- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- اشاره 19
- اشاره 20
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- اشاره 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- پرچم دارِ معاویه 41
- صدمین نفر 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- مسند قضاوت 45
- باز گرداندن خورشید 45
- هدیه خداوند 47
- طغیان آب فرات 48
- لرزش زمین 48
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- وارثان زمین 65
- اشک معاویه 65
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- در برابر صاحب عرش 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- اشاره 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- چگونگی قطع دست 90
- کسی که بترساند، معذور است 90
- شناسایی غلام 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- اشاره 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- زیاده روی در ستایش 101
- پنج سفارش ارزشمند 101
- تدبیر سالمند 102
- کلمه نمی دانم 102
- ارزش هر انسان 102
- ماندگاری 102
- شیوه دریافت روایت 103
- خواب با یقین 103
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- سودمندترین سخن 104
- در برابر ستایش افراد 104
- آخر الزمان 105
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- امروز، روز کار 106
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- دو دشمن متفاوت 107
- دوست داران آخرت 107
- رحمت پروردگار 108
- شگفتی های دل 109
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- نادانی دانشمند 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- وفا همراه راست گویی 111
- برای کوچ، آماده شوید 111
- کار در دنیا 112
- فاصله میان دو عمل 113
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- اندرز دهنده ها 114
- فرمانبری خدا 115
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- پرهیز از زنان بد 116
- پس از جنگ جمل 116
- غیرت مرد و زن 117
- اشاره 117
- اسلام و ایمان 117
- تعریف اسلام 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- دنیا مثل مار است 119
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- بزرگی آفریدگار 120
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- ابتدا و انتهای سرما 120
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- تقوا بهترین توشه 121
- دارایی و فرزندان 123
- دوست داشتن دنیا 123
- خانه گذار 124
- دوستی حقیقی 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- جهاد زن 126
- اندازه کمک 126
- جایگزینی 126
- میانه روی 126
- دوستی 127
- نماز و روزه واقعی 127
- کمی عیال 127
- صبر 127
- اندوه 127
- دعا و دفع بلا 128
- پرهیز از ربا 128
- سفارش به کمیل 129
- زبان 132
- منزلت آدمی 132
- صبر تلخ 133
- پیروزی شکیبا 133
- آنچه از دست رود 133
- پسندیدن کار 133
- دو گناه برای هر باطل 134
- در حق تردید نکرده ام 134
- شروع کننده ستم 134
- درخواست های متفاوت 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- اطمینان 135
- عهد و پیمان 135
- ایستادن در برابر حق 135
- کوچ 135
- فرمانبری 135
- بصیرت و هدایت 136
- ویژگی فرمانروایی 137
- پنهان کردن راز 137
- در جایگاه تهمت 137
- اشاره 137
- شیوه سرزنش 137
- خود رأیی 137
- ادای حق 138
- نافرمانی آفریدگار 138
- پند به یاران 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- غرور 140
- عمر کوتاه دنیا 140
- صاحب چشم 140
- فرصت ها 140
- گناه نکردن 141
- یک وعده خوراک 141
- نظرهای گوناگون 141
- دشمن نادانی 141
- دور کردن بدی 142
- بازداشتن خطا کار 142
- لجاجت 142
- ترس از کار 142
- وسیله ریاست 142
- بی تابی 143
- اشاره 143
- کوتاهی در کار 143
- شکیبایی 143
- طمع 143
- خلافت 143
- کیمیای حکمت 144
- قیامت 146
- خزینه داری دیگران 146
- گفتار جاهلانه 146
- هوشیاری 147
- میل دل 147
- هنگامه خشم 147
- اشاره 147
- صرف دارایی 148
- زباله 148
- خستگی دل 148
- فرار از هدایت 149
- سوء استفاده از سخن حق 149
- طبقات پست 150
- چهره های هنگام بدی 150
- سپر محکم 151
- حق و باطل 152
- شراکت 152
- ستایش کوفه 152
- شباهت افراد به زمان 153
- سازش 153
- یاد خدا و مرگ 154
- کار خیر 154
- دل مشغولی روزی 154
- نتیجه حِلم 155
- جامه بردباری 155
- ظرف دانش 155
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- اشاره 163
- افزوده ها 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- استقرار دین 169
- روزگار گزنده 169
- چشم 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- سخن جاهلانه 171
- توحید و عدل 171
- دعا برای باران 171
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- زینت در مصیبت 172
- وظیفه دانشمندان 173
- سخت ترین گناهان 173
- جدایی از برادر مؤمن 174
- منابع: 174
- بدترین برادران 174
لِنَفسِهِ بأکْثَرَ مِن عَمَلِهِ. النُّومُ مَعَ الأَغنِیاءِ أحَبُّ إلَیهِ مِن الذِّکْرِ مع الفُقَراءِ؛(1)
از کسانی مباش که بدون انجام کاری آرزوی آخرت دارد و با آرزوی دراز، توبه را به تأخیر می اندازد. در دنیا، چون پارسایان سخن می گوید؛ در حالی که کار دوست داران دنیا را انجام می دهد. اگر از دنیا به او داده شود، سیر نمی گردد و اگر از آن باز داشته شود، [به آن چه دارد] قناعت نمی کند. از شکرگزاری داده ها ناتوان است و زیاده ای که باقی است [و به او نرسیده]، شگفت زده اش می کند. [دیگران را از کار بد] باز می دارد؛ [ولی خودش] دست برنمی دارد، و به آن چه انجام نمی دهد، فرمان می دهد. نیکوکاران را دوست دارد؛ ولی از زُمره آنان نیست. از گنه کاران بدش می آید؛ حال آن که خود، یکی از آنان است.
به سبب زیادی گناهانش، از مرگ بدش می آید. و بر [همان] چیز که به سبب آن، مرگ را بد می شمارد، می ایستد. بر اساس گمانی که می برد، نفسش بر او پیروز می گردد و بر اساس یقینی که دارد بر نفس خود
پیروز نمی شود. بر غیر خود، به کم تر از گناه خود می ترسد و برای خود بیش از [تلاش و] کارش امیدوار است. خواب با توانگران، برای او دوست داشتنی تر از ذکر [خداوند]، همراه فقیران است.
روزهایم را تباه کردند
از گفتار علی علیه السلام این سخن است:
قَد قَطَعُوا رَحِمی واضاعُوا أَیّامی وَدَفَعُوا حَقّی وَصَغَّروا عَظیمَ مَنْزِلَتی
وَأجمَعُوا عَلی مُنازِعَتی. لایُعابُ المَرءُ بِتأخیرِ حَقِّهِ. إنَّما یُعابُ مَن أخَذَ ما
1- 1. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1160 ، ح 142.