تجوید فرقان صفحه 67

است.(1)

این حدیث گرانبها با تعابیر گوناگون لکن متّحدالمضمون در منابع معتبر اهل سنّت و شیعه متواتراً رسیده و مطرح است.

حال، خداوند متعال نحوه تلاوت قرآن را هم به رسولش محمد صلی الله علیه و آله اعلام داشته و فرمود: «وَ رَتّلِ الْقُرْانَ تَرْتیلاً»(2) که در جای خود ان شاء اللّه به توضیح ترتیل پرداخته خواهد شد.

نقطه آغازین قرائت و تعلیم قرآن

نقطه آغازین و جرقه نخستین قرائت و تعلیم آن، در محضر مبارک رسول اللّه صلی الله علیه و آله صورت گرفت، به طوری که آن چه از مصدر وحی بر آن حضرت نازل شده بود و در قلب(3) وسینه و یا حافظه اش به گونه فراموش نشدنی(4) منقّش بود در قالب الفاظ و کلماتی که به بیان و خواندن آن از جانب خداوند متعال مأمور بود برای اصحابش قرائت نموده و آنان را به فراگیری و حفظ آیات تشویق و ترغیب می فرمودند.

نحوه و روش تعلیم حضرت صلی الله علیه و آله بدین صورت بود که قرآن را ده آیه، ده آیه (لفظ و معانی آن) به اصحاب یاد می دادند.(5) و حتی بالاتر از آن عمل به آن را هم می آموختند، چنان که روایت کرده اند:

1- 1. ر.ک : معارف و معاریف، 2/587.
2- 2. مزّمّل/4.
3- 3. «قُلْ مَنْ کَانَ عَدُوًّالِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلی قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللّه» «بگو: هر کس که دشمن جبرئیل است (بداند) که او به اذن الهی قرآن را بر قلب تو نازل کرده است». (بقره/97) - «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأمِینُ* عَلَی قَلبِکَ لَتَکُونَ مِنَ الْمُنْذِرینَ». (شعراء/193 و 194)
4- 4. «سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسَی» (الأعلی/6) [ر.ک : تفسیرالمیزان (40 جلدی)؛ 40/187]؛ «لا تُحَرِّک بِهِ لِسانَکَ لِتَعجَلَ بِهِ اِنَّ عَلَینا جَمعَهُ و قُرْانَهُ» (قیامت / 16 و 17).
5- 5. ر.ک : الْقُرْان کریم و روایات المدرستین، 1/157 و 158.