گفتارامیرالمؤمنین علی علیه السلام صفحه 889

وسیله سواری 1- مرکب گوارا و بی اذیّت یکی از دو آسایش است .

ص 610

الأرواح

1- فالأرواح مرتهنه بثقل أعبائها ، موقنه بغیب أنبائها ، لا تستزاد من صالح عملها ، و لا تستعتب من سیّ ء زللها 6605 .

الراحه

1- الرّاحه فی الزّهد 329 .

2- ما أقرب الرّاحه من التّعب 9621 . ارواح 1- ( این عبارت نیز تتمه کلامی است از آن بزرگوار ) پس ارواح در گرو سنگینی بارهای آنها بوده . ( یعنی بارهای گناهان ) ، و یقین کننده به غیب خبرهایشان ( اخبار غیبی که در باره معاد شنیده بودند ) طلب زیادتی از عمل شایسته آنها نشود ( چون که آن جا سرای تکلیف نیست ) و خوشنودی داده نشوند از لغزش بد آنها . ( یعنی دیگر جای تدارک و تلافی نیست تا این که تلافی کنند در نتیجه خوشحال گردند ) .

راحتی 1- راحتی در ترک دنیا و بی رغبتی نسبت به آنست ( و این نه به آن معنی است که انسان بسوی دنیا نرود ، و دست از کسب و کار بکشد ، بلکه رفتن بسوی دنیا گاهی واجب است ، مثل زمانی که نیاز به آن هست ، و زمانی مستحب است ، که با آن بتواند به زن و بچه و به خلق خدمت بیشتری کند بلکه باید گفت این دو قسم عین آخرت است ) .

2- چه نزدیک کرده راحتی را به رنج و زحمت . ( یعنی خیلی نزدیک است نباید فریب آن را خورد ) .

ص 611