گفتارامیرالمؤمنین علی علیه السلام صفحه 642

9 ) و کان إذا ( إن ) غلب علی الکلام لم یغلب علی السّکوت ( 10 ) و کان علی أن یسمع أحرص منه علی أن یتکلّم ( 11 ) و کان إذا بدهه أمران نظر أیّهما أقرب إلی الهوی فخالفه ( 12 ) فعلیکم بهذه الخلائق فالزموها و تنافسوا فیها فإن لم تستطیعوها فاعلموا أنّ أخذ القلیل خیر من ترک الکثیر 7264 .

43- لم یضق شی ء مع حسن الخلق 7545 .

44- من کرم خلقه اتّسع رزقه 8024 .

45- من حسنت خلیقته طابت عشرته 8153 .

قسمت دوم

46- من حسن خلقه سهلت له طرقه 8493 . او را ( اگر معقول بود می پذیرفت و گرنه آن گاه او را ملامت می کرد ) 7- و چنین بود که هیچ دردی را شکایت نمی کرد مگر در وقت خوب شدن آن 8- و انجام می داد آنچه را که می گفت و نمی گفت چیزی را که انجام نمی داد 9- و چنین بود که چون در سخن مغلوب می شد ( یعنی دیگران بیشتر از او حرف می زدند ) در سکوت مغلوب نمی شد ( سکوتش از همه بیشتر بود ) 10- و چنین بود بر این که بشنود حریص تر بود از آن تا این که سخن گوید 11- و چنین بود که هرگاه دو کار به او رو می آورد نظر می کرد کدام یک آنها به خواهش او نزدیکتر است پس آن را مخالفت می نمود 12- پس بر شما باد به این خصلت ها پس ملازم آنها شوید ( و از آنها جدا مشوید ) و در آنها رغبت نمائید و پیشقدم شوید پس اگر توانایی ( همه آنها را ) ندارید بدانید که

فرا گرفتن کم بهتر از ترک بسیار است .

43- چیزی با حسن خلق تنگ نخواهد شد .

44- هر که خلقش گرامی باشد روزیش فراخ گردد ( فراخی روزی یا از جهت توجه بیشتر پروردگار است باو ، و یا از جهت جذب مردم خواهد بود ) .

45- هر که خلق و خویش نیکو باشد معاشرت و آمیزش او پاکیزه خواهد بود .