تعامل قرآن و علوم صفحه 25

پیدایش و رشد برخی علوم شده است. و اشارات علمی اعجازآمیز و شگفتی های علمی و اشارات علمی اندیشه ساز دارد. (ادامه همین کتاب) و از طرف دیگر علوم تجربی در فهم و تفسیر آیات قرآن نقش مثبت دارند و گاهی تطابق قرآن و علوم جدید، اعجاز علمی قرآن را اثبات می کند.

ه : تعارضات ادعایی بین قرآن و علم

این مبحث زیر مجموعه مبحث گسترده علم و دین است. و برخی صاحب نظران تعارض واقعی بین علم و دین را غیرممکن می دانند (1) بلکه آن چه که به عنوان تعارض علم و دین مطرح می شود، توهم تعارض یا تعارض ابتدایی و ظاهری است که تأمل و دقت در علم و دین بر طرف می شود. (2)

و برخی صاحب نظران نیز در این مورد یادآور شده اند که: «در قرآن هرگز چیزی که مخالف عقل و منطق و قطعیت علمی (از طریق مشاهده و تجربه) باشد وجود ندارد. و اگر موضوعی بدین روش و بطور قطع به اثبات رسید، مسلماً قرآن، موافق آن است نه متضاد و مغایر آن.» (3)

اما به هر حال در برخی موارد ادعای تعارض ظاهری بین قرآن و علم شده است، از جمله در مورد آیات مربوط به «آفرینش انسان» (4) با «نظریه تکامل» لامارک (1774 - 1829 م) و چالز داروین (1809 - 1882 م) که برخی نویسندگان مسلمان بطور کلی نظریه تکامل را مردود دانسته اند به آیاتی از قرآن از جمله آیه 59/ آل عمران استدلال کرده اند و آیات مخالف را توجیه نموده اند. (5)

در حالی که ظاهر برخی آیات قرآن موافق و برخی مخالف نظریه تکامل می نماید و برخی دیگر با هر دو نظریه قابل انطباق است (6) از این رو برخی

1- (1) . ر.ک: سبحانی، جعفر، مجله تخصصی کلام، ش 1 (بهار 1371 ش)، ص 7.
2- (2) . ر.ک: درآمدی بر تفسیر علمی قرآن، محمدعلی رضایی اصفهانی، ص 229 و ص 391.
3- (3) . مشکینی، علی، تکامل در قرآن، ص 25.
4- (4) . ر.ک: آل عمران/ 59، صافات/ 11، انعام/ 2، حجر/ 28 - 29.
5- (5) . مهاجری، مسیح، نظریه تکامل در قرآن، ص 53 - 56.
6- (6) . ر.ک: پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، نگارنده، ص 249 - 276 که هم آیات و دیدگاه ها را