علي بن ابي طالب
اشاره
تاريخ سياسي اسلام: از آغاز تا انقراض دولت اموي، ترجمهي ابوالقاسم پاينده، [تهران]: انتشارات جاويدان، 1360، ص305 تا 328.
عليبن ابي طالب (ع)بن عبدالمطلببن هاشمبن عبد مناف از طايفهي بني هاشم بود از قبيلهي قريش. مادرش فاطمه دختر اسدبن هاشمبن عبد مناف بود كه در مكه اسلام آورد و با پيغمبر (ص) به مدينه هجرت كرد. فاطمه از جمله زناني بود كه در اسلام پيشقدم شد. علي (ع) بيست و يك سال پيش از هجرت پيغمبر (ص) در مكه تولد يافت. ابوطالب پدر وي مردي عيالمند بود و ثروتي چندان نداشت. سالي در مكه قحط رخ داد و محمد (ص) به عباس عموي خود گفت: براي كمك با ابوطالب سرپرستي يكي از فرزندان وي را به عهده گيرد. پس از آن با عباس به نزد ابوطالب رفتند و مساعدت خود را به وي عرضه داشتند. ابوطالب تقاضايشان را پذيرفت. عباس سرپرستي جعفر را عهده كرد و محمد (ص) علي (ع) را به خانهي خود برد. وقتي محمد (ص) به پيغمبري مبعوث شد علي (ع) پيش از ديگران بدو ايمان آورد.
در شب هجرت كه مخالفان در صدد قتل پيغمبر (ص) بودند علي (ع) در بستر او خوابيد و پس از وي در مكه ماند و امانتهايي را كه مردم به پيغمبر (ص) سپرده بودند به صاحبانش پس داد. در سال دوم هجرت پيغمبر (ص) دختر خود فاطمه (س) را بدو داد و حسن و حسين- عليهما السلام- از او به وجود آمدند علي (ع) در همهي جنگهاي پيغمبر (ص) حضور داشت، مگر در سفر تبوك كه پيغمبر (ص) او را در مدينه وا گذاشت.