تجوید فرقان صفحه 489

وقف های به اندازه زمانی 2 حرکت در صوت باید ایجاد گردد تا «سکت» حاصل شود.(1)

طُرُق و روشهای وقف بر آخر کلمات

اشاره

قاری قرآن در سیر تلاوتش، بر کلماتی (اختیارا، یا بناچار) وقف می کند و در این موقعیت اصل بر این است که حرکت حرف آخر کلمه تبدیل به سکون گردد چرا که وقف و سکون به مفهوم باز ایستادن از حرکت است. لکن نزد قرّاء سبعه و در قراءات ایشان حالات و تغییرات دیگری نیز در آخر کلمات(2) غیر از مورد مذکور، به هنگام وقف ایجاد (عارض) می شود که معتبر شناخته شده است و عبارتند از: «اِسکان، اِبدال، رَوْم، اِشمام، اِلحاق، اِثبات، اِدغام، حذف، نقل» که به طور اختصار بیان می گردد.

1- وقف اِسکان

اِسکان، یعنی ساکن نمودنِ حرف آخر کلمه (موقوفٌ علیها) در صورتی که متحرّک باشد.چنان چه اشاره شد اصل در وقف، همین است زیرا وقف ضدّ حرکت است. مانند: مَساجِدُ î مَساجِدْ، عِبادِیَ î عِبادی

نکته 1: بدیهی است کلماتی که به حرف ساکن یا حروف مدّی ختم شوند در وقف برآن ها تغییری صورت نمی گیرد بلکه به حالت ثابت خود باقی هستند. مانند: «وَ لَمْ

1- 1. چنان چه به وصل و عدم «سکت» قرائت شود، ادغام متقاربین صورت گرفته و مشتبه به یک کلمه غیر مرتبط با آیه می شود، مثل «بَرّانَ» (که اگر نونِ آن مکسور بود ، می شد دو شخص نیکو کار) .
2- 2. کلمات فراوانی در کتابت قرآن به طور متّصل و در قالب «یک کلمه» نوشته و شناخته شده اند که در وقف همان حکم یک کلمه را دارند و در بین آن ها وقف نمودن صحیح نیست مانند: لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ، فَأَسْقَیْناکُمُوهُ،...