مطهِّرات
اشاره
يازده چيز نجاست را پاك مي كند و آنها را مطهّرات گويند:
1 آب
2 زمين
3 آفتاب
4 استحاله و انقلاب
5 كم شدن دو سوم آب انگور
6 انتقال 7 اسلام 8 تبعيت 9 برطرف شدن عين نجاست 10 استبراء حيوان نجاستخوار 11 غايب شدن مسلمان
و احكام اينها به طور تفصيل در مسائل آينده ذكر مي شود.
آب
مسأله 151 : آب با چهار شرط چيز نجس را پاك مي كند:
اول:
مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بيد، چيز نجس را پاك نمي كند.
دوم:
پاك باشد.
سوم:
وقتي چيز نجس را مي شويند آب مضاف نشود، مگر اينكه قبل از مضاف شدن چيز نجس پاك شده باشد و آب هم بو يا رنگ يا مزه نجاست را نگرفته باشد.
چهارم:
بعد از آب كشيدن چيز نجس، عين نجاست يا چيزي كه نجس شده و پاك نشده است در آن نباشد و پاك شدن چيز نجس با آب قليل يعني آب كمتر از كر شرط هاي ديگري هم دارد كه بعداً گفته مي شود.
مسأله 152 : ظرفي كه به غير بول نجس شده اگر يك مرتبه شسته شود پاك مي شود حتي اگر با آب قليل باشد بنا بر اقوي ولي ظرفي را كه سگ ليسيده يا از آن، آب يا چيز مايع ديگر خورده اظهر اين است كه اگر با خاكِ ممزوج با آب، خاك مالي شود و بعد از آن دو مرتبه با آب قليل، يا يك مرتبه با آب كر يا جاري شسته شود كافيست و احوط آن است كه قبل از همه اينها با خاك تنها خاك مالي شود و همچنين ظرفي را كه آب دهان سگ در آن ريخته شود بنا بر احتياط بايد پيش از شستن خاك مال كرد
مسأله 153 : اگر دهانه ظرفي كه سگ دهن زده، تنگ باشد و به راحتي نشود آن را خاك مال كرد، چنانچه ممكن است بايد پارچه به چوبي بپيچند و به وسيله آن، خاك را درون آن ظرف بمالند و در غير اين صورت پاك شدن ظرف اشكال دارد ولي ممكن است خاك مالي را با حركت دادن شديدِ خاكِ ممزوج با آب در همه اطراف داخل ظرف انجام داد
مسأله 154 : ظرفي را كه خوك از آن چيز مايع بخورد با آب قليل بنا بر احتياط بايد هفت مرتبه شست و در كر و جاري نيز بنا بر احتياط واجب هفت مرتبه بايد شست و بنا بر اظهر لازم نيست آن را خاك مال كنند و نيز بنا بر احتياط واجب ليسيدن خوك مانند آب خوردن آن است
مسأله 155 : اگر بخواهند ظرفي را كه به شراب نجس شده با آب قليل آب بكشند بنا بر احتياط بايد سه مرتبه بشويند ولي بنا بر اقوي شستن يك مرتبه كافي است
مسأله 156 : كوزه اي كه از گل نجس ساخته شده و يا آب نجس در آن فرو رفته اگر در آب كر يا جاري بگذارند، به هر جاي آن كه آب برسد پاك مي شود و اگر بخواهند باطن آن هم پاك شود، بايد بخشكانند و بعد به قدري در آب كر يا جاري بگذارند كه آب به تمام آن فرو رود و احتياط مستحب اين است كه دو مرتبه بلكه سه مرتبه در آب به همين صورت قرار دهند، مخصوصاً اگر به شراب و يا مردن موش بزرگ صحرايي نجس شود
مسأله 157 : ظرفي را كه به غير بول نجس شده با آب قليل به دو صورت مي توان آب كشيد:
اول:
آن كه بنا بر اقوي يك مرتبه از آب پر كنند و خالي كنند
دوم:
يك بار قدري آب در آن بريزند و آب را طوري در آن بگردانند كه به جاهاي نجس آن برسد و بيرون بريزند
و اگر به بول نجس شده باشد اين كار را دو بار انجام دهند
مسأله 158 : اگر ظرف بزرگي مثل پاتيل و خمره نجس شود، چنانچه يك مرتبه آن را از آب پر كنند و خالي كنند بنا بر اظهر پاك مي شود و همچنين است اگر يك مرتبه از بالا آب در آن بريزند، به طوري كه تمام اطراف آن را بگيرد و بايد آبي كه ته آن جمع مي شود بيرون آورند.
