- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- اشاره 19
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- اشاره 20
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- اشاره 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- پرچم دارِ معاویه 41
- صدمین نفر 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- باز گرداندن خورشید 45
- مسند قضاوت 45
- هدیه خداوند 47
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- طغیان آب فرات 48
- لرزش زمین 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- وارثان زمین 65
- اشک معاویه 65
- در برابر صاحب عرش 67
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- اشاره 82
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- چگونگی قطع دست 90
- شناسایی غلام 90
- کسی که بترساند، معذور است 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- اشاره 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- زیاده روی در ستایش 101
- پنج سفارش ارزشمند 101
- کلمه نمی دانم 102
- ماندگاری 102
- ارزش هر انسان 102
- تدبیر سالمند 102
- شیوه دریافت روایت 103
- خواب با یقین 103
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- سودمندترین سخن 104
- در برابر ستایش افراد 104
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- آخر الزمان 105
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- امروز، روز کار 106
- دوست داران آخرت 107
- دو دشمن متفاوت 107
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- رحمت پروردگار 108
- شگفتی های دل 109
- نادانی دانشمند 109
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- وفا همراه راست گویی 111
- برای کوچ، آماده شوید 111
- کار در دنیا 112
- فاصله میان دو عمل 113
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- اندرز دهنده ها 114
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- فرمانبری خدا 115
- پس از جنگ جمل 116
- پرهیز از زنان بد 116
- غیرت مرد و زن 117
- اشاره 117
- تعریف اسلام 117
- اسلام و ایمان 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- دنیا مثل مار است 119
- ابتدا و انتهای سرما 120
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- بزرگی آفریدگار 120
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- تقوا بهترین توشه 121
- دارایی و فرزندان 123
- دوست داشتن دنیا 123
- دوستی حقیقی 124
- خانه گذار 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- جهاد زن 126
- میانه روی 126
- اندازه کمک 126
- جایگزینی 126
- دوستی 127
- نماز و روزه واقعی 127
- کمی عیال 127
- اندوه 127
- صبر 127
- پرهیز از ربا 128
- دعا و دفع بلا 128
- سفارش به کمیل 129
- منزلت آدمی 132
- زبان 132
- پسندیدن کار 133
- صبر تلخ 133
- پیروزی شکیبا 133
- آنچه از دست رود 133
- در حق تردید نکرده ام 134
- شروع کننده ستم 134
- درخواست های متفاوت 134
- دو گناه برای هر باطل 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- فرمانبری 135
- عهد و پیمان 135
- ایستادن در برابر حق 135
- اطمینان 135
- کوچ 135
- بصیرت و هدایت 136
- پنهان کردن راز 137
- در جایگاه تهمت 137
- خود رأیی 137
- اشاره 137
- شیوه سرزنش 137
- ویژگی فرمانروایی 137
- نافرمانی آفریدگار 138
- پند به یاران 138
- ادای حق 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- فرصت ها 140
- صاحب چشم 140
- عمر کوتاه دنیا 140
- غرور 140
- یک وعده خوراک 141
- نظرهای گوناگون 141
- دشمن نادانی 141
- گناه نکردن 141
- بازداشتن خطا کار 142
- ترس از کار 142
- دور کردن بدی 142
- لجاجت 142
- وسیله ریاست 142
- اشاره 143
- بی تابی 143
- کوتاهی در کار 143
- شکیبایی 143
- طمع 143
- خلافت 143
- کیمیای حکمت 144
- خزینه داری دیگران 146
- قیامت 146
- گفتار جاهلانه 146
- هوشیاری 147
- میل دل 147
- هنگامه خشم 147
- اشاره 147
- زباله 148
- خستگی دل 148
- صرف دارایی 148
- فرار از هدایت 149
- سوء استفاده از سخن حق 149
- چهره های هنگام بدی 150
- طبقات پست 150
- سپر محکم 151
- ستایش کوفه 152
- حق و باطل 152
- شراکت 152
- سازش 153
- شباهت افراد به زمان 153
- دل مشغولی روزی 154
- کار خیر 154
- یاد خدا و مرگ 154
- جامه بردباری 155
- ظرف دانش 155
- نتیجه حِلم 155
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- اشاره 163
- افزوده ها 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- استقرار دین 169
- چشم 169
- روزگار گزنده 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- سخن جاهلانه 171
- دعا برای باران 171
- توحید و عدل 171
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- زینت در مصیبت 172
- وظیفه دانشمندان 173
- سخت ترین گناهان 173
- بدترین برادران 174
- جدایی از برادر مؤمن 174
- منابع: 174
تقوا بهترین توشه
چون علی علیه السلام از صفین بازگشت، بر قبرهایِ اطراف کوفه درآمد وفرمود علیه السلام:
یا أهلَ القُبُور یا أهلَ التُّربَهِ یا أهلَ الغُربَه یا أَهلَ الوَحدَهِ یَا أهلَ الوَحشَهِ! أَمّا
الدُّورُ فَقَد سُکِنَتْ وأمّا الأزواجُ فَقَد نُکِحَتْ وأمّا الأَموالُ فَقَدْ قُسِّمَتْ. هذا
خَبَرُ ما عِندَنا فَما خَبَرُ ما عِندَکُم؟ ثُمَّ التَفَتَ إلی أصْحابِهِ فَقالَ: أَمّا لَو أذِنَ لَهُم
فی الکَلامِ لأَخبَرُوکُمْ: أنَّ خَیرَ الزّادِ التَّقوی؛(1)
ای اهالی گورها! ای اهالی خاک! ای اهالی دیار غربت! ای اهالی تنهایی! ای اهالی وحشت! امّا خانه ها را سکنا گزیدند. همسران، به ازدواج در آمدند، و دارایی ها تقسیم شد. این است گزارش آن چه نزد ما است. گزارش آن چه نزد شما است، چیست؟ سپس رو به یاران خود کرد و فرمود: آگاه باشید. اگر به آن ها در سخن گفتن اجازه داده می شد، به یقین به شما خبر می دادند که بهترین توشه پرهیزگاری است.
دنیا بازار سودای آخرت
فرمود علیه السلام:
إنَّ الدُّنیا دارُ صِدقٍ لِمَنْ صَدَّقها ودارُ عافِیَهٍ لِمَن فَهِمَ عَنها ودارُ غِنًی لِمَنْ تَزَوَّدَ
مِنْها وَدارُ مَوعِظَهٍ لِمَنْ إتّعَظَ بِها، مَسجِدُ أحِبَّاء اللّهِ وَ مُصلّی مَلائِکهِ اللّهِ
ومَهبطُ وَحیِ اللّهِ وَمَتجَرُ أولِیاءِ اللّهِ إکتَسُوا فیها الرَّحمهَ، ورَبحُوا فیها الجَنَّهَ
فَمَنْ ذا یَذُمُّها وَقَدْ آذَنَتْ بِبَیْنِها ونادَتْ بِفِراقِها ونَعَتْ نَفْسَها وأهلَها فَمَثّلتْ
لَهُمْ بِبَلائِها وشَوَّقتُهُم بِسُرُورِها إلی السُّرُور وَراحَتْ بِعافِیَهٍ وَ ابْتَکرَتْ بِفَجیعَهٍ
1- 1. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1147 ، ح 125.