رساله توضیح المسائل حضرت آيت الله محمد باقر موحدي نجفي
احکام تقلید مسائل طهارت و نجاست احکام طهارت و آب ها اشاره حکم آب مطلق (آب کر) حکم آب قلیل حکم آب جاری حکم آب باران حکم آب چاه حکم آب مضاف احکام نجاسات اشاره 2 و 2 _ حکم ادرار و مدفوع 3_ حکم منی 5 و 5 _ حکم میته و مردار 6_ حکم خون 8 و 8 _ حکم سگ و خوک 9_ حکم کافر 11 و 11_ حکم شراب و فقاع راه ثابت شدن نجاست راه نجس شدن چیزهای پاک اجتناب از نجاسات احکام مطهّرات مطهّرات اول: آب دوم: زمین سوم: آفتاب چهارم: استحاله پنجم: کم شدن دو سوم آب انگور ششم: انتقال هفتم: اسلام هشتم: تبعیت نهم: برطرف شدن عین نجاسات دهم: استبرای حیوان نجاست خوار یازدهم: غایب شدن مسلمان دوازدهم: سنگ استنجاء سیزدهم: ذبح و تزکیه چهاردهم: نزح آب پانزدهم: تیمم شانزدهم : استبراء هفدهم و هجدهم: زوال و تغییر احکام قرآن و مسجد احکام مساجد احکام ظرفها احکام تخلّی و استنجاء استبراء مستحبات و مکروهات تخلّی احکام وضو ،شرایط و نواقض آن احکام وضو آداب و ترتیب وضو شستن صورت شستن دستها مسح سر و پا وضوی ارتماسی شرایط وضو اشاره شرط اول و دوم: آب وضو باید پاک و با آب مطلق باشد . شرط سوم: آب وضو و فضایی که در آن وضو می گیرد باید مباح باشد . شرط چهارم و پنجم: ظرفی که آب وضو در آن است باید مباح باشد و نیز از طلا و نقره نباشد . شرط ششم: بنا بر احتیاط واجب باید اعضای وضو هنگام شستن و مسح کشیدن پاک باشد . شرط هفتم: وقت کافی برای وضو و نماز داشته باشد . شرط هشتم: قصد قربت شرط نهم: ترتیب شرط دهم: موالات . یعنی کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد . شرط یازدهم: کارهای وضو را خود انسان انجام دهد . شرط دوازدهم: استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد . شرط سیزدهم: در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب به بدن وجود نداشته باشد . احکام وضو و حکم شک در وضو حکم کسی که نمی تواند از بیرون آمدن ادرار یا مدفوع یا باد جلوگیری کند اموری که وضو گرفتن برای آنها واجب است چیزهایی که وضو را باطل می کند احکام جبیره و مسائل آن احکام غسل جبیره ای احکام غسلهای واجب بالذات ، مسّ میّت و بالعرض جنابت و ... اشاره احکام غسل غسل ترتیبی غسل ارتماسی غسلهای واجب اعم از وجوب نفسی و غیری غسل جنابت احکام جنب کارهایی که بر جنب حرام و یا مکروه است غسلهای مستحب غسل حیض احکام حائض اقسام زنان حائض اشاره اول: صاحب عادت وقتیه و عددیه دوم: صاحب عادت وقتیه سوم: صاحب عادت عددیه چهارم: مضطربه پنجم: مبتدئه ششم: ناسیه مسائل متفرقه حیض غسل استحاضه احکام مستحاضه غسل نفاس غسل مسّ میّت غسل میّت غسلی که با نذر یا سوگند و یا عهد واجب شده است احکام تیمم و موارد آن اشاره تیمم کیفیت تیمم چیزهایی که تیمم بر آنها صحیح است موارد تیمم اشاره اول از موارد تیمم: دوم از موارد تیمم سوم از موارد تیمم چهارم از موارد تیمم پنجم از موارد تیمم ششم از موارد تیمم هفتم از موارد تیمم احکام تیمم احکام اموات و مسائل احتضار اشاره مسائل محتضر احکام و آداب میت احکام غسل میت حنوط و احکام آن کفن کردن میت و احکام آن نماز میت و احکام آن دستور نماز میت مستحبات نماز میت دفن میت و احکام آن