رویکرد تطبیقی به پایان تاریخ از نگاه قرآن و نظریه های معاصر صفحه 148

تعارض ها و تناقض های روایات خلافت در منابع اهل سنت بیش از آن است که در نوشتار حاضر اشاره شود. این مقال به گوشه ای از حقایق که از لابه لای توجیهات برخی از محدثین و شارحان حدیث آشکار می شود بسنده می کند.

دیدگاه ابن کثیر

اشاره

بررسی دیدگاه ابن کثیر از جهاتی اهمیت دارد؛ زیرا از سویی ایشان به طور مبسوط و علمی به این موضوع پرداخته است. و از سویی ابن کثیر دمشقی در جو اموی شام بوده که دیدگاه مساعدی به مذهب تشیع نداشته و حملات تندی بر ضد شیعه انجام داده است؛ از این رو روشن شدن حقایق در بررسی گفتار ایشان که گاهی ناخواسته نتیجه کوشش های وسیع علمی اش به اعتقادات حقۀ مکتب اهل بیت منتهی می شود بسی نتیجه بخش خواهد بود.

چنان که در گفتار قاضی عیاض هم اشاره شده، خلفای دوازده گانه نه در عصر واحد که در قرون متمادی تا دامنه قیامت جانشینی پیامبر را به عهده خواهند گرفت. برخی از علمای اهل سنت از آن جمله ابن کثیر نیز به این حقیقت به صورت مبسوط اشاره کرده اند:

قال الحافظ عماد الدین بن کثیر فی تفسیره تحت قوله تعالی« وبعثنا منهم اثنی عشر نقیبا » (سوره مائده، آیه12) بعد إیراد حدیث جابر بن سمره من روایه الشیخین واللفظ لمسلم.

ومعنی هذا الحدیث البشاره بوجود اثنی عشر خلیفه صالحا یقیم الحق ویعدل فیهم ولا یلزم من هذا توالیهم وتتابع أیامهم بل قد وجد منهم أربعه علی نسق وهم الخلفاء الأربعه أبو بکر وعمر وعثمان وعلی رضی الله