سوژه سخنرانی فاطمیه صفحه 462

چون ز لقمه تو حسد بینی و دامجهل و غفلت زاید آن را دان حرام

لقمه تخم است و بَرَش اندیشه هالقمه بحر و گوهرش اندیشه ها )(1)( [1]

به همین جهت در سیره رسول خدا صلی الله علیه وآله می بینیم که با دقت بسیار، چیزی را از کسی می پذیرفت و تا یقین به حلال بودن آن پیدا نمی کرد، آن را نمی خورد.

داستان «امّ عبد الله» خواهر «شدّاد بن اوس» به خوبی روایت فوق را تبیین می نماید. در تاریخ نقل است: «پس از روزی دراز و بس سوزان،ام عبد الله ظرف شیری برای افطار رسول خدا صلی الله علیه وآله فرستاد. حضرت ظرف را به وی بازگرداند و به وی پیغام فرستاد که: این شیر را از کجا آورده ای؟ام عبد الله گفت: از گوسفند خویش. سپس فرمود: این گوسفند را از کجا آورده ای؟ام عبد الله گفت: از مال خود خریده ام. سپس ایشان، شیر را آشامید. فردای آن روز،ام عبد الله نزد پیامبر خدا صلی الله علیه وآله آمد و عرض کرد:ای پیامبر خدا! به خاطر گرمی هوا و درازی روز، ظرف شیری برایتان فرستادم؛ امّا شما آن را همراه پیکی باز گرداندی؟ پیامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمود: «بِذَلِکَ اُمِرَتِ الرُّسُلُ اَنْ لَا تَأکُلَ اِلَّا طَیباً وَلَا تَعْمَلَ اِلَّا صَالِحاً؛ )(2)( [1] به همین، پیامبران، فرمان یافته اند که جز حلال نخورند و جز کار نیک، انجام ندهند.»

بر همین اساس در وصیتش به امام علی علیه السلام می فرماید: «یا عَلِی! اثْنَتَا عَشْرَهَ خَصْلَهً ینْبَغِی لِلرَّجُلِ الْمُسْلِمِ اَنْ یتَعَلَّمَهَا فِی الْمَائِدَهِ اَرْبَعٌ مِنْهَا فَرِیضَهٌ وَاَرْبَعٌ مِنْهَا سُنَّهٌ وَاَرْبَعٌ مِنْهَا اَدَبٌ فَاَمَّا الْفَرِیضَهُ فَالْمَعْرِفَهُ بِمَا یأکُلُ...؛ )(3)( [1] یا علی! دوازده خصلت است که سزاوار است انسان مسلمان در رابطه با غذا خوردن فرا گیرد؛ که چهارتا از آن واجب و چهارتای دیگر سنت و مابقی `جزء` ادب `سفره` است: `یکی از واجبات` شناخت به آن چیزی است که می خورد... .»