مستحبات دفن نماز وحشت حکم بعضی اعضای میت احکام نبش قبر احکام نماز ، مسائل ، شرایط ،اقسام و اوقات آن اشاره احکام نماز اقسام نماز نمازهای واجب یومیه وقت نمازهای یومیه وقت نماز ظهر و عصر وقت نماز مغرب و عشاء وقت نماز صبح احکام وقت نماز نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شود نمازهای مستحب نافله های شبانه روزی و وقت آنها نماز غفیله نماز اول وقت احکام قبله ستر بدن در نماز لباس نمازگزار مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد مستحبات و مکروهات لباس نمازگزار احکام مکان نمازگزار جاهایی که خواندن نماز در آنجا مستحب یا مکروه است اذان و اقامه واجبات صلاة احکام واجبات و ارکان نماز نیت قیام (ایستادن) در نماز تکبیره الاحرام قرائت نماز رکوع نماز سجود نماز اشاره چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است مستحبات و مکروهات سجده احکام سجدة واجب قرآن تشهد نماز کیفیت سلام نماز حکم اذکار نماز ترتیب موالات احکام قنوت تعقیبات نماز صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ترجمة جملات نماز اشاره ترجمة سورة حمد ترجمة قل هو الله احد ترجمة ذکر رکوع، سجود و اذکار صلاة ترجمة قنوت ترجمة تشهد ترجمة تسبیحات اربعه ترجمة سلام نماز مبطلات نماز مکروهات موارد جواز قطع نماز خلل در نمازهای مستحبی احکام شکوک صلاة شکوکی که نماز را باطل می کند شکوکی که نباید به آنها اعتنا کرد اشاره 1_ شک در چیزی که محل به جا آوردن آن گذشته است . 2_ شک پس از سلام نماز 3_ شک پس از گذشتن وقت نماز 4_ شک کثیرالشک (یعنی کسی که زیاد شک می کند) 5_ شک امام جماعت یا مأموم در شمارة رکعتهای نماز 6_ شک در نماز مستحبی شکوک صحیحه احکام نماز احتیاط احکام سجدة سهو سجدة سهو احکام قضای سجده و تشهد فراموش شده مسائل کم یا زیاد کردن اجزا و شرایط نماز احکام نماز مسافر ، خوف ، قضا ،آیات ، عید ، جمعه و جماعات و شرایط آنها اشاره احکام نماز مسافر چیزهایی که سفر را قطع می کند اشاره 1_ رسیدن به وطن: 2_ قصد اقامت: 3_ توقف یک ماه بدون قصد: چند مسئله متفرقه احکام نماز خوف احکام نماز قضا نماز و روزه قضای پدر و مادر نایب گرفتن برای نماز و روزه قضا احکام نماز جماعت موارد وجوب نماز جماعت شرایط برگزاری نماز جماعت شرایط نماز جماعت وظیفه مأمومین در جماعت نیت فرادی در جماعت شرایط امام جماعت مستحبات نماز جماعت مکروهات احکام نماز جمعه کیفیت نماز جمعه وقت نماز جمعه شرایط برگزاری نماز جمعه خطبه های نماز جمعه شرایط امام جمعه نماز عید فطر و قربان شرایط نماز عید فطر و قربان احکام نماز عید فطر و قربان نماز آیات وقت نماز آیات دستور نماز آیات نمازهای مستحبی احکام روزه،مسائل و شرایط آن اشاره احکام روزه شرایط صحت روزه مبطلات روزه اشاره 1و2_ خوردن و آشامیدن 3_ جماع 4_ استمناء 6 _ دروغ بستن به خدا یا پیامبر و یا امامان علیه السلام 6_ رساندن غبار غلیظ به حلق 7_ فرو بردن تمام سر در آب 8_ عمدا باقی ماندن بر جنابت یا حیض یا نفاس تا اذان صبح 9_ اماله کردن با چیزهای روان 10_ قی کردن احکام مبطلات روزه کفاره ی روزه مواردی که فقط قضای روزه واجب است مواردی که قضا و کفاره هر دو واجب است موارد کفاره ی جمع موارد تکرار