مسأله 159 : اگر مِس نجس و مانند آن را آب كنند و آب بكشند ظاهرش پاك مي شود.
مسأله 160 : تنوري كه به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بريزند به طوري كه تمام اطراف آن را بگيرد پاك مي شود و در غير بول اگر بعد از برطرف شدن نجاست يك مرتبه به دستوري كه گفته شده آب در آن بريزند كافيست و بهتر است كه گودالي ته آن حفر كنند تا آب ها در آن جمع شود و بيرون بياورند بعد آن گودال را با خاك پاك پر كنند
مسأله 161 : اگر چيز نجس را بعد از برطرف كردن عين نجاست يك مرتبه در آب كر يا جاري فرو برند كه آب به تمام جاهاي نجس آن برسد، پاك مي شود؛ و احتياط واجب آن است كه فرش و لباس و مانند اينها را اگر با آب قليل شسته شود طوري فشار يا حركت دهند كه آب داخل آن خارج شود.
مسأله 162 : اگر بخواهند چيزي را كه به بول نجس شده با آب قليل آب بكشند، چنانچه يك مرتبه آب روي آن بريزند و از آن جدا شود و در صورتي كه بول در آن چيز نمانده باشد، يك مرتبه ديگر آب روي آن بريزند پاك مي شود، ولي در لباس و فرش و مانند اينها بايد بعد از هر دفعه فشار دهند تا غُساله آن بيرون آيد و غساله آبيست كه معمولا در وقت شستن و بعد از آن، از چيزي كه شسته مي شود خود به خود يا به وسيله فشار مي ريزد .
مسأله 163 : اگر چيزي به بول پسر شيرخواري كه غذاخور نشده نجس شود، چنانچه يك مرتبه آب روي آن بريزند كه به تمام جاهاي نجس آن برسد پاك مي شود و شستن و فشار دادن آن لازم نيست و بنا بر احوط بايد شير كافر و شير نجس و شير غير پسر نيز نخورده باشد و احوط اين است كه به وسيله آب ريختن خود بول از بين برود يا اينكه قبلا خشك شده باشد
مسأله 164 : اگر چيزي به غير بول نجس شود، چنانچه بعد از برطرف كردن نجاست يك مرتبه آب روي آن بريزند و از آن جدا شود پاك مي گردد و نيز اگر در دفعه اولي كه آب روي آن مي ريزند نجاست آن برطرف شود و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روي آن بيايد پاك مي شود و اگر با آب قليل چيزي را مي خواهند پاك كنند بهتر اين است كه دو مرتبه آن را بشويند ولي در هر صورت لباس و مانند آن را بايد فشار دهند تا غساله آن بيرون آيد.
مسأله 165 : اگر حصير نجس را كه با نخ بافته شده در آب كر يا جاري فرو برند، بعد از برطرف شدن عين نجاست اگر آب به همه جاي نجس رسيده باشد پاك مي شود و اگر با آب قليل آب بكشند در هر دفعه كه شسته مي شود، بنا بر احوط بايد غساله را خارج كنند.
مسأله 166 : اگر ظاهر گندم برنج صابون و مانند اينها نجس شود به وسيله آب قليل يا فرو بردن در آب كر و جاري پاك مي شود؛ و اگر باطن آنها نجس شود با آب قليل ظاهر آنها پاك مي شود ولي باطن آنها پاك نمي شود، مگر اينكه در كر يا جاري به قدري بماند كه آب به باطن آنها نفوذ كند يعني آب به هر جايي از باطن كه يقين دارد نجاست به آنجا رسيده بود، برسد و بنا بر احوط بايد آب مطلق به باطن آنها برود نه آب مضاف و قبلا آنها را براي تطهير باطن خشك كنند
مسأله 167 : اگر انسان شك كند كه آب نجس به باطن صابون رسيده يا نه باطن آن پاك است
مسأله 168 : اگر ظاهر برنج و گوشت يا چيزي مانند اينها نجس شده باشد، چنانچه آن را در ظرفي بگذارند و يك مرتبه آب روي آن بريزند و خالي كنند پاك مي شود و ظرف آن هم پاك مي گردد. ولي اگر بخواهند لباس يا چيزي را كه فشار لازم دارد در ظرفي بگذارند و آب بكشند، بايد بعد از آن كه آب روي آن مي ريزند آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند، تا غساله اي كه در آن جمع شده بيرون بريزد.
