- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- اشاره 19
- اشاره 20
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- اشاره 29
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- صدمین نفر 41
- پرچم دارِ معاویه 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- باز گرداندن خورشید 45
- مسند قضاوت 45
- هدیه خداوند 47
- لرزش زمین 48
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- طغیان آب فرات 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- اشک معاویه 65
- وارثان زمین 65
- در برابر صاحب عرش 67
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- اشاره 82
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- کسی که بترساند، معذور است 90
- شناسایی غلام 90
- چگونگی قطع دست 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- اشاره 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- زیاده روی در ستایش 101
- پنج سفارش ارزشمند 101
- ماندگاری 102
- تدبیر سالمند 102
- ارزش هر انسان 102
- کلمه نمی دانم 102
- شیوه دریافت روایت 103
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- خواب با یقین 103
- سودمندترین سخن 104
- در برابر ستایش افراد 104
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- آخر الزمان 105
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- امروز، روز کار 106
- دوست داران آخرت 107
- دو دشمن متفاوت 107
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- رحمت پروردگار 108
- نادانی دانشمند 109
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- شگفتی های دل 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- برای کوچ، آماده شوید 111
- وفا همراه راست گویی 111
- کار در دنیا 112
- فاصله میان دو عمل 113
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- اندرز دهنده ها 114
- فرمانبری خدا 115
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- پس از جنگ جمل 116
- پرهیز از زنان بد 116
- تعریف اسلام 117
- اشاره 117
- غیرت مرد و زن 117
- اسلام و ایمان 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- دنیا مثل مار است 119
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- ابتدا و انتهای سرما 120
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- بزرگی آفریدگار 120
- تقوا بهترین توشه 121
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- دارایی و فرزندان 123
- دوست داشتن دنیا 123
- خانه گذار 124
- دوستی حقیقی 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- میانه روی 126
- جهاد زن 126
- جایگزینی 126
- اندازه کمک 126
- کمی عیال 127
- اندوه 127
- صبر 127
- نماز و روزه واقعی 127
- دوستی 127
- دعا و دفع بلا 128
- پرهیز از ربا 128
- سفارش به کمیل 129
- زبان 132
- منزلت آدمی 132
- صبر تلخ 133
- آنچه از دست رود 133
- پسندیدن کار 133
- پیروزی شکیبا 133
- در حق تردید نکرده ام 134
- شروع کننده ستم 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- درخواست های متفاوت 134
- دو گناه برای هر باطل 134
- اطمینان 135
- فرمانبری 135
- عهد و پیمان 135
- کوچ 135
- ایستادن در برابر حق 135
- بصیرت و هدایت 136
- اشاره 137
- ویژگی فرمانروایی 137
- پنهان کردن راز 137
- در جایگاه تهمت 137
- شیوه سرزنش 137
- خود رأیی 137
- ادای حق 138
- پند به یاران 138
- نافرمانی آفریدگار 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- عمر کوتاه دنیا 140
- فرصت ها 140
- صاحب چشم 140
- غرور 140
- گناه نکردن 141
- نظرهای گوناگون 141
- دشمن نادانی 141
- یک وعده خوراک 141
- ترس از کار 142
- بازداشتن خطا کار 142
- لجاجت 142
- دور کردن بدی 142
- وسیله ریاست 142
- کوتاهی در کار 143
- شکیبایی 143
- اشاره 143
- طمع 143
- خلافت 143
- بی تابی 143
- کیمیای حکمت 144
- خزینه داری دیگران 146
- قیامت 146
- گفتار جاهلانه 146
- هوشیاری 147
- اشاره 147
- میل دل 147
- هنگامه خشم 147
- زباله 148
- خستگی دل 148
- صرف دارایی 148
- فرار از هدایت 149
- سوء استفاده از سخن حق 149
- چهره های هنگام بدی 150
- طبقات پست 150
- سپر محکم 151
- شراکت 152
- حق و باطل 152
- ستایش کوفه 152
- سازش 153
- شباهت افراد به زمان 153
- دل مشغولی روزی 154
- کار خیر 154
- یاد خدا و مرگ 154
- ظرف دانش 155
- جامه بردباری 155
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- نتیجه حِلم 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- اشاره 163
- افزوده ها 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- چشم 169
- روزگار گزنده 169
- استقرار دین 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- سخن جاهلانه 171
- دعا برای باران 171
- توحید و عدل 171
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- زینت در مصیبت 172
- وظیفه دانشمندان 173
- سخت ترین گناهان 173
- منابع: 174
- بدترین برادران 174
- جدایی از برادر مؤمن 174
چه [علت] بدش را می گویی؟ آیا او را مجرم می شماری یا او تو را مجرم می داند؟ چه وقت تو را سرگردان کرد یا کی تو را فریفت؟ آیا به پوسیدگی جاهای بر خاک افتادن [قبرهای] پدرانت؟ یا به خوابگاه های مادرانت زیر خاک؟ چه قدر با دو کَفَت یاری نمودی؟ و چه قدر با دو دستت، مداوا کردی؟
برای آن ها شفا می خواستی و برایشان از پزشکان دارو طلب می کردی [ولی] دل سوزی تو به هیچ کدام سود نرساند و با درخواستت در آن [مرض]، امدادی نرساندی. دنیا برای تو با او [وسرنوشتش، آینده] خود تو را مجسم، و با نابودی او، نابودی ات را مجسم کرد.
دارایی و فرزندان
و فرمود علیه السلام:
الَمالُ وَالبَنُونَ حَرثُ الدُّنیا وَالعَمَلُ الصَّالِحُ حَرثُ الآخِرهِ وَقَدْ یَجمَعُهُما
لِأقوامٍ؛(1)
دارایی و پسران، کشت دنیا، و کار نیک، کشت آخرت است وگاه خداوند، این دو را برای گروه هایی جمع کرده است.
دوست داشتن دنیا
مَن لَهِجَ قَلْبُهُ بِحُبِّ الدُّنیا إلتاطَ مِنْها بِثَلاثٍ: هَمّ لایُغبُّه وأمَل لایُدرِکُهُ وَرَجاء
لایَنالُهُ؛(2)
هر کس دلش به دوستی دنیا حریص باشد، با سه چیز از آن همراه شود: اندوهی که کهنه اش نمی کند [و همیشه همراه اوست] و آرزویی که به آن نرسد، و امیدی که به آن دست نیابد.
1- 1. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 84 ، خ 23.
2- 2. همان، 1187 ، ح 219.