کفاره احکام روزة قضا احکام روزة مسافر کسانی که روزه بر آنها واجب نیست روزه های حرام و مکروه روزه های مستحب مواردی که مستحب است از مبطلات روزه خودداری شود مکروهات راه ثابت شدن اول ماه احکام اعتکاف شرایط اعتکاف خمس ، شرایط وجوب خمس و موارد مصرف آن اشاره احکام خمس اموالی که خمس آنها واجب است اشاره 1_ منافع کسب و کار اشاره خمس مطالبات و پس اندازها خمس سرمایه و ترقی جبران سرمایه خمس خانه و اثاثیه مخارج و هزینه ها تعیین سال 2_ معدن 3_ گنج 4_ مال حلال مخلوط با حرام 5_ جواهری که با غواصی در دریا به دست می آید 6_ غنیمت جنگ 7_ زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد احکام تصرف در مالی که خمس آن داده نشده است مصرف خمس احکام انفال احکام زکات ، مسائل ، شرایط وجوب زکات و موارد مصرف آن اشاره احکام زکات موارد وجوب زکات نیت زکات شرایط واجب شدن زکات زکات انعام ثلاثه (شتر ، گاو و گوسفند) نصاب شتر و گاو و گوسفند 1_ نصاب شتر 2_ نصاب گاو 3_ نصاب گوسفند زکات طلا و نقره (نقدین) اشاره نصاب طلا و نقره زکات غلات أربعه «گندم ، جو، خرما و کشمش» اشاره نصاب غلّات مخارج و هزینه ها در زکات احکام پرداخت زکات تصرف و معامله در زکات زکات و دَین مصرف زکات شرایط مستحق زکات احکام زکات فطره مصرف زکات فطره احکام حج ،شرایط وجوب و صحت آن اشاره احکام حج شرایط وجوب حج نیابت در حج اقسام حج صورت حج تمتّع اشاره 1_ عمرة تمتّع 2_ حج تمتّع عمرة مفرده احکام جهاد ، شرایط جهاد ابتدایی و دفاعی اشاره احکام جهاد و دفاع جهاد ابتدایی جهاد دفاعی دفاع از حقوق شخصی احکام امر به معروف و نهی از منکر شرایط امر به معروف و نهی از منکر احکام معاملات:بیع ، انواع بیع ، معاملات صحیح و باطل احتکار ، شفعه ، صلح ، شرکت ، مضاربه مزارعه ، مساقات و شرایط آنها اشاره احکام خرید و فروش معاملات باطل معاملات مکروه شرایط فروشنده و خریدار شرایط کالا و عوض آن خرید و فروش چیزهای وقفی فروش طلا و نقره به طلا و نقره خرید و فروش میوه ها احکام انواع معامله 1_ معاملة نقدی 2_ معاملة نسیه 3_ معاملة سلف اشاره شرایط معاملة سلف احکام معاملة سلف مواردی که می توان معامله را به هم زد احکام اقاله (به هم زدن معامله) احکام احتکار احکام حق شُفعه احکام صلح احکام شرکت شرایط شرکت قراردادی تصرف در اموال شرکت تقسیم مال مشترک احکام مضاربه احکام مزارعه احکام مساقات احکام اجاره ، جعاله ، حواله ، بیمه ،قرض ، رهن ، ودیعه ، عاریه ، هبه وکالت ، ضمانت ، کفالت و شرایط آنها اشاره احکام اجاره شرایط مالی که آن را اجاره می دهند شرایط استفاده از متعلق اجاره مسائل متفرقه اجاره احکام سرقفلی احکام جُعاله احکام بیمه احکام وکالت احکام قرض احکام سفته و چک و معاملات بانکی احکام رهن احکام حواله احکام ضمانت 1_ ضمانت عقدی 2_ ضمانت قهری احکام کفالت احکام ودیعه (امانت) احکام عاریه احکام هبه احکام وقف ، صدقه ، حبس ملک ، حجر و شرایط آنها اشاره احکام وقف شرایط وقف شرایط ضمن وقف تولیت و نظارت بر وقف مسائل متفرقه وقف حبس ملک صدقه احکام حجر (محجور شدن) احکام مشاغل ، معاشرت ، مسابقات ، مسائل لمس ، نگاه و صدا اشاره احکام مشاغل و درآمدها احکام مسابقات احکام معاشرت احکام نگاه و لمس