مسأله 169 : لباس نجسي را كه به نيل و مانند آن رنگ شده اگر در آب كر يا جاري فرو برند و آب پيش از آنكه به واسطه رنگ پارچه مضاف شود به تمام آن برسد آن لباس پاك مي شود اگر چه موقع فشار دادن آب مضاف يا رنگين از آن بيرون آيد و همچنين است در شستن با آب قليل با ساير شرايط
مسأله 170 : اگر لباسي را در آب كر يا جاري آب بكشند و بعد مثلا لجن در آن ببينند، چنانچه احتمال ندهند كه جلوگيري از رسيدن آب كرده آن لباس
پاك است
مسأله 171 : اگر بعد از آب كشيدن لباس و مانند آن، خرده گِل يا اشنان در آن ديده شود پاك است ولي اگر آب نجس به باطن گل يا اشنان رسيده باشد ظاهر گل و اشنان پاك و باطن آنها نجس است اشنان گياهيست كه در شستشو استفاده مي شود .
مسأله 172 : هرچيز نجس، تا عين نجاست را از آن برطرف نكنند پاك نمي شود، ولي اگر بو يا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشكال ندارد، پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكشند و رنگ خون در آن بماند پاك مي باشد اما چنانچه به واسطه بو يا رنگ يقين كنند يا احتمال دهند كه ذره هاي نجاست در آن چيز مانده نجس است
مسأله 173 : حناي نجس را اگر به سر يا ريش ببندند بعد از شستن ريش و سر، رنگ آن پاك است و آنچه از اجزاء كوچك آن باقي بماند بعد از شستن ظاهر آنها پاك مي شود.
مسأله 174 : اگر نجاست بدن را در آب كر يا جاري برطرف كنند، بدن پاك مي شود و بيرون آمدن و دوباره در آب رفتن لازم نيست.
مسأله 175 : غذاي نجسي كه لاي دندان ها مانده اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذاي نجس برسد پاك مي شود در صورتي كه يقين كند آب مطلق به همه جاي نجس رسيده، با تعدد در آنچه تعدد در آن لازم است.
مسأله 176 : اگر موي سر و صورت را با آب قليل آب بكشند بنا بر احتياط واجب بايد فشار دهند كه غساله آن جدا شود اگر چه محتاج به تعدد شستن نباشد در صورتي كه آب در لابلاي موها فرو رفته باشد
مسأله 177 : اگر جايي از بدن يا لباس را با آب قليل آب بكشند اطراف آن جا كه متصل به آن است و معمولا موقع آب كشيدن آن جا نجس مي شود با پاك شدن جاي نجس پاك مي شود و در صورتي كه بيش از يك مرتبه بايد شسته شود آب دوم بايد به تمام جاهايي كه آب اول رسيده و با آن نجس شده بود برسد؛ و همچنين است اگر چيز پاكي را پهلوي چيز نجس بگذارند و روي هر دو آب بريزند. پس اگر براي آب كشيدن يك انگشت نجس، روي همه انگشت ها آب بريزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاك شدن انگشت نجس، تمام انگشت ها پاك مي شوند.
