- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- اشاره 19
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- اشاره 20
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- اشاره 29
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- صدمین نفر 41
- پرچم دارِ معاویه 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- مسند قضاوت 45
- باز گرداندن خورشید 45
- هدیه خداوند 47
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- لرزش زمین 48
- طغیان آب فرات 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- وارثان زمین 65
- اشک معاویه 65
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- در برابر صاحب عرش 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- اشاره 82
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- چگونگی قطع دست 90
- شناسایی غلام 90
- کسی که بترساند، معذور است 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- اشاره 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- پنج سفارش ارزشمند 101
- زیاده روی در ستایش 101
- کلمه نمی دانم 102
- ماندگاری 102
- ارزش هر انسان 102
- تدبیر سالمند 102
- خواب با یقین 103
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- شیوه دریافت روایت 103
- در برابر ستایش افراد 104
- سودمندترین سخن 104
- آخر الزمان 105
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- امروز، روز کار 106
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- دوست داران آخرت 107
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- دو دشمن متفاوت 107
- رحمت پروردگار 108
- شگفتی های دل 109
- نادانی دانشمند 109
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- برای کوچ، آماده شوید 111
- وفا همراه راست گویی 111
- کار در دنیا 112
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- فاصله میان دو عمل 113
- اندرز دهنده ها 114
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- فرمانبری خدا 115
- پرهیز از زنان بد 116
- پس از جنگ جمل 116
- تعریف اسلام 117
- غیرت مرد و زن 117
- اشاره 117
- اسلام و ایمان 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- دنیا مثل مار است 119
- ابتدا و انتهای سرما 120
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- بزرگی آفریدگار 120
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- تقوا بهترین توشه 121
- دارایی و فرزندان 123
- دوست داشتن دنیا 123
- خانه گذار 124
- دوستی حقیقی 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- جهاد زن 126
- میانه روی 126
- اندازه کمک 126
- جایگزینی 126
- دوستی 127
- کمی عیال 127
- صبر 127
- نماز و روزه واقعی 127
- اندوه 127
- دعا و دفع بلا 128
- پرهیز از ربا 128
- سفارش به کمیل 129
- منزلت آدمی 132
- زبان 132
- پسندیدن کار 133
- صبر تلخ 133
- پیروزی شکیبا 133
- آنچه از دست رود 133
- درخواست های متفاوت 134
- شروع کننده ستم 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- در حق تردید نکرده ام 134
- دو گناه برای هر باطل 134
- عهد و پیمان 135
- کوچ 135
- اطمینان 135
- ایستادن در برابر حق 135
- فرمانبری 135
- بصیرت و هدایت 136
- پنهان کردن راز 137
- خود رأیی 137
- در جایگاه تهمت 137
- اشاره 137
- شیوه سرزنش 137
- ویژگی فرمانروایی 137
- نافرمانی آفریدگار 138
- پند به یاران 138
- ادای حق 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- فرصت ها 140
- صاحب چشم 140
- عمر کوتاه دنیا 140
- غرور 140
- یک وعده خوراک 141
- نظرهای گوناگون 141
- دشمن نادانی 141
- گناه نکردن 141
- بازداشتن خطا کار 142
- دور کردن بدی 142
- وسیله ریاست 142
- ترس از کار 142
- لجاجت 142
- کوتاهی در کار 143
- شکیبایی 143
- بی تابی 143
- طمع 143
- اشاره 143
- خلافت 143
- کیمیای حکمت 144
- خزینه داری دیگران 146
- گفتار جاهلانه 146
- قیامت 146
- میل دل 147
- هوشیاری 147
- هنگامه خشم 147
- اشاره 147
- زباله 148
- صرف دارایی 148
- خستگی دل 148
- فرار از هدایت 149
- سوء استفاده از سخن حق 149
- چهره های هنگام بدی 150
- طبقات پست 150
- سپر محکم 151
- حق و باطل 152
- شراکت 152
- ستایش کوفه 152
- سازش 153
- شباهت افراد به زمان 153
- یاد خدا و مرگ 154
- کار خیر 154
- دل مشغولی روزی 154
- نتیجه حِلم 155
- جامه بردباری 155
- ظرف دانش 155
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- افزوده ها 163
- اشاره 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- استقرار دین 169
- چشم 169
- روزگار گزنده 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- سخن جاهلانه 171
- دعا برای باران 171
- توحید و عدل 171
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- زینت در مصیبت 172
- وظیفه دانشمندان 173
- سخت ترین گناهان 173
- بدترین برادران 174
- جدایی از برادر مؤمن 174
- منابع: 174
فرار از هدایت
قسمتی از سخن آن حضرت علیه السلام درباره گروهی از یارانش که مخفیانه به سوی معاویه می رفتند:
فَکَفی لَهُم غَیَّاً وَکَفی بِذلِکَ مِنْهُم شافِیاً، فِرارُهُمْ مِنَ الهُدی وَالحَقِّ، وَإیضاعُهُمْ إلی العَمی وَالجَهلِ وَإنَّما هُمْ أهلُ دُنیا مُقْبِلُونَ عَلَیها، قَدْ عَلِمُوا أنَّ النّاسَ فی الحَقِّ اسوَه فَهَربُوا إلی الأثرَهِ فَبُعداً لَهُم وَسُحقاً؛(1)
برای آن ها گمراهی و برای تو، دل خنکی [همین] بس که گریزشان از هدایت و حق و سرعت گرفتنشان به سوی کوری و نادانی است. اینان، فقط اهل دنیایند که به آن روکرده اند. دانستند که مردم [نزد ما] در حق [شان] مساوی اند.
[پس] به سوی خودخواهی گریختند [تا سودی به خود اختصاص دهند]. [از رحمت خدا] دور و بعید باشند.
سوء استفاده از سخن حق
و چون سخن خوارج «حکم و فرمانروایی جز برای خدا نیست»(2) را شنید، فرمود علیه السلام:
کَلمِهُ حَقّ یُرادُ بها باطِل؛(3)
سخن حقی است که از آن باطل اراده شده است.
شریف رضی می گوید: این رساترین تعبیر از کار خوارج است؛ هنگامی که شعار و ادعای خوب را با باطن و ضمیری زشت جمع کرده بودند.
1- 1. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1072 ، ح 70..
2- 2. لا حکمَ إلّالِلّه ..
3- 3. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1176 ، ح 189 ..