رویکرد تطبیقی به پایان تاریخ از نگاه قرآن و نظریه های معاصر صفحه 300

خواهد کرد. (1)

7. رجعت

در آخرالزمان برخی از نیکوکاران و بدکاران زمان های گذشته، دوباره زنده می شوند. «وَ یَومَ نَحشُرُ مِن کُلِّ أُمَّه فَوجاً مِمَّن یُکَذِّبُ بِ-َایاتِنا» (سوره نمل، آیه83). این آیه فقط به برانگیخته شدن عده ای از مکذبان و نه همه آن ها اشاره کرده؛ بدین جهت، روایات و مفسران شیعه، میان مصداق این آیه و قیامت، تفاوت قائل شده و آیه را به آخرالزمان مربوط دانسته اند که عده ای از نیکوکاران و بدکاران اعصار گذشته، زنده شده، هر یک نتیجه دنیایی اعمال خویش را خواهد دید. (2) ظهور بندگان پیکارجو پیش از قیامت: «فَإِذا جاءَ وَعدُ أُولاهُما بَعَثنا عَلَیکُم عِباداً لَنا أُولِی بَأس شَدید» (سوره اسراء، آیه5)، (3) و منّت الهی بر مستضعفان تاریخ: «و نُریدُ أَن نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ استُضعِفوا فِی الأَرضِ و نَجعلَهُم أَئِمَّهً و نَجعَلَهُم الورِثین» (سوره قصص، آیه5) (4) همگی به رجعت، تفسیر و تأویل شده اند؛ با این حال در تفسیر آیات پیشین، آرای دیگری نیز گفته شده است.

8. صلح و آرامش پایدار در سرتاسر جهان

پس از پیروزی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و یارانش، آرامش و معنویت بر

1- مجمع البیان، ج 3، ص 211؛ نور الثقلین، ج 1، ص 571؛ روح المعانی، ج 14، ص 147.
2- مجمع البیان، ج7، ص366؛ البرهان، ج4، ص228_ 231؛ المیزان، ج15، ص397_ 398.
3- نورالثقلین، ج 3، ص 138 - 140.
4- نورالثقلین، ج 4، ص 107.