شاخصه های تربیت آرمانی از نظرگاه امیرالمؤمنین علیه السلام صفحه 107

در نهج البلاغه آمده است: گروهی خدا را از روی رغبت به پاداش عبادت کنند و این عبادت بازرگانان است. گروهی خدا را از روی ترس عبادت می کنند که عبادت بردگان است گروهی خدا را برای سپاسگزاری عبادت می کنند که عبادت آزادگان است.(1) بهترین و کامل ترین عبادت آن است که برخاسته از حب و شوق و شکر است. از مولا علی نقل است: «پاکیزه ترین و لذیذترین چیز در بهشت، محبت خداست» (2).

هر گاه نور معرفت در دلی متجلی شود، نسیم محبت وزیدن می گیرد. هر گاه نسیم محبت وزیدن گیرد، محب در سایه ی محبوب انس می یابد و محبوب را بر هر چیز ترجیح می دهد و از فرمان او با دل و جان پیروی می کند. وقتی بر بستر انس جای گیرد و از فرمانش پیروی کند، به روح مناجات و قرب می رسد»(3).

آثار عبادت

١- فکری - معرفتی: توجه به این حقیقت که هستی گسترده تر از عالم حس و ماده است و این که انسان دارای بعد معنوی و جاودانی است، دستاورد مهم و بنیادینی است که از عبادت و بندگی .

1- نهج البلاغه، خطبه 510.
2- امام الصادق، 1600 ق: 194.
3- امام الصادق، 1400 ق: 194.