تجوید فرقان صفحه 296

صفحه 296

پس از مدتی(1) که نزول وحی به تأخیر افتاده بود، و زبان طعن دشمنان نیز گشوده شده بود، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به شدّت ناراحت و مضطرب بودند، تا این که مجدداً جبرئیل نازل شد و سوره «الضّحی» را آورد، پس از پایان یافتن سوره، حضرت صلی الله علیه و آله از خوشحالی و به شکرانه این نعمت «تکبیر» گفتند و سپس شروع به تلاوت سوره یادشده نمودند.

از باب استحباب، به تأسّی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از سوره «الضّحی» تا پایان قرآن «اللّهُ اَکبَرُ» گفته می شود.

برخی برآنند که پیامبر تکبیر گفتند و سپس آغاز تلاوت نمودند، لذا تکبیر متعلّق به اوّل سوره است.

و برخی دیگر معتقدند پس از ختم تلاوت سوره «الضّحی» توسط جبرئیل بود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله «تکبیر» گفتند، بنابراین تکبیر به آخر سوره تعلّق دارد.

اگر سه ذکر مذکور با هم گفته شوند الزاماً باید به ترتیب ذیل باشد:

« لااِلهَ اِلَّااللّهُ وَ اللّهُ اَکبَرُ وَ لِلّهِ الْحَمْدُ »

و نیز می شود دو ذکر با هم گفت، ولی باید توجّه داشت که قرائت ذکر تحمید و تکبیر بدون تهلیل جایز نیست.

وجوه قرائت پی در پی دو سوره با «تکبیر»، «تهلیل» و «تحمید»

-2


1- 1. مدت انقطاع بین12،15،25،40 روز اختلافی است .(ر.ک: تفسیر ابوالفتوح رازی ،12/108)
2- 2. قائلین به تکبیر در اواخر قرآن و خواتیم سور، قرّاء مکّه هستند و این قول نشر کرده است از «بزّی» (ت250 ه_ ق) راوی ابن کثیر مکّی (ت 120ه_ ق) که او روایت کرده از عکرمه بن سلیمان که او قراءت کرده است بر اسماعیل بن عبداللّه قسطنطنین که گفت: «وقتی که والضّحی نازل شد به من گفت: در پایان هر سوره تکبیر بگو. و عبداللّه بن کثیر همین را می گفت. و ابن کثیر خبر داد مرا که علی علیه السلام بر ابیّ بن کعب این خبر را خواند و همین دستور را داد و نیز خبر داد که علی علیه السلام این دستور را از پیامبر صلی الله علیه و آله دریافت نموده است.» و این را مسلسل نقل می کنند تا به رسول اکرم صلی الله علیه و آله برسانند. علی ایّ حال خالی از اجر نیست. اگر به قصد ثواب خوانده شود. و اصل مطلب را این طور نقل می کنند که سبب نزول تکبیر این بوده است که کفار از حضرت رسول صلی الله علیه و آله سؤال نمودند کیفیت روح و قضیّه ذوالقرنین و اصحاب کهف را، آن حضرت وعده فردا را دادند و انْ شاءاللّه نفرمودند، از این جهت مدتی وحی منقطع شد تا اندازه ای که مشرکین گفتند: خدای محمّد، محمّد را غضب کرده چون آن حضرت شنید بسیار غمگین گردید تا آن که جبرئیل سوره مبارکه والضّحی را نازل فرمود و حضرت صلی الله علیه و آله به شکرانه این نعمت تکبیر گفت و صورت تکبیر این بوده است: « لا اِلهَ اِلَّا اللّهُ وَ اللّهُ اَکبَرُ» و بعضی نقل کنند و زیاد نمایند «وَ لِلّهِ الْحَمْدُ» را. پس جمع بهتر است به این طور: «لا اِلهَ اِلَّا اللّه وَ اللّهُ اَکبَرُ وَ لِلّهِ الْحَمْدُ» و بعضی از قرّاء چون از عاصم نرسیده است، احتیاط کنند. و حقیقتاً [این[ احتیاط خشکی است!... [ر.ک: تجوید استدلالی (آیت اللّه فاضل گروسی)، ص 323 و 324]
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه