بخشی از زیباییهای نهج البلاغه صفحه 124

ارتباط پیدا می کنند .

قسمت سوم

اگر علی « ع » با وجود مصائب و حادثه های ناگواری که از ناحیه ی مردم تحمل کرد ، این چنین به جهات خیر در آنان اطمینان دارد بخاطر آنست که تخم این اطمینان را در دلهایشان بیافشاند . او می داند که « حق و باطل و راست و دروغ در اختیار مردم قرار دارد » لیکن برای انسان سزاوار است چشم و قلب خود را بسوی جهات خیر باز کند ،

زیرا این جهات بر خلاف جهات شر ، رشد می کند و افزایش می یابد و شاید آموختن بواسطه ی تاریخ و حکمت ، مهمتر و نافعتر باشد .

علی « ع » بطور مکرر در زمینه ی لزوم اطمینان به وجدان انسان ، توصیه می کرد . از جمله می گفت : « کسی که بتو گمان نیک برد گمانش را تصدیق کن » . در مورد دیگری می گوید : « هرگز به سخنی که از دهان کسی خارج شده و تو احتمال نیکی در آن می دهی گمان بد مبر » . « از دادگری نیست که بر شخص مورد اعتماد با بدگمانی قضاوت شود » . « هرگاه نیکوکاری ، روزگار و مردم آن را فرا گرفت ، سپس کسی نسبت به انسانی که بدنامی او آشکار نشده بد گمان شود همانا به او ستم نموده است » . « بدحال ترین مردم کسی است که به خاطر بدگمانی خود به هیچکس اطمینان ندارد و دیگران نیز بخاطر بدرفتاری او به وی اعتماد ندارند » .

گروهی از کسانی که

شخصیت علی « ع » را مورد بررسی قرار داده اند دچار اشتباه شده اند ، زیرا تصور کرده اند علی « ع » نسبت به