پدیده قرآنی صفحه 242

ب: وحدت کمّی قرآن‌

وحی پدیده‌ای است متناوب و همچون مجموعه اعداد و ارقام به‌طور کلّی از هم جدا می‌باشند. به عبارت دیگر وحی متشکّل از وحدت‌های پشت سر هم، که همان آیات است، می‌باشد و این خاصیّت، فکر وحدت کمّی قرآن را به ما القاء می‌کند. بنابراین هر وحی مستقل و جدایی که نازل می‌شود، وحدت تازه‌ای در مجموعه قرآن اضافه می‌کند. بجز آن‌که این وحدت قرآنی همواره ثابت نمی‌باشد. این وحدت با وحدتی که در یک مجموعه عددی است، تشابهی ندارد.

- زیرا وحی دارای مقیاسی معتبر است و آن مقیاس، کمیّت یا وسعت وحی می‌باشد.

این وسعت بین کوچکترین حد، یعنی آیه، و بزرگترین حد، یعنی سوره، در تغییر است.

تأمّل در این وحدت، باعث می شود که نگرش‌های مفیدی پیرامون رابطه شخصیّت محمّد(ص) با «پدیده قرآنی» بدست آوریم. زیرا این وحدت در طول زمان با حالت خاصّی که ما آن را در پیامبر(ص) به عنوان(حالت دریافت وحی) نامگذاری کردیم مطابقت و مناسبت دارد.

- همچنین، ملاحظه کردیم که در این حالت، اداره پیامبر(ص) موقّتاً از او سلب گشته و وی در این لحظات آنچنان ناتوان می‌گردد که حتّی از پوشاندن چهره درهم فرورفته و برافروخته و عرق کرده خود (1) عاجز می‌شود. سپس از همین شخصیّت ناتوان است که به ناگاه، برای لحظاتی چند، واحد قرآنی صادر می‌گردد. و بر این ذات است(ذات محمّدی(ص)) که وحی به ناگهان الهام‌های کوتاه خود را مشخّص می‌کند.

- این وحدتِ(قرآن) از جهت کمّی است، و همان وحدتی است که ما آن را در ارتباط با این شخصیّتی که موقّتاً از او سلب اراده شده،(یعنی حامل وحی)، مورد بررسی قرار داده‌ایم.

- این وحدت، بالضروره به فکری واحد و احیاناً، مجموعه‌ای از افکار منظّم در اسلوبی منطقی که برای ما امکان نگرش در آیات قرآن را فراهم می‌کند، منجر