مسأله 178 : چيز نجسي را كه عين نجاست در آن نيست اگر زير شيري كه متصل به كُر است يك دفعه بشويند پاك مي شود و نيز اگر عين نجاست در آن باشد چنانچه عين نجاست آن، زير شير يا به وسيله ديگر برطرف شود و آبي كه از آن چيز مي ريزد بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد با آب شير پاك مي گردد امّا اگر آبي كه از آن مي ريزد در اول زمان اتصال بو يا رنگ يا مزه نجاست گرفته باشد بايد به قدري آب شير روي آن بريزند تا در آبي كه از آن جدا مي شود بو يا رنگ يا مزه نجاست نباشد
مسأله 179 : اگر چيزي را آب بكشد و يقين كند پاك شده و بعد شك كند كه عين نجاست را از آن برطرف كرده يا نه، چنانچه موقع آب كشيدن متوجه برطرف كردن عين نجاست بوده، آن چيز پاك است و اگر متوجه برطرف كردن عين نجاست نبوده بنا بر احتياط واجب بايد دوباره آن را آب بكشد، مگر آن كه احتمال بدهد كه بعد از علم به نجاست متوجه بوده كه بايد عين را برطرف نمايد.
مسأله 180 : زميني كه آب روي آن جاري نمي شود اگر نجس شود با آب قليل پاك نمي گردد بلكه فقط ظاهر آن پاك مي شود و زميني كه روي آن شن يا ريگ باشد چون آبي كه روي آن مي ريزند از آن جدا شده و در شن و ريگ فرو مي رود با آب قليل پاك مي شود اما زير ريگ ها نجس مي ماند
مسأله 181 : زمين سنگفرش و آجرفرش و زمين سختي كه آب در آن فرو نمي رود اگر نجس شود با آب قليل پاك مي گردد ولي براي اخراج غساله بايد به قدري آب روي آن بريزند كه جاري شود و چنانچه آبي كه روي آن ريخته اند از سوراخي بيرون رود همه زمين پاك مي شود و اگر بيرون نرود جايي كه آب ها جمع مي شود نجس مي ماند و براي پاك شدن آنجا بايد گودالي حفر كنند كه آب در آن جمع شود؛ بعد آب را بيرون بياورند و گودال را با خاك پاك پر كنند
مسأله 182 : اگر ظاهر سنگ نمك و مانند آن نجس شود با آب كمتر از كر هم پاك مي شود.
مسأله 183 : اگر از شكر آب شده نجس، قند بسازند و در آب كر يا جاري بگذارند پاك نمي شود.
زمين
مسأله 184 : زمين با پنج شرط كف پا و ته كفش نجس را پاك مي كند:
اول:
آن كه زمين بنا بر احوط از عين نجاست و آنچه در حكم نجاست است پاك باشد بنا بر اين زميني كه آلوده به بول شده و هنوز تطهير نشده پاك كننده نيست هرچند خشك شده باشد
دوم:
آن كه زمين خشك باشد و رطوبتي كه سرايت به جاي ديگر كند نداشته باشد بنا بر احوط
سوم:
آن كه اگر عين نجس مثل خون و بول، يا متنجس مثل گلي كه نجس شده در كف پا و ته كفش باشد، به واسطه راه رفتن يا ماليدن پا به زمين يا به هر سبب ديگري برطرف شود
چهارم:
آن كه زمين بايد خاك يا سنگ يا آجر فرش و مانند اينها باشد پس با راه رفتن روي فرش و حصير و سبزه، كف پا و ته كفش نجس پاك نمي شود
پنجم:
آنكه كف پا و ته كفش به واسطه راه رفتن نجس شده باشد پس اگر به واسطه غير راه رفتن نجس شده باشد بنا بر اظهر به واسطه راه رفتن پاك نمي شود
مسأله 185 : پاك شدن كف پا و ته كفش نجس، به واسطه راه رفتن روي آسفالت و روي زميني كه با چوب فرش شده يا هرچيزي كه به آن زمين نگويند محل اشكال است و اظهر بقاء نجاست است
مسأله 186 : بعد از برطرف شدن عين نجاست بنا بر اظهر تماس كف پا و ته كفش با زمين كافيست اگرچه راه رفتن و ماليدن صدق ننمايد ولي براي پاك شدن كف پا و ته كفش بهتر است پانزده قدم يا بيشتر راه بروند اگرچه به كمتر از پانزده قدم يا ماليدن پا به زمين عين نجاست برطرف شود
مسأله 187 : لازم نيست كف پا و ته كفش نجس تر باشد بلكه اگر خشك هم باشد به وسيله راه رفتن پاك مي شود
مسأله 188 : بعد از آن كه كف پا يا ته كفش نجس به راه رفتن پاك شد مقداري از اطراف آن هم كه معمولا به گل آلوده مي شود پاك مي گردد
مسأله 189 : كسي كه با دست و زانو راه مي رود اگر دست يا زانوي او نجس شود با راه رفتن پاك مي گردد و همچنين است ته عصا و ته پاي مصنوعي و نعل چهارپايان و چرخ اتومبيل و گاري و مانند اينها بنا بر اظهر
مسأله 190 : اگر بعد از راه رفتن، بو يا رنگ نجاست در كف پا يا ته كفش بماند اشكال ندارد ولي ذرّه هاي كوچك كه معلوم باشد اشكال دارد.