و صدا احکام پوشش و زینت احکام نکاح ، توابع آن و مسائل متفرقه ازدواج اشاره احکام ازدواج کیفیت خواندن عقد دائم دستور خواندن عقد موقت شرایط انشای صیغة عقد شرایط ضمن عقد عیبهایی که به واسطة آنها می توان عقد را به هم زد احکام عقد دائم احکام عقد موقت زنهایی که ازدواج با آنان حرام است 1_ زنان مَحرم: 2_ خواهر زن: 3_ دختر خواهر و دختر برادر همسر: 4_ زنی که در عدّه دیگری است: 5_ زن شوهرداری که با او عقد بسته است: 6_ زن شوهرداری که با او زنا کرده است: 9 _ دختر و مادر زنی که با او زنا کرده است: 9_ مادر و خواهر و دختر کسی که با او لواط کرده است: 10_ زنی که در حال احرام با او عقد بسته است: 11_ همسری که سه مرتبه طلاقش داده است: 12_ دختر نابالغی که با او ازدواج و نزدیکی کرده است: 13_ زنان کافره: 14_ زنی که با او لعان کرده است: احکام متفرقه ازدواج احکام شیر دادن (رضاع) شرایط شیر دادنی که علت مَحرم شدن است تلقیح تلقیح مصنوعی سقط جنین حقوق متقابل پدر و مادر و فرزند نفقه: احکام پس از ولادت عقیقه آداب شیر دادن حق حضانت (نگهداری کودک) تشریح و ترقیع (پیوند اعضاء) احکام طلاق ، اقسام و شرایط آن ، مسائل اقرار ، نذر ، عهد و قسم اشاره احکام طلاق اقسام طلاق اشاره 1_ طلاق بائن طلاق خلع و مبارات 2_ طلاق رجعی احکام عدّه عدّة طلاق عدّة وفات مسائل متفرقه عدّه مسائل لعان احکام اقرار احکام نذر و عهد احکام قسم (سوگند) احکام اراضی موات ، مسائل غصب ، لقطه ، صید و ذباحه أطعمه و أشربه اشاره احکام احیای زمینهای موات حریم مکانهای مشترک احکام غصب مسائل تقاص احکام لُقَطه (مالی که انسان آن را پیدا می کند) مال مجهول المالک احکام سر بریدن و شکار حیوانات دستور ذبح حیوان شرایط ذبح حیوان دستور نحر شتر مستحبات و مکروهات ذبح حیوان احکام و شرایط شکار با اسلحه احکام و شرایط شکار با سگ شکاری احکام صید ماهی و ملخ احکام أطعمه و أشربه (خوردنیها و آشامیدنیها) مستحبات و مکروهات خوردن و آشامیدن احکام وصیت ، ارث ، قضاوت ، ید و شرایط آنها اشاره احکام وصیّت شرایط وصیت کننده و وصیت شرایط وصی احکام ارث ارث طبقة اول ارث طبقة دوم ارث طبقة سوم ارث زن و شوهر ارث اختصاصی پسر بزرگتر مسائل متفرقه ارث تغییر جنسیت احکام قضاوت شرایط قاضی آداب قضاوت دادخواهی کیفیت قضاوت و مستندات آن شرایط شاهد و بیّنه کیفیت قسَم و احکام آن احکام ید احکام حدود و تعزیرات ، دیات و قصاص اشاره احکام حدود و تعزیرات حدّ زنا حدّ لواط حدّ مساحقه حدّ قوّادی مسائل متفرقه امور جنسی حدّ استمناء حدّ قذف (نسبت دادن زنا یا لواط به دیگران) حدّ مشروب خواری حدّ سرقت احکام محارب احکام مرتد حکم سایر حدود و تعزیرات احکام قصاص و دیات اقسام قتل راه های اثبات قتل کفارة قتل دیه و اقسام آن قصاص و دیة اعضا دیة سقط جنین دیة جراحات حکم مواردی که دیه تعیین نشده است مسائل متفرقة قصاص و دیات
جهاد ابتدایی
(مسئله 2137) جهاد ابتدایی از زمانی واجب می شود که امکانات و شرایط آن موجود باشد و امام معصوم علیه السلام به آن امر نماید .
(مسئله 2138) شروع جهاد ابتدایی در ماههای حرام (رجب ، ذی قعده، ذی حجه و محرم) جایز نیست ؛ ولی اگر کفار در ماههای حرام به مسلمانان حمله نمایند دفاع واجب است .
