- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- اشاره 19
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- اشاره 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- اشاره 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- صدمین نفر 41
- پرچم دارِ معاویه 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- مسند قضاوت 45
- باز گرداندن خورشید 45
- هدیه خداوند 47
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- لرزش زمین 48
- طغیان آب فرات 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- اشک معاویه 65
- وارثان زمین 65
- در برابر صاحب عرش 67
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- اشاره 82
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- کسی که بترساند، معذور است 90
- شناسایی غلام 90
- چگونگی قطع دست 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- اشاره 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- پنج سفارش ارزشمند 101
- زیاده روی در ستایش 101
- کلمه نمی دانم 102
- ماندگاری 102
- ارزش هر انسان 102
- تدبیر سالمند 102
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- شیوه دریافت روایت 103
- خواب با یقین 103
- سودمندترین سخن 104
- در برابر ستایش افراد 104
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- آخر الزمان 105
- امروز، روز کار 106
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- دوست داران آخرت 107
- دو دشمن متفاوت 107
- رحمت پروردگار 108
- شگفتی های دل 109
- نادانی دانشمند 109
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- وفا همراه راست گویی 111
- برای کوچ، آماده شوید 111
- کار در دنیا 112
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- فاصله میان دو عمل 113
- اندرز دهنده ها 114
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- فرمانبری خدا 115
- پرهیز از زنان بد 116
- پس از جنگ جمل 116
- اشاره 117
- غیرت مرد و زن 117
- اسلام و ایمان 117
- تعریف اسلام 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- دنیا مثل مار است 119
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- ابتدا و انتهای سرما 120
- بزرگی آفریدگار 120
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- تقوا بهترین توشه 121
- دوست داشتن دنیا 123
- دارایی و فرزندان 123
- خانه گذار 124
- دوستی حقیقی 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- میانه روی 126
- اندازه کمک 126
- جهاد زن 126
- جایگزینی 126
- اندوه 127
- نماز و روزه واقعی 127
- دوستی 127
- صبر 127
- کمی عیال 127
- پرهیز از ربا 128
- دعا و دفع بلا 128
- سفارش به کمیل 129
- منزلت آدمی 132
- زبان 132
- آنچه از دست رود 133
- پیروزی شکیبا 133
- صبر تلخ 133
- پسندیدن کار 133
- شروع کننده ستم 134
- دو گناه برای هر باطل 134
- درخواست های متفاوت 134
- در حق تردید نکرده ام 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- عهد و پیمان 135
- اطمینان 135
- فرمانبری 135
- ایستادن در برابر حق 135
- کوچ 135
- بصیرت و هدایت 136
- اشاره 137
- پنهان کردن راز 137
- شیوه سرزنش 137
- خود رأیی 137
- در جایگاه تهمت 137
- ویژگی فرمانروایی 137
- پند به یاران 138
- نافرمانی آفریدگار 138
- ادای حق 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- صاحب چشم 140
- عمر کوتاه دنیا 140
- غرور 140
- فرصت ها 140
- گناه نکردن 141
- نظرهای گوناگون 141
- یک وعده خوراک 141
- دشمن نادانی 141
- دور کردن بدی 142
- وسیله ریاست 142
- بازداشتن خطا کار 142
- ترس از کار 142
- لجاجت 142
- طمع 143
- شکیبایی 143
- خلافت 143
- اشاره 143
- کوتاهی در کار 143
- بی تابی 143
- کیمیای حکمت 144
- گفتار جاهلانه 146
- خزینه داری دیگران 146
- قیامت 146
- میل دل 147
- هوشیاری 147
- هنگامه خشم 147
- اشاره 147
- زباله 148
- خستگی دل 148
- صرف دارایی 148
- سوء استفاده از سخن حق 149
- فرار از هدایت 149
- چهره های هنگام بدی 150
- طبقات پست 150
- سپر محکم 151
- شراکت 152
- ستایش کوفه 152
- حق و باطل 152
- شباهت افراد به زمان 153
- سازش 153
- یاد خدا و مرگ 154
- کار خیر 154
- دل مشغولی روزی 154
- جامه بردباری 155
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- نتیجه حِلم 155
- ظرف دانش 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- افزوده ها 163
- اشاره 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- استقرار دین 169
- چشم 169
- روزگار گزنده 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- توحید و عدل 171
- دعا برای باران 171
- سخن جاهلانه 171
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- زینت در مصیبت 172
- وظیفه دانشمندان 173
- سخت ترین گناهان 173
- بدترین برادران 174
- جدایی از برادر مؤمن 174
- منابع: 174
خواب با یقین
هنگامی که شنید مردی از خوارج با صدایی اندوهناک شب زنده داری می کند، فرمود علیه السلام:
نَوْمٌ عَلی یَقینٍ خَیرٌ مِنْ صَلاهٍ فی شَکٍّ؛(1)
خواب با یقین، بهتر از نماز گزاردن با شک است.
شیوه دریافت روایت
و فرمود علیه السلام:
إعقِلُوا الخَبرَ إذا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعایَهٍ لا عَقْلَ رِوایَه فَإِنَّ رُواهَ الْعِلْمِ کَثیْرٌ
وَرُعاتَه قَلِیلٌ؛(2)
وقتی خبری شنیدید، از روی تدبّر به آن پی برید (درصدد فهم آن باشید)، نه پی بردن برای نقل کردن؛ چرا که نقل کنندگان علم زیاد و تدبّرکنندگانش اندکند.
در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون
و وقتی شنید، مردی می گوید: «إنَّا لِلّهِ، وَإنَّا إلَیهِ راجِعُونَ»(3)، فرمود:
یا هذا إنَّ قَولَنا: إنَّا للّهِ إقرارٌ مِنّا بِالمُلْکِ وَقَوْلنا إلیهِ راجِعُوْنَ، إقرارٌ مِنَّا
بِالهُلْکِ؛(4)
ای شخص! سخن ما که می گوییم از خداییم، اعتراف ما به فرمان روایی [خدا] و سخن [دیگر] به سوی او باز می گردیم، اعتراف ما به نابودی است.
1- 1. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1130 ، ح 93.
2- 2. همان، 1130 ، ح 94.
3- 3. بقره ( 2): 156.( ما از خداییم و به سوی او باز می گردیم .)
4- 4. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1130 ، ح 95.