
1 سجده سوره 32 ، 2 فصّلت 41 ، 3 نجم 53 ، 4 علق 96 ؛ و اگر يك كلمه از اين چهار سوره را هم بخواند حرام است
آنچه كه بر جنب مكروه ست
مسأله 360 : چند چيز بر جنب مكروه است:
1 و 2 خوردن و آشاميدن؛ ولي اگر وضو بگيرد مكروه نيست؛ و اگر دست و صورت را بشويد و مضمضه و استنشاق كند كراهت كمتر مي شود.
3 خواندن بيشتر از هفت آيه تا هفتاد آيه از سوره هايي كه سجده واجب ندارد بنا بر احوط ولي بيشتر از هفتاد آيه كراهت شديدتري دارد
4 رساندن جايي از بدن به جلد و حاشيه و بين خط هاي قرآن.
5 همراه داشتن قرآن.
6 خوابيدن ولي اگر وضو بگيرد يا به واسطه
اين كه نمي تواند غسل كند بدل از غسل تيمم كند خوابيدن او مكروه نيست.
7 خضاب كردن به حنا و مانند آن.
غسل جنابت
مسأله 361 : غسل جنابت به خودي خود مستحب است و براي خواندن نماز واجب و مانند آن واجب مي شود. ولي براي نماز ميت و سجده شكر و سجده هاي واجب قرآن غسل جنابت لازم نيست.
مسأله 362 : غسل را چه واجب باشد و چه مستحب، به دو صورت مي شود انجام داد:
ترتيبي و ارتماسي و غسل ترتيبي افضل از ارتماسي است.
غسل ترتيبي
مسأله 363 : در غسل ترتيبي بايد به نيت غسل، اول سر و گردن بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشويد و اگر عمداً يا از روي فراموشي يا به سبب ندانستن مسأله به اين ترتيب عمل نكند غسل او باطل است ولي چنانچه قصد قربت داشته و آنچه را كه مقدّم داشته اعاده نمايد غسل صحيح است؛ بنا بر اين در غسل ترتيبي شستن از بالا به پايين عرفاً ملاك است.
مسأله 364 : نصف ناف و نصف عورت را بايد با طرف راست بدن و نصف ديگر را بايد با طرف چپ بشويد.
مسأله 365 : براي آن كه يقين كند هر سه قسمت يعني سر و گردن و طرف راست و طرف چپ را كاملا شسته، بايد هر قسمتي را كه مي شويد مقداري از قسمت هاي ديگر را هم با آن قسمت بشويد.
مسأله 366 : اگر بعد از غسل بفهمد جايي از بدن را نشسته و نداند كجاي بدن است بايد دوباره غسل كند.
مسأله 367 : اگر بعد از غسل بفهمد مقداري از بدن را نشسته ولي هنوز چيزي كه وضو را باطل مي كند از او سر نزده است چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار كافيست و اگر از طرف راست باشد بايد بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشويد، بنا بر اظهر در اعتبار ترتيب سر با دو جانب و احوط در ترتيب بين دو جانب و اظهر در عدم اعتبار ترتيب از بالا به پايين در حال نسيان و اگر از سر و گردن باشد بايد بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشويد و اگر در اثناء غُسل چيزي كه وضو را باطل مي كند از او سر زده، احتياط در اين است كه غسل را دو مرتبه به طور كامل انجام دهد و براي نماز و كاري كه براي آن وضو لازم است وضو بگيرد.
غسل ارتماسي
مسأله 368 : در غسل ارتماسي اگر به نيت غسل ارتماسي به تدريج در آب فرو رود تا تمام بدن زير آب رود غسل او صحيح است و احتياط آن است كه از اول فرو رفتن در آب نيت غسل كردن را داشته باشد به آنچه غسل ارتماسي با آن محقق و تمام مي شود و اظهر كفايت نيت در حال فرو رفتن مجموع بدن در آب است.
مسأله 369 : در غسل ارتماسي اگر همه بدن زير آب باشد و بعد از نيت غسل، بدن را حركت دهد غسل او صحيح است.
مسأله 370 : اگر بلافاصله بعد از غسل ارتماسي بفهمد كه به جايي از بدن آب نرسيده، اگر جاي آن را بداند، شستن همان مقدار كافي است؛ و اگر جاي آن را نداند يا بعد از مدتي متوجه شود، بايد دوباره غسل كند.
«احكام غسل»
مسأله 371 : در غسل ارتماسي بايد تمام بدن پاك باشد مگر اينكه در آنِ واحد هم بدن پاك شود و هم غسل انجام گيرد و در غسل ترتيبي پاك بودن تمام بدن لازم نيست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتي را پيش از غسل دادن آن قسمت آب بكشد كافي است ولي پاك بودن تمام بدن قبل از شروع در غسل مطلقاً موافق احتياط است
مسأله 372 : اگر در غسل مقداري از بدن نشسته بماند غسل باطل است ولي شستن جاهايي از بدن كه ديده نمي شود، مثل داخل گوش و بيني واجب نيست
مسأله 373 : جايي را كه شك دارد از ظاهر بدن است يا از باطن آن، شستن آن لازم نيست ولي احتياط در شستن است.
مسأله 374 : چيزي را كه مانع رسيدن آب به بدن است، بايد برطرف كند.
مسأله 375 : اگر موقع غسل شك كند كه چيزي كه مانع از رسيدن آب باشد، در بدن او هست يا نه بايد بنا بر احوط وارسي كند تا مطمئن شود كه مانعي نيست و اگر وارسي نكرد و پس از غسل معلوم شد مانعي نبوده و قصد قربت داشته غسل صحيح است
مسأله 376 : لزوم شستن موهاي كوتاه كه پوست از لاي آنها ديده مي شود در موقع غسل كردن خالي از قوت نيست ولي موهاي بلند لازم نيست.
مسأله 377 : تمام شرطهايي كه براي صحيح بودن وضو گفته شد، مثل پاك بودن آب، در صحيح بودن غسل هم شرط است. ولي در غسل لازم نيست بدن را از بالا به پايين بشويد، امّا در ترتيبي احوط است و نيز در غسل ترتيبي لازم نيست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت ديگر را بشويد، بلكه اگر بعد از شستن سر و گردن مقداري صبر كند و بعد طرف راست را بشويد و بعد از مدتي طرف چپ را بشويد اشكال ندارد.
مسأله 378 : كسي كه نمي تواند از بيرون آمدن بول و غائط خودداري كند، اگر به اندازه اي كه غسل كند و نماز بخواند، بول و غائط از او بيرون نمي آيد چنانچه وقت تنگ باشد بايد هر قسمت را فوراً بعد از قسمت ديگر بشويد و بعد از غُسل هم فوراً نماز بخواند و همچنين است حكم زن مستحاضه كه بعداً گفته مي شود.
مسأله 379 : اگر در بين غسل، حدث اصغر از او سرزند مثلا بول كند، بنا بر احتياط به قصد وظيفه واقعيّه (اعم از تمام يا اتمام) غسل را دوباره از سر شروع كند و براي نماز و كاري كه وضو لازم دارد وضو بگيرد.
مسأله 380 : كسي كه چند غسل بر او واجب است مي تواند به نيت همه آنها يك غسل به جا آورد، يا آنها را جدا جدا انجام دهد.
مسأله 381 : كسي كه غسل جنابت كرده، نبايد براي نماز وضو بگيرد ولي در غسل هاي ديگر براي نماز بايد وضو بگيرد.