(مسئله 2139) با سه دسته جهاد ابتدایی با اذن امام معصوم علیه السلام جایز است:
1_ کفار اهل کتاب (یهود ، نصاری و مجوس) یا غیر اهل کتاب ؛ در صورتی که در پناه اسلام نباشند .
2_ کفاری که زندگی تحت حاکمیت اسلام را با شرایطی پذیرفته اند ولی به شرایط مقرره عمل نکرده و نقض عهد نمایند ؛ اما هرگاه به شرایط مقرره ملتزم باشند ، باید جان و مال و آبروی آنان حفظ شود و حقوق مشروع و قانونی آنان مراعات گردد .
3_ شورشیان مسلح (بغات) ؛ و اینها گروه هایی هستند که بدون حق و به انگیزة باطل به قصد تغییر حکومت صالح اسلامی و یا به دست گرفتن قدرت یا به بهانة اصلاح امور شورش مسلحانه نمایند ؛ و فرقی نیست که شورش آنان به صورت جنگ منظم باشد یا جنگ چریکی یا کودتا ، یا علیه حکومت امام معصوم علیه السلام باشد .
(مسئله 2140) شرایطی که با کفار توسط حاکمیت اسلامی منعقد می شود عبارت است از:
1_ پرداخت مالیات بر حسب شرایط زمانی و مکانی .
2_ پرهیز از کارهایی نظیر: توطئه علیه حکومت اسلامی یا دادن کمک مالی و یا اطلاعاتی و مانند آن به دشمنان ، اذیت و آزار آحاد مسلمانان ، تظاهر به انجام منکرات همچون: نوشیدن شراب ، بی حجابی و مانند آن .
3_ تسلیم در برابر احکام عمومی دستگاه قضایی اسلام ؛ ولی در امور شخصی می توانند به قضاوت خودشان مراجعه نمایند .
(مسئله 2141) اگر دولت اسلامی به خاطر مصالح اسلام و مسلمانان با کفار و مشرکین پیمان یا تعهدی را قبول کرده یا به آنان امان داده باشد ، عمل به آن عهد یا امان واجب است و نباید آن را نقض نماید .
(مسئله 2142) انعقاد قرار داد صلح با کفاری که در حال جنگ با مسلمانان می باشند ، در صورتی که حاکمیت اسلامی صلاح بداند جایز است ؛ خواه در مقابل آن عوضی به کفار داده شود یا نه . و مدت قرار داد صلح و سایر شرایط و حدود آن بستگی به تشخیص مصلحت توسط حاکمیت اسلامی دارد .
(مسئله 2143) اگر احتمال عقلایی داده شود که کافر حربی به اسلام گرایش پیدا می کند ، امان دادن به او و تأمین زن و فرزندان و اموال او توسط حاکم اسلامی یا یکی از مسلمانان جایز است ، و لازم نیست او تقاضای امان بنماید ؛ و در این حالت قتال با او جایز نمی باشد .
(مسئله 2144) حاکمیت اسلامی قبل از جهاد ابتدایی با کفار و مشرکین باید آنان را به اسلام و حقیقت دعوت کرده و زمینه های لازم برای گرایش آنان به اسلام و عدالت را ایجاد نماید ؛ و بدون دعوت صحیح جهاد ابتدایی جایز نیست .
(مسئله 2145) در جهاد با کفار و مشرکین نباید به زنان و کودکان آنها آسیبی وارد شود ؛ همچنین جنگجویان کافری که در جهاد به دست مسلمانان اسیر می شوند و خطری از ناحیة آنان احساس نمی شود پس از پایان جنگ نباید مورد تعرض قرار گیرند ؛ و باید کاملاً از حقوق مشروع خود بهره مند باشند .
(مسئله 2146) حاکم اسلامی می تواند اسرایی را که در جنگ با کفار و مشرکین به اسارت درآمده اند ، در مقابل عوض آزاد نماید ؛ بلکه مطابق مصلحت می تواند آنان را بدون عوض نیز آزاد نماید و به آنان در هر جایی که بخواهند اختیار زندگی بدهد .
(مسئله 2147) کشتن اسرای شورشیان مسلح (بغات) در صورتی که از ناحیة آنان احساس خطری نشود و نیز به بردگی گرفتن آنان جایز نیست ؛ بلکه یا باید آزاد شوند و یا مطابق مصلحت مدتی در زندان نگاه داشته و سپس آزاد گردند .
آموزش تصویری مرتبط با این حکم
