- تقدیم به پیشگاه: 1
- سخن مترجم 3
- شریف رضی رحمه الله 6
- مقدمه مؤلف 14
- ویژگی های امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام 19
- اشاره 19
- اشاره 20
- ویژگی های مولای ما، امیر مؤمنان، ابی الحسن علی بن ابی طالب علیه السلام 20
- فضیلت زیارت حضرت علیه السلام 21
- شمّه ای از ادله بر تعیین قطعی امیر مؤمنان علیه السلام 22
- اشعار 23
- بخشی از آثار و نشانه های امامت حضرت علی علیه السلام 29
- اشاره 29
- مرد خارجی که سگی سیاه شد 30
- امیر مؤمنان علیه السلام در کربلا 32
- تبسّم علی علیه السلام 33
- امیرمؤمنان علیه السلام و پرداخت بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 36
- اسلام آوردن راهب 37
- پرچم دارِ معاویه 41
- صدمین نفر 41
- روایت میثم تمّار رضی الله عنه 42
- سفارش پیامبر 44
- باز گرداندن خورشید 45
- مسند قضاوت 45
- هدیه خداوند 47
- علی علیه السلام در بستر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 48
- طغیان آب فرات 48
- لرزش زمین 48
- نشان دادن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 49
- در جنگ نهروان 50
- اجازه برای عمره 53
- فرزند تو، حسین علیه السلام را می کشد 54
- هنگام شهادت 55
- حکایت های ویژه 57
- اشاره 57
- مژده تولّد جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله 58
- نیکوکارترین مردم نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 59
- راز گویی خدا با علی علیه السلام 61
- امیر مؤمنان 62
- نام پدران امیر مؤمنان علیه السلام 63
- پارسایی امیر مؤمنان علیه السلام 64
- وارثان زمین 65
- اشک معاویه 65
- علی علیه السلام در دل مؤمنان 67
- در برابر صاحب عرش 67
- ماجرای نماز ابوبکر 69
- با سران کفر بجنگید 73
- شایسته تر برای خلافت 76
- ادای بدهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 77
- اهمیّت بیت المال 78
- سخنرانی امام حسن علیه السلام پس از شهادت امیرمؤمنان علیه السلام 80
- غذای یک شب 80
- خرید پیراهن 81
- قضاوت هاو جواب مسائل 82
- اشاره 82
- نخستین داوری پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 84
- کیفر مرد انصاری 85
- اگر علی نبود، عمر هلاک می شد 86
- حل مشکل 89
- چگونگی قطع دست 90
- شناسایی غلام 90
- کسی که بترساند، معذور است 90
- سخن گفتن خدا با بندگان 91
- مکانِ خدا 92
- داناترین یاران محمد صلی الله علیه و آله 93
- سؤال های ابن کواء از امیر مؤمنان علیه السلام 93
- فاصله میان مشرق و مغرب 93
- پرسش های اسقف نجران 95
- بخشی از سخن علی علیه السلام به مرد شامی 98
- سخنان کوتاه امیر مؤمنان علی علیه السلام 99
- اشاره 99
- خانه حکمت 100
- حکمت گُم شده مؤمن 100
- پنج سفارش ارزشمند 101
- زیاده روی در ستایش 101
- ماندگاری 102
- ارزش هر انسان 102
- کلمه نمی دانم 102
- تدبیر سالمند 102
- خواب با یقین 103
- شیوه دریافت روایت 103
- در توضیح انا للَّه وانا الیه راجعون 103
- سودمندترین سخن 104
- در برابر ستایش افراد 104
- آخر الزمان 105
- سه ویژگی برآورده شدن نیازها 105
- امروز، روز کار 106
- پیراهن کهنه و فروتنی دل 106
- دو دشمن متفاوت 107
- قامَ فی مِثلِ هذِهِ 107
- دوست داران آخرت 107
- رحمت پروردگار 108
- فرجام ترک دین برای دنیا 109
- نادانی دانشمند 109
- شگفتی های دل 109
- اهل بیت علیهم السلام 110
- وفا همراه راست گویی 111
- برای کوچ، آماده شوید 111
- کار در دنیا 112
- مظلومیت علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 113
- فاصله میان دو عمل 113
- اندرز دهنده ها 114
- زیاده مال و زیاده سخن 115
- فرمانبری خدا 115
- پس از جنگ جمل 116
- پرهیز از زنان بد 116
- غیرت مرد و زن 117
- تعریف اسلام 117
- اشاره 117
- اسلام و ایمان 117