مسأله 191 : درون كفش و مقداري از كف پا كه به زمين نمي رسد به واسطه راه رفتن پاك نمي شود ولي جورابي كه به جاي كفش از آن استفاده مي شود با راه رفتن پاك مي شود اگر چه جوراب از پوست درست نشده باشد
آفتاب
مسأله 192 : آفتاب با پنج شرط، زمين و ساختمان و چيزهايي مانند درب و پنجره كه در ساختمان به كار برده شده و همچنين ميخي را كه به ديوار كوبيده اند پاك مي كند:
1 چيز نجس به طوري تر باشد كه اگر چيز ديگري به آن برسد تر شود پس اگر خشك باشد بايد به وسيله اي آن را تر كنند تا آفتاب خشك كند
2 اگر عين نجاست در آن چيز باشد پيش از تابيدن آفتاب آن را برطرف كنند
3 چيزي از تابيدن آفتاب جلوگيري نكند پس اگر آفتاب از پشت پرده يا ابر و مانند اينها بتابد و چيز نجس را خشك كند آن چيز پاك نمي شود ولي اگر ابر به قدري نازك باشد كه از تابيدن آفتاب جلوگيري نكند اشكال ندارد
4 آفتاب به تنهايي چيز نجس را خشك كند پس اگر مثلا چيز نجس به واسطه باد و آفتاب خشك شود پاك نمي گردد ولي اگر باد به قدري كم باشد كه نگويند به خشك شدن چيز نجس كمك كرده اشكال ندارد
5 آفتاب مقداري از زمين و ساختمان را كه نجاست به آن فرو رفته يك مرتبه با هم خشك كند پس اگر يك بار بر زمين و ساختمان نجس بتابد و روي آن را خشك كند و دفعه ديگر زير يا درون آن را
خشك نمايد فقط روي آن پاك مي شود و زير و درون آن نجس مي ماند
مسأله 193 : منقولاتي كه در اصل از زمين بوده ولي به صورتي درآمده كه در حال حاضر به آن «زمين» نمي گويند، مثل كوزه و تسبيح و مُهر به آفتاب پاك نمي شود و آنچه در حال حاضر از زمين شمرده مي شود مانند پاره سنگ و امثال آن، با آفتاب پاك مي شود هرچند منقول قابل نقل و انتقال باشد
مسأله 194 : آفتاب، درخت و گياه و حصير نجس را پاك مي كند.
مسأله 195 : اگر آفتاب به زمين نجس بتابد، بعد انسان شك كند كه زمين موقع تابيدن آفتاب تر بوده يا نه و يا شك كند كه تري آن به واسطه آفتاب خشك شده يا نه و يا شك كند كه پيش از تابش آفتاب عين نجاست از آن برطرف شده يا نه آن زمين نجس است مگر اينكه از قبيل شك در تطهيراتي باشد كه زمان آن گذشته و در زمان تطهير شك نكرده است، يا شك كند كه چيزي مانع تابش آفتاب بوده يا نه كه در اين صورت پاك است
مسأله 196 : اگر آفتاب به يك طرف ديوار نجس بتابد طرفي كه آفتاب به آن نتابيده پاك نمي شود.
