اصلاحات علوی: نگاهی به سیره حکومتی امام علی علیه السلام صفحه 106

قضاوت می کرد و هنگامی که به او خبر دادند شریح قاضی در خانه خود که جای خلوتی است، میان مردم قضاوت می کند، به او فرمان داد:

ای شریح! مسجد را برای قضاوت انتخاب کن؛ زیرا آنجا برای برقراری عدالت میان مردم آماده تر است، برای قاضی مایه خواری است که در خانه خود بنشیند و میان مردم قضاوت کند.(1)

روش برخورد حضرت علی علیه السلام با مردم

حضرت علی علیه السلام برای مردم اهمیت زیادی قائل بود و کارگزارانش را سفارش می کرد با مردم رفتار مناسبی داشته باشند. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در این زمینه به محمدبن ابی بکر می فرماید:

با مردم فروتن باش. نرم خو، مهربان، گشاده رو و خندان باش. در نگاه هایت و در نیم نگاه و خیره شدن به مردم، به تساوی رفتار کن تا بزرگان در درست کاری تو طمع نکنند و ناتوان ها از عدالت تو نا امید نگردند؛ زیرا خداوند از شما بندگان درباره اعمال کوچک و بزرگ، آشکار و پنهان خواهد پرسید. اگر کیفر دهد، شما استحقاق بیش از آن را دارید و اگر ببخشد، از بزرگواری اوست.(2)

حضرت در زمینه رعایت برابری در برخورد با مردم به مالک اشتر می فرماید:

در آنجا که مدارا کردن بهتر است، مدارا کن و در جایی که جز با درشتی، کار انجام نگیرد، درشتی کن. پر و بالت را برابر مردم بگستران، با مردم، گشاده روی و فروتن باش و در نگاه و اشاره چشم، در سلام کردن و اشاره کردن با همگان یکسان باش تا زورمندان در ستم تو طمع نکنند و ناتوانان از عدالت تو نا امید نگردند.(3)

1- قضاوت ها و حکومت عدالت خواهی علی بن ابی طالب علیه السلام، ص 492.
2- همان، ج4، نامه 27، ص724.
3- شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 17، نامه 53، ص 30.