- ویژگی های بخیل و متکبر 118
- دنیا مثل مار است 119
- نتیجه کوتاهی در کار 119
- بزرگی آفریدگار 120
- سرکشی، پیمان شکنی وحیله 120
- ابتدا و انتهای سرما 120
- تقوا بهترین توشه 121
- دنیا بازار سودای آخرت 121
- دارایی و فرزندان 123
- دوست داشتن دنیا 123
- دوستی حقیقی 124
- خانه گذار 124
- ندای فرشته 124
- دعا، توبه، استغفار و شُکر 125
- جهاد زن 126
- جایگزینی 126
- میانه روی 126
- اندازه کمک 126
- اندوه 127
- کمی عیال 127
- صبر 127
- دوستی 127
- نماز و روزه واقعی 127
- پرهیز از ربا 128
- دعا و دفع بلا 128
- سفارش به کمیل 129
- منزلت آدمی 132
- زبان 132
- پسندیدن کار 133
- صبر تلخ 133
- پیروزی شکیبا 133
- آنچه از دست رود 133
- در حق تردید نکرده ام 134
- دو گناه برای هر باطل 134
- درخواست های متفاوت 134
- شروع کننده ستم 134
- به من دروغ گفته نشد 134
- فرمانبری 135
- اطمینان 135
- کوچ 135
- ایستادن در برابر حق 135
- عهد و پیمان 135
- بصیرت و هدایت 136
- ویژگی فرمانروایی 137
- در جایگاه تهمت 137
- پنهان کردن راز 137
- اشاره 137
- شیوه سرزنش 137
- خود رأیی 137
- ادای حق 138
- نافرمانی آفریدگار 138
- پند به یاران 138
- روزهایم را تباه کردند 139
- عمر کوتاه دنیا 140
- صاحب چشم 140
- غرور 140
- فرصت ها 140
- یک وعده خوراک 141
- گناه نکردن 141
- نظرهای گوناگون 141
- دشمن نادانی 141
- بازداشتن خطا کار 142
- لجاجت 142
- دور کردن بدی 142
- ترس از کار 142
- وسیله ریاست 142
- اشاره 143
- شکیبایی 143
- طمع 143
- بی تابی 143
- کوتاهی در کار 143
- خلافت 143
- کیمیای حکمت 144
- قیامت 146
- خزینه داری دیگران 146
- گفتار جاهلانه 146
- میل دل 147
- هنگامه خشم 147
- اشاره 147
- هوشیاری 147
- زباله 148
- صرف دارایی 148
- خستگی دل 148
- فرار از هدایت 149
- سوء استفاده از سخن حق 149
- چهره های هنگام بدی 150
- طبقات پست 150
- سپر محکم 151
- ستایش کوفه 152
- حق و باطل 152
- شراکت 152
- سازش 153
- شباهت افراد به زمان 153
- دل مشغولی روزی 154
- کار خیر 154
- یاد خدا و مرگ 154
- سفارش به امام مجتبی علیه السلام 155
- جامه بردباری 155
- ظرف دانش 155
- نتیجه حِلم 155
- دنیا 161
- محاسبه نفس 162
- اشاره 163
- افزوده ها 163
- بخشی از عهدنامه مالک اشتر 164
- استقرار دین 169
- روزگار گزنده 169
- چشم 169
- گزافه گو و اتهام زننده 170
- دعا برای باران 171
- سخن جاهلانه 171
- توحید و عدل 171
- عدالت، و پرهیز از ستم 172
- زینت در مصیبت 172
- سخت ترین گناهان 173
- وظیفه دانشمندان 173
- جدایی از برادر مؤمن 174
- بدترین برادران 174
- منابع: 174
توحید و عدل
از علی علیه السلام درباره توحید و عدل پرسش شد. فرمود:
إنَّ التّوحیدَ أنْ لا تَتوَهّمَهُ وَالعدْلَ أنْ لا تَتَّهِمَهُ؛(1)
توحید آن است که خدا را در پندار نیاوری و عدل آن است که به او بدگمان نشوی.
سخن جاهلانه
و فرمود علیه السلام:
لا خَیرَ فی الصَّمْتِ عَن الحکم کَما أنَّهُ لا خَیْرَ فی القَوْلِ بِالجَهلِ؛(2)
در خودداری از سخن حکیمانه، خیری نیست؛ همان گونه که در گفتن از روی نادانی، خیری نیست.
دعا برای باران
در دعایی که با آن باران می طلبید، می فرمود علیه السلام:
اللّهُمَّ اسقِنا ذُللَ السَّحابِ دُونَ صِعابِها؛(3)
خدایا! از ابرهای مطیع بر ما ببار، نه از سرکش هایشان.
و این، از سخن هایی است که فصاحت آن شگفت آور است و آن این که حضرت علیه السلام ابرهای دارای رعد و برق و باد و صاعقه را، به شترهای سرکش که سوارانشان را می اندازند، و ابرهایی را که از این امور
شگفت آور تهی هستند را به شترهای رام که با حال آرامی دوشیده و به راحتی برای سواری استفاده می شوند، تشبیه کرد.
1- 1. نهج البلاغه، فیض الاسلام، 1301 ، ح 462 ..
2- 2. همان، 1302 ، ح 463 ..
3- 3. همان، ح 464 ..