استحاله و انقلاب
مسأله 197 : اگر چيز نجس استحاله شود يعني جنس آن به طوري عوض شود كه به صورت چيز پاكي درآيد پاك مي شود مثل آن كه چوب نجس بسوزد و خاكستر گردد يا سگ در نمكزار فرو رود و نمك شود ولي اگر جنس آن عوض نشود مثل آن كه گندم نجس را آرد كنند و يا آرد نجس را نان بپزند پاك نمي شود
مسأله 198 : بخار و دود و شعله اي كه از چيز نجس يا متنجس بر مي خيزد پاك است ولي اگر بخار به صورت عرق و مايع درآيد، چه از نجس باشد و چه از متنجّس، نجس است؛ و نيز بنا بر احتياط واجب بايد از ذرّات چربي و روغني كه از دود نجس و متنجس حاصل مي شود و بر سطوح مجاور آن مي نشيند اجتناب شود.
مسأله 199 : كوزه گِلي و مانند آن كه از گل نجس ساخته شده نجس است و بنا بر احتياط واجب بايد از زغالي كه از چوب نجس درست شده اجتناب نمايند
مسأله 200 : چيز نجسي كه معلوم نيست استحاله شده يا نه، نجس است
مسأله 201 : اگر شراب به خودي خود يا به واسطه آن كه چيزي مثل سركه و نمك در آن ريخته اند سركه شود، پاك مي گردد در صورتي كه شراب با چيز نجس ديگري مخلوط نشده باشد و اين از مطهّريّت انقلاب است
مسأله 202 : سركه اي كه از انگور و كشمش و خرماي نجس درست كنند نجس است و در طهارت آن بعد از انقلاب به شراب و انقلاب شراب به سركه
تأمل است
مسأله 203 : اگر پوشال ريز انگور يا خرما با آنها باشد و سركه بريزند اشكال ندارد و نيز اگر پيش از آن كه خرما و كشمش و انگور سركه شود خيار و بادنجان و مانند اينها در آن بريزند بنا بر اظهر اشكال ندارد
كم شدن دو سوم آب انگور
مسأله 204 : آب انگوري كه جوش آمده پيش از آن كه دو سوم آن به واسطه جوشيدن كم شود و يك سوم آن باقي بماند، بنا بر اقوي و احوط نجس است و بنا بر اظهر و احوط فرقي نيست در اين كه به وسيله آتش جوش بيايد يا به وسيله ديگر ولي همين كه دو سوم آن كم شد يا مبدّل به سركه گرديد، پاك مي شود.
مسأله 205 : اگر مثلا در يك خوشه غوره يك دانه يا دو دانه انگور باشد چنانچه به آبي كه از آن خوشه گرفته مي شود آبغوره بگويند و اثري از شيرينيِ دانه انگور در آن نباشد و بجوشد پاك و خوردن آن حلال است
مسأله 206 : چيزي كه معلوم نيست غوره است يا انگور اگر جوش بيايد نجس نمي شود و نيز اگر شك در جوشيدن آب انگور داشته باشيم پاك و خوردن آن حلال است اما اگر يقين به جوشيدن آب انگور پيدا شد بايد يقين به كم شدن دو سوم آن يا سركه شدن آن پيدا كنيم تا پاك و حلال شود
مسأله 207 : هرگاه انگور را در ميان تيزاب بگذارند كه سبزه شود در صورتي كه علم به جوشيدن حاصل نشود پاك است
انتقال
مسأله 208 : اگر خون بدن انسان يا خون حيواني كه خون جهنده دارد به بدن حيواني كه خون جهنده ندارد برود و خون آن حيوان حساب شود پاك مي گردد و اين را انتقال گويند پس خوني كه زالو از انسان مي مكد چون خون زالو به آن گفته نمي شود و مي گويند خون انسان است تا وقتي كه چنين است نجس مي باشد
مسأله 209 : اگر كسي پشه اي را كه به بدنش نشسته بكُشد و نداند خوني كه از پشه بيرون آمده از او مكيده يا از خود پشه مي باشد پاك است و همچنين است اگر بداند از او مكيده ولي جزو بدن پشه حساب شود اما اگر فاصله بين مكيدن خون و كشتن پشه به قدري كم باشد كه بگويند خون انسان است يا معلوم نباشد كه به آن خون پشه مي گويند يا خون انسان نجس مي باشد
اسلام
