گفتارامیرالمؤمنین علی علیه السلام صفحه 1470

171- خداوند سبحان عقلی را به مردی به ودیعه و امانت نگذاشته مگر برای آنکه او را یک روزی به سبب آن ( از بلاء و گرفتاری ها ) خلاصی بخشد .

172- ملاک امر ( و ریشه هر کاری ) عقل است .

173- با عقل ( و تأمل در کار ) بردباری زیاد می شود .

174- میز و امتیاز مرد عقل او ، و جمال و زیبائی او مروّت او خواهد بود .

175- هر که از عقل موجود و حاضر در نزد خود عاجز باشد ( که نتواند حقائق را دریابد و یا از آن نفع برد ، و یا در حیاتش به وسیله آن بهره مند شود و یا مانع و رادع او باشد ) پس او از غائب آن ( عقل دیگری که بعد پدیدار گردد ( عقل مسموع ) و یا عقل دیگران ) عاجزتر است ، و کیست که غایب او کمیاب تر باشد ( مرحوم خوانساری فرموده : مراد بیان عجز آدمی است از شناخت و دریافت حقائق اشیاء آن گاه مطالبی را عنوان فرموده در باره حضور و غیاب مانند ذات صفات خود و ذات و صفات باری تعالی و مفصل داد سخن

داده و احتمال داده رد صوفیه باشد ، ولی اگر کسی به نهج البلاغه خطبه 119 مراجعه کند می داند که مقصود چیز دیگری است و عبارت آنجا چنین است : بعد از آنکه حضرت صفات اهل بیت- علیهم السلام- را فرموده : می فرماید : «اعملوا لیوم تدّخر له الذّخائر و تبلی فیه السّرائر و من لا ینفعه حاضر لبّه فعازبه عنه

ص 972

العاقل

قسمت اول

1- العاقل من عقل لسانه 1591 .