شاخصه های تربیت آرمانی از نظرگاه امیرالمؤمنین علیه السلام صفحه 74

پس حرکت انسان سیر عمودی است یعنی تکاملی و ملکوتی و قرآن کریم از سر انسان به صیرورت یاد کرده که پایان تمام تحولها خدای سبحان است.(1)

از منظر قرآن، انسان موجودی ارزشمند و کرامت یافته است که با برخورداری از توانمندی های شگرف و ظرفیت بی کرانه، با کمک هدایت الهی متخلق به اخلاق الهی می شود و غایت خلقت او که رسیدن به اوج خلیفه ی الهی است محقق می شود(2) و احکام اسلامی همه مقدمه و ناظر به تربیت انسان کامل است.

اهدافی که نسبت به هم ارتباط طولی دارند و همه ی شئون آدمی را پوشش می دهند، از اهداف غائی محسوب می شوند. اهداف غائی اگر چه نشانگر مفهوم متعددی هستند اما وحدت مصداقی میان آنها برقرار است.

هدایت و رشد

هدایت الهی، چیزی جز اعطای علم و معرفت از جانب خدا به بندگان نیست. معرفت، صنع خداست بنابراین هدایت نیز کار اوست و بندگان در برابر این صنعت الهی حالت انفعال دارند. هدایت از مصادیق فضل خداست و هیچ کس بر او حقی ندارد و .