مسأله 210 : اگر كافر شهادتين بگويد يعني أَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ الله و أَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله يا معناي اين دو جمله را به زبان ديگري بگويد مسلمان مي شود و بعد از مسلمان شدن بدن و آب دهان و بيني و عرق او پاك است و اگر موقع مسلمان شدن، عين نجاست به بدن او باشد بايد برطرف كند و جاي آن را آب بكشد ولي اگر پيش از مسلمان شدن عين نجاست برطرف شده باشد لازم نيست جاي آن را آب بكشد
مسأله 211 : اگر موقعي كه كافر بوده لباس او با رطوبت به بدنش رسيده باشد و آن لباس در موقع مسلمان شدن در بدن او نباشد آن لباس نجس است ولي اگر در بدن او باشد بنا بر اظهر پاك مي شود
مسأله 212 : اگر كافر شهادتين بگويد و انسان نداند قلباً مسلمان شده يا نه پاك است ولي اگر بداند قلباً مسلمان نشده نجس بودن او خالي از وجه نيست
تبعيّت
مسأله 213 : تبعيت آن است كه چيز نجسي به واسطه پاك شدن چيز نجسِ ديگر پاك شود و همين طور است كودكي كه در جنگ با مسلمانان از كفار اسير مي شود كه به سبب تبعيت مسلمان اسير كننده پاك مي گردد
مسأله 214 : اگر شراب سركه شود اطراف داخل ظرف نيز با پاك شدن آن پاك مي شود
مسأله 215 : تخته يا سنگي كه روي آن، ميت را غسل مي دهند و پارچه اي كه با آن عورت ميت را مي پوشانند و دست كسي كه او را غسل مي دهد بعد از تمام شدن غسل پاك مي شود
مسأله 216 : كسي كه چيزي را با دست خود آب مي كشد بعد از پاك شدن آن چيز دست او هم پاك مي شود
مسأله 217 : اگر لباس و مانند آن را با آب قليل آب بكشند و به اندازه معمول فشار دهند تا آبي كه روي آن ريخته اند جدا شود آبي كه در آن مي ماند
پاك است
مسأله 218 : ظرف نجس را كه با آب قليل آب مي كشند، بعد از جدا شدن آبي كه براي پاك شدن، روي آن ريخته اند، آب كمي كه در آن مي ماند پاك است.
برطرف شدن عين نجاست
مسأله 219 : اگر بدن حيواني و يا منقار مرغي به عين نجس مثل خون، يا متنجس مثل آب نجس آلوده شود چنانچه آنها برطرف شوند بدن آن حيوان پاك مي شود و همچنين است باطن بدن انسان مثل داخل دهان و بيني مثلا اگر خوني از لاي دندان بيرون آيد و در آب دهان از بين برود آب كشيدن داخل دهان لازم نيست ولي اگر دندان مصنوعي در دهان نجس شود بايد آن را آب بكشند
مسأله 220 : اگر غذا لاي دندان مانده باشد و داخل دهان خون بيايد چنانچه انسان نداند كه خون به غذا رسيده يا نه آن غذا پاك است و اگر خون به آن برسد ظاهر آن نجس مي شود
استبراء حيوان نجاستخوار
مسأله 221 : بول و غائط حيواني كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده نجس است چنانچه در مسأله 90 گفته شد و اگر بخواهند پاك شود بايد آن حيوان را استبراء كنند يعني تا مدتي كه بعد از آن مدت ديگر به آن نجاستخوار نگويند نگذارند نجاست بخورد و غذاي پاك به آن بدهند و بنا بر احتياط واجب بايد شتر نجاستخوار را چهل روز و گاو را بيست روز و گوسفند را ده روز و مرغابي را هفت يا پنج روز و مرغ خانگي را سه روز از خوردن نجاست جلوگيري كنند و غذاي پاك به آنها بدهند
غايب شدن مسلمان
مسأله 222 : اگر بدن يا لباس مسلمان يا چيز ديگري كه مانند ظرف و فرش در اختيار او است، نجس شود و آن مسلمان با آن چيزي كه در اختيار اوست غايب گردد و انسان احتمال بدهد كه آن چيز را آب كشيده يا به واسطه اي مثلا آن چيز در آب جاري افتاده پاك شده است، اجتناب از آن لازم نيست.