- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- اشاره 19
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- اشاره 20
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- اشاره 29
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- صدمین نفر 41
- پرچم دارِ معاویه 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- باز گرداندن خورشید 45
- مسند قضاوت 45
- هدیه خداوند 47
- لرزش زمین 48
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- طغیان آب فرات 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- اشک معاویه 65
- وارثان زمین 65
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- در برابر صاحب عرش 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- اشاره 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- چگونگی قطع دست 90
- شناسایی غلام 90
- کسی که بترساند، معذور است 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- اشاره 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- پنج سفارش ارزشمند 101
- زیاده روی در ستایش 101
- کلمه نمی دانم 102
- ماندگاری 102
- ارزش هر انسان 102
- تدبیر سالمند 102
- خواب با یقین 103
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- شیوه دریافت روایت 103
- سودمندترین سخن 104
- در برابر ستایش افراد 104
- آخر الزمان 105
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- امروز، روز کار 106
- دو دشمن متفاوت 107
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- دوست داران آخرت 107
- رحمت پروردگار 108
- شگفتی های دل 109
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- نادانی دانشمند 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- برای کوچ، آماده شوید 111
- وفا همراه راست گویی 111
- کار در دنیا 112
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- فاصله میان دو عمل 113
- اندرز دهنده ها 114
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- فرمانبری خدا 115
- پرهیز از زنان بد 116
- پس از جنگ جمل 116
- اشاره 117
- تعریف اسلام 117
- اسلام و ایمان 117
- غیرت مرد و زن 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- دنیا مثل مار است 119
- ابتدا و انتهای سرما 120
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- بزرگی آفریدگار 120
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- تقوا بهترین توشه 121
- دارایی و فرزندان 123
- دوست داشتن دنیا 123
- خانه گذار 124
- دوستی حقیقی 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- جایگزینی 126
- جهاد زن 126
- میانه روی 126
- اندازه کمک 126
- صبر 127
- کمی عیال 127
- اندوه 127
- نماز و روزه واقعی 127
- دوستی 127
- دعا و دفع بلا 128
- پرهیز از ربا 128
- سفارش به کمیل 129
- منزلت آدمی 132
- زبان 132
- آنچه از دست رود 133
- پسندیدن کار 133
- صبر تلخ 133
- پیروزی شکیبا 133
- در حق تردید نکرده ام 134
- درخواست های متفاوت 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- شروع کننده ستم 134
- دو گناه برای هر باطل 134
- کوچ 135
- ایستادن در برابر حق 135
- اطمینان 135
- فرمانبری 135
- عهد و پیمان 135
- بصیرت و هدایت 136
- پنهان کردن راز 137
- خود رأیی 137
- در جایگاه تهمت 137
- اشاره 137
- شیوه سرزنش 137
- ویژگی فرمانروایی 137
- پند به یاران 138
- ادای حق 138
- نافرمانی آفریدگار 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- غرور 140
- فرصت ها 140
- صاحب چشم 140
- عمر کوتاه دنیا 140
- دشمن نادانی 141
- یک وعده خوراک 141
- نظرهای گوناگون 141
- گناه نکردن 141
- بازداشتن خطا کار 142
- دور کردن بدی 142
- وسیله ریاست 142
- ترس از کار 142
- لجاجت 142
- کوتاهی در کار 143
- بی تابی 143
- اشاره 143
- شکیبایی 143
- طمع 143
- خلافت 143
- کیمیای حکمت 144
- خزینه داری دیگران 146
- قیامت 146
- گفتار جاهلانه 146
- هوشیاری 147
- هنگامه خشم 147
- میل دل 147
- اشاره 147
- زباله 148
- خستگی دل 148
- صرف دارایی 148
- فرار از هدایت 149
- سوء استفاده از سخن حق 149
- طبقات پست 150
- چهره های هنگام بدی 150
- سپر محکم 151
- شراکت 152
- ستایش کوفه 152
- حق و باطل 152
- سازش 153
- شباهت افراد به زمان 153
- کار خیر 154
- دل مشغولی روزی 154
- یاد خدا و مرگ 154
- ظرف دانش 155
- جامه بردباری 155
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- نتیجه حِلم 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- افزوده ها 163
- اشاره 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- استقرار دین 169
- چشم 169
- روزگار گزنده 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- سخن جاهلانه 171
- توحید و عدل 171
- دعا برای باران 171
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- زینت در مصیبت 172
- وظیفه دانشمندان 173
- سخت ترین گناهان 173
- جدایی از برادر مؤمن 174
- بدترین برادران 174
- منابع: 174
فقر
الفَقْرُ الموتُ الأَکبَرُ؛(1)
ناداری، مرگ بزرگ تر است.
ادای حق
مَن قَضی حَقَّ مَنْ لایَقْضی حَقَّهُ فَقَدْ عَبَّدَهُ؛(2)
هر کس، حق آن که حقش را ادا نمی کند، ادا کند، او را بنده خود ساخته است.
نافرمانی آفریدگار
لاطاعَهَ لِمخلوقٍ فی مَعْصیَهِ الخالِقِ؛(3)
[جایی که] نافرمانی آفریدگار [است] اطاعت آفریده [شایسته] نیست.
پند به یاران
از سخن امیرمؤمنان علیه السلام که یکی از یاران را پند می داد این است:
لاتَکُنْ مِمَّنْ یَرجُو الآخِرَهَ بِغَیرِ عَمَلٍ وَیُرَجّی التُّوبَهَ بِطُولِ الأَملِ. یَقُولُ فی الدُّنیا
بِقَوْلِ الزّاهدینَ. ویَعْمَلُ فیها بِعَمَلِ الرّاغِبینَ. إنْ أُعْطیَ مِنْها لم یَشبَعْ وَ إنْ مُنِعَ
مِنْها لَم یَقْنَع. یَعجِزُ عَن شُکرِ ما أُوتیَ وَیُعجِبُهُ الزِّیادَهُ فیما بَقی. یَنهی وَ لایَنْتَهی
وَیَأمُرُ بِما لَایَأْتی. یُحبُّ الصَّالِحینَ وَلَیسَ مِنْهُمْ وَیُبغِضُ المذُنِبینَ وَهُوَ
أَحَدُهُم. یَکرَهُ الْمَوتَ لِکَثرَهِ ذُنُوبِهِ
وَیُقیمُ عَلی ما یَکرَهُ الموتَ لَهُ. تَغلِبُهُ نَفْسُهُ
عَلی ما یَظُنُّ وَلا یَغلِبُها عَلی ما یَسْتَیقِنُ. یَخافُ عَلی غَیرِهِ بِأدنی مِنْ ذَنبِهِ وَیَرجُو
1- 1. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1166 ، ح 154.
2- 2. همان، ح 155.
3- 3. همان، 1167 ، ح 156.