- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- اشاره 19
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- اشاره 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- اشاره 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- صدمین نفر 41
- پرچم دارِ معاویه 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- باز گرداندن خورشید 45
- مسند قضاوت 45
- هدیه خداوند 47
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- لرزش زمین 48
- طغیان آب فرات 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- اشک معاویه 65
- وارثان زمین 65
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- در برابر صاحب عرش 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- اشاره 82
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- کسی که بترساند، معذور است 90
- چگونگی قطع دست 90
- شناسایی غلام 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- اشاره 99
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- پنج سفارش ارزشمند 101
- زیاده روی در ستایش 101
- کلمه نمی دانم 102
- تدبیر سالمند 102
- ماندگاری 102
- ارزش هر انسان 102
- شیوه دریافت روایت 103
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- خواب با یقین 103
- در برابر ستایش افراد 104
- سودمندترین سخن 104
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- آخر الزمان 105
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- امروز، روز کار 106
- دو دشمن متفاوت 107
- دوست داران آخرت 107
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- رحمت پروردگار 108
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- شگفتی های دل 109
- نادانی دانشمند 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- وفا همراه راست گویی 111
- برای کوچ، آماده شوید 111
- کار در دنیا 112
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- فاصله میان دو عمل 113
- اندرز دهنده ها 114
- فرمانبری خدا 115
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- پس از جنگ جمل 116
- پرهیز از زنان بد 116
- تعریف اسلام 117
- اشاره 117
- غیرت مرد و زن 117
- اسلام و ایمان 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- دنیا مثل مار است 119
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- ابتدا و انتهای سرما 120
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- بزرگی آفریدگار 120
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- تقوا بهترین توشه 121
- دوست داشتن دنیا 123
- دارایی و فرزندان 123
- خانه گذار 124
- دوستی حقیقی 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- جایگزینی 126
- جهاد زن 126
- میانه روی 126
- اندازه کمک 126
- صبر 127
- اندوه 127
- دوستی 127
- نماز و روزه واقعی 127
- کمی عیال 127
- پرهیز از ربا 128
- دعا و دفع بلا 128
- سفارش به کمیل 129
- منزلت آدمی 132
- زبان 132
- پیروزی شکیبا 133
- پسندیدن کار 133
- آنچه از دست رود 133
- صبر تلخ 133
- دو گناه برای هر باطل 134
- در حق تردید نکرده ام 134
- درخواست های متفاوت 134
- شروع کننده ستم 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- اطمینان 135
- فرمانبری 135
- ایستادن در برابر حق 135
- عهد و پیمان 135
- کوچ 135
- بصیرت و هدایت 136
- اشاره 137
- در جایگاه تهمت 137
- پنهان کردن راز 137
- شیوه سرزنش 137
- خود رأیی 137
- ویژگی فرمانروایی 137
- ادای حق 138
- پند به یاران 138
- نافرمانی آفریدگار 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- غرور 140
- فرصت ها 140
- عمر کوتاه دنیا 140
- صاحب چشم 140
- گناه نکردن 141
- دشمن نادانی 141
- یک وعده خوراک 141
- نظرهای گوناگون 141
- ترس از کار 142
- دور کردن بدی 142
- لجاجت 142
- بازداشتن خطا کار 142
- وسیله ریاست 142
- اشاره 143
- طمع 143
- شکیبایی 143
- کوتاهی در کار 143
- بی تابی 143
- خلافت 143
- کیمیای حکمت 144
- خزینه داری دیگران 146
- قیامت 146
- گفتار جاهلانه 146
- میل دل 147
- هوشیاری 147
- هنگامه خشم 147
- اشاره 147
- زباله 148
- صرف دارایی 148
- خستگی دل 148
- فرار از هدایت 149
- سوء استفاده از سخن حق 149
- طبقات پست 150
- چهره های هنگام بدی 150
- سپر محکم 151
- حق و باطل 152
- شراکت 152
- ستایش کوفه 152
- سازش 153
- شباهت افراد به زمان 153
- دل مشغولی روزی 154
- یاد خدا و مرگ 154
- کار خیر 154
- جامه بردباری 155
- ظرف دانش 155
- نتیجه حِلم 155
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- افزوده ها 163
- اشاره 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- روزگار گزنده 169
- چشم 169
- استقرار دین 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- سخن جاهلانه 171
- توحید و عدل 171
- دعا برای باران 171
- زینت در مصیبت 172
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- وظیفه دانشمندان 173
- سخت ترین گناهان 173
- بدترین برادران 174
- جدایی از برادر مؤمن 174
- منابع: 174
یُؤمَر بِذلِکَ، قالَ اللّهُ سُبْحانَهُ: وَلا تَنْسَوا الفَضْلَ بینَکُم (1) تَنْهَدُ فیهِ الأشْرارُ
وَتُستَذَلُّ الأخیارُ وَیُبایِعُ المُضْطَرّونَ وَقَدْ نَهی رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله عَنْ بیْعِ المُضْطَرینَ؛(2)
بر مردم، روزگاری گزنده آید که در آن، ثروتمند به آن چه در دست دارد، دندان نهد؛ در حالی که به این کار فرمان داده نشده است. خداوند سبحان فرمود: [گذشت و] بزرگواری را در میان خود فراموش نکنید. در آن [زمان]، افراد شرور بالا آمده و برگزیدگان خوار شمرده می شوند، و با افرادِ ناچار، خرید و فروش می کنند؛ درحالی که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از معامله با افراد مضطّر، نهی کرد.
گزافه گو و اتهام زننده
یَهلکُ فِیَّ رَجُلانِ: مُحِبٌّ مُفْرِطٌ وَباهِتٌ مُفتَر؛
دو فرد درباره من نابود می شوند: دوست داری که گزافه می گوید و دروغ گویی که تهمت می زند.
و این سخن، مانند سخن دیگر اوست که فرمود علیه السلام:
یَهلِکُ فیَّ مُحبٌّ غالِ، وَمُبغِضٌ قالٍ؛(3)
درباره من دوست داری که زیاده روی می کند و کینه جوی ستیزه گر، نابود می شوند.
1- 1. بقره ( 2): 237 ..
2- 2. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1300 ، ح 460..
3- 3. همان، 1141 ، ح 113 و 1